장음표시 사용
41쪽
Dioscoride summa opera, artificioque perfectam. Qiu d sigilum etiam polleriores Principes retinuerunt, si unum Galbam excipias, qui ma-3orum suorum instituto, ut est apud Dionem , & Cael. l. 6. cap. et q. insculptum canem sese e prora proclinantem habebat . Julius Capitolinus in vita Claudii Albini inserit litteras,quibus Commodus ad ipsum Claudium Albinum scribit; In quibus est: quas ipse signatas excipies signo Amaatoniae. Hoc autem signum ipse maluit Martiae improbae foeminae gratia, quam , inquit, Lampridius in Commod. pictum in Amaaζο- ne diligebat, propter quam Amaronius vocatus, oe Amaronico habitu, atque et estitu in arenam Romanam praeedere consueetit. Ante illum signum hoc ipsum C. Cestius Vir Consularis detulerat, ut est apud Plinium lib. 3 . cap. 3. Immo Nero ipse Imperator : sed nescio, an in digito ,& in gemma detulerint ' quod tamen in Annotationibus ad Alexandrum Neapolitanum Andreas Tiraquellus affirmat. Macrianorum familiam hoc habuisse proprium , ut imagine Alexandri Magni signa-1et, apud Trebellium Pollionem io vita triginta Tyrannorum per scriptum extat: Romani caeteri modo Harpocratis, & aliorum 2Egyptiorum Numinum Plin. lib. 33. cap. 3. modo Epicuri, & Athletarum vultus in Signatoriis annulis exprimendos curabant, & unusquisqne eam potestatem habebat, ut quibus liberet insignibus uteretur. De hoc liquebit facile legentibus Plautum Pseud. asst. I. sect. I. Tuam amicam video Calliodore . G. ubi ea est obsecro Eccam in taleius porrectam , in cera cubat. Plinio juniori placuit quadrigae signum, quo sese usum suisse, cum esset Proconsul in Bythinia, saepius commemorat. Claudio solum regnante vetitum cst gemmis signare , sed auro solum permissum , quod gemmas violare signis nefas esse ducerent. Ita Plin. lib. 3 3. cap. I
I. XXVIII De quibusdam imaginibus in gemmis , quibus ad obsignandum
A Primis usque temporibus rem usitatam fuisse annulum signatorium , quem Vocant, planum fit in libro Genes cap. o. ubi a Pharaone traditus Josepho Signatorius annulus suisse legitur. Verum inde non constat, neque in annulo gemmam insertam , neque in gemma imaginem potius insculptam , quam litteras aliquas extitisse . QD- circa divinare videntur Gret serus I. . cap. 8. de Cruce , cum dixit in
Josephi annulo signatam Crucem fuisse , & Gregorius Tholosanus lib. 6. de Rep., ubi narrat in annulo Davidis scalptum fuisse Leonem,
42쪽
eumdemque morem alios postea Iudae Reges retinuisse, quod mem riae prodidit Rabbi Abraham in Cabala Historica cap. I. & I ., conjecturam inde fortasse capiens, quod Sanctus Rex ille , cum adhuc j venili esset aetate, palloritiamque vitam in silvis ageret, Leonem in tersecisset, vel quod significari voluisset oraculi divini verba : misit Leo δε nibu Iuda radix Daυid.QDd attinet ad nationes reliquas,Persarum Reges Cyri e figiem gestasse,vel Darii illius,qui quod ipsius equus primus hinnitum edidisset, primus ipse Rex est creatus, testimonio Thucydidis comprobatur. Arius Lacaedemoniorum Rex epistolis Aquilae Draconem unguibus comprehendentis signum imposuit . Ioseph
Antiquit. Jud. lib. I 2. Cap. 2. Et quamvis Plinius lib. 3 3. cap. I. haec habeat : Non signat Oriens , aut tus , etiam nunc litteris contentastis,
tamen Ulysiis imagine Ptolemaeum III. signasse, reperio apud Euphantem lib. . Hist. quem locum Athenaeus asseri lib. s.cap. 6. , signo Anchorae Seleucum apud Iustinum lib. I s. & Clement. Alexandrinum Paedagog. cap. II. Agathoclis Aristomenem Atheniensium Ducem apud Polyb. I. I s. Cariatidum Saltantium Clearcum Lace demonium apud Plutarchum in Artaxes ; & Mithridatis Athenionem Atheniensium Tyrannum apud supra memoratum Athenaeum lib. I s. cap. I I.
