장음표시 사용
731쪽
Liber III. Caput HIII. 6 3ficatas, nisi quasdam voces minus usitatas exponere; quae peregrina veste adhuc sunt induta , hoc est, non fuere expressae notis vocibus, sic soni sunt inanes. licet illis mysteria subsint Verbi causa, nullius est si agnificationis vox illa Afichael, cum advertitur a Galialo solus hujus nominis Hebraici sonus. In Hebrae idiomate nobile indicatur facinus; & hoc-ce nomen instar est complurium verborum. Nomen, inquam.
hujus est Angeli, qui his obsistens malis angelis, qui
in Deum rebellaverant, ambiVerant huic esse siniles, hoc-ce sermone coercuit: quis ut Deus 3 inde dictus Michael, idem Hebraicc sonans. Nomina pleraque vel Latina vel Gallica, sive personarum sive re. Ium, vulgo sunt imposita temcre, & nullius ex se lignificationis. Sed non ita de multis Hebraeis Graecis que nominibus. Habent ex se congruas aptasque significationes: soni sunt, sed qui deserviunt aptὰ de s gnandis personis & rc bus; sicut nomen illud MLehael , cum tribuitur dicto Angelo. Pleraque nomina liuc afferam & exponam a sed primum audiendus B. Hieronymus, cujus haec pra monitio nunc temporis nobis necessaria est. Sic ille loquitur in praefatione libri de Interpretatione nominum Hebraicorum. Non statim ubicumque ex A tit tera quae apud Hebraeos dicitur Aleph, ponuntur nomina, aestimandam est ipsam solam ese qua ponitur.
Nam interdum ex Ain, saepe ex He, ποππιιπquam ex Heth litteris, qua aspirationes suas vocesque commutant, habent exordium. Quin pt eraeque litterae H braeorum, ut jam diximus, diversimode efferuntur.
Eadem enim littera Ain aliis a , aliis O , aliis gna sonat. In quibusdam Graecis & Latinis nominibus haec littera sonat e. Idem est de littera heeth, quae aliis est
eheth. Unde apud interpretes non eodem modo scri-huntur nomina Hebraea. Quibusdam jeschiada dici-citur, qui in Vulgata nostra Isaias est: citet ija, qui
732쪽
6 s Apparatus Bibliciis. Ezechias. Sic pro Hierusalem dicunt asperiore sono
jer chalaima. Advolendum etiam eadem littera L lina nos compelli exprimere divellas litteras Hebraeas, licci figura & sono diversas, sed diversitate, quam nobis non licet exprimere. Tales sunt litterae caph, eoph, etiam plerumque cheth. Has tres litteras eodem elemento C exprimimus. Saepius etiam littera smel aut ghimel & ais sive gnain elemento nostro G no-iantur. Elementum S servit latine scribendis his tria
hus litteris Hebraicis samech, et ade, schis Sc scis. Tum etiam in plerisque nominibus quae in interpretatione a T incipiunt , habere possimi initio vel litteram teth vel litteram thaue Quod animadverten. dum erat; ne diversitas qua nomina Hebraea reddun
Quorumdam nominum, quae frequentiora sunt in sacro Codice, etymologias Hebraicas & Graecas proponam , unde caeteris lux affulgeat, primum indagans origines ex quibus nomina frequentius derivantur . Nomen quandoque proprium personae augetur adjuncto alio nomine, sive coalescit ex duobus vel tribus nominibus ; quorum unum crebr5 divinum est. nimirum unum ex divinis nominibus. Illa sunt decem numero , ut dictum est; non singula aurem pariter in compositionem nominum veniunt. Iah est diminutivum nomen a Jehodia. Addebatur plerisque
nominibus; ut Iratas, id est; salus iis, id est, δε-lus Dei . Sed prae caeteris usurpabatur nomen ei ; um
de factum Michael quis ut Deus. Gabriel sortis Dei.& alia complura nomina, quae modo recensebimus.
