Veteris hominis per expensa quatuor novissima metamorphosis, et novi genesis. Auctore R.P. Guilielmo Stanihursto Societatis Iesu

261쪽

De caelo. videlit ex acto moveri vingit Aa, gelum reuelare vobis iam nunc ex .

namento deuiaui lapidem hesin modi recta super vestra capita. Non est quod quis hinc fugiat, ut intemtum effigiat , maneat quisque securus sine metu si sit adolescens, fiet iuuenis, fiet vir , fiet decrepiatus es depontanus senex , toto in- canescet capit , antequam lapis

is ngat caputo cum inceperit agore annum iso. tum tempus est

fugiat , sibi prospiciati, Bia

ergo caeli, a terra distantia , constat, quanta sit caeli altitiali, sed firmemis in firmamento adhuc νω dum , e quanta sit stellae magitudo, inquiramus iocent Astmn mi, nullam est stellam quae non decies octies risibi sit toto globorei rae de tamen stellae prope sunt innumerae. Quaelibet autem stella in

aequin Amali posita singulis horis conficit plus quam a milliones milliarium in Ergo in la aliqua, si in caelo empyreo consisteremus . despiceremus h in 'rrae glodium , an non Pa clama-

262쪽

Σ32 De caelo. clamaremus cum Seneca me is,. . ., pμπαμ quod inter gentes ferro M. i. igni diuialtu quam rediculi stina hominum termini. Punctum est in quo nauigatis , in quo besiatis , tu quo re

gna disponitis , sursum inetentia satia

sunt. Deinde cum formicis homines conferens. Cum te, ait , in is mere magna sustuleris , quoties videbis exercitus subiectis ire exillis , dices otnigrum campis agmen , formicarum est discursus iste , in angusto borantium. Videte nunc quam sint omnia quae hic videntur magna risu , contemptu digna Poetae si quando

quempiam parui volunt faceres, a Cvilipendere , domum eius, aut praedium , aut fundum , aut agrum paruum esse aiunt itaque Contemptim describunt , Ut cum ipsa domo Dominum contemnereis palam ridere videantur. Hoc pacto inter s.an Graecos Luciluis scripsit monop -q-1 hanis agrum tam paruum extitiss ', vi se suspendere in illo , propter famem non potuerit neque mor-

Martiri tuus sepeliri. Alius quidam Lupo, 'τ gratias agens, assiirmat se prandium ab

263쪽

De caelo a 3 ab illo , quam praedium accipere

maluisse. Nam pensilem prae fenestra hortum suum in florum testa,

rure illo esse maiorem cum ru , unica totum illud rus occupet, cum unius cicadae ala rus totum tegat: cum vno die formica totum rus absumatri cum clausae rosae folium,

rus totum Coronet O miseri, Μο-nophanes , qui agros tam angustos, qui fundos tam breues , qui domos tam exiguas, qui praedia tam contracta , qui atomos , qui unius rutae spatium , qui locum ab ala cicadae tegendum, pratum a formica devorandum , hortum a rosae nondum apertae foli, coronandum, capacissiano caelo , vastissimo palatio , immenso Deo antefertis. Bestiae deorsum spectant , porci lutum Versant , talpae terram in delitra habent, sorex fodit, crimatur glebas, scarabaeus stercora amplexatur, sic peccatores , sic infideles , sic haeretici, sic athei, quia neque animum , neque oculos ad caelum attollere pessunt, toti terrenis inhiant, ad lumen noctuae, ad tene-

264쪽

patrem suum non in rebus paruis, sed mMyis, non in imis, sed suummis, quaeri1ntra quia spem fidemove habent aeternitatis et oculos in stellas conqciunt, animum ad ca lum attollunt, mentem in Deo de figunt hinc tam laeti alacresquo caduca relinquunt , terrena commmnum , vilia calcant.

CAPUT II.

VT in hoc argumento de caelenti gloria, quod iucundissimumest auditu, utilissimum frus, tu , Udinate, bis conflisione iis sedamus a vino in dinem observo is, ut primo, locum ipsum, qui est caelaum, Freum de pingamus, deinde dotes, gaudia omnia quae in corpus, tum quae in animam re- undaminx, expona Mus Prius Co- . uariis

265쪽

tiatus ad oculum de Mre caeli immensam magnitudinem inagnitudine solis, stellarum ac firmamenti, eiusque a terris distantia, modo a firmamento ad caelum ipsemelnpyreum Beatorum felicissimum domicilium, gradum faciamus. Vt caeli amplitudo ab omnibus intelliga tur, notandum est undecim esse car-1os , ut his nominibus ab Astrologis insigniuntur, caelum Lunae. Mercuru, Veneris, Solis, Martis Iouis, Saturni, firmamentum , primum mobile , caelum crystallinum Empyreum quod est regnum Beatorum Hic est ergo caelorum ordo. Iam ut reliquis omissis de caelo Empyreo disseramus , quanta sit illud capacitatis, accipite ex Astronomis. Dixi antea firmantientum distare a terra o millionibus milliarium cum medio is amplius quantum putatis ergo distare ipsum caelum empyreum Ex mente omnium Astrono um , caesum Empyreus, quo ad concauam sui partem, distat a centro terrae mille avs millionibus, cis millibus milliarium.