I. XXIX. De peculiaribus quibusdam signis in Gemmis veterum Christianorum. NON dedecere Christianos homines annulum signatorium , clare docet Clemens Alexandr. l. 3. Paedog. cap. II. ubi eum Matrifamilias non ad ornatum, sed ad custodiam permittit illud insuper praescribens, quibusnam sit imaginibus distinguendus, docens annulorum hujusmodi signa esse debere mel Columbum, mel Psem, vel Na-
quem vento secundo impulsem, mel Lyram, qua usus est Polycrates , vel Anchoram , qua Seleucus , vel Pisiatorem, ut meminerint Apostoli , mi puerorum, qui ex aqua extrahuntur . Neque enim , inquit, Idolorum
sunt imprimen facies, sed nee enisis , vel arcus iis, qui moderati sunt,m temperantes . Multorum Christianorum hominum annuli notam hanc ἰς imprimi solitam legimus apud Card. Baronium Tom. I. ad Annum Ch. 17.sium. 3I. Hoc enim Monogramma in quibusdam se vidisse, commemorat, qui in Sanctorum Martyrum Cryptis inventi suerant ; per eamque Notam Sanctissimum Christi nomen significatum esse opinatur. Non desunt tamen, quibus ea ipsa res dubitationem aliquam asserat, quae tamen tolletur prorsus legentibus Fortunatum Schac- cum lib. x. Sacror. Eteocrys. Pignorium de Isidoriano Crysimo, Fortu
43쪽
natum Licetum l. 6. de Antiquorum Lucernis& Ρ. Eduardum de Vitris de Elevatione Corporis S. Clementis , & Marchionem Victorium de Monogrammate Sanctissimi Nominis Iesu. Ex hujusmodi Christianorum Gemmis tres apud nos sunt in Musto Κirheriano ; Amethystus, Chalcedonius, & Onyculus , sive Niccolus. In his omnibus incisa est Anchorae figura , & utrimque circa Anchorae dentes pisciculi. In earum una addita est sigia illa notissima h. e. I-σ Mις. - - ρJesus Christus Dei Filius Salvator . f. XXX.
De Gemmis a veteribus ad ornatum actibilis. ANnulos aureos , & eos plerumque gemmatos suisse unum in Equitum & Senatorum insignibus, notum est ; diserteque illud a Dione lib. 7. aErmatum invenio ; cujus haec verba sunt : Apud Romanos non modo liberto, sed nee ingenuo quidem ulli aureo annulo uti licebat , nisi Senator esset, aut Eques . Postea Militibus quoque , & cuivis infimi generis homini licuisse quis nescit Z ita, ut aliqui non solum unum annulum in uno digito , sed plures etiam in pluribus habere non
erubescerent. Irridentur a Martiali l. s. 63. Per cujus digitos currit levis annulus omnes. Et lib. 9. 6O. Senos Charinus omnibus digitis gerit, Nec nocte Iouit annulos . Idem tib VII. Sardonychas, Smaragdos, Adamantas , Iupidas uno Portat in articulo Stella , Selere , meus . Repreli enduntur etiam a Seneca Nat. 3 I. Exornamus annidis digitos, in in omni anuulo gemma diPonitur . A declamatoribus etiam grandes annulos indui solitos fuisse , non incredibile putat Cre- solius Theat. Rhet. L 3. cap. 13. quibus , ut ipse ait, non modo manus ,
sed dictio quoque V se quodammodo illuminaretur. Hippiam quidem in Olympiis consuevisse ostentare annulum , cujus ipsemet fuisset artifex, Cicero, Apulsus, & alii apud eumdem Cresolium commemorant. Athenion pariter Sophista prodiit in publicum ιασύ - ,
δακνα is x Iiis . Splendidam vestem trahens, annulum gestans aureum.
