Vitae humanae proscenium sub persona Gusmanni Alfaracii repraesentatum Caspare Ens editore 2

31쪽

as P Ros CEN. v ITIEprius dato ut in proximam sylvam se re ciperet: atque inde quo tutissimum putaret, iter meditaretur. Sic illa reliquum quod erat noctis extra omnem viam ac semitam, caeco pergebat itinere, jam crinibus auro certantibus, inter dumos &xubos adhaerescens, iam niveos pedes ad

saxa & quidquid obvium erat impingens, ut facie, suris, manibus foedum in modum laceratis,uix quidquam pristinae

formae prae se ferret, & mortem vero voto centies sibi exoptaret. Hoc modo Lydia non noctem illam modo , sed de sequentem diem per avia progrediens, ingruente iam nocte, e canum latratu' non procul a villa quadam rustica abesse se sensit: ad eamque accedens, feminam videt oves ovili includentem. Adit, petit haustum aquae. Rustica non sine admiratione tam bellam sormam e vultu quamvis lacero elucem

tem contemplata , Lydiam secum in casam ducit, & eo cibo potuque qui in promtu erat, reficit. Pernoctat ibi Lydia , inter curas paene ineffabiles, suspira , lachrymas. Mane quum nenum ulum quidem haberet , e veste nescio quid argentei ornamenti abscindit, pro cena liberale pignus. Inde vestitum quoque reliquum , qui a Vulgari differebat, cum vili commutat

32쪽

Η u M A N IE, LIB. II. 27 centunculo : eoque habitu stipem passim ostiatim emendicabat. O stupendam fortunae inconstantiam i En quae paullo ante principi viro nupta, in summis vivebat diliciis, jam nuda, famelica, anxia, et iami rusticorum fores pulsat, vel tenuissimum miserrimae vitae quae rens subsidiolum i Quis tam ferreus est, quem tam indigni causus non miserescat 3 Credibilene est, tam teneram feminam tanta mala perserre potuisse Z . Sed vicit Dei metus δc aeternae salutis respectus: sine quo tam acerbam Vitam vel millies ultro projectura suisset. Ite nunc qui praesentibus rebus sidia

tis : & quid brevi vobis fieri possit com

siderate.

Sic iterum in viam se dans, 5ciam huc iam illuc , quasi insequentibus a tergo lictoribus aenectens , post varios errores ad Lavallum arcem venit , & reliquae mendicantium turbae immista ante portam stipem exspectat. Forte sortuna ipsa arcis domina a deambulatiuncula rediens , quum Lydiam vidisset, alloquitur, percunctatur, quae & cujas esset. Respondit illa, Picardiam sibi esse patriam. Religionis ergo peregrinationem cum marito suscepisse : quo in via amisso , ad eum is quo jam misera versaretur,

statum

33쪽

ag P Ros CEN. V I Τ IT , statum redacta esset. Domina feminam hanc multo diligentius contemplata , &nescio quid occulti decoris & moris in

ea deprehendens , rogat, num mediastinae operam praestare vellet. Accipit conditionem Lydia , & in arcem recepta, vilissimis obeundis ministeriis fidem ac diligentiam suam, honestis moribus decoratam ita omnibus probat, ut a nemine non meliori sortuna cligna iudicaretur. Erat inter Heroinae ministros

senex quidam, viduus, cui quod pro sortuna satis amplum haberet, peculium, argenti servandi cura erat credita. Et si vero Lydia sormam suam non ornare , sed data opera negligere atque adeo deturpare solebat : vitare tamen non

poterat , quin radios quosdam pristinae venustatis e vultu spargeret s quibus percussus senex ille, miro in eam amore exarsit, nec prius destitit quam hera Comitissa permittente, Lydiam uxorem duxit. Ecce tibi unam feminam , jam tribus adhuc inter vivos agentibus

de Floridano secus existimabat Lydia), nuptam. O inconstantem & in horas mutabilem sexum i Possunt secundae illae cum Garda nuptiae excusari quodammodo, utpote ex falsa persuasione de Floridani morte, adeoque ab ipsa quasi necessitate contractae: int tertiae

