장음표시 사용
201쪽
rues HADRIA, CARDIN. OPERAM LUDERE.
OVis neget esse modun loquendi, quo Latinitas tota
contineaturi Nam quis effet,qui operam ludere, dicere auderet, nisi prius patres :lli Lutinae eloquentiae se
dixissent 3 Cum enim frustra aliquid fieri putabant,opera ludimus, dicebant: quod imitatione dignum maxime est. Plaut' in Pseudolo In pertusum ingerimus dicta dolium, operam ludimus. Terentius in Phormione: In illis fruactus est, in illis opera luditur. Plautus in Casina: Si me nunc suspεdam operam luserim,& praeter oreram restim sumpti secerim.
os, earto modo loquendi ab illis antiquis pro audaciain temeritate,quandoque pro coni pectu ponatur Cicero in Oratore t Quod tandem os est illius patroni, qui ad eas eausas sine ulla sententia iuris audet aecederet Idem in verrem: Os hominis,insignemque inpudentiam cognoscite . In Philippica quinta: Sed illud os, illam impuritatem. In Philippica undecima: Audisset furentis introitum Dolobellae,vocem impuram atque os illud infame. Idem pro C. Rabirio Pos umo: Quod habent os quam audaciam 3 Salustius in iugurthino: incedunt per ora vestra magnifice. Cicero pro Cn. Planeo: Quae cum ita sint, iam suecumbat Laterensi isti tuo ori nimio, in eo, in quo nihil potest esse nimium:quoniam ita tu ris,nimia
O P E R ARO Perae in plurali, quod nusquam ab aliis obseruatum
reperi, id esse videntur,quod sectatores,adsecta, clientes. Quae res quo iudicari facilius queat, ut consuevi, inna,quet collegi, loea. Cicero Quinto fratri.Cum omnia maledicta,versus etiam obsecenissimi in Clodium & Clodiam dicerentur. ille fures & exanguis interrogabat suos in elamore ipso: quis esset qui plebem fame necaretὶ Resipondebant operae. & subdit: Factus est a nostris impetus, fuga operarum ,& subdit: Itaque se comparat, homines ex agris accersi, operas autem suas Clodius eonfirmat, manus ad Quirinalia paratur. Fidem: Opera Clodianae clamorem sustulerunt.Idem Attico: Operae comparantur. Eidem Operae Clodianae pontus occuparant. Eido
202쪽
Qui erat mecum facile operas aditu prohibuerunt Idem pro P. Sextio: Erat enim mihi contentio,non cum victore exercitu , sed cum operis conductis ec ad rapiendam urbem concitatis. Idem pro P. Sylla: Contra patrem tuum operas & manum conparasse. Idem in oratione qua Senatui gratias agit post reditum suum: Cum ijsdem operis suffragium ferentibus . .
Etinere prouinciam,modos dieendi, quo signifiea-
- tur habere prouinciam ad tempus ad regendum, ut Proconsul,aut Praetor, vel ut maestor,aut pro alio magis stratu. Cicero in Verrem: Iam antea in sella sedens Praetor cum prouinciam Siciliam obtinere. In eundem: Sic obtinui Quaesturam in prouincia, ut omnium oculos in me unum coniectos arbitrarer. Idem pro L. Flaeeo: Cum Asiam pro uineiam csisulari imperio obtineres. Idem pro Ligario: Interim P. Actius Varus , qui Praetor Asiam obtinuerat, Vticam venit. Idem in Vatinium testem. Cum maestor Macedoniam obtinebat. Idem pro M. Caelio: Africam tum Praetor ille obtinebat. Lentulus Ciceroni: Et mihi dent negoeium, ut Asiam obtineam.Titus Liui ab urbe condita: Galliam prouinciam obtinere. Obtingere autε prouinciam est, cam sortito prouincia regenda alicui committebatur. Cicero in Verrem: Qvq-stor ex senatusconsulto prouinciam sortitus es obtigit
tibi eonsularis. Idem Attico : Asiam QAinto suauissimo fratri obtigisse audisti. o B. F velli ex intimis latebris, modo conuinctionis, modo praepositionis particulae Ob, candidissimum sensum,
non enim vulgatum illum, aut palam positum, quod propter significat, verum in quod circum vel ante aut contra ostendat, atque ita ante, ut sermoni interponatur velut ob ex quidam,& interiaceat ut obsidere urbem, id est,eircumsedere.Plautus in Mili.Nunc demum experior ob oculos caliginem prius mihi obtigisse. Ibidem: Nam ille qui
lanam ob oculum habebat, nauta non erat. Idem in Truculento: Irata est,quia scortum ob oculos adduxerit. Cicero pro. P sext. Aut ego illas res tantas, in tanta im-
203쪽
proborum multitudine cim gerebam, non mihi 'mors, non exilium ob oculos versabanture idem de Finibus bonorum & malorum: Cuius incola Sophocles ob oculos versabatur. Titus Liuius ab urbe condita, Faeda mors ob oculos erat Ibidem: Vt mors ob oculos omnium esset. virgilius: . Cunctos ob Italiam terrarum clauditur orbis. Plautus in Aulularia:
Dum it dormitum, follem obstringit ob gulam.
