장음표시 사용
581쪽
esset sub Iuda: Defecit Edom a manu Iehudae.
Gen. 4. I 5. posuit dehova Caino miraculum. Job.
Ν n I9. fideles Reges, qui sunt eontra Ecclesiam, Omnipotens, & dispergit. Uel: dum Apostolos, Rectores, seu Reges Eeclesiae Ps. 44. 17. Christus distribuit niper Ecclesiam, fideles virtutum decore , quasi nive dealbabuntur, & velut in Selmon in umbra quiete agent,
felicesque erunt. Ps. I 38. imperfectum meum viderunt oculi tui., me adhuc in utero matris nondum persecto formatum vel : ex Arabica significatione: dum carne nondum vestituS eram, dum adhuc embryo essem, jam oculi tui, me aliorum oculis nondum expositum, viderunt, quia v. 4. & reliqq. tu omnia etiam maxime abdita cognitione penetras, nec cogitatio, nec sermo est ullus in lingua humana, quam non comprehensive nosseS. v. I 2. nec tenebrae siuit apud te tenebrae, adeoque
nihil obstant visioni tuae, nox est tibi sicut dies. quae tamen mortalium visui est impedimento, relati ad te, tenebrae, & lumen idem sunt, ideo mirabiliores scientia tua, qtiam tit ego eam p m capere, O ideo non potero ad eam pertingere. U. I 5. nec Ossa mea tibi sunt occulta, nee mei corporis substantia delitescens in inferioribus terra θ in utero matris; me adhuc embryonem comtemplatus es, dies. quibuS membra mea formanda erant, tibi cogniti suore, in libro cognitionis tuae ne unus quidem ex iis diebus tibi fuit non consignatus. Vocum obscuritas, de polyseinia plures insuper admittit sensus : ν- loco hodierni rescis Io. viderunt, quorum non est inepta verno: substantia mea: cuin rescii ruuamihi loco vnomathir vidisti me, dum adhuc velut acu Phrygia variegarer, mirisque membra mea ductibus velut pingerentur in utero matris. 1ta Hebro Syrus, & Arabs Roin'. edit. metathesi gomli loco golmi Iegentes erroneo feriant loco: impe e tum . meum: retributionem meam. Epiphanius Hebraicό bene doctus pag. I 8. Ηzer. 3o. golam. etiam si ini-lagini S granum, quod nondum in panem coaluit, &subactum est, notare seribit. Hebraei post Aquisatu
582쪽
a atergason, impraeparatum, Symmachus amorFhotora informe eXponunt, omnes proin quoad rem idem
sentiunt. Mn omnis clarius verteretur nullus: non fecit
taliter omni nationi, id est: alicui nationi ex omnibus, seu nulli nationi fecit sic. Non minuentur omni bono: nullo destituentur bono. Passim timor Dei, seu :jellovae, quod nomen Vulgatus post Io. & Apostolos reddit Dominus, significantius sonat reνerentia, beatus vir, qui reνeretur jehovam, initium moralis, & quoad vitae sanctimoniam spectatae sapientiae reveren- ltia es jehονα. Timore servili Scriptura V. Tti ho- smines ad ossicium reducit, non tamen eum passiΠI ctimoris vocabulo eXprimit, reverentiam docet, quae
ex Majestate Dei, & perseAionibus ejus, fide apprem Ihensis vix unquam sine aliqua ejus aestimatione, ct ti