nullo

34쪽

HuMANAE, LIB. II. as nullo modo possunt. Paucos post dies Lydia ex animi moerore ut cui tam superioris vitae recordatio, quam praesentis taedium ipsum pectus effodiebant; tum inprimis pericula quae ipsi a Floridani patre imminerent, ob oculos continuo obversabantur) in morbum incidit, eoque cibum fere omnem potumque respuens, tandem confecta exspiravit. Ubi vero morti vicinam se sensit , maritum rogavit ut Heram accerseret. habere se magnum aliquod secretum quod in sinum ejus lubenter vellet deponere. Promte obsequitur nobilis sima simul & humanissima Heroina: cui remotis omnibus arbitris , Lydia

genus suum, parentes, Floridani amo- 'Iem, matrimonium, omnemque superius descriptae historiae seriem exponit , magnam vim lachrymarum.ex commiseratione & humanorum casuum consideratione effundenti. Lydiae mortem Comitissa moleste admodum tulit; at senex ille tantum inde moero rem concepit, ut paucis diebus ipsi superstes fuerit.

Dum haec fiunt, Floridanus e bello

summa cum gloria revertitur. atqui Laurus haec mox in Cypressum mutabitur. Arcem ingredienti quum solus Garda cum paucis domesticis occurre

ret s

35쪽

3o P R Osc EN. V I T IEret, stupefactus , rogat de uxore &silio. Garda composito ad tristitiam vultu, Filium ait bene valere sis alibi

educabatur) sed uxorem ultimum Naturae tributum persolvisse. Tam inopinato ictu attonitus Floridanus, parum ab suit quin ipso in vestigio animam et- flatit: certe aliquamdiu velut statua immobilis constitit: mox paullum recepto animo , oculis in lachrymas solutis, acerbissimum suum dolorem miserabilibus verbis & gemitibus testatus est. Verum considerans ut mortis imperium inevitabile, ita querelas omnes frustraneas esse, desunctae exsequias rite

celebrari jussit, totique domui luctum

indixit ; quem Garda prae caeteris nequiter ostentabat. Sed veritus ne perfidia sua deprehenderetur, simulans se aulicae vitae pertaesum, mictionem petiit de impetravit, praeter salarium , luculento accepto dono. Garda ad Pictonas profecto, e Floridani ministris unus, cui

totam rem Gardae pedisequus aperuerat, herum seorsim nactus, absurdum esseat vos tamquam mortuos lugeri: simul quae ab illo didicerat, inprimis quae inter Floridani patrem & Gardam acta essent , exponit. Nihil magis mirabile Floridano visum, adeo ut initio fidem habere vix posset. Perpensis omnibus,

36쪽

ΗuMANIS, LIB. II. IIcum quinque aut sex ministris bene armatis in viam Pictonas versus sedat, miseram illam , qua tamen nihil in Mundo chalius habebat, velut alter Orpheus etiam apud inferos investigaturus. Post dierum aliquot iter , eo ubi Gardae frater habitabat , venit. percontatur , ubi frater, & quid ea muliere quam frater ante menses aliquot eo deduxisset, factum esset. Respondet ille, nescire se quonam locorum frater esset prosectus. mulierem quandam ad se a fratre adductam 3 verum illam , se

maxime invito , post fratris discessum , & ipsam discessisse, nec postea quidquam de ea rescivisse. Tum Floridanus,

O pessime proditor i Mori pessimo me

letho malim quam ut a te ac fratre supplicium non sumam. Inde vicina omnia loca obequitans atque adeo angulos fere omnes excutiens , tandem ad eam ca

iam delatus est in qua Lydia profuga

pernoctarat. ex anu rustica non dubiis signis misertimam charissimae suae uxoris fortunam cognoscit . unde tanto

magis incensus, inquirendi nullum sinem sibi facere statuit, donec.eam vel invenisset , vel quid ea factum esset comperisset. Sic ad Lavallum arcem cujus dominum cognatione seirassi*itate attingebat delatus, quantum po

37쪽

PRos CEN. VITAE terat , se genusque suum , ut antea ubique celans , dum commune iam ingressurus es et diversorium , Comitem obvium habet, qui e primaria Nobilitate aliquem esse facile conjiciens, quasi invitum secum in arcem deduxit. post cenam , dum varii ultro citroque habentur sermones, Comitissa tandem quid nuper in sua arce acciderit, sicque totam

Lydiae historiam non sine lachrymis

narrat. Floridanus audiens haec, hanc que illam ipsam quam quaereret Lydiam suam esse nihil dubitans, tanto moerore suit correptus, ut sensu ferhomni fuerit desectus. Accurrunt omnes, nescii quid homini accidisset: refocillatum erigunt.

