장음표시 사용
241쪽
13o A M A TI L V SIT A N Iaec o M M IN Taliorum Arabum confirmationes quorum authoritatibus sulciti hoc tempore practici, praecipue Hispaniae, omnibus aegrotantibus lentes dare nituntiar;Sed quam male agant,ac contra rationem operentur,indicemus,&primo, occurrit Galenus commentario primo, de Ratione uictus in morbis acutis,enarratione decima octaua, cuius uerba ita habet; Lens siquidem, &milium, & foenograecii tanquam medicamenta ob qilossia uentris morbos exhibetur,& notaquam nutritura cibaria,hqcGal. Quibus percipitur,quod
lentes inter cibaria non reponuntur, ac inde nullatenus pro uictus ratione
aegrotis dandas fore concludendum est, quod sane Galenus diligens, quanquam ibidem non exposuit, alibi tamen non siluit, quin imo non minore in hac re legem sanxiuit, illa Datonis, libro nono de Legibus, quae habet, medici qui curantes sponte occiderint,morte plectantur, locus autem Galeni est, commentario citato, enarratione uero uigefimaseptima,ubi ni fallor suadet, monetque capitali poena, ne lentibus qui ite utatur, sed praecipue Medici lem in pleuritico morbo, in quo & Avicenna eiusque sequaces unanimiter ma- : 'i, Mime laudant.Galeni igitur haec sunt uerba: Qui lenticulam ex aceto cohT ., g.. sinam pleuritico in ea morbi declinatione, quae nihil aliud quam coctorubent. expuitionem desideraret, exhibuitis non immerito languenti ipsi qui sciquente nocte suffocatus est, mortis occasionem dedisserest uisus, imo lenti,culam nemo quinientis compositierid dederit.Hactenus Galenuxi qui etsi rissime inquit, nullum medicum rationis participem esse qui lentibus alat aegrotantes pleuritide assectos:quod si quis uero ita amissos,& irrationalis; declinante iam morbo, aegrotanti eas dederit, & sequenti die obierit , talem medicum mortis causam ess tanquam legem adscribit ut inde iudices,& recuperatores,damnu illatae mortis uindicarent, sed haec multo clarius Vetus traductio indicat, quae sic habet: & medicus etiam qui dat infirmo, qui habet pleuresim,postquam declinat eius aegritudo declinatione completa, ita ut indigeat non aliqua rerum, excepto sputo illorum humorum qui dige si sunt cum sputo, lentes frigidas factas cum aceto, necessario putatur de eo, quia ipse est causa mortis eius, propterea quod suffocatur in nocte scicunda ; v erumtamen,tu non inuenies aliquem ex iis quibus est ratio, qui
lentibus cibet infirmos . hactenus uetus traductio, quae uniuersalius quam noua loqui uidetur, nec sane immerito haec a Galeno prodita sunt, quum lentes omnino pessimi sint nutriment ac multarum assectionum causae pri Lentium, a mariantit Dioscoridis praesentia uerba indicant, quae ita habent:Lens heb tum lat oculorum acie si eius multus est cibus,aegre eadem concoquitur, stoismacho nocet,stomachum & intestina inflat,aluum cum suo cortice in cibo
sumpta eompescit, adstringendi uis&natura ei est , ideoque aluum sistit, cortice suo denudata diligenterque elixa, & prima in coquendo diffusa aqua . Aluum enim soluit primum eius decoctum: grauia etiam & tumb
242쪽
IN DIOS co RID. LIB. Sic UNDUM
tuosa lasomnia lens facit, neruis, pulmonibus, & capiti inimida, felicior illi
contra alui fluores sua uis est, Haec inter multa Dioscoridis. Quibus Gale nus libro primo Alimentorum, &octauo de Facultatibus simplicium memdicamentorum subscripsit, qui iis in locis lentibus,adstrictoriam uim tanquam praecipua tribuit, a quo nec Paulus dissidet, imo Auicenna ea omnia Avicenna. die a confirmat, dicens libro secundo sui Canonis: lens est inflativa, & co- posita ex uirtute constrictiua & abstersiua, & facit uidere somnia mala, &stypticitas eius corticis est plurima,& in ipsa tota est inflatio plurima,& in- spissat sanguinem, ut non currat in uenis, S ipsa minorat urinam & menti strua propter illud, & generatur ex ea humor melancholicus, & aegritud, nes melancholicae , & fortasis res hordei est ei contraria. Rasis praeterea libro tertio ad Almansorem capite secundo, non procul a dictis,inquit, te liculae frigidae sunt & siccae, & sanguinem generant melancholicum, corapusque desiccant,sperma quoque destruunt, atque sanguinem sedant, cuius quoque extinguunt caliditatem, infrigidant enim, atque oculorum t nebrositatem & melancholicas aegritudines efficiunt; praesertim quum alimquis in comestione eis frequenter utitur, quod & in Aphorismis, ut udirum, ueluti multis aliis in locis, repetere uoluit, Si igitur a lentibus tales