Inde obire prouinciam,obire fundo, obire sacra aeicitur,
Cicero in Verrem. Ego siciliam totam quinquaginta diebus sie. obij. Idem de Orat. Iudicia priuata magnarum rerum obire, Ibidem: Cui nostium non licet fundos nostros obireὶ Virgilius:
Dieunt exortem Aeneae, quem sutua leonis. Pellis obit totum. Cicero in Verrem:Nam aestate summa,quo tempore cinteri Praetores obire prouinciam & concursare consueuerunt. Ibid. Cum vero qstas summa e sse iam coeperat,quod tempus omnes iam semper Siciliae praetores in itineribus consumero consueuerunt, propterea quod tum putant o-benndam esse maximε prouinciam,cum in areis frumenta sunt. Idem pro lege Manilia. Cum ita clausa erant nobis omnia maria,ut neque priuatam rem maritinam, ne
que publieam iam obire possemus. Titus Liuius ab urbe eondita: duanquam ipse plurima sacra obibat. Ibidem: Munus vigiliarum obibant. Ibidem: gia duo consules obire tot limul bella nequirent. Ibidem: Ne ad omnia simul adire & obire unus non possit. Ibidem: Haud grauate munia obeundo.Citero de Amicitia: Qui diligentissi- .ane semper illum diem illudque munus solitus es obire.
Pro lege Agraria: Qui rerum priuatarum causa legationes liberas obeunt. Ibidem: Haereditatum obeundarum causa. Virgilius. Magnas obeuntia terras Tot maria intraui.
Caesar in Commentarus : Omnia per se obire, &quid quoquo loco faciendum esset prouidere non posset.
De particula ob pro contra. Plautus in Sticho,Tranquillam vitam concinna.Si rex
obstabit, regem peruertito ipsum. Ibidem: si tibi nulla
204쪽
a gritudo est animo obuiam. offudere. OF odere, interdum est quod incurrere: Vnde ossensiones pedum , quas Augustus Caesam duram αmali ominis abhorrebat. Plautus in Curcul. Neque mincut su capite, aut cubito,aut pectore offendam, aut genu. Cicero pro Marco Varrone. Quis est tam Lynceus, qui tantis tenebris mhil offendat, nusquam incurrat Z Idem Lentulo: Si cecidisset ut volumus, α optamus omnes te sapienter,&fortiter: sn aliquid esset ossi nsum, eosdem illos Se cupide & temet e fecisse dicturos. Idem in Verrem Si tantulum offensum, titubatumque sit.