Ad se paullum re vel sus, eX imis praecordiis ducto gemitu, voce tristi & submissa sic murmvari potius quam loquitur : Ab crudelis mors, quae mihi eripsistid quod in terris habui charissimum, quod tanto cum labore dolore quaesivit ades, inquam, o mors , quidquid reliquum habes

erudelitatis in me exerce. Ex quibus Verbis Comes Lavallius ejusque coniux demum intellexerunt, Floridanum

ipsum esse hunc suum hospitem: eoque nihil quod ad eum consolandum ullo

modo pertineret, omiserunt. Sed profundius hoc erat vulnus, quam ut tam

facile coiret. Et facile cogitari potest

quam

38쪽

HuMANAE, LIB. II. Πquam diversis affectibus animus ejus fuerit disti actus : dum sceleratam Gardae perfidiam & proditionem , dum Lydiae tam facile aliis consentientis nuptiis credulitatem atque etiam levitatem , dum patris inhumanitatem , dum miserrimam charissimae uxoris fortunam

in qua paullo ante discesserat, animo revolvit. Quare a loco ipso tamquam pestilenti abhorrens actutum equum inscendit , nec ullis Comitis & Comitissae precibus exorari potuit ut vel noctem illam ibi maneret. Tota nocte facto in ter suspiria, gemitus & lachrymas itinere , albescente coelo in diversorio

paullum quiescit : inde Lutetiam, &vetus quod habeat hospitium ingi essus,

totum se dat luctui, omnes eos aVersans qui moerentem consolari vellent sidentidem exclamans : O crudelis pater l

An putasti bene te mihi facturum, si mihi id quod meipso mihi erat Aurim eriperes ' Voluisti scilicet familiam nuptiis meis ut putas, digniorem quaerere : sed isiud non considera liquantas vires habeat Amor, qui quidem animum meum ita occupavit, ut vita mihi

citius eripi possit. Quid jam haec sollicitudo tibi proderit i Id scilicet ut posthac numquam

videas eum pro quo tot tantoque per omnem vitam curas exantiasti. Tu vero inquit, ad

Gardam conversa oratione, nequissime σ

39쪽

34 P Ros CEN. VITIE perfidissime, qui thalamum meum inis scendere , O cbari limam mihi conjugem quam observare , colere, revereri debebas extremis calamitaribus, m miseriis prostituisti, quid tibi nune animi est i hoc quidem uno nomine mors mihi acerba est, quod ante vitae meae finem non licet in te fruere

ejusmodi justae ultionis exemplum quod ad posteros quoque sit memorabile. Sed est Deus

qui meas parιes aget, qui meritas tibi paenas infliget. Mox Lydiae nomen inclamans , O te, inquit , miserabilem l o nimis credulam l An tu amorem tuum aliis tam cito transcribere potuisti 'sed ο quondam charis um mihi caput i te quidem ego excusatam habeo. Tantae erant illae quibus oppressa fuisti miseriae, ut vel constantissimum virum ad desterationem redigere potuissent, nedum eam feminam cui in toto mundo ne umbra quidem stet aut solarii restabat. Dum ita moerori suo indulget Floridanus, nec ullam admittit consolationem, brevi tempore tantam corporis maciem atque imbecillitatem contraxit, ut vix ulla longioris vitae spes superesset. Medici quidem corpori reficiendo adhibent remedia; sed interno animi dolore omnem medicinam respuente , tristis anima e corpore evolavit. Patre

Floridani , ad quem mors filii citius

quam

40쪽

IIu MANAE, T. I B. II. 3 squam morbus perlatus erat, tantum &ipse moerorem concepit, ut minime diu

filio fuerit superstes. Garda Floridani morte laetus supplicium namque si ille supervixesset , evadere non poterat totam historiam scripto consignatam paullo ante vitae finem filio ad Floridani filium optimis artibus eruditum, S Tarbensem postea Episcopum ) jam morti vicinus perserendam dedit : qui morte in proximo diversorio interceptus, hospitem subdelegavit. Quae res postea ad probandam Nalium ingenuitatem Floridani filio unice profuit. Super hac non ficta sed vera historia variis ortis judiciis, convivae tandem discesserunt: ego vero singula ita notabam , ut ex hoc uno rerum humanarum varios casus & vicissitudi

nes animo quasi insculptas haberem.

at t