Fuscum Rhetora annulis usum argenteis in scriptis reliquit Plinius II. 3 2. cap. 12. Nondum tamen declamatorum annulos gemmatos suisi se constat. Perspicuum erit ex Pers Sat. I. ubi Satyricus Poeta naso
suspendit adunco declamatorem, qui natalitia cura Sardoniche albus celso Duili od by Cooste
44쪽
celso in suggestu multis audientibus importunum os ostentabat. Ex Juvenali quoque Sat. 7. in qua negat, aequo animo Patronum auditum iri, nis fulserit annulus ingens , quem esse oportere gemmatum , qui sequuntur versus declarant: Conducta Paullus agebat Sardonyche, atque adeo pluris , quam Gallus agent. Quintilianus lib. h. cap. 3. Oratori suo dat veniam, si, ut aurea illa sice , ω' 1plendore lapidum manus insigniat, modo eas ornet potius quam oneret. Declamatoribus hac prosecto in re Musici, & Symphoniaci non concesserunt. Israeniam illum Choraulem sex denariis aureis coemisse Smaragdum accepimus, in quo smaragdo sculpta Amymon fuerat, hoc est una ex quinquaginta Danai filiabus, quae a Neptuno
compressa Nauplium illi peperit. Hic Ismenias videtur inquit Plinius lib. 3 7. cap. I. instituisse , ut omnes Musicae artis hae quoque ostentatione censerentur , metari Dion odorus aequalis eius m cmutas ... Tertius
qui eodem tempore suis inter Musicos , Nicomachus me. Multo magis opinandum est, ornatus causa geri solitas suisse gemmas illas, in quibus ectypae imagines , & protuberantes extarent, ita ut ex iis , quae
minores essent, non secus ac nostra aetate fieri solet, Matronarum etiam torques , atque armillae contexerentur. Hoc etiam animadve
tit Clarissimus, minique , dum viveret, perbenevolus Senator Bona- Tota Osservarion me. pag. rs. in Proaem. Ex hujusmodi Camaeis minoribus non pauci Museo Κirheriano tellamento relicti sunt ab harum rerum studiosissimo Marchione Alexandro Gregorio Capponio . Nobilio res autem sunt Bacchus in Coralloachate, Bacchanal in Onyculo colore partim subnigro partim subviridi. In Leucachate Cajus, Vel Drusus Tiberii F., Sergius Galba, Ganymedes raptus ab Aquila, Isis praeterea, cui capitis tegumentum est Gallina Numidica, quod quidem symbolum argumentum dissertationis suit, quam doetissimus Praesul
Julius Fontaninus conscripsit. Quamvis autem Recentioris alicujus Sculptoris opere, & manu facta merit, silentio praeterire nolo Hier nymi Savonarolae essigiem in Cainaeo a Capponio pariter nobis legatam , ubi quadruplex quasi est colorum ordo . Hi autem tam ingenio se suerunt ab artifice peritissimo prope dicam arrepti, ut partes omnes ea, qua Opus esset, varietate distingueret. Ut autem ad Camaros illos majores jam Veniam . recte opinatur Clarissimus Bonarota eosdem loco fibularum adhibitos , quibus vel circa humeros, vel ante pectus Vestium partes connecterentur. Horum autem tamquam exemplum in eodem Opere pag. 2 I 8. Chalcedonium profert, ubi muliebris facies exsculpta. Sardamque non dissimilem pag. α88. quibus addere nos possum
45쪽
inus eadem sere specie Achatem Sapphirinum conformatum, quem una cum antiquis monumentis aliis S Sinus Dominus Noster BENEDi- crus XIV. Musto Κirheriano quam liberalissime dono dedit. Has autem gemmas omnes a tergo perforatas decussatim aspicias, ut vinculis funiculisve transjectae alligari facilius iis, quas diximus vestimentorum partibus possent. Atque huc spectant versus, quibus idem Bonarota&alii hanc opinionem confirmant; Sidonii videlicet Carm. s. v. s. Ostruosir pepli textus, quem fibula torto Mordax dente morat : tum quicquid mamma refundit Tegminis , hoc patulo concludit gemma recissu&claud. de raptu Proserp. l. 2. V. 2. Cialecta tereti nodantur Iupide vestes& ejustem in Sext. Consul. Honor.