oriuntur affectus,ut omnes fatentur, proculdubio earum usus reprobus iudicandus est. Nam earum praecipuum iuvamentum, sanguinem condem sare est, ut omnes ipsis utentes, pro uictus ratione aegrotantium fatentur; Nocumenta uero quamplurima dicta sunt, quare no mentis compos meis dicus cum Galeno dicendus est ille, qui propter unum, tam multa obnoXia ac saeua accidentia inducere aegrotis ueritus non est, praesertim quum eius intentio reliquis non ita pessimis medicamentis, aut cibariis perfici posset, sed age,illas nullius,in medico usu,commodi esse,indicemus,& primo pra ter tam multa quae habent incommoda,pauca haec attestantur;aegre concoquuntur,praegrauant stomachum, difficillimum reddunt uentris officium, grauia & tumultuosa insomnia faciunt, quorum quodlibet aegrotis superueniens,maximum est malum,& aegrum ad uitae periculum trahens. Non
me praeteriit tamen,hac in re nonnullos extare,qui lentium substantia aegro tos non ali, sed earum decocto tantum asserant, qui mea sententia,non minore errore quam caeteri comprehenduntur; Nam ut caetera mala lentibus omnes tribuunt, sic earum decoctum primum, aluum prorritare fatentur; qua ration reliqui earum viresiue decocto tantum utantur,non uero subis antia suadent ; sed re itera a ratione quam maxime distrahuntur hi, quum S si earum decoctum uentrem subducendi uim habeat, non ea tamen de causa,ut rem bonam aegrotis propinare debent.Iure enim censendum est,
quum lentes pessimae sint,earum quoque decoctum pessimum esse, praesertim hodie , quum & si decocto earum aegri tantum utantur, lentibus ipsis
243쪽
1 ii AMAT a LusITANI co MMa NT. eiectis,quod dissicile fieri est; ipsarum tamen cortices a decocto inseparaabiles sunt,qui lentium corporibus peiores sunt,ut testatur Hippocrates,l, bro quarto de Ratione uictus in morbis acutis, quum dicat: lens adstrin. git, atque turbationem facit, si non detracto cortice ingeratur; cuius uerba enarrans Galentis,ibidem ita inquit; Vocem hanc, turbatione quamdam , ct ueluti pugnam quae in uentre ex discrepantibus facultate cibariis oritur, significari dixi, quomodo & nunc significat, si cuin corticeadsum tur,utpote quae quam caro ipsius longe cocta difficilior existat. Haec GDlenus. Quibus satis mostratur, lentium cortices, qui cum decocto eueniimul lentium ipsarum corporibus peiores esse, atque inde ipsorum decoctum,
propter corticum admixtionem malum proculdubio censendum est. D, Ois adde, quod licet cortices decocto non misceantur,non eo tamen uti debemus,quum olim si lentium ullus erat usus,praeparabantur tamcn oleo,garo, satureia, uel pulegio admixto, quod sane hisce temporibus minime fit, uel saltem aliis ipsas commiscebant eduliis, ut ptisanae, illis contrariam fasi
cultatem habenti: ex quorum commixtione, quoddam praestantissimum edulium componebatur,quod Graeci sua uoce cpae cumuli uocant, uel potius betis adiungebantur,ut Heraclites Terentinus consueuit, qui mixtum inde resultans, m bethoostv lj appellare consuebat. Quum igitur iis temporibus,nullo horum modorum entes praeparentur, sanum consilium esse crederem,si ipsis nequaquam uteremur, quum per se sumptae,male sint, ima omnino interdicendae, uti fabae inter Pythagoricos. Praedictis Hippocratis nerba astipulantur libro de Ratione uictus in morbis acutis, quum dicat, legumina omnia flamosa sunt, & cruda, ubi ea omnia seu suam singulamalignitatem habentia, penitus a consortio bonorum ciborum eliminantur.
