Hadriani T.T.S.Crysogoni S.R.E. presb. card. Botoien De sermone Latino, & modis Latinè loquendi liber nunc demum sua integritati & pristino nitori redditus. Eiusdem Venatio ad Ascanium cardinalem. Item Iter Iulij II pontificis Romani. Cum indice locu

발행: 1581년

분량: 325페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

τ ι HADRIN. CARDIN.

turpe est, sed soletatum etiam, & nefarium. Salustius in Iugurthino.Se A incedunt per ora vestra magnifice, tace dotia& consulatus, pars triumphos suos ostentantes,perinde quasi ea honori,non praedae habeant. Idem in eode: Et alia quae ceteri miserias voeant,voluptati habuisset.

eerto habere.

c Ertum habere,pro eerto habere: Certum scirtu Certo seire:Modi sunt loquendi

tiςum: Neque id ipsum tamen certum habeo. Idem ad eundem: od quaeris quamdiu hic paucos dies,sed eertum non habeo. Idem Bruto: Neque nunciabatur qui quam,quod pro certo haberemus. Certum scire certo sicire. Cicero Bruto:Cum certum sciero, scribam ad te. idem eidem. Nostrae res meliore loco videbantur, scripta enim ad te certo scio,quae gesta sint.

AD REM PERTINET,

ad rem facit. Hoc ad rem pertinet,non pertinet: Hoc ad rem fatit, non facit, quod est, non conuenit. Modus est idem dicendi,quo iam parum aliqui utuntur, sed pro eo inscite dicunti Hoe ad piopositum facit,vel pertinet, aut ad propositum non facit,vel non pertinet. Cicero in Epistolis Et si quid ad rem pertinet, etiam Iocupletem. Ouidius in Epistolis: Ad talem formam non facit iste locus. Idem: Non facit, ad citharas Barbiton vlla meas. Iulianus de verborum obligationibus, i. Eum qui nee ad rem pertinet. Papinianus de Cooditionibus, i. Pater: Nee ad rem pertinere, si portionem filiorum siue substitutionnis quae si sint.

SUMMUM, MINIMV M. SVmmum Minimum: Modo hoe loquendi signigeatur,

quod illiterati dicunt, ad maius, ad minus. Cicero Atti- eo: Seias igitur fortasse cras, summum perendie.Varro de re Rusti ea. Ita fiunt ovinium partes minimum octuaginta una. Ibidem: Harum genera minimum in binas species

272쪽

nime omnium.

Vod instite dicunt, plus quam omnes, minus quὸm comnes Maxime omnium, minime omnium antiqui dicebant.Cicero in Bruto: Qui maxime omnium nobili irgraecis literis studuit. Idem de Oratore: Quod quidem taminime omnium ignoras.

HOC ME MOVET

DIcebat antiqui: Hoc me non mouer, vel hoe memouet,quando res aliqua non illi eordi erat,vel contra eum maxime urgebat,aut praemebat Caesar, Curioni: Neque illud me mouet, quod ij,qui a me dimissi sunt, disteiansse dicant. Cicero Atti eo: Vnus Pompeius me mouet beneficio,non autoritate Pantas de usu &vsu fructu I. Sempronius Mouet me,quod dies legati huim,siue fideicommissi eesieriti

VERBA QUAEDAM MODO

ne atra absoluta modo activa simplicia. OB seruaui verba nonnulla modo neutra absoluta, modo activa simplicia in seriptis illorum perfectorum autorum versari,quae non ab re putaui) ut usui lectoribus essent) literis mandare. Horatius: Comis garrire libellos. Idem: Hue appelle trecetos inseris obe.Idem:Nec mea saeuus Iurgares idem: Fidis enim manare poetica mes late so- Ium.Idem:sylvas vineta crepat mera. Idem Si quid stertinius veri erepat. Idem: Et quae pars quadret aceruum. Idem: Libenter hoc α omne militabitur bellum. In tuae spem gratiae. Idem: Praeterea ne vos titillet gloria in re: I rando obstrigam. Cieero de Ciae ijs: Haec est grauium hominum, atque magnorum,illa qua assentatorum populi multitudinis leuitatem,& voluptatem quasi titillantium. Idem de Finibu , bonorum x malorum. Si ea voluptas esset quae quasi citibiare sensus.