Viridique auisat Iaspide pectus
Hac tamen in re eo in seniae devenit nemo, quo Antoninum Helag balum devenisse scribit Lampridius. Is enim in calceamentis gemmas deserebat, in quidem sculptas , quod risum movebat omnibus , qu sculptu να nobilium artificum videri possent, quae in gemmis adhaerebant. I. XXXI. De Gemmis antiquis , quae pro Amuletis habebantur.
GEmmas denique scalptas, vel etiam sculptas in Amuletorum
numerabant loco . Amuletum ab Amoliendo dictum nihil aliud futue , nisi medicamentum, quod de collo suspendebatur , aut ali λquacumque ratione ad amoliendum praecipue fascinum adhibebatur ,
Grammatici omnes consentiunt. Fascinum inquam neutro genere .
Nam Fascinus Deus potius erat, cujus ope fascinum amoliri se possς , crederent. Vide Plin. l. 28. cap. . Horum Amuletorum tum Ethnico rum , tum etiam Haereticorum complura profert Pignorius in Cara curibus AEgyptiorum . In Amuletis autem exprimebantur in primis mysticae quaedam rerum allegoriae, ut ostendit Aleander Tabul. Heliac. Explic. Omnes tamen hujuGodi allegorias commemorare pudor nos vetat. Gemmas vero etiam in quibus Caesarum essent effigies, tamquam Amuletum aliquod existimatas fuisse,probat Clarissimus Bonarota Osservarion .c. pag. 13. Hanc enim vim illis inesse stulte putabant, ut, qui eas deferrent, gratiosi, & potentes evaderent, votorumque compo tes fierent. In harum gemmarum numerum veniunt profecto illα,
quarum Camillus Leonardus Pisaurensis Medicus in Speculo Lapidum apud Cornelium a Lapide in Apocali p. cap. v. mentionem se
cit . Qui inter caetera Asinum in ChrysoIitho insculptum gesta tς Dissilireo by Corale
46쪽
facere rerum suturarum praescios contendit, Arietem in Sapphiro illudessicere, ut quis e carcere proripiat sese , honoresque , dignitates, ®num adipiscatur. Upupam , si cum dracontio herba ante se in Beryllo reperiatur, mortuos evocare, a quibus responsa accipiantur. Hominem in Chalaedonio cum dextera manu erecta ad hoc esse petu-tilem, ne litem quis perdat; Crucem item in Iapide viridi, ne quis naufragium faciat, aut in aqua demergatur . Plura hujusmodi congerit etiam Plinius l.3 7. inania sine dubio, superilitiosa, atque ridicu-Ia . Superstitionis tamen non omnino arguit Senator Philippus Boria rota milites illos, qui Gorgonum vultus in Camaeis grandioribus gererent : siquidem terribilis ille aspectus audaciam ingenerare in eorum animis, magnoque ad strenue bellandum incitamento esse poterat XXXII. De Commentadiis hujus utilitate , atque fine. HIs igitur, gemmis, monumentisque aliis, quae in hoc Museo Odescalcho delineata jam suerant propositum erat Henrico Brulaeo breves explicationes adjungere . Sed quoniam, Deo optimo Maximo sic decernente,quod jam ante instituerat ad exitum perducere nequaquam potuit; conabor ego, quantum situm in me erit, ejus quasi diligentiae vicarius constitutus perficere , atque ex Tabulis reliquis ratiocinationes , & conjectaras, quae ad ad Mythologiam , Historiamque magis, magisque illustrandam opportuna videbuntur , depromere . Neque vero jure quisquam succensete nobis poterit, quod quasi actum agere , & quae litteratis, eruditisque viris nota usquequaque sunt, tamquam noVum, atque indictum, aliquid rursus apponere videamur . erelae enim huic , quis in aliis quoque disciplinis