Cui sententiae Cornelius Celsus libro secundo suae medicinae apertissime subscribit ; quare nullatenus lentes esse dandas manifeste percipitur, atque id magis, quum quoque illud sit notum ex Epidimiarum libro,quam maeste id successerit iis qui aenio legumina esitarunt, quod etiam Galenus repetit libro tertio Aphorismorum, aphorismo decimo septimo; quibus per
pendere debemus, omnino noxium esse aegrotos ipsis leguminibus a Iere, Lens fine. inter quae lentes praecipue adnumerare est, quas non immerito Iudaei tans Me ed tu quam funebre edulium, in cibo,luctus tempore accipiunt. Praeterea cibi illi qui non conueniunt sanis,minus conueniunt aegrotis,quatenus cibi sunt,sed nulla legumina quatenus cibi rationem subeunt, sunt sanis conducentia, ut
ex Avicenna percipitur,capite de eo quod comeditur &bibitur;& Hippo crate,ultimis uerbis libri de Assectionibus , quae habent: cibaria & potus &obsonia excepto pane,& maEa,& carnibus,& piscibus,& uino S aqua, reliqua omnia tenues ac debiles utilitates exhibent ad augmentum, S ad robur,& ad sanitatem nulla item ac debilia maIa ab ipsis frui; sequitur quod
244쪽
bro secundo de Locis assectis capite sexto, leguminum omnium maxime lentes inter melancholicos cibos numerantur. Animaduertant igitur, qui libros de Victus ratione febricitantium,inscribunt, in quibus lentes laudant, quanto deprehensi sint errore, praecipue Brudus Lusitaniis, qui etsi saepe a me de hae re monitus jfuerit, nuquam tamen a prauo errore & inueterato se abstinere & retrahere uoluit,forsan patris sui secutus opinionem,qui Arabum maximus erat assecla,nomine Dionysius,qui olim cum Britato Gabrio, de pleuritide longos habuit sermones.de qua re extant utriusq; Apologiae.Caeterum si quis nobis opponat Paulum &alios Graecos uiros, lentes aegrotantibus dare,id uerum esse fatemur , quum eas tanquam repercusso arium medicamen concedunt, ut capite de id lore capitis proueniente eΚuini nimio potu legitur, ueluti pro exiccandis corporum humiditatibus, ct sanguine condensando, illis Galenus,& Hippocrates utuntur. Vt rece-ytui igitur canamus,firmiter asseueramus,lentibus nulla nus inuictus iisti utendum esse,quum atrabiliosae sunt,uitiosum ac pessimu succum gignenistes,ut ex dictis luce meridiana clarius percipitur. Nec enim candide lector, te moueat Avicennae authoritas a nobis allegata, quum proculdubio nobiseum agat,& ad Galenimentem alentibus & rebus stypticis inpleuritide abstinedum esse suadet, ta enim Bellunensis lectio habet, & maximi quideerro is est.in potu tribuere infrigidantia,uehementia,nisi in factis ex chol ra,& dare in potu infrigidantia styptica,aut dare eis in cibo lentes cum acetaeo,&isimilibus .Haec enim Avicennae uerba, sic a lentibus pleuriticum abis stemium esse mandant,ut nihil clarius dic aut excogitari possit,ut olim Do ctor Alteretus praeceptor meus nuquam Poenitendus Salmantica primus,miua uoce detexit.
Muigilone granae: Gallice, Eruit gross.
PHASEOLVS siue phasiolus, quadruplici syllaba scriptus, ma
gna ct non uulgaris eruilia est,magnam dico,pd disserentiam alteritis paruo S communioris eruili quam Galenus Ochron appellat.hinc igitur de qua agimus emilia,a Theophrasto dolichus udram uae Galeni tempore,phaseolus uel Iobus appellabatur,qua uocem uel hodie adhuc Lusitani nostri,
maximi Graecanicam vocum seruatores incorruptam seruarunt,uocantes
utique eruiliam hanc, eruiliam fabam; nam Pu fabam superaddunt, sin-B rugus Lositanus de
uiebus rastion ebria citantium
Aliere rus Doctor scileuanti A.