Ps. 17. 27. cum sancto janctus eris, S etim innocente 1 innocens eris. EX Hebraeo patet, non qualis Per mu tationem eX conversatione contrahendam futurus quiS- it piam sit, indicari, cum ibi sui in se actio eXprima' ditur. Deum alloquitur: versu praecedente: tu retri ac buis unicuique secundum opera sua: subdit: cum ' visancto te exhibes sanctum, cum ehhasii benigno . te quoque exhibes benignum : Fim ehhasd hiuchhossed, si Fim ghebhar thammim hiththanimam, & cum inno m. Cente viro , te pariter praebes innocentem: bi--escis tu thithp8aththel:) cum violento luctaris, te contra Ponen esdo, donec eum deviceris; dis orto te quoque distor ti tum exhibebis, ut olim Pharaoni, reddes ei secundum ' litvias ejus distortas, & malas. Pervers ages cum per versis: id est: ea Dcies, quae perversi aliis inser φ et, solent, non bona. sed mala tali retribuis. Nihil cer' mtius eo, amicitiam, ut vulgo dicitur, cotaVersa' Tetionem aut invenire moribus jam similes, aut sacer', sthsed loco isto non agitur de confectariis societatis ini tentae cum Probis, aut improbis. set
583쪽
novi redemptorem meum, quod vivat; &stremum quod super pulverem surgat. Non ca-N n a ruit
Ρs. 33. g. is Domino laudabitur Gnima mea: ba Adona; thithliasset naphschi: est in hithpael, conjugatione reciproeam sui in sy actionem significante: amma mea id est: ego ipse, mea persona se lauda-Drt, celebrabit, gloriabitur, animi sui contentum larequiem habebit, sentiet se in Domino magnificum quid consecutum, quod est gloriari in Domino. Patet horum multa elarius, & significantius Latino sermone efferri potuisse, eo autem pertinere quo ostendatur, utilissimum esse ad fontes muttis in casibus recursum, ut genuina, textuum sententia planius G p. intelligatur, prout ultima sectione uberius
Praeterea sciendum, Vulgatum nostrum voceS quas piam significatione hodie non usitata, sed probata Ueteribus accipere: Angelus ad Ρetrum e- carcere liberandum ait Ast. 12. 8. caIcea te caligas tuas. Gen. M. 23. vidior reversus Abraham a caede, & praeda Chodorlahomor, aliorumve Regum, quos vicerae
in valle Save, dixit Regi Sodomorum: asto subte
minis usque ad corrigiam caliga se nec quidqua in accepturum ab ipso, ne dicat postmodum: ego dita vi Abrahamum. Id est: a capite ad calcem, ut sensum Latini exprimunt, seu prorsus nihil, se acceptu rum. caliga calcei erant classicis authoribus, in specie militares, unde Graeci stratidilha hypodemata d1euntur, quo de gestamine Crius Tiberii nepos ealigula est appellatus; posterioris aevi est hodierna significatio, qui latiores, larioresque caligae Hieronymo follicantes vocantur. χSap. 4. 3. multigena autem impiorum multitudo non erit titilis, s spuria vitulamina, non dabunt radiora aItas, nee sabile firmamentum collocabunt. Tenellas vivas radices, stolones transplantare, mo-βhωein, & to: enoeton pisuton, ramum propaginem teneram cum radice sua moscheuma, de Verbo transferendo, a moOhos vitulus, vitυIamen Graeci appellant, vulgatus itaque sibi eodem significatu ex vitulus
584쪽
ruit tamen laudatoribus, an . I 8. correfitior prodiit a Theologis Argentoratensibus, repetita
Ius essorinavit νittilamen, quod bene explicat Augustinus L. a. de Dostr. Chr. C. I 2. cui Voci ex Graeco non 1atis bene eiustae, prout idem sanctus vir observat, populi adeo ast everunt, dediscere ut non possent, nec produci facilie codicem, qui illa caruisset. Aliqui tamen codices, quibus Bonaventura, Lyranus, Hugo, aliique usi sunt, aptiorem, clarioremque eXpressionem ferebant: adulterina plau-fationes.