Et Deus vocatur Adoni ; unde factum Adonias dominator sive Dominus. Sed plerisque aliis nominibus quam Dei augebantur nomina personarum, γxi md illis: ab , quod Hebraice sonat pater; unde Abram pater excelsus, & Abrah.im pater multitudinis, sive pater multi populi. Abda servus; ut Ab-
733쪽
dias servus Domini: Ren, id est, filius; ex quo M. naias, filius Domini: Bar idem etiam sonat quod Ben filius; inde Bariona filius columbae. Nominibus locoruin adjungebatur Beth , id est, domus. Bet
aven domus iniquitatis. Hebraeis Cariath est ei, las ; lmjus-ce nominis additamento quaedam loca distinguebantur . Et in nominum compositione non ra-rh advertuntur voces illae, isch, id est, vir, IIcari thes vir vici Carioth: melech rex; unde Abimelech pater rex : Nathan donum, unde Nathanael donum
Dei . Sufficiat haec in genere adverti sse; celebriorum auistem nominiam etymologias, Ordine alphabetico proferam eas nempe quas animadvertere operae pretium est. Sed & iri genere circa etymologias considerandum est pleratque litteras Hebraicas, licet pariter Graecis & Latinis idem sonent, figura & pol state diversas esse. Nam, verbi causa. Abel, cum prima littera est aleph sive A, significat luctum ;nomen est Abelis quem Auamus susceperat ex Eva :cum autem prima littera est he, significat vanitatem. lia Amos, si prima littera ejus eli aleph, idem sonat quod sortis r. si vero ais, idem quod manipulus . Haec littera quandoque effertur am; & non aliter sonat quam Α Latinorum. Sic appellatur Hebraice populus; ex quo factum Aminadab. populus sponta. neus, Ammon populus ejus; sed Ammon, quando in principio est littera Heph, reddendum est fidelis aut verax. Littera Hebraea, quam alii meth , alii cheth appellant, & qiue in gutture formatur, eodem nostro elemento a exprimitur in plerisque nominibus . Nam Anna sonat idem quod eratiosa, a channan sive Annam, Hebraice gratiam fecit, misericors, gra tiosus fuit. Ita nomina ejuidem soni non ideo habent easdem origines sive significationes, quia non iisdem signis sive litteris in sonte Hebraeo exprimuntur.
734쪽
6 8 Apparatus Biblisus. Abel per aleph appellatus est, quia suturus erat
luctui . Pater enim ejus Adain eum luxit interfectiima Cain fratre. Sic non raro nomina Omen & vatici
Ab id est, parer . Ex is faetiam Abba, quod erat
nomen honoris; unde filiis servorum non licebat patres suos hac voce compellare. Patrem-familias potissimum designabat; unde Paulus ad Ephesios s cap. s. in dicit de Deo patre: ex quo omnis paternitas in eoelis ct in terra nominatur. Α quo non solum Iudaei, sed omnes homines ortum ducunt; ut omniumst caput. Iudaeis Ab dicitur quod in omni re praecipuum est, principale, generale, alias species sub se complectens. Ita dum loquuntur de prohibitis operibus die sabbati, vocant prima opera expressa in lege, quasi patres, quae comprehendunt omnia etiam minutissima opera , quae in sabbato prohibita sunt. Nomen As pluribus nominibus praeponitur. Abia pater Domini: Abessalon pater pacis aut Pater retributionis. Abiaikar pater excellens: Abram parcrexcelsus , Abraham pater multorum populorum: quo
videre est non temere imposita nomina huic P triarchae . Antequam vocaretur a Deo erat quidem Pater excelsus, sive vir magni nominis; postquam autem Deo obediens patriam deseruit, & in terram Chanaan transivit meruit ut fieret pater numerosae
prolis, pater multi populi. Abaddon in Apocalypsi s cap. 9. v. et I. sic Angelus exterminans Hebraice appellatur a verbo quod significat perdidit; ejusdem significationis ac Graecum apollyon, quo ibi Graece appellari dicitur. Achab sonat idem quod frater; & plerisque n minibus assuitur: ita Achab est frater patris: Achia frater Domini: Achimelech frater meus rex. Ad m, id est, ruber. Sic vocatus est primus h mo , quia de terra rubra sumptus.
735쪽
Anna , id est, gratiosa. Annas nomen est serὰ ejusdem soni ae Anna; sed habet in principio litteram ain, & sonat respondens, affligens. Ania est responsio Domini aut a flictio Domini. Ariel: sic appellabatur altare, id est, leo Dei . quia igne suo devoraret oblatas victimas. Armagedon. Nomen est Hebraeum, quo in Ap calypsi Cov. I 6. v. 16.) appellatur quidam locus;
elymum ejus incertum. Deduci potest ex Ar mons& morem inrernecio, quasi mons internecionis , perditionis. Azarias auxilium Dei. Raad idolum. Sonat ho ce nomen dominans aut possidens. Addebantur huic-ce nomini alia nomina , quibus distinguebantur idola diversa. Raalia idolum fortunae. Baal-hamon idolum populit Baali idolum meumr Baad-meon idolum habitaculi vel idolum ex peccato; & alia pleraque. Nomen Baal & saepius effertur Beel, Belus; inde Melet bub idolum muscae , & alia. Bala inveterata sive defluens. Indὰ Balaam uel
stra populi, sive absque populo. Inde idolum Bel siedicium, quasi defluens sive nihil. Idola dicebant nihila. Vox Beli Hebraice significat abs M & contetamina est voci Balah. Nomen Belial sonat absque ju. go , filius perversus.