EXperiens vir Arator experiens,corrupto modo dieen-di,id est qud dicunt,Vir expertus, Arator expellus. icero pro Cluentio: Aulus Aurius vir fortis, & caeperiens. Idem in Verrem: Alignis experiens arator. HO - .s Σ

273쪽

HADRIA. CARDIN.

Et deeqs,& preeium recte petit experiens vir:

ΤANGERE DE COELO.

Angere de coelo , negare nemo audeat certo dicendi 1 modo in Latinitatem introductum esse. Id enim signifieat quod peruerse dicunt, fulminare. Cato de re Rustica: Si de coelo villa tacta siet,de ea verba diuina uti fiant procuret. Virgilius: De coelo tactas memini praedicere quercus.

DARE PROMISSA. D Are promissa.Est & hic alius perelegans dicendi m

dus, distinctus ab eo, quem antea notaui,Facere promissa. Nam hoc pro alio spondere, illud per se pollieeti fignificat. Catullus: At non haec quondam blando promissa dedisti3 Virgilius: Non haee Euandro de te promissa parenti

Dicedens dederam.

IN APERTUM PROFERRE.IN apertum proferre, nil est aliud quam ut dieunt in

publicum vulgare. Sed modus antiquus dicendi obseruandus est, Ciςero in Paradoxis: Hoc tamen opus ut in apertum proferas,nihi postulo. Horatius: In apertum proferet aetas. Hadriani Cardinalis, De Sermone Latino modisque Latine loquendi finis.

274쪽

HADRIANI CARDINA

LIS S. CHRYSOGONI AD

larium, Venatio.

I A surgite,nunquid exeitauit Dudum raucisono Diana cornu Actutum properate, iam parata est, Et secum Ascanius suus paratur. venatoribus hac die est eundum, Qua salaria prospicit lacunas Claras sulfure Tyburis superbi. His dictis iuuenum ruunt manipuli De conclauibus omnibus frequentes. Hie venabula,cuspides alienas, Aetatas,validasque fert bipennes, ille hastilia,serreas secures, Cruda spicula Martis uniuersi. Deducunt alij eanum phalanges, Latrantes abeunt simul molossi Mox indaginis unicae sagaces. Tollunt retia rara Muliones. Procedit Dea prosequente magna

ς' ς μ', hi mydem recincta pictam

Ventilantibus aureis capillis, Suras purpurei tegunt cothurni, Aurata ex humero sonat pharetra. Iungit Ascanius suas cohortes. - Solertissimus unus inter omnes. sublimes Libycis equis vehuntur Aurora interea thorum relinquens,

275쪽

Et ieeit. Volat illa qua videri Rictus vix poterat, secansque hiatus

Per praecordia labitur. Quis unquam Vati crederet ultimos recessus Caudae transabijt, solumque fixit. Procumbit quadrupes humi volutus , Tendens ilia, calcibusque frustra Alternis vacuas lacessit auras. Fumen sanguinis undat ex barathro

Vasti gutturis, hispidaque cauda. Dum spectant uupidi, feraeque magnos

Artus, grandia & aspera extimescunt Ossa,& ingluuiem capacis alui. Umbrosi nemoris fugatus antro Ceruus, eassibus expeditus ingens Celsis cornibus arduus ruebat. Septus pulverea canum eo rona Saltu transilit unico paludem, Ripaque ulteriore adhuc veretur Vertens arboream subinde frontem, Dum certant properi canes natare Summis naribus εc reflant hiantes. Volans Aseamus leui veredo Precatus Triuiae perenne numen,

Invadit iaculo,diuque librans Ieeit eminus,haesit impeditum Ferrum cornibus,ae solo reflexa Ne quidquam ante oculos pependit hastiti

Fremens Ascanius rapit,rotatque

Ensem fulmineum, sciditque ab armis

Cum ceruiee caput: micat per herbam Hic corpus,caput hie, rubet cruore Interfusa palus. ruunt repente Venantes querula procacitate, Strataque obstupuere mole cerui

Ridens Delia quid stupetis inquire

Noster Astanius minora nescit. Clamor interea tumuli antum Cireum retia vertit ora turbM, ,

Captam terribilem Histricem fremebant,

Quae rostr um atque pedes pi ais lis in

276쪽

Vasta ut planicie nihil videres

Vsquam praeterea latent sub illis Arbustra omnia,& omnis herba prorsus.