Cum foribus velles ad Troiam exire paternis, Pes tuus offensus limine signa dedit. Idem de Fastis: Creditur ossenso procubuisse pede. Tibullus: Te canit agricola E magna cum venerit urbe, serus in offensum retuleiitque pedem. Idem. Offensum in porta signa dedisse pedem. Vitruvius:si ad asciam offenderint calculi,non eris ea et temperata. Plautus in Penui. Quemque visco offenderant. Titus Liuius ab urbe eondi. Miles offenso scuto praebuit sonitum. Cicero pro Cluent. Qui bis apud eos iudices offendisset.
diuiti js , verum etiam pro potentia , quae constat ex amicis,clientelis, propinquis, populari fauore,infra plane colliges. Cicero de Ossicijs: Existuntque in Republica plerunque largitores & factiosi, ut opes quam maximas eonsequantur,ut sint potius superiore lai, quam iustitia pares. Item de Amicitia: Diuitijs ut utare, opes vicolare, honores ut laudξre. Ibidem : Sic multorum opes praepotentium excludunt amicitias fideles. Idem pro Cluentio: Sulla maximis opibus, eognatis, ad finibus. Idem Attico: Tamen firma munitur quaedam nobis ad retinendas opes nostras tuta ut sperol via Idem pro Bublio Quintio: Vt P. Quintius,cui tenues opes,nullae facultates,exiguae amicorum coprae sunt, cum aduersario gratiosissimo contendat. Idem ad Equites Romanos : Et singulorum
205쪽
solά ne perpetua moer6s earpere iuugia' Ouidius in Ibin: Dij tibi dent nudosque lares, inopemque senectam, Et longas bremes, perpetuamque sitim.
Sic mea perpetuis liquescunt pectora curis.
Iucundum mea vita mihi proponis amorem Hunc nostrum inter nos, perpetuumque fore. Vitruu ns.' iam in erassitudine perpetuae taleae oleaginae ustulatae quam creberrime instruantur. Idem: Quaeratur solum,u sit perpetuo solidum. Idem: sin autem valles erunt perpetuae in declinato loco cui sus derigentur. Titus Liuius ab urbe eondita : Saltus perpetuis montibus inter se iuncti. ibidem Modo si e perpetuus huius, qua viam mus,pacis amor Idem de bello Macedonico: Perpetuis orationibus die adsumpto. Paulus de seruitutibus rusticoruni praediorum,l. si via. si lacus perpetuus in tuo fundo est, nauigandi quoque seruitus,ut perueniatur ad fundum vicinum, imponi potest. Idem: Quod euiusque uniuersitaris nomine, i. item eorum. Nisi lex municipii vel perpetua consuetudo prohibeat. Vlpianus, Soluto matriamonio, l. si cum dotem:Et siquidem interuallum furor habear,vel perpetuus quidem morbus est.
Plautus in Pseudolo: Non est iustus amator, nisi qui Ierpetuae data Cicero de O .atore: Vt si cui sit infinituspiritus datus, tamen eum perpetuare vecba nolimas. Idε pro Publio sylla. semper Caecilius in calamitate fratris sui iudicrum potestatem perpetuanda ra legis acerbitatem mitigandam putauit.
de huiusmodi. CVlpa legis evarijs in locis in Cicerone, apud Iurisco
su los,ra aureos alios, penes quos videtur quodamae do Latinae tinguae proprietas resedisse, praestare culpa, dolu, vim casum, vici uix alia huiusmodi & quasi caecutici bus oeulis quid eo modo dieedi significaretur.hallucinarer:c5tulissemque simul plura loea ex ijs,quo id melisis in, ternoscere visu est mihi id esse praestare culpa, victu Me. id genus, i ad culpa teneri Et ut significatius dica, id mihi videtur culpa praestare, si stare pro culpa: vii Elaetius ex
206쪽
ijs quas subieci, autoritatib. demostratur. Ciee o in epist
C. Torquato: Sumus igitur ea mente,qua ratio& veritas
praescribit: ut nihil in vita a nobis praestandu praeter culpa putemus. Idem de Oratore:Perge vero Crasse,inquit Mutius,istam enim culpa, quam vereris, ego praestabo. Ibid.