Ut tuli. saltilantes laetitiam suam ostendunt per incomptos lusus , ex quo vitulari dictum est pro : Iat ri, & luXuriari, cumque arbores vim suam, &quamdam, ut ita dicam, abundantem luXuriem protendant, propagines, & novos surculos ex radicesne certa regula pariendo, hujusmodi latus primo Giaecis moschomata, deinde Latinis simili derivatio nes dicta sunt Pitulamina, ct alio modo, quasi stolida e radicibus fructificatio solones. Sensus est: spu- irii latus non sunt durabiles: sicut propagineS, VeI splantae solo inimico, quae lege naturae non sunt illuc Ordinatae, iminissae pereunt, ita proles natae eX adulte- Jrio , vel alio illegitimo commercio infelices erunt, juec talis familia aetatem feret. Cant. 3. 9. ferculum sibi feeit Salomon de lignis i Libani, media charitate constravit propter filiaS . Jerusalem. To. ph rion ponunt, quod vehiculum, lecti- teain, sellam, vestemque notare potest. In Hebraeo t Pison, seu aphiron, aut vehiculi celerioris est 4 genuS, aut thalamus. De palatio, aut throno cogi- νtant alii. Sellam gestatoriam, qua sponsa in sponss odomum deducenda erat, malunt complures: ego eX hdescriptione ejus, contextu. & radice par ah secun- qdus suit, fruEtificavit, quasi fructificandi locum , tu ritelligo lectum genialem. Notat Hieronymus nomen νmescura, nuge & aphirjon, seu phoreion idem in pHebraeo, quod in Latino designare. Homines ab an- νtiqua latinitate imparati extemplo de Sybaritieis εimensis cogitant, FereuIum Ciceroni, & Livio non si
585쪽
demum haec translatio in Germania adiecto ad latus textu Hebraieo. Nihil adseram de .loan. N n a Leus-
tantum est esca. L. I. decad. I. a serendo dicitur,
nempe Spolia a devictis hostibus erepta suspensa erant in ferculo, quod erat iapbron. Gestamina, & machinas illas, quae ferebantur in triumphali pompa, notat ; tale ferculum fuit in triumpho Caesaris, in quo scriptum erat: veni, vidi vici; Sueton. C. 37. Inter pompa fercula trium νerborum pratialit tituliam. Medium lecti hujus, de quo in canticis 1 ermo, dilectissimae suae con thorali, quae ipsi amatistima fuit inter filias Jerusalem, destinavit Salomon , qui, cum uXOreS alias haberet de filiabus Ierusalem, in Pharaonis Regis AEgypti filiam speciali amore ferebatur, cujus nuptiae cantico conjundtionem electi populi cum Deo describendi occasionem de dyre. Uel: pars media, & interiora hujus thalami lapillis pretiosis ornata erant; caritate constrata: id est: lapillis amorem sui, & aestimationem spectatori ingenerantibus. Uel: ipsi lapides earitas id est: res pretiosissima, Salomoni carinfima vocantur. nec alius laceurrit literae sensus. Humilitas in Psalmis plerumque non virtus mora lis est, qua quis de 1e modeste sentit, sed status ah-jectior, miser, & infelix; & ita capi oportere in Cantico Magniscat heterodoxi observant, non reluctante Corn. a Lap. quia respexit a bestiorem sortem ancilla suae, quod tamen ex Graeca voce inessica citer. & minus solide statuunt, quia eadem voX sepius usurpatur pro ipsa virtute morali Μatth. II. 29. Iac. 4. 6. I. 1'etr. 5. 5. Revereor Vulgato est pudefio, reverentia pudor, adjuncta saepius voce aequi pollente confuso, Ps. 34. 26. & 68. 2o. Eccli. 4 I. 2O. non es
bonum omnem reverentiam h. e. erubescentiam ubi ..
que) observare; non debet homo pudefieri in bonis rebus. L. Cor. II. ῖψ. ad reverentiam confusionem vobis loquor. ad Hebr. s. 7. Christus exauditus est pro sua deest in Graeco fua) rei erentia h. e. ob re- Verentiam, qua Patrem ipse prosequebatur, pro sua erga Patrem 1 umn caeleste in observantia; al. propter suam in supplicando pietatem; propter suam digni
586쪽
Leus deni desumpta ab Aria Montano N. Τri ver
sone, cum me, cum te, cum νObis sum usque adtatem, & excellentiam. al. liberatus est a metu; Anglica vetao: exaudiebatur in eo, quod timebat: al. axauditus est a reverentia h. e. a Patre, qui est summe reverendus, Graeca vOX eulabeia valde extensae signi fieationis est. Cremium, a cremo, uro, est Omne,
quod aridum, & facile inflammabile: οὐa mea sicut
cremium aruerunt Ps. IOI. 4. aliis est, quod in frixorio , vel sartagine crematur, ut caro, Graee. ph go est torreo, vetus Psalterium: ossa mea sicut infrixorio confrixa sunt. Heb. mo eae a ba,M ussit, exarsit, focus, ardor, aridus, ambustus Ioeus est, Oecurrens hic, ct Isa. 33. I4. ΡL . m. aedificavit sibi unicornium, Graec. monokeraton , sanctificium suum in terra, tinicornium est genit. plur. ab Gnicornis animal, sicut cornu monocerotis omnium, quae noscun tur, pulcerrimum est, ac firmissimum: ita templum Ierosolymitanum in regione Iudaeae est pulcerrimum, a Deo electum Sanctuarium. Hebr. Chemo ramim: veIMt excelsa, sed Io. legerunt chemo Memim: sicut monocerotes, vel sicut cornua unicornium: siue dubio haee est vera lectio, inquit Bellarininis. Myrrha electa, h. e. eximia, optima, sponte, non per incisionem e sua fluens arbore, Ecclesii 24. 2O. Paliurus, h. e. spina. Fecies. 24. 4 . Sapientia a D so nobis communieata se in varios quali ramos, aut velut egressi e Paradiso fluvii, in varios
alveos diffundit quasi fluvii diooeae, dioryx a dio-rytio perfodio fovea est ad modum ean alis ad derivandas aquas e flumine in campos. Auditio est fama, sparsus rumor, ab auditione mala non timebit. Muis eredidit auditui nostro p veritati, quam a Deo audivimus, rumori de Christo a nobis ad audiendum sparso C odia Act. 27.42. bene Latinum est, Pro hominibus reis, & vinctis apud Suet. in Domitiano. Paulus Iuris consultus: si eustodia se interfecerit, vel praecipitaverit, militis culpae adscribitur. Seneca: eadem catena custodiam, & militem copulat. Rom. II, 19. non vosmet ipsos defendentes h. e. ulciscentes s Disiligod by Cooste
587쪽
ad confiimationem seculi. Sane, nili ratio peculiaris adesset viros istos excusandi, qua indu-
tes acii untes injuriam inferendo tuentes. Tertull. L. 2. contra Marcio. Durum videbatur populo a Deo eXyestare defenf- vindictam edicendam postea per Prophetam: mihi defensum, & ego defendam. Job.
II. 28. defossus h. e. ex sesia erutus, de fossa exemptus; malitia est non moralis, sed physica, aerumna, calamitas, molestia, vitiositas, lassicit diei, quae ei adnasci solet, molestia, malum occurrens, Hier. in C. 2. IOel. se malitiam in hoc loco non contrariam virtuti debemus accipere, sed amictionem Juxta il- πlud, quod alibi legimus. Matth. 6. ) lassicit diei
malitia si hahia non kakosis. Tragelaphus non factitius hircocervus, licet Graeca vox idem sonet, sed mundum, proin per legem edi permissum animal est, barba, & armorum villositate hircum, reliquo cor Pore cervum referens Deut. I 4. 5. ab Aristotele vocatur hi elaphus, quod, cum cervo sit similis, ju-ha tamen equum referat, a o Hebr. familiare animal est in Arabia, Ρlinius seribit in locis ad Phasidem fluvium inveniri, barba, & istarum magnitudine a cervo differre. Ps. 72. I 8. propter dolo3, quibus nrga proximos suos usi sunt, alios dolos posuisiti eis, vel in lubrico. loco fallenti posuisti eos, dejecisti eos in interitum, ut vertit Hier. vel penes dolos h. e. in loco periculoso posuisti eorum commorationem. Reliquia sunt homini pacifico h. e. habet successores, relinquit proles post se, e contra reliquiae h. e. posteritas impiorum peribunt. Sagma sella equitantis, ephippium Lev. IS. 0. Sanabilis h. e.
Salutaris, conducens Sap. I. I 4. ad Hebr. 9. I. Sanctuin seculare h. e non aeternum, sed tantum ad certum tempus durans. Tineo sicut doceo, a tineis contabesco, corrumpor Baruch 6. II. Ne quando taceas a me h. e. ne quando fors non exaudias me. Thvia arbor vitiis arborum resistens, thyina ligna non facile carie, vel putredine corruptibilia. Lingua tertia h. e. snsurro inter duos amicos discordiam creans, detrahens. Testamentum h. e. faedus disponere cum gel
588쪽
cti puerilem ejusmodi translationem pararunt, omnes ineptiarum numeros implevisse jure me
Quargentibus seu ethnicis Mach. I. I. Iz. ponens in the sauris h. e. subterraneis hydrophylaciis abysios h. e. immensam aquarum profunditatem, Sentite de Ueo
in bonitate h. e. hene, praeclare, cuin acceyero tempus, ego jυ stitias h. e, juste, justissime audicabo,
secundum justitiam, Trieris h. e triremis. trico, tricare, moraS nectere, impedimenta ponere. Clusores 4. Reg. 24. I 4. qui gemmas artificiose annulis includunt, vel qui in bello castrametandi arte valentes alios aggeribus, ct claustris includunt, vel fabri ferrarii, vel carmentarii vulgo murarii Hebr. mauerim , qui muro spatium claudunt. Vermiculus h. e. per metΟ-nym. purpureus cOL r. rima directionis h. e. sceptrum rectitudini administrandae, aequitati constituendae destinatum est sceptrum tui regiminis; non salvatur Rex per multam virtutEm h. e. per copiosum exercitum militarem. Ps. 48. I 2. vocaverunt nomina sua in terris suis: terras suae ditionis de suo nomine appellaverunt, ut vulgo fit. Complacitior h. e. placatior, magis placatus Ps. 34. I , Cartaltas canistrum Ier. 6. 9. Casidite Tob. 8. a. Cattae h. e. feles Bar.
6. 2I. Non ceperunt in ea Thren. 4. 6. h. e. eam. . Capparis h. e. appetitus venereorum vel cibi. Dederunt caput et . Esdr. 0. II. h. a. se obfirmaverunt. cervicatus h. e. pertinaX, cervicORS Ps. 28. 0. VOX Domini seu fulmen praeparans h. e. ad partum acce Ierandum disponens cerνοs h. e. cervas, sicut e contra boves in Bibliis vaccae sunt. Cinaris capitis te-guulentum ad ornatum, vel fascia capiti obvoluta Arab. auibanu. vulg. turbant, Ps. 75 II. cogitati hominis confitebitur tibi h, eo irati Assyriorum Regis iniqua machinatio, dum una nocte eum prosternes, laudem tibi dabit, seu in directe cedet eorum malitia in laudem tibi, etiam residuos eorum quiescere facies, ut pro in ocientur, nec tibi negotium possint faces iere. Ps. 28. 0. voae Domini revelabis sisnudgbit silvar*m e denssa nempe fulminis ictus.
589쪽
Philosophis, Juris consultis, opificibus, nova
pro se vocabula excogitare, aut jam inventis no-
Communicare h. e. commaculare, commune, seu immundum facere. Mare. 7. II.
Spiritus compunctionis h. e. non paenitentiae, Potius pertinaciae, & perversitatis cordis 1la. 6. Io. 229. IO. Rom. II. 8. Act. 2. 37. Hebr. tha emo, profundus in malo somnus, Graec. N. & N. Τ. kata- AH, nysso, pungo, eX crebris punctionibus ve-,ut nihil sentientes, nullum remorsum conseientiae fors a vae noX, quasi de industria sormatum kasa- ωο obtenebro, eX conteXtu &e. Ps. Ι 8. 96. Ommnis conjummationis vidi Mem h. e. omuis perfectiο-nis: nihil omni ex parte perfectum, habet limitem,& interitum, tantum tui mandati observatio trahit
post se latissimum, infinitum praemium. Hebr. lechol thichia raithi.ket2, rechhabah mitZvathecha meOd; omnis spei potius a thachat apud Castell. Lexic. Heptagi. si a chalah perfecit, tum perfectionis; eXtra
Deum omnis spes finita, incerta, limitata. Al. om nes augustias, omnia mala, & finale exitium sum eX- pertus , gaudium latitudinem cordis in solo tuo mandato observando inveni; Dei mandatum latum est causaliter, dum in pres luris consolatur, adeoque di latat cor piorum. Non 6t ereditus eum Deo Spiritus ejus Ps. 77. 8. Hebr. naraeman. h. e. fidelis Deo non permansit Spiritus ejus. Discoctus bene, serio eXeO- eius; de discubitu in panibus h. e. in convivatione.
Doma h. e. teetiim. Job. 24. IO. esurientibus tute runt spicas h. e. abstulerunt ab iis., Gaudimonismh. e. eXaltantis se laetitia Bar. 4. 34. Ante languo rem humilia te. Eccli. I 8. 2I. h. e. antequam incipias
infirmari, seu dum morbo praetentaris, jejunes; Fonois humiliare se Hebr. est jejunare. Ianthinus est viola Ceus. I Iano h. e. decipio, plantis impostor. ΡΩ II. 5. labia nostra a nobis tunt, seu stant, faciunt a nObis, pugnant pro nobis, neminem habemus timere, possumus libere loqui, sicut volumus, quis nose Dominus es p in avibus ludere h e. aves caPere, au
590쪽
vam, & insolitam flexionem addere, technicos
invehere terminos, usu probare; civitate dona
re licet. Et minor erit Ecclesiae potestas ad ressi dei,
cupari Bar. 3. I . magnificavit, ut faceret h. e. magnifice fecit. Deditor h. e. meletaO gr. gemo, ut columba. Occidet DI tu meridie Amos 8. 0. in media felicitate repente miseria superveniet. Mimia pabulum mixtum; militia caIi 1tellae ordine suo positae. mortisco non vexo, sed occido, ad mortem deduco. Sapientia nomen habet thesauri Eccli. 6. 23. forte :Sophia nomen habet Saphan seu tetaphan abditi, latet, non facile eruitur. Isai. 22. 6. parietem nuda Dit reliquit nudum, non tegit amplius) gladius, h. e. temius bellii est. Creagra h. e. fuscinula. Parabolae h. e. apienter dicta apophthegma a. Pittacium, vestis plicatura Ios. 0. 5. burdo mulus, 4. Reg. 5. T. juXta illud: burdonem producit equus conjunctus asellae, Irocreat & mulum junctus asellus equae. Diction. ungar. reddit: talltsha, al. musiciun instrumentum. Ps. 6 . I 6. mons coagulatus, mons pinguis, ut quid suspicamini montes coagulatos 7 vertitur ab aliis: mons celsitudinum: ut quid invidetis montes multorum collium. Hebr. Hirtaea theratetigedun ) moris Dei, mons pingia' Hebr. Basehan har gabnunnim h. E. mons ob varios vertices gibbosus gebhina caseus ob altitudinem suam, & velut gibbositatem, inde alii easeatos montes vertunt hithgabben Syr. & Arab. est coagulari optime verteris : montes eri tudine collium gibbosi in Nominat. non in actus. tit quid insidiose oservatis Gen. 3. II. Arab. vel potius) invidetis monti minori hario gloriam p niτalia montana Basa- nitidis, quid invide despicitis montem, quem Deus elegit in domicilium, jahuo inhabitabit eum in perpetuum. Tharg. ritetitia sumit pro: eXilitix, exultatis: ut quid exilitis montes gibbos17 ΡΩ II 5. Ego dixi in excessu meo Hebr. be Ghopheti: ehhaphaz proprie : in trepidatione, metu, dum ad Uersis obruerer, In angoribus constitutus. Alii vertunr: in festinatione mea, nempe praemetu, al. in praecipi atione mea. TO. in exstas , seu excessu mentis: homo in metu velut