Canes interea modo has, modo illas Passim caedere, nee locus cad nil est. . Denso in agmine stant,seruntque morsusImmotae, super ambulant molossi Strage incredibili usque saeuientes. Saevitum nimis est, Diana clamat, Quo tandem ruitis Z redite in orbem Palantes, neque enim expedit ferarum Omne funditus interit nomem,s ad nostro Ascanio datum,nec ultra Modestissimus omnium rogaret. Cornu personat aureo reducens Triumpholia castra, mox recenset Plenum sanguinis agmen,interemptum Nec tot millia computare possunt. Implent esseda,convehunt quadrigis. Pars gestant humeris, solove raptant.

Hi sub ponderibus gemunt iniquis. R

a eruet Mubo corbatoque seruet.

Rus est non procul hinc penes sicellum

Desertae Cereris loco remoto, Huc armenta greges,canum labores, Et vastas nemorum ferunt minas. Hane cuncti properant tenere metam,

Hae tandem reduces simul quiescunt. Ruri subditus hortulus virebat, Qualis Corycium senem bearet, Et qualem Hesperides velint sorores. Hie inter violas Thymum Ligustrum , Narcissos,Hyacinthinosque flores

Fons scatens vitreis aquis susurrat. Hunc pomeria tam beata cingunt, Ver ut perpetuum colant,& usque Argutia auibus canora vernent:

Regis Alcinoi fuisse credas,

Patens area propter ima fontis Labra tenditur, nanc tegunt corymbis

Pallentes hederae,&rosas achauri.

277쪽

aeso ' HADRIA. CARDIN.

Flexo vimine textiles obumbrant, Lente lilia subligant genistae. Sub his floribus,apparata mensa est, Instratusque thorus tapete picto, Et Semy ramia manu figuris. Distincto varijs, super tapetum δε ibet mappula delicatioris

Villi Barbaricis notata punctis. De mensis abacus nitens acernis pase dii vaseula Mentoris vetusta,

Priscorum liue toreumata aulicorum.

Aetate.& facie pares ministri, NYmpharum Triviae chorum aemulantes, Expectant thalamo beatiore Diuam,& Ascanium labore fessos, Pars sacris adolet focis penates. Et iam sol medium secabat axem flammis omnipotentibus coruscant. Tandem numine prodeunt secundo

Felici omine, quicquid est ferarum Magno Ponti Di dieant Iulo. Crinos subtilibus rosis eoronant Unguentis Megalensibus madentes, Cuitodit sol eas puer relictas. S ponda se mediam locat Diana Gemmis splendidulis decora virgo, Post multo Ascanius coruscus ostro Flexo poplite,ceruus minister Dat summis digitis aquas odoras. Mox mantilia Nympha subministrat. Apponunt alij nouas figuras Extructae Cereris,Dryas catillum Fragrantem Ambrosia gerit Dianae.

Post hane siderei ferunt ephoebi

Lances ordine.Phasiana prima est. Stat Iunonis auis superba cauda. Phoenicopterus eminente lingua, Et crista Meleagrides rubenti, si pluma niuei patent olores. Hine albi iecur anseris tumebat.

Hine capo Crbeli deae dicatus Perdicea

278쪽

VENATIO.

Perdices strue maxima ferebant, Et pulpae melioris Attagenes.

At sturnos inopes, grues, palumbes. Cunctas cortis aues cocis Ielinquunt.