eruilia mangua est. Lusitanimatantii seruatorra vomeum Graearum
245쪽
quam magnam,uel uaginam,qua eruiliu istud grana sua occlusa habet, ob Theudum quam quoq; olim lobos appellari meruit,intelligunt,unde Theodorus Gassi R Ea optime admodu (ut mea fert opinio hanc siliquam uertit,tametsi alteri quoq; legumini uox haec conueniat.Crescit enim eruilia haec ita procere,ut ex ea & tentoria, ct scenae ac tabernacula recte cooperiri possint, cuius siliquae uidentur magnae,oblongae,splendentes, & minime pilosae : Com nis uero eruilia parum propagatur,serpitue,cuius siliquq semidigitales sunt crassae & hirsutae, quas Galenus, ut dixi, libro primo de Facultatibus albochronera mentorum capite vigesimo octauo,ochron appellat, & de illis Ilippocras ilia uulm tes,libro de Diaeta secundo,metionem fecit. Nam phaselus tribus syllabis 'νί. u., inscriptus apud Dioscorid. ilax hortesis est,hodie phaselus nominatus,
o R o B V M uerum pauci dignoscunt, quum pleriq; Hudocci erubliam accipiunt,non sine ingenti tamen errore,etenim uero multi hodie abii dantialbo,& rubro; nam album in eius paranda farina Diostolides eligem eruum m dum madet,Galenus uero rubrum potius desiderat, quum potentius albo ut libro primo de Facultatibus alimentorum legitur,& de illius uiribus octauo de Facultatibus simplicium medicamentoru ita quoq tradit: Ddi E Fe siccat quidem excessu secundo intenso,calfacit uero primo et porro quat, marin nus amaritatis est particeps,eatenus incidit, extergit, atq; obstructiones exapedit.Caeterum si sumatur copios sanguinem per urinas euocata
L VP NI'ubim sat prospere crescunt qui citin triticinn,&segetes,t seruntur ut terram nidorosam adi s tanquam proportionatum mittimet,l tum trahant. Sunt enim- tradit Hippocrates libro de Diaeta secundo , nam tura robusti & calid uerum per praeparationem leuiores ac frigidiores tat ' & aluo secedunt,Galenus porro de lupinis ita tradite Lupini dura ac terre stris est substantia, quocirca ipse concoctu sit difficilis, succumq; crassum
246쪽
gignat est necessem quo non probet in uenis consecto crudus proprie ap- .pellatus succidi aceruatur. Haec de amaris; De dulcibus uero ita subdit.Ceterum, quum ititer parandum quicquid habuit amaritudinis deponat, si umidi , id est, qualitatis quae sensu deprelie datur evertibus,similis euadite par igitur es ipsum neque ad deiectionem,neque ut adstringentia,ad flue &tarde descendere & dissi culter deiici,ac pertransire, & caetera. Huius uero farina in officinis perataliaberii uae aliis admixta rebus, erorum uermes interficit.Caetetum,in descriptione brupi de cichorea legitur,lupino' so vis,nim, loco, ut arbitror, lupulorum i tametii lupini in eo syrupo merito de cichorea iniici possint, quia extergendi digerendique ac iecur & lienem expurgandi uires possedeant. t. r.
TS V N TResiit eommunissima rapa, quorum oblonga quaedam sunt, alia uero rotunda alia alba, ia uero rubra,& ex illis quaedam parua, nomnulla uero ingentis magnitudinis, ut singula. so. &. so . pendeant libras, ut apud Sabaudienses mspicitur, & Lusitanos is oppido Sabugalio dicto:
Nam apud Hispatios parua quaedam oblonga reperiuntur,non nisi tenera, optima,& gustui per quam grata,quae a loco ubi nascuntur, betarana am Rapa bedia pellantur,quibus Ferrariensia non cedunt figura, colore, & sapore, ac co- mss*ctura. Rapa crassum&statuosum generant nutrimentum, cocta uero Pra fertim cum carnibus non aspernenda sunt,quum optimum gignant sanguinem,& uenerem incitentiatq;us onnulli opinantur,uisum acuant.De quibus Galenus libro sexto de Facultatibus simplicium medicamentorum ita tradit:Gongylidis semen, venerem excitat,utpote spiritum statuosum procreans; Sic & radix coctu difficilis es inflatu, & semen generat .Haec Galem Diabbenus. Sylvestre uero rapum apud Hispanos in aruis nascitur, quod Itali no rapu raro, contenenda cura in hortis serunt,& eum omnes communi uoce raponeo- ve ut est tum siue ripancu appellannalii ero locustam,ut alibi quoq; meminimus, ex quo acetarium non aspernendum parant.
247쪽
Rapsanus raticula gicitur. Raglauia tertio ordiane calfiacit. secundo, de siccata Galienns contraditae
EST enim napum bunias dictum raporum specses, cuius semen antis dotis contra uenenum miscetur: animaduertat tamen diligens lector, quod bunias napum, a bunio napo disseri,de quo lib. .sermo habendus est.