locum esse posse, non videli cum non solum in stirpibus, ac caeteris naturae faetibus, sed etiam in iis quae ab humanis ingeniis pariuntur , nihil sub sole novum oriri,certissimo sacrarum litterarum testimonio compertum sit. amquam quis omnino illa novitatis expertia esse dicat, quae saltem ob alium collocandi, comparandi, & interpretandi modum, delectationis nescio quid legentibus afferunt; quod antea non afferebant ΤHuc accedit , quod si Commentarius hic noster in manus eorum, qui rerum antiquarum habent jam scientiam, pervenerit, inde illis excitari illarum memoria poterit, quarum obliti fortasse fierint. Si autem earumdem ignari, ac rudes omnino sint, invenient in hoc libello
haud ita magno elementa quas quaedam, quibus percipiendis primos quodammodo gradus ascendant; ut deinde aliis majoribus quasi pervin
47쪽
lutandis ad summum prope dicam plenioris eruditionis fasigium perveniant . Quis enim nisi admodum opulentus, atque copiosus Musea omnia, quae ad hanc diem in lucem prodierunt in promptu habeat , & in quibus illustrandis homines omni doctrinae genere praediti operam posuerunt λ Si quis autem illa omnia possideat, poterit istud quoque suis Bibliothecis adjungere, in quas fraterno quasi jure aditus illi non impediendus videtur . Etenim si minus ob Interpretis scientiam , ob monumentorum certe praestantiam dignissimum est; quod inter caetera non postremum locum obtineat. Si alterutrum ab humanissimis Lectoribus consequar, hujus me laboris qualiscumque fuerit fructum tulisse magnum exissimabo . Diqili od by Corale
48쪽
A NICOLA O GALEOTTI S. I. ΡRVcorum tarceolos, Pateras , Crateras, Abena, Guttos , m Strigiles, m Tintinnabula Thermis, Aut pecudum, scut nune mos es , pendula collo Inscripto que notis lateres , signataque rupti Nomina marmoribus, Tripodas , Coclearia, Cultros Panas, m Harpocratas , denastasiue Dianas
Si quis habet, magni faciat ; sic nam fore spei est
Illi ut non modice res , atque pecunia crescat . Scilicet o Marti data sunt spectacula abunde, Bellonaeque satis . Bona Pax id habebit, opinor , Interdicta prius perrtimpens clausira Britannus Naviget ut rursum , a que Arctoum trans mare currat Ad nos ; in terram . dfossum quicquid ubique est, Sedulus inquirat magno mercatus Achatentinadas insculptas, magno Solisique Puadrigas , 2 agno . Pescenni perrara Numismara Nigri Vel merito : Fastos nam si qtiis discere Mundi , Indiciis . amet distinguere tempora ce iis, Idem si populos, ditiones , oppida primum Opta coli, m Regum res gestas, Iellaque, Gr arma, tu quae forma Deum templis , aut qui stus olim, . Caetera de genere hoc, melius pernoscere non est, Talibus in rebus quam si consumere curam Non pigeat veterum scrutantem marmora , . cra , Rubigo licet , m longus detriterit usus . Recte ergo . os mi alis libet hine decurrere . Namque Si quantum cuperem, possem quoque nollem ego facta Cornua Faunorum repaxare, Iovique refestam Hammoni barbam, Citharamque inducere Phebo. adta sed, atque animos potius , mor que s uiritu ul
49쪽
Eruere illorum, quorum cantatur in Orόe
Nunc fama , . belli etirtus spectata , domique es
Sed et oti quoniam fieri sententia compos Hinc nequit Heroum velut agri somnia quasum' Fingam animo species, ut eorum ingentia facta Mente memor teneam ; simul ut, quam qui ue meretur Exponam breviter subscriptam carmine laudem . Oferat at nolim meterum se femina qucquam . Hartim interdicti vultus : Lucretia quamvis Haec fit, Ausoniis laus ingens extet in actis . IVam equidem non tam fecisse viriliter , atque Rectum animi fretasse reor, dementibus acta Cum furiis ultro sese morti dedit, omnem Tristitiam extremo meditans finire dolore
Tarquinium tam sive domi sibi ades , fri uePolle pati, oe longum plus aequo incidere ludum Debuerat Mulier , sic frugi , sicque pudica
Mansisset servans vitam, . cum corpore famam. Saepius apposito quid mirum conflagret igne Si stipula , . validas fumant incendia vires Ampla igitur primus Iurgat mihi Brutus in Atila , truem pulso tandem , verus est ut fama , SuperIo
Alterum, id merito, clamavit Roma parentem. Hie ab se multum cernens abludere Natos Non blando illorum praetexens nomine culpam, ut male connivens laetos impune vagari
Est passus, docilis tolerare domestica facta
Asper in externos tantum , judexque severus
Sed recti, m legum custos , rigidu ue satelles Pon sibi, non patrio quicquam concessit amori .
uis in perfidiae damnatum crimine utrumque Nil dubitans, mente , atque animo liberrimus uri Se coram virgis iussit, ferroque necari . Ponant qui leges , plures reperire queamus ;don itidem , leges positas qui , juraque servet.
Proximus huic solio se tollat Putamus alto. Adsint , qui exiguum censum , tristemque repulsam Tauro devitant animi, capiti ne dolore . Non hic muneribus, non turpi Duore honores
50쪽
Extorsit, latum aut demisit pectore clavum . S.d sibi dum mimens , . Rege beatius cmum
Degens incultam pacaret vomere terram ,
Vicino invitus rure est extractus in Urbem ;Sex quater oe fasces , Patribus censentibus, uni ultro delati ; Imperium ut , patriamque levaret gram ex prWcipiti , certam ferretque salutem . Nec mihi , praeclaro quamvis non sit patre natus ,
Virginius desis: sobolem quippe ille pudicam
Facto , atque opprobrio incolumem ut servaret ab omni, Infons ipse prius, vitaque , m pectore puro Non menale haluit Natae decus, atqiu pudorem Sed grave cum damno ne asserret tetra libido Dedecus , in jugulo ferrum tepefecit acutum Illius, immeritae licet ; m sevire tyrannus Maluit immanis, genitor quam leno videri. auarta et olo Curium mihi repraesentet imago . Hic non , ut stulte gnatones , ac parasitos Pasieret, argenti congestum pondus , m auri Prodigus est dii ; conductis rara nec empta Ingratae apposuit nummis obsonia turbae . Sed quamvis Latiis Legionibus imperitaret,
Intra naturAE contentus etivere fines , Seque uno , atque una dives virtute pateliis
Fictilibus rapas fumantes prctulit auro Ictu fulmineo persaepe potentius aurum Castella evertit , turresque cir saxa refringens
Summe munitas Regum penetravit in arces.
Hujus non animum labefecit ; quippe subactis Dimitibus dare jura , decus fre credidit ingens Non illorum opibus , gemmis fundi ue potiri . Undique discisso, terebrato corpore acutis Clamis, dissectis palpebris Regulus arca Roboreae inclusus fimulacrum est Ordine quintum . Orantem blando qui quis sermone moratur Vibet arridens , promittens fore cursRem sibi, cum etere nequeat praestare, fidem qui Et socium ob titulos si utitor fallit inanes Hinc abeat. Dictis ne qua essent absona fact 7