Subuectant alij salariorum, Quidquid ars potuit nouare lauti. At farcimina dant vetustiora. Turget lactea suminis papilla, Campano petasone gloriantur, Vestino quoque ea seo intumeseunt. Non lucanaea,non tomacla desunt Fracto ventre suis solo ex phalisco, Non deest oxygarum offulae, minutal, Liba adorea candidaeque pultes. Conchis,Glandia, Spondysi, Botelli, Nec mustacca luulae Sabinae Cerebella auium, laxque bulbus, Nee iecuseula iustulis odora. Nec desunt patinae omnium nepotum. Exquiruntur & omnibus popinis Pulmentaria vesca,quae palatum Irritare saporibus putentur Vineunt fercula cogitationem Nec stylus meus explicet,nec usquam Maiore in precio fuit culina Nusquam prandia sumptuosiora. Triumphalia erant minora multo Nemo Pontificum dapes reponar, Aut eoenia saliaribus laboret. Ponunt mox alij maris rapinas, Nullos Adriatici salis colonos, Murenas Siculis aquis natantes. Latum amplisima fert patella rhombum Baiana ostrea, murices, luposque,Auratas,Acipenseres, Scarosque, Si structolis manus erudit raptim Cultello dirimit, secatqde paruo.

Dum coenat,eitharis comatulorum Et cantu vario, nouoque plausu Valles undique concauae resultant.

279쪽

VENATIO

Nux, amygdala, pinea, atque iuglans,

Laxant cattaneae suos echinos, Picaenas quoque porrigunt oliuas. Ollares etiam dabantur uuae. Ponunt frigore gratiora rapa.

Plura his dc meliora,quae silenter Redundantibus ingerit canistris Miris mundit ijs secunda mensa. Exempla procul esuritione, Et mensis procul omnibus remotis,

si e est post epulum locuta virgo. Ascani ducis optimi propago,

Ingens purpurei decus senatus, Vides ut iacent in orbe cuncta, Quae mortalibus esse iam solebant Vitae praesidium laboriosae, Et quibus tenebris operta virtus Passim calcibus improbis teratur. Quid primum querar λ ordiarve primum λCum superstitio deos putaret, Id quod quenque suus mouebat ardor. Mundus artibus optimis scatebat.

Postquam de Solymis Deus perustis

Verae religionis imperator Nostra numina vana dissipauit, Et totum pedibus subegit orbem, Apportans pereuntibus salutem, Ius, fas,veridieas tulitque leges, Et inores docuit bonos, suoque Culpas san gni ne omnium expiauit, Vtelausum ad superos iter pateret,

Fit mutatio numinum repent E. Certatim properant, volantque cuncti, Et cultus auidi nouos adorant.

Fassi unum coluere. Sed quod ille

Ferre omnes voluit, tute e pavςi

Nec Omnes ea piunt,quod omnibus dat Viperuersa hominum, malignaq; est me D Versa in segnitiem fides.& omnis In quaestum pietas.Simia' secuta Mitis illeeebris placens voluptas

280쪽

Nun nam delitiae superiores,

Nunquam auaritiae altior charybdis, Quando ita ambitio negociata est Quando nequius,inquinatiusve Peccatu mi Patet Ilias malorum Grandis, ns scelerum scaturientum.

Vel gentes peniressimas reuist,

Quae vestro sine numine insolescunt, Bacchanturque magis mouente nullo. Tu vero genus inclytum senator, Flamen aethereae Dialis aulae,

Quo Respublica tota glotiatur,

Cuius cardine susti ne tur orbis, Ne mentis propriae inquilinus erres,

Ab omni popularitate debes

Diuinos animi auocare motus.

Nec plebeeola quid misella latrettSod quam sit fragilis, caduca fluxa,

Et quam lubrica vita cogitare, Causas discere & aestimare Ierum, Quid vam gigneris,unde,quo feraris. Spem longam reseces,vides in orbe Nihil perpetno tenore verti. Si fortuna facit pecuniosam, Nil remordeat esse liberalem Scis quantum deceat potentiorem, Ut eomi domus hospitalitate. Ιanuis bipatentibus fatis ali Laus non vltima, displicere nulluPraestare ingetiuum, facillimumque. Verbis parcere contumeliosis seruorum meminisse,qui s detest Aduersus fuerint,malisque rebus.' Nouit Ascanius,quid ipsa dicam,

Nec casus memorabimus peractos.

Quis fratrem sine quaestibus reuella trDucem Insubria quem tremebat azdax Quis sceis poterit nepotem ocellis Regem Parthenope: una referrer Aerumnas tibi quis peculiares Me udo renoueti atis superquς Deplo-

SEARCH

MENU NAVIGATION