Defendebamus qu: dquid fuisset incommodi in in acipio, id si venditor scisset neque declarasset, praestare debere. Ibidem: Demonstrate grauissimis verbis, multos snpe impetus populi non iniustos esse, quos praestare nemo possit.lde in Papirio Peto:Sic video philosophis placui se se ijs, qui vulgo soli videntur vim virtutis tenere: nihil esse sapientis praestare, nisi culpam, qua mihi videor dupliciter carere. Idem in Topicis: Omnibus est ius pari tem d: rectum, ad parietem communem adiungere solidum vel fornicatum. At si quis in pariete communi damni infecti promiserit, non debebit praestare quod sornix vicij fecerit.Idem pro Publio Sextio: Ea conditione ges
feram,ut meum naum semper omnes praestare, tuerique deberent. Idem ad mlatrem: Quos vero aut ex domesticis coniunctionibus, aut ex necessarijs apparitionibus tecum esse voluisti qui quasi ex cohorte Praetoris appellari solent, horum non modo facta, sed etiam dicta omnia praestanda nobis sunt. Idem de Offieijs: Si autem dictum non omne praestandum est, quod dictum non est, id praestandum putas 3 Caesar in Commentarijs: Neque
periculum praestare eorum, sed totam rem ad Pompeium rehcere: Cicero de Officijs.Nam cum ex XII. tabulis satis esset ea praestare, quae essent lingua nuncupata , quae qui inficiatus esset, dupli poenam subiret: a Iurisconsultis etiam reticentiae poena est constituta. Quidquid enim
est in praedio vieij, id statuerunt si venditor sciret, nisi no- minatim dictum esset, praestari oportere & subdit: Cum in x
vendendo rem eam scisset, &non pronunciasset empto- i, damnum praestari oportere. Papinianus de rei vendicatione, i. si nauis: Periculum nauis possessor petitori praestare non debet. Idem de administratione & periculo,l. tutores. Nominum paternorum periculum praestare cogendi non erunt Idem eodem titulo, & eadem,l. Victus praeteriri temporis perieulum praestabit. Vlpianus. Nautae, caupones,&c.l. si quis. Factum non olum nautarum piaestare debere,sed & vectorum.Idem de tutelis, i. si filius fa- mitras:
207쪽
milias: Aequum est, ut eum duntaxat dolum pater praestet,quieommissus est ante emancipationem si ij. Idem de Magistratibusa. in ordinem: Non enim desent Magistratus futuros easus,& fortunam praestare pupillo: idem de Legatis primo t. Quid ergo. sed si animal legatum occiderit, puto teneri, non ut earnem praestet,vel caetera, sed
i praestet preeium. Pompeius de negociis gestis . si ii goeium absentis & ignorantis geras , & culpam de dolum praestare debes.sed Proculus ait, interdum & casum praestare debet. Pomponius, Soluto matrimonio, Ut mora per mulierem fueritiquὁ minus dotem reeipiat, dolum
malum duntaxat in ea re, non etiam culpam maritus prς-
stare debet. idem in eodem titulo, l.in partem. Dolum de eulpam in eo peculio vel adquirendo, vel conseruando maritus praestate debet .idem in eodem titulo, i Etiam Licet in dotalibus rebus non soldm dolum , sed & eulpam maritus praestet. Cum tamen quaeritur in iudicio de dote, an facere possit, solus duntaxat comprehenditur. Paulus eodem titulo l .si filio familias:Si post diuortium res dotatales deteriores factae sint, & vir in reddenda dote moram fecerit,omni modo detrimentum ipse praestabit idem de fideiu ssoribus,t. Haeres Eius qui non iure tutor, vel curator datus administrationi se non immiscuit, dolum se
culpam praestare non debet.Iabolenus, Soluto matrimonio l .in ijs rebus, quae praeter numeratam pecuniam doti vir habet,dolum malum & culpam praestare eam oportere seruus ait. Vlpianus locati & conducti, l. Ex conducto. Seruius omnem vim,cui resisti non potest, dominum colono praestare debere ait,ut puta,fluminum,graculorum,
sturnorum,& si quid simile aeciderit. Ρ R AE. PRaepostis Pra elegantissim E a bonis illis, autoribue
ponitur, cum comparationem quandam inducit: ut,
Prae nobis beatus videris, id est, plus nobis beatus. At
quando tamen ad comparationem, ut aliqui & iam dixerunt. Plautus& Terentius praepositionem hanc Prae,componunt eum quam, quandoque cum vi, ut clarius inhavidebitur. Plautus in Aulular. Sed hoc etiam pulchrum . est,prae quam ubi sumptus petunt. Idem in Mostellaria: Video te nihil pendere omnes homines prae Philolache. Idem in Sticno : Iuniores omnes relictas habeo, prae