266쪽

23 De cavi Iam si secundum eorum princima, tantundem spissitudinis illi tribuas, pars eius connexa distabit a centro terra bis mille so millionibus, 319. missibus milliarium is haec tantum semidiametrum faciunt. I teger ergo diameter per centrum terrae, que ad conuexam eius par tem continebit, mille ac i8 mibliones,, 3,S millia militarium Tota vero ciruumferentia conuex eius partis, quae terdiametrum c0

liuet, imis amplius, illud ampliusrelinquendo, compleelaturis. missi miliarium missiones dei simillia milliarium. Quae Certe altitudo de latitudo immensa est, Qvastitas incomprehensibilis: quae licet fidem sumanam superare vi deatur, tamen scripturae loca a

non exhaurit cum dicat locum caeli essis immensum, nuc habere sineam

metiri quia est rantum non immem

267쪽

De caelo. 37 ex hoc puncto , videlicet agrum,

Homum , aut rem aliam, proXimo, Per vim aut fraudem surripere, itaque se immensis orbium supernorum spatijs excludere velit Quis punctum terrae praeferat caelorum immen- stati: Quis particula terrae rubrae, venilbae nec enim aliud est aurum, vel argentum venda , vastissima stellarum palatia Et tamen quotlitibus contenditΠ quo aduocati, causidici sese fitigant, pro uno praediolo pro iugere terrae' er Bo-Ctius, terram uniuersam non solum

punctum , sed punctum ui cti P apellat, sic enim loquitur. In hoc ergo minimo quodam punnii puncto concluser, is perυuleanda fama, de pro erendo nomine cogitatis Tam parvus est vicus Orbis terrarum, si caelo conferatur. Illic ergo conuersi sint semper non tri oculi, ubi aeterni sunt thesauri. Ita S. Symphorianus , adolescens, cum ab Aureliano Imperatore ad martyrium raperetur, mater eum hisce verbis animaVit. Nate , nate, memento aeternae vitae, caelum sustice, ibi regnantem intuere , tibi enim vitano,

Corale

268쪽

caelo. Caelum suspexit, tormenta omnia despexit, oblataque fortiter emulce carnifici caelum mox fuit ingressus, quod paulo ante fuerat intuitus. Quisquis hic afligeris infirmitate , angoris dolores, obrueris tristitia , involueris aerumnis, Caelum suspice. Si post gravissimas multorum annorum lites,causa cecideris

temptae tibi si it opes, si laesa est

tama, si passius es bonorum iaci: ram, si deturbatus es de gradu dio nitatis, excideris gratia Principi, si hostis agros vastavit, horrea incendit, domum expilauit, omnibus te tortunis exuit a Cupis contra hos morbos amuletum, quaeris in tot aerumnis perfugium, exoptas contra omitia haec mala certissimum praesidium caelum suspice. Inter omnia circa se mentia, stabit semper execto animo, quisquis conuertit erectos ad sidera vultus. Interim quot

acerrime contendent, amicitiani viciabunt, contra

269쪽

altercabuntur, vociferabuntur tantum non se mutuo, si non dentis

laus, saltem contumelijs,, dicteri, lacerabunt. Audite hic loquentem Augustinum. iere mundo, o non se capiat munduri m. intrasti Iuram ' exitum venisti. υν agis, hospitiums' 'hae vita Quid hic ergo immortalia opera cogitas mortalis 2 Breui migrandum est ex hospitio in domicilium, ex hoc exilio ad patriam, hoc carcere in regniim soluta semel vinculis sorporis Anima non diu-

haerebit iis itineri , licet immense quodam spatij interuallo dissimili sit caelum a terra sed, si celeri gloria, digni fuerit . ad summum

illud caelum in momento quasi d migrabit escut cogitatio nostra in instanti excurrit, quocumque vult, subito est in oriente, occide te, Graecia Hispania Indijs. Et scut oculus noster quam primum nocte serena , illum aperimus, ad caelum attollimus, statim videt caelum stellatum , omnes stella ;

stam

270쪽

α4 Decet statim erit in aelo Epapyre , tot licet milliarium nullicinibus a nobis dissito. Hac itineris ad caeliam di multate , sese setabatur, nostro 1 culo in trona illa generos , fidei causa io ΠΨrtem d/mn ta horrendam is , ac perpessu ut scilicet saxo ac iro incubans, superne imposito graui pondem premeretur , dum Vita ei, ε An, ma exprim*reiur, alijs hortentibus, ipsa laeta cligneum cmens. Tam sis, ait , via es quae diui ad catam: is sex .ra super solem , o lunam HreM remm v Num inibo. O quanius nobi ominibus letitiae campus aperitur co

sex menses, post sex annos, certe post ' annos , haec o mis quae legimus miranda, spectabimus, e remm nos stiperaerum, is si erant

netas , cablem , firmamentum, calcabim. es 'Me vertici stro imminent stella , Cur adcilla