Banaias, filius Domini. Vox Ren filius repetitur conjuncta cum multis aliis nomini bas; sicut de Bar . filius : Bariona filius columbae . Rarrabas filius p tris: Barnabas filius prophetaer Bartholomaeus filius suspendentis aquas. Ben pronuntiatur etiam Bona imde B Merges filius tonitrui. Beniamin filius dexterae;& alia plura nomina. Baruch, id est , benedictas. Hinc derivantur multa nomina ut Barachias benedicens Domino. Barachel Τ t bene
736쪽
εso A paratus Riblieas. dicens Domino: Berech Hebraice benedixit Beer Hebraice est puteus, ex quo plurima nomιna core ponuntur. Beerelim, id est, sors alietum v clsortium. Bersabee pulcus sons. ve juramenti: appellatur ab Hebrais Batseba; Ruth autem es filia; ita Batia seba est filia juramenti: uxor Uriae quae in vulgata Bersabee appellatur. Beth domus multis nominibus loci adiungitur . Bethabara domus trans tus ; nempe locus ubi vadum in Iordane, di frequens erat trajectDm Bethel domus Dei: BetbDagon domus frumenti: Beth-Iehem domus panis. Bethsames domus solis; & alia quam plurima. Cadem, id est, oriens; unde Cadu in antiqui ,
orientales Cariath urbs ; in pyerisque urbium nominibus Ο currit: Cariatiarim civitas civitatum. Cariath arim civitas sylvarum.
Cephas nomen est Syrium, quod petram significat; nomen principis Apostolorum. Dan judicans; inde Daniel , judicans Deus. David dilectus. Dibon abundans; inde Dibongad abundantia filii s licis a & quaepiam alia.
Edom rusus Elcania Deus zelotes. Eliseer Dei adiutorium.
Et & Iah Dominus conjungunriar. Elisabeth, id est, Deus juramenti j vel saturitatis.
Elisaks Dei salus vel Deus salvans. Emanuel nobiscum Deus. En fons saepius nominibus locorum adjungitur.
. Fngaddi, id est, sons hcedi: Endor fons habit
tionis . Engannim sons hortorum.
737쪽
Liber III. Caput m. . st Esaias salus Domini .
Esau faciens vel operans . . Esdrais adjutor. Esther occulta . . EOchias sortitudo Domini. Gaba collis i quo quaedam nomina locorum conia ponuntur , Gabata, Gabaon.
Gabriel vir Dei; vel sortitudo Dei. Gamaliel retributio Dei. Geth torcular; dc hoc nomine quaedam nomina augentur: Geth remmon torcular mali punici: Gers mani est vallis pinguium sive olei. Nam venire potest a Gath, quod est torcular, vel a GH, quod est
vallis. Hanan gratiosus, pius, misericors, intrat incompositionem complurium nominum. Hariaritas, gratia Domini sive misericordia. Hebraeas, id est, transitor; a verbo Aser transivit. Sic Abraham & posteri ejus videntur dicti H
hraei, quia Euphratem transierant venientes in ter ram Chananaeam.
Hen Hebraeis fons est; quod nomen multis aliis nominibus praeponitur; ut illis r Hendor sons generationis: Hengannim fons hortorum: Hengadi fons felicitatis. Idumaei ab Edom quasi Edomas, id est, rufi . Iad manus; Iada confiteri. Ex hi ce nominibus alia componuntur: Ieddu manus ejus, vel confitemini. Iudaeus, id est ἡ confitens, laudans. Ierusalem visio pacis. Iesus servator, quod nomen pronunciatum est diversimode, Ies , IUM.
Ioachim Domini praeparatio: Isae Domini resuristellio.
738쪽
εsa Apparatus Biblieas. J.b dolens. Iohannes gratia Dei. Iordanes componitur ex Ior rivus & Dan nomen loci ex quo fluebat fluvius Iordanes. JUipha Domini judex. Joseph augmentum. Iosue Dominus salvator. Iaae risus. Sic appellatus est puer, quem Sara peperit ι quem cum illi promitteret Angelus, riserat ;quippe non putabat se idoneam partui , ob aeta
Ismael exauditio Dei. Israel praevalens Deo; quo nomine Deus ipse apis pellavit Iacob, postquam praevaluit, luctans cum A
gelo suo. Lazarus cui auxilio est Deus. Libanus albus, candidus. Maria amaritudinis mare, id est, amaritudo ama tissima. Matiat donum; quod nomen frequens est in nominum compositione: Mathamas donum Dei: Maris rheus donatus. Meleeh rex; inde multa derivantur nomina.
Melchisedech rex justitiae. Melchias rex Dominus: Melchiel rex meus Deus. Melchom rex eorum, Moloch regnans. Messias unctus, Graece Christus. ιhanaei donum Dei.
Obed servus, sive Ebed. Hinc Obadias servus D mini . Obededom servus hominis. Ochosias possessio Domini.
Phares divisio ; inde Pharisaei, quasi divisi sive separati.
Rab multus; unde Rabbi praecipuus doctor.
739쪽
Iam excelsus; unde Rama excelsa e inde Rammua urbs Syriae in monte Ephraim. Rapha medicina: Raphael medietna Dei. Salem pax, persectio, retributio ; inde Salomoe pacificus ,1 perfectus, & pleraque alia