208쪽
quod tu nolis Idem in Milite: Qui non sum dignus praete, qui figam palum in parietem. Ibidem prae illius sorma quasi spernas tuam.Ibidem Nihil hercle hoc quidem praeut alia dicam.Idem in Meneclimis ; Modestior nunc quis dem est verbis praeut dubium fuit. Idem in Mercatore: Pentheum diripuisse aiunt. Bacchus i fingas maxime fui se credo prae ut quo pacto ego diuersus distrabor. Ibidem sanus sim, prae te medicum mihi expetam. Terentius in Eunucho Hic ego illum contempsi prae me. Ibidem: QAis oceor petit amare,ludum iocumque fuisse alterum di-ees illum, prout huius rabies quae dabit. Idem in Adel-pbis: Omnia postponenda putauit prae' meo commodo. Ibidem: Atque huic aliquid paululum prae manu dederis. Cicero Seruio Sulpit. Non tu quidem vacuus molestijs, sed prae nobis beatus. idem in Verr. Omnium minas, a que omnia pericula prae salute sua leuia duxerunt Ibida Vt ipse consuluit haec causa prae me nimis, etiamsi seri possit,quam priuatus esse videatur. Ibidem: Atque Ut intelligatis ab isto prae lucro praedaque praesenti vectigalium, nee posteritatis habitam esse rationem. Idem in Rullani Quae si in illo minima fuissent, tamen prae tuis facultatibus maxima putaremur. Idem in Bruto: I sque se ita putat Atticum,ut veros illos prae se penὶ agrestes putet. Cinor in Commentarijs : Q a d omnibus Gallis prae magnitudine corporum suorum breuirua nostra cotemptui est, Horatius.
Cunctane prae eampo & Tyberino si umine sordent3Titus Liuius ab urbe condita. ut omnia praediuirijs humana spernunt. Idem de bello Maeedonico: sed quid ista prae sis,quae a te tuisque quotidie alia super alia Lacinora
PR AE IVDICARE.PRaeiudieare,apud eos qui nouu, no antiqvsi dicedi modii inscite Lectatur est id q, dansi aut iamrri dare: velutis dicat vi solet in hac re mihi valde praeiudicatur, aut
hoc OO sine meo praeiudicio fieri potest Qui modus dicedi qua proeul absit ab aurea elegati si Latinitate,infra perspicietur Na praeiudicare est alique exeplo alieni iudicii
danare.Hoc enim indiciu a praeiudicio differt. Iudiciu est, quod eae causa ipsa fit: Praeiudicium autem,quod iud icibus
exessi postea praebet ad iudicandu in eade causa, vel paribus
209쪽
tibus eausis,uti clare in oratione Ciceronis pro Cluentio colligitur: qui duobus praeiudici js, uno in scamnandrum, altero in Fabritium eadem veneficu eausa factis, Oppianicum damnatum esse demonstrati Cicero pro Cluentio. Cum Oppianicum iam perditum & duobus iugulatum praeiudici js videret. ibidem: Tum denique cum duobus proximis praeiudici js condemnatus esset. ibidem Nisi qui praeiudicia de eo facta esse constarent.'ibidem: Deinde ea de eo prciudicia esse facta ab ipsis iudicibus,a quibus c6demnatus est ut non modo ab eisdem sed ne ab alijs quidem ullis absolui ullo modo posset. Ibidem; Cognoscite
nune ita reum citatum esse illum, ut re semel atque iterum praeiudicata, eondemnatus in iudicium venerit. lbidem: Et qui caeteros nullo praeiud cio facto,tamen ex ipsa causa condemnasset.ibidem: Cum is duobus praeiudici jsiam damnatus esset. ibidem: Patefactum est illo iudicio reum condemnari, praesertim ab ijsdem iudicibus, qui duo praeiudicia secinent. Idem pro L. Murena:Si existimai bit iudicium accusatoris in reum pro aliquo praeiuἀiciol valere oportere. Idem de arte Rhetorica: Satisne ea usae sit quare eam de ea iudicetur,de aliquo maiore malefiac:o de quo iudicium comparatum sit, praeiudicetur. Idem
in Verrem: De quo non praeiudicium, sed plane iudicium iam factum putatur.Ibidem:Hoc miror,qui de hoc homine praeiudicium voluerit fieri, per recuperatores de hoc ipso non modo praeiudicarit, verum grauissime dc vehementissimὰ iudicarit M. Brutus Ciceroni: Quod enim nodum senatus censuit, nec pop.Romanus iussit, id atroganter non praeiudico, neque revoco ad arbitrium mesi. Titus Liuius ab urbe condita: Praeiudicium iam de reis, α
senatu Sc a populo Romano, & ab ipsorum collegiis fiactum esse.