De Raphano. ace,-: Latine, raptastu radicula: Ni pallice, rauans: Italice, rauanello, radiice: Gam , raue, ou
RA PHANVM Columella radiculam appelIat, oleris uulgatissi
mum genus,quo ad ciborum prouocandam appetentiam , ct tmnam prommouendam utimur,herba caule uno arboreo fere utan ruta conspicitur, assurgens: quare multorum Graeci , . quasi olus arborestens nominant, Nec Gaga Theophrasti interpres aliter uertit. Huius praeterea tria Plinius memorauit genera, leue, crispum, & campestre. Dioscondes quoque simul trium mentionem facit,hortulant, bluestris, atque alterius apios dicti,de quo in sequentibus sermone habebimus. Porro hortulani seminis decocto,plerunq; Galeni cosilio, ad prurritandum uomitum utimur. Nam supremi raphani cortices,cibum in stomacho,ut aiunt coquere aditatim ectis uero illius medullaris pars, quu terrestris & difficilis concoctionis sit ; Si quid tamen in se caliditatis habet,id a corticibus traxisse credendum est. verum Radicula ut tradit Galenus libro octauo de Facultatibus simplicium, medicamentorum, tertio gradu excalfacili secundo uero deliccat,& ut libro secundo de Facultatibus alimentorum letitur, eius radix ex iis est quibus assidue uescimur: estq; obsonium magis quam:alimentum
nimirum quae& ipsa cubmanisesta calefictioneJattenuandi faculiatem set titur; nam quasitas acris in ipsa superat, sed caulis eius elixus magis nutrit qu am cruda radicula: paucissimum tamen &ipse alimentum praestat. M, rari autem subit eos medicos & idiotas,qui non sine multorum incommodo,post coe nam,crudas eas esitandas tradunt. Haec Galenus,qui Dioscotidi in praesenti omnino contradicit,quum eos taXer medicos,atque idiotas,qui post coenam coctionis iuuandae gratia, crudas radiculas esitant, quum po tius in principio coenae comedendae sint,quae uerba ut nostis in uniuersum Dioscoridi contradicunt,quum Dioscorides ex illis est qui post coenam, radiculas comedendas esse tradunt,quem sequitur quoq; Alexander Trablianus,pro quibus conciliandis au thoribus diuimus. Si uentriculuscalidus sit,& facile fluat,nec ad flatum gignendum aptus sit, tunc radiculas intuitio coenae esitare bonum esse; I uero contra,Post coenam satius esse.Ηanc uero
248쪽
nostram conciliationem Simoni Sethi, ut uerum dicamus, acceptam referrmus.Sylvestris porro radicula,in aruis & campestribus nascitur a sativa no multum absimilis. , i
EnarratioGIo8IN altum procere siser crescit, folio elaphobosco uel apio grandiori ris ' persimili, cuius radices apud Hispanos Lusitanosque hi uictu frequentes sunt, quas Graeca uoce deprauata,suo idiomate chiriuias appellant. Qui uero siser Muciam albam esse credunt,omnino fallantur,quum insiseris centro, neruea quaedam pars admodum dura reperiatur, & eam ut inutilem, quum radice utuntur,reiiciunt;quam in baucia non videmus. Caeteruadeo gustui gratae radices iste sunt, ut olim Tiberius Caesar, (ut narrat Plinius eas singulis annis, e Germania Romam, prosuo uictu afferre curauerit, de quarum uiribus ita tradit Galenus libro octauo de Facultatibus simplicium medicamentorum:Sisari radix stomacho grata est,& urinam mouet,secuntdo ordine incalfaciens, adiectam habens amaritatem quanda ciun leuic laadstrictione..
nice, spinapies pinactes: Italice pluacti: Gallice, espinaris: Germanice ,spinet , oder Fimet.
S V NT rumicisi siue lapathi plures illetquidem uulgatissimae sph
249쪽
xies,nam quaedam quialii acutum, aut in mucronem, cuspidemque eius f ilia tendunt,oxylapathon dicitur, quae plerunque in locis h umidis &aquo isis reperitur, di ista quidem magna,aliquando uero parua, suibus & scrofis saginandis apta. Nam hippolapathus uel grandis rumex, foliis permagnis
umeri enulae similibus,in aquosis cernitur locis. Domesticus uero rumex sipe hor. u. t ense lapathum, spinachia nostra est; nec enim de hoc mirari est, quum sp, - ' μ ' nachia alata ut acetosa quaedam est, quaein hortis hodie seritur ueluti olim quoque exculta habebatur, spinachia dicta, quia ex Hispania forte primo
allata in alteras regiones fuerit,aut ut ego credo, quia semen spinosum hambeat,quam Galenus merito inter olera, libro secundo de Alimentorum facultatibus collocat, & eam betae non gustu modo, sed uiribus similem facit,quae omnia illi conuenire,manifestius est,quam a nobis explicati possite Nec enim unquam persuaderi potui ut crederem quod lapathon, ruminuulgatus,in usu uictus aliquando uenisset,quum herba insipida & palato imovisti, nee grata sit. Oxalis uero,acet a nostra est,quam Galenus Oxylapathum eos est, uocaucuius species plures sunt: nam quaedam hortensis est,tata quae in ace, tariis plerunque euenit:altera uero parua sagittae modo alata, que plerunq; ad russedinem tendit,ex qua aqua per campanam elicitur, & in ossicinis hagis dura betur. Est & tertia, folio hederaceo acetoso, quam bisacutam recentiores herba. uocant,in montibus & saxosis locis plerunque nascens. Iis oxytriphyllon; OA m' id est acetosum trifolium, quod aleluiac uel acetosellam nonulli appellant i I adii ingere est,cle quo alibi sermonem habituri sumus:caeterum,omnium harum herbarum acetosarum semen constringendi uires possidet.
De Lampsana. Graece, Un: Latme, lam ana iaptim fluestre erumtapum: Hi race, aramago: Gallice ames blanches.
VI misera pauperie uexantia' apud Hispanos, lampsanam optime,
uel inuite norunt, quum ad eorum mensas quotidie ueniat, herba pedalis altitudinis,tria uel quatuor ad summum emittens folia hirsuta, napi similitudine,unde olus hoc,Hispani saramago,quasi serum napum appellare so- Lampsana lent. Dicitur quoque lampsana,quod foliis humum lambat; nam eius folia cursite . terram lambere uidentur, illi semper haerentes,Galli quoque olus hoc, seu nas albas,quasi bluestres napo nominant. Vnde recte Dioscorides a Romanis napum appellari dixit. Nasci tur enim herba in aruis,& locis,praecipue iam satis, cuius flos albus est, hi dix uero inutilis, estur enim herba haec cocta, malum & pessimum gignens succum, ita ut de ea prouerbium seram
tur, uetulas interficere, di Galenus dixerit septimo de Pacultatibus simplis
250쪽
INeD I C S c o R t D. L:I B. s s c vNDv M as 3 dum medicamelorum:equidem ela succos prauos procreatrat illita abste gendi nonnullam digerendique facultatem possidet.
B LIT V M, ignauum,& insipidum ac fatuu omnium olus est, unde inutiles,& rudes homines,blitos appellamus, & ita uulgare est olus, ut non cognoscenti illud, obiiciatur, blitum tetmerito dixerim, qui blitum ignoras. nascitur enim rubrum & herbaceum,& ut tradit lentis,frigidum di humi sis, is mdum in secundo gradu, cui mea sententia in coctura acetum uel res aliqua did acetosa adiungenda est, quum aliter stomachum subuertit & uomitum
Graece, im B : Latine,malaa: Nisi assice,maluas: Italice, inalba: Gallice,malues Gemallice pane
MAL VA a molliendo dicta est, uel ut Varroni placet,molua,quod aluum molliat dicitur, quae ubique familiaris est. Satiua tamen prisci olim in acetariis cum lactuca ad emolliendam aluum utebantur, unde Martialis dixit et Viere lactucis aut mollibus utere maluis. & alibi; Exoneraturas uentrem,inihi uillica maluas Attulit,& uarias,quas habet hortuS,opes, Quibus quoque multi, hodie o olao & sale conditis, tanquam olere in cibbo utuntur, quarum decocto, in clysteribus ad aluum ciendam, & urinam protritandam passim utuntur. Caeterum , est & malua quaedam, arbore- Malaa amscens,flores,rosae similes, autumno gerens,quae cum caeteris, parumper calis horas m tacit, ac emollit.
De triplice . Graece,ca pasis: chryoIactanon: Latine atrapha s atriplex, aureum opus:Hissastice, armolles talice armes trapes,r se: Gallice, arrauches, des bones dammes : manice, moliress, velim ea.