장음표시 사용
151쪽
Assia mptum probat conserendo ut dixim us altitudines instria
Cum altitudinibus ex declinationibus Sc azimuthis deductis
At Keplerus longe aliter rationem astruit ut mirum sit huno hominem,qui in principio capitis Analysim meam non damnauit; sed eius optionem permisit lectori, in adeo diuersam anaI sim transit me; quae si Tychoni congruat, mea, ut ab eo diuersi1-sima, est prorius abjjcienda: nullo modo toleranda est ergo analysis Kepleri - Cometa in diuersis eiusdem diei agimuthis ili altitudinibus non e it deprehensus varias declinationem visam plusi quam in proportione motu&hOrarij. pag. 3 3. Κepl. num
a. ad verbum.)' ιErgo pereas horasparallaxeos effectus fuit nulIus, & ipsae,
nulla )pag. 36. num .3. Ad verbum. 3Ergo cometa in altissimo aethere constitit. Primum antecedens deducit ex Agim uiliis & altitudinibus; Cometae primo instrumento sumptis,deinde in hypothesi lunaris altitudinis calculo deductis atque ambabus inter se compa. ratis; Ita ut ex hac analy si declinationis argumentum ex altitudinibus deducatur non altitudines eliciantur ex declinationibus. id ipsum confirmat ad verbum num. 5. at nunc inquit declinati uargumentum non a distantiaὰ fixis trahitur,oe si potuisse ed ab altitudine Verum facile est videre quantum hic homo a ratione Tych nis aberret & quam implicitam rationem construar. progressus sane Tychonis est apertus a pag. I 3 3.vsque ad i4 . & sussciet hic
reponere verba eius pag. I 3 7. x bi claudit rationem ; patet itaque inquit quod obseruatio a nobis habita die 3 o. D ti embris in diuersis c4 et immthisinterlapsis fer8sesqui tribusboris eandem pen8 a litis iuem praebeat, qua ibuisset se cometa his in cauta a nobis remotione extitisset ut orbis eius ad
terram immensam haberet magnitudinem, oe terra respectu ipsius non admodum essetfensibus obnoxia. etenim disserentia utriusque altitudinis obseruata T. I . m. 6. t utriusque per ealculum respectu centri uniuersi P. II. tribus solummodo scrupulis obseruatisnem excedens,cum tamen longe plus abundasseis proximἐ in eoueauitate orbis Lunae emit et hie cometa, o adhuc magis si propius terrae ipsius sittis in sun cma aeris regione concederetur, Syl lo. fismus ergo ad coclusionem immediatus quod cometa minoreabuerit parallaxim lunata est; quoniam altitudinum cometae Vexae &vise ut ipse supponit differentia minor sit differentia earu-
152쪽
dem eius altitudinum, si in orbe lunari sitisset, at deest nationibus vultu ad altitudines earunaq. differentiam cruendas . verba sunt pag. I 33.inam inquirentes, , primum ex solis Ad ut his, er declinati ibus altitulinem quam cometa Hroque tempore in eo A uistbo obtinere debuisset si proximὸ infra concauitatem orbis luna extitisset, non ergo ex altitudinibus declinationes, sed ex declinationibus
Dianc cum Mimuthis altitudines deducitaexclamare ergo illud licet Qua ii semperia hume agitant pSi.itaverE sensit,&in apertissima Tychonis; cuius est vindex, r,aione intelligenda labitur: Quod si astu id facit nimirum cum non probetur illi ratio simprobationis cuius aliquam praebet in litera coniecturam)in aliam facilioris descrisionis conatur cIaculo traducere, imprudenter credit, se 1blidioribus mathemati. cis ossucias facturum, ex peruersione itaque rationis Tychonis sit ut Neplerus neque intelligat instantias meas saut non intelligere simulet) & illis non occurrat, Totoque capite praeua
Implicata etiam constructio Kepleri; nam pag. s s. repositasgura Tychohispani36. post summam rationis positam a mentinc ex eius verbis enarratam progressum rationis hunc facit, dicit a Tychone obseruatas altitudines cometae diuersis horis inuentamque earum differentiam grad. 17. min.6. deinde com putatas easdem altitudines per aEi mutilaa, dc per declinationes adca Ideni horas collectas ex proximis: secundum argumentum νmotus earundena horarum squi nempe motus ex proportionesiam itur in tertio dicit iterato computatas altitudines in suppositione parallaxis lunaris, scit. posito cometa in lunari altitudine differetiam verarum altitudinum tum esse debuisse grad, Io. 7.
huciasque recte progressum Tychonis prosequitur; at deinde cursu na, di clausulam orationis a Tychone diuertit.
At id unum pro implicatione proposita in praesent laconsidero
altitudines ex agimuthis, dc declinationibus ad horas quinque 26. 7.s . sumi dediactis earum incrementis ex ratione ac pro-
Portione motus; at dicit postea ex altitudinibus ita deductis colli Proportionem eam incrementi pro ratione ac proportione R a motuS
153쪽
motus in declinationibus ergo a primo ad ultimum deducetur
incrementum declinationis ad rationem, dc proportionem motus ex supposito incremento eod. declinationis ad rationem, α proportionem motus quae eritpetitio principit.
Possem auferre iam manum de Tabula cum fieri non pos
sit vi in stadio sibi occurrant dissitis longe viis cilrrentes . meae instantiae ab hoc non intellectar vel saltem euitatae. modo ergo obviare illis potuit 3 dc quomodo e3o obuiati nes eius repellere, quae me non attingunt 3 certe aliud est rationes Tychonis a me impugnatas desendere; aliud nouas afferre: aliud in statijs meis occurrere: aliud suopte sibi arbitrio aliasessi ngere pro meis, i llim; obstare. esset haec di sputatio ia is alio diuersio, ad quam ipse sorsan aspirat: at ego non patiar me ab eius; vel tenebris, vel technis circumueniri: reseram ergo instantias meas in rationem vere Tychonis , & si quae ex huius dictis p terunt elici obuiationes, importabo eas, considerabo: prima ergo instantia mea afferatur.
Instantia mea prima est contra id quod sumit Tycho altitudines, scit . ex declinationibus, dc agimuthis deductas esse veras,
non visas sunt enim visae, non secus atque albae instrumento C ptae. Cum declinationes cometae quibus utitur nunc, sint declinationes eiusdem visi loci, in quo cometa instrumento visorio transpectus est, cum distantia eius a stellis fixis sumebatur a Tychone . locum autem instrumento visorio conspectum esse via sum non potest in dubium reuocari; de eo solum poterat dubitari . Utrum idem visus locus & verus non obstante qualicunq; parallaxi cometae antea assignata: at dubitatio tollitur ostende do cometam tempore obseruationum propositarum non sui si se in vertice obseruatorum, duplicique id ratione prima quoniafuit cometa tum extra meridianum 3, at Zenit hin meridiano. Secunda ex catalogo obseruationum Landigrauit, quae ut minimum remouent cometam a vertice grad. 6.so. altitudo enim maxima gr. ,qq. 14. ergo longe abfuit cometa a vertice ergo
Iocus instrumento conspectus non potuit esse verus supposita qualicunque parallaxi . Cum Ggo visserentia inter altitudinem instrumento captam diu
154쪽
di alii tud inem ex declinationibus deductam sit differentia inter
altitudines visas imo inter eandem visam altitudinem diuersis modis indagatam,duo iam sequuntur. Primum non esse cam litterentiam parallaxim; quia parallaxis est differentia veri dc visi loci, non visi, &visi: Secundum est cum eadcin sit penitus Visa altitudo eiusdem phςnomeni eidem obseruatori in eodem loco, dc eodem tempore non possie apparere illam differentem nisi eX errore aliquo vel obseruationis, vel deductionis. differentia itaque triti minutorum fuit ex aliquo errore non ex parallaxi . declaro exemplo; Si quis instrumento sumeret veram declinatione 1blis aliqua die, dc hora in meridiano existentis, & pollea Calculo ex radicibus motuu eius, & ex data poli altitudine eandem colligeret ad eandem die, & horam certE oporteret utroq; modo eandem declinatione veram colligi, nisi aliquis error irre Pierit, vel in calculo,uel in obseruatione. Haec est summa primς 1 tantiae, primo breuius exposita: cap. 14. non multum ab initio, post latius cap. I S. in principio. 3 . Primo loco obscuritate instantic accusat, & vere totis numeris I. a. 3. 4. S. 6. 7. nihil assequitur. cum sua interim umbra ipse non mecum pugnat,virum mea culpa an sua bone lectus tu
iudicabis . Sensus is est quem nunc dixi in principio huius parti eundem sensum verba Antitychonis planE referunt: non enim fermentare paralla xim, no bigas punctorii pro binis punctis idque genus metamoris utor. pane panem dico. ut me suppudeat
tantsin long uo mathematico tarditatis ut interim a couenienatore voce abstinea, Num. s. incipit ei sublucere veritas ; adhuc tamen tenebricosa audiamus ipsum, di colloquium sciamus. . Qu9rium vero tandem erumpet tibi Claramonti teli hu- Κep. i. obuoaus impetusὶ quem scophini scii reinstituist Vix tandem fol. roi. si sunt visae ininiis altitudines, &quae obseruatae, dc quae ex visa declinatione computatae . at non sunt aequaleS ergo vult dicer tota argumenti structura inuoluit se ipsam contradii: tionibus, Tuetque ideo. 'N'eque adhuc a mequutus es instantiam, vel simulas impar Claram. eius tollend. ae: Vtrumque malum,uel mentis,uel moris.Tuum illud vult dicere, non recte se a tentiam meam declarat sed per uertit. id quod volo dicere iam expressi eiso differentia earum altitudinum ison est parallaxis sed est error vel calculi vel obseru tionis,ut proxime inexplicatione instantiae hac pari. nu. 2. . obuiat secundo Keplerus in .s. respondens, etiam si in hoc Xep. x. obu
155쪽
errasset Tycho non propterea solui argumentum si separaripotest error stan te argumento. - α At stante argiti iactato non potest separari hic error nam vis arς'Ri- ' guitienti totam eo consistit quod parallaxis tum cometae fuerit minor lunari S probatur minor quia ea differentia altitudinum minor parallaxi lunata est parallaxis. Tollamus esse eam differetiam parallaxim ergo non adhuc probatum erit parallaxim tum
cometae minorem fuisse lunari.aliter ergo Obulat num. II.
3-Obulat. 6. Non est eςquales altitudines pro visis computatas visis ip-γςpi μμ ιδ sis di obseruatis neque priori momento neque posteriori ratio vero eius est quoniam ex declinatione ad horam sextam dedoeita haec suit cap. .ex distantia a fixis tum die a9. tum die 3O. --uembris in deducta est declinatio ad hor. s. 26. tanquam si nulla fuisset parallaxis quae tamen semper suit a vertice ad Horizontes si aliqua ponatur intercessisse) pariter ad horam I. 34. Vnde altitudines deductae ex calculis &instru mento captae non possi,nteste aequales quod Obseruatae instrumento totam includant pa rallaxim deductae calculis non totam. coasul. 7. At obluatio haec neque ad mentem Tychonis , & ad meam instantiam est; neque vera. Primo falsitatem demonitro ad horam 6.diei tum 29. tum ro cometae in loco viso fuit capta declinatio. hoc aduersarius ipse concedit & ego probaui pag. ΣΟΟ. lin. aa. dico secundo motum proportionalem qui cometae tribu, tur a Tychone ex regulaq; aurea colligitur,esse in via visi motus. antea id monstraui in a. Antilich. cap. II. in a. instantia versi c. subiungo autem) est pag. I 67.& repetis in hoc cap. I .part. .dcΚepl. non potuit negare cap. I I. num. I I.
Motus ergo proportionalis cometae est in via visi motus quocirca locus cometae quem ex proportione temporis deducimus ex hora 6. ad horam 3.26. seq.diei vel ex hora 6. ad horam T. S . eiusdem diei est in via visi motus, adeoque est in viso loco, adeoque totam includit parallaxim ad hor. 1. 26. &ad hor. 7. sq. non secus quam ad horam 6. at ex declinationibus vis loci & AEim v. tho,& complemen o altitudinis poli colligitur visi loci altitudo eadem qu.ae instrumento capitur corruit ergo obuiatio Κepleri, instantiaque mea siro in robore per se Nerat . g. Dico etiam non congruere Tuchoni effugium Κcpleri, neque meae in stantiae occurrere: nam Tycho vult differentiam inter altitudinem instrumento captam ,& ex calculis de luel ami
esse totam parallaxim, dc huic eius dicio ac sta tentiae insto, si uo
156쪽
aequales siue inaeotiales fueri: t. at ex hac hepleri doctrina non esset parallaxis feci ea sol uni disse relatia parallaxis quae ex incremento parallaxis declinationis hor. s. aci. stiper parallaxim declinationis hor. 6. cresceret in parallaxi ai titudini,h Iae ciuidem quintae cum scrup. 26. supra parallarim altitudinis deductae sx declinatione hor. 3.a6. absque adiectione incrementi parallaxis, rein flamma esset disterentia parallaxis altitudinis instrumeto sumptae,& altitudinis ex declinatione ad hor. s. a 6. absque alio additamento deducta: ; quae disserentia minima esse potest in magna
sarallaxi ; unde cum Tycho inseri minore este parallaxim quam
unarem eo quod illa ut ad sumiariam trium minutorum haec notaena, rueret illatio: diceret enim opponens non recte compa ratur ea differentia cum parallaxi lunari, ut parallaxis, neque recte insertur eo quod illa differentia sit minor parallaxi lunari
ideo parallaxim tum cometae minorem fuiste lunari parallaxi . poterat enim nedum differentia trium minutorum sed etia pauculorum secundorum cum maxima parallaxi, consistere ut nisi timerem in hac apologia prolixitatem, calculo trigonometrico rem lectori repraetentarem os. At quoniam num. Io. quaerita me quomodo probe aequales esse oportere altitudinem sumptam calculo, & captam instrumento iam dixi in expositione primae meae instantiae pari. 3. hoc cap. num. I. Ica. at ipse non intelligit meam sententiam, sed inducit me longe aliam rationem adducere. Verba eius sunt, quomodo tu probas debere esse aequales e Parallaxis, inquis, disserentium licit nussum , sed xeplerus male refert verba mea dixi ego in Anti- ch.pag. 2OI. aequaleSesse eas altitudines eo quod itini ambae vis e stippie esusdem phenomeni, eidem obsieruatori, eodem tempore; ideo dicebam eandem etiam parallaxim ambas includere 1 ed quid ambasy unicus phςnomeni eidem obseruatori eodem rempore est unicus locus visus, unica altitudo visi, licet diuersis modis capiatur quae ideo nisi intercedat error aequales sempensesultare ex quacunque indagine debet ..
SEd insanias essem ut me interdum hyperaspis appellat si me
abripi paterer a verticibus disputationis huius temper magis ab instantiae intelligentia recedentis intelligat prius quae dixi Le- plerus
157쪽
plerus postea rescribat. interim instantia in soluta permanebit postquam ille dimissis instanti js meis laruas sibi finxit quibusicum pugnaret ; nouus Turnus Aeneae imaginem pro Aenea s quitur. Ridiculum est in tantis eius tenebris quam mihi ispe hallucinationem obiiciat, quam saepe comonstret viam tenendam , qua superba humanitate praebeat unde locupletem opus meum astronomicum, unde parallaxium doctrinam hauriam uberi rem; cum ego tam uberem in primo Antitychonis aperuerim. dcliuic potiusquaerendum est unde locupletetur quam habeat unde alios locupletet. r. Sed claudamus primum instantiae mee progressum ac o, uiationum Kepleri, qui licet ei non amplius occurrat qui magis 1emper in ea vel hallucinetur . vel hallucinationem simul et suthallucinari credo) tamen excitatus ex vi occultae veritatis infirmitatem rationis suboleuit ideo fatetur aliquam particulam a gumenti Tych ici labascere, & num. 2 . concedi t obseruatioenum vitiolum . a. Et num. 37. fatetur fidem ex singulis obseruationibus ctam esse probabilem scit. cum haesitatione contrariae partis at cunctas faccre fiduciam in acie consistendi, singula, inquit, Dilichum babeunt lectorem quin, ct artificem ipsum initio, iuncta tamen fiduciam acquirant in acie consistendi, ut de notionibus uniuersalibus philo pbatur Aristoteles . ex his constat probabilem iudicari a Ieplero ra. tionem non necess uiam. ex multis enim probabilibus iunctis ibium probabile resultat. Noctu vagantem elle ad ulterum est pro habile; ornatus qui incedit, esse adulterum cst probabile; qui tum pes sermonesi erit, esse adulterum est probabile. coniungamus qui noctu vagatur, ornatu gaudeat, turpes sermones ferar, esse adulterum ei stilum probabile non necestarium licet cum gradu maiore probabilitatis. ad similitudinem ortus axiomarum in anima nostra ex inductione singularium : dispiar omnino estiatio. nam singulae singulares propositiones sunt necessariae ex carum aggregatione agnoscitur necessitas etiam uniuersalis, hic Danis totus est maior suo dimidio, est certa, & necessaria. ciathus nic vini maior suo dimidio pariter euidens, necessaria, idemque de aliis. ideo aggregate etiam faciunt uniuersale propositio. ne m necessa ri am. secus si sangu lae es en i probabi les at cu rea li ic t narte sua mathematica peccet condonandi sunt illi errorcs in
158쪽
13. Postremonum.38. dubium indicat se quoquo pacto esse De vi rationum pro coelesti cometarum sedes his verbis. Deniq: inquit sicui minus firmam fidem faciunt inasubtilitates de loco eometa supra Lunam,eogitet is ct in hoc momentum situm esse non leue si per huiusmodi obseruationes ut crebro incultat Tycho propin Pitas ei Terrarum maior abiiciatur , dccones udit; si saltem ad decem millia germanica eleuauerit quis cometam nihil interfuturum ad integritatem di sciplinae phisicae supra Luuana ipsum si locauerimus, an in sublu Dari aethere. Certe nemo ita dixerit de rectitudine anguli in semicirculo. posse nempe propinquum poni recto quid ita ' quoniani ea propositio pro neces aria habetur & ratio,qua probatur,pro scinonstratione. non ergo habet Kepictus pro necessaria conclusione. cometa est is pra Lunam. neque pro necessarijs rationes, quibus ea concluditur.cur ergo mectim tam es ictim litigat immo iurgat& tamen de rationum necessitate mecum sentit 3 In oratoria orchestra ad exercitationem contra sententia in nostram declamare licet: at in scientiarum traditione contra agnitam veritatem scribere est iniuriam irrogare veritati,& Deo ex qua summa veritate , & archetypa reliqua: Omnes Veritates, ut rivuli ex perenni sonte propagantur.
Paras . Sec da instantia sub addi
SEcunda instantia mea est communis de superioribus rationibus,& sequentibus scit. cometam motum esse regulari molli quod antea fuit resutatum. Κepl. num. I.prinio resutatam a se instantiam fortiter dicitat cet non illud: verum addit reguraritatEetiam hic motus come tae non supponi at decipitur Kepleriis nam sumit declinationem hor. 2 26. &hor.7.24. ex regula aurea ex declinationibus antecedentibus &sequentibus ut pag. I 33 . 3c II 6.prope calce Nee quod
postea addita parallaxi quicquit morbiici, Tollit quin prius regularitatem motus supposuerit secus enim ea detrectata negabitur quantitas declinationis propositae ergo incerta quoque reddetur Ptitudo,quae ex ea desumitur.
159쪽
Reprehensiones Authoris a Keplero occasione rationis nunc exposita, Cap. eod. Itib. a. Antitych.
Ostere pretium fuisset ut postquam constitit instantias meis
aduersus hanc Tychonis rationem in1blutas esse. totum hoc Kepleri capulinquo semperin tenebris est, vel simulat esse, transilirc. ut Ordinem tamen superiorem retineam, aliqua subnotabo, in quibus me reprehendit, vel deridet, di in quibus ipse
praeter annotatos errores,peccat.
Reprobς Reprehendit ergo me pag. 37. num. I. Obscuritatis&prolix, o Ei, ly tatis. obscuritalcm iam excusavi cap. praeceden. par. 3.num. I. de prolixitate autem nunc dico, prae huius intelligentia fuisse iusto Dreuiorem, cum eam nondum sit assequutus, & reuera solum
sesquipaginam posui cum hic qui prolixitatem mihi obiicit, posuerit in eius instantiae consideratione paginas II. at prolixitatis suae causam in me refundit qui Obscuram rem reddiderim : an potius ipse tenebras in syersit , peruertendo rationem Tychonis Repreh- . Reprehendit praeterea demonstrationem meam, quod ciny g' per Landigrauit,& Tychonis obseruationes supplet autem primo pro suo captu meam ratione postea deridet, & nisi suppletio sua locum habeat surdastrum me appellat . audiamus verba hominis in sua desipientia veritatem deridentis. xep. pae. 18 3 . Torrὸ ridiculum se praebet author in demonstratione Dieboni, quum n. obieet. necessariae cometa a vertice langὸ disit a Lodurauius inquit casellis inuenit cometa nunquam vertici appropinquasse propius 66. min. lo. Tycho veris est istius obseruationes a suis Nix pauculis scrupulis diserrenu. 26. Bie si licetnobis imperfectam Orationem Ap eredisserentiam, scit altitudinum poli minorem ms grad. 6. Io. ridebitur autbor cum tauomolimine quis hoc nes Hate si non licat sic excusare huius probationis mentem idem explodetur ut surdaster. An potius tu in reclarate exortem, sanae intelligentiae indi-
160쪽
eas . iam dixi meam probationem eo pertinere ut locus cometae visus tum non fuerit idcm cum vero, eum extra Zenith. fuerit, inimo & satis remotus, & hunc sensum ibi verba mea aperte indicant. sunt autem, Neriue verbi locu Uus , σνerusconcurrebaην
quoniam cometa nusquam obseruatus fuit in meridiano ; sed semper extra meridianum ; unde o extra Zenitb. immo ab eo procul admodum. Subiungo postea ad probat. remot onis obseruationes Ladigrauit. In tam plana ergo verborum meoruin significatione cui non sit admirationi mathe myticum aliquem vel mediocrem adcohallucinatum esse vTnunc usque caecutiat 34. Reprehendit me num. Ia.quod membrum unum rationis obiere.
Tychonis, quam non intelligo impertinentibus obiectionibus, 'vellicauerim meos prodendo errores. & quodnam est hos,rimum membrum 3 quod Tycho computauit altitudines disseretes. vult, scit. dicere quod altitudinibus instrumento captis non deduxerit altitudines, quae exicalculo aequales: at quod est aliud membrum 3 quod Tycho aliena declinatione usus est in calculos Sed neutrum membrum mea instantia insequitur: id unum impugnat, quod altitudinis instrumento obseruatae, &excalculis deductae differentiam ponitur a Tychone parallaxis, m utraque sit visa altitudo eiusdem phaenomeni eod. tempore, non autem duς altitudines altera vera, altei a visa: debere vero altitudines diuersis licci modis deductas esse aeqtiales sublimgo. nonvi partem instantiae, sed ut auctarium doctrinc. verba ipsi mea ro I.in 6.12. Vsiq; ad calcem in statiae clarissima sunt.
poterat ipse diligentius legere, & fidelius intelligere, cum sint solum lineae nouem secundum vero quod sit aliena declinatione usus Tycho est Kepleri Idolum . nulla mihi in eo pars adeo
ut cum asterat me causam extitisse verbositatis necessariae ad instantiam auertenda quaerat alium praetextum suae loquacitatis. - .
s. Reprehendit me num. I 8. quod non Viderim parat in se hebi h. c. mum a Tychone admissium ea de causa quoniam me parallaxis decepit ut Tychonem quoque, & se quoque antea. Gratulor ego Tychoni quod ancipiti ense defendatur. at certe parallogi semum ego detexi, quem tu nondum agnoscis. de agnito a te. an ficto 3 agemus postea . 6. Reprehendit me sexto ut suretem quod obiiciam Tuclioni Reprehen
disserentiam,&errorem calculoru qui error potius lparallaxim M i' impedit quam adiuuet ergo contra me ipsum pugno. coniungo hanc cum sequenti. S a Repre-