NVlli dubium est, quin inter proximum & vicinum
differentia sit, lieet prima facie videantur idem.Nam qui vicinus est, proximus certe videri potest:& contra qui proximus, esse idem qui vicinus. Est tamen proximus
is quem nemo antecedit, & quo nemo vicinior est. Vicinus autem proximus, & idem non proximus esse potest Sed ea duo nomina coniuncta antiquo modo dicenis
ali, quod discrimen internosceretur, elegantissime reperi c
210쪽
riuntur.Vlpianus de suis & legitimis haeredibus, i. Is est
proximus,quem nemo antecedit.& is uuimus,quem nemo sequitur. Plautus in Mercatore:Tuus amicus & sodalis,simul vicinus proximus.Terentius in Hecyra: Despondet ei gnatam huius vicini proximi.Cicero Attico : C. Arrius proximus est vicinus,imo ille quidem iam contubernalis Eidem C Albanus proximus est vieinus. Idem de Officiis. Quaerit ex proximo vicino, num feriae quaedam piscatorum essent,quὁd eos nullos videret. Nullae, quod, sciam, ille inquit. Iabolenus, locati Sc conducti: Qui domum habebat, aream iunctam ei domui vicino proximo locauerat.Paulus de noui operia nunciatione, I Non solum proximo vicino, sed superioribus.
PSxtinere no semper impersonale est,nee eodem significatu . Nam pertineo reperitur apud illos veteres, si- nificans id quod pertingo,perueuio, contingo. Ciceroe natura deorum Paulo supra quam ad linguam stomachus annectitur, eaque ad pulmones usque pertinent. Ibidem:Ad easdem partes ieeoris confluunt,ad quas omnes eius viae pertinent. ibidem: A corde autem in totum corpus distribuitur per xenas admodum multas in omnes partes corporis pertinentes.Idem pro Murena: Latius patet illius sceleris con agio, quam quisquam putat, & ad plures pertinet Idem de Osse. Q isd eorum administratio latissime pateat ad plurimosque pertineat. Caesar in
Commentari js: A finibus Treverorum ad Nervios pertinet. Ibidem. Equites barbaris omnibus, qui ad Oceanum pertinent,ab Ascanio imperantur Idem: Belgae ab extremis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad interiorem Partem fluminis Rheni. ibidem: Aquitania a Garumna flumine ad Pyrenaeos montes, & eam partem occant,quae ad Hispaniam vergit, pertinet. Idem: Ne nostri longius, quam quae ad finem porrecta,ae aperta loca pertinebant, cedentes insequi auderent. idem: Veragiosque misi, quia finibus Allobrogum, & lacu Lemanno, & flumine Rhodano ad summas Alpes pertinent. idem : Sylva esse ibi infinita magnitudine, quae appellatur Bacenis, ab longὰ introrsus pertinere. Hircius in Commentarijs: Atque ad iugum,quod trans paludem pene ad hostium castra pertineret,mediocri valle a castris eorti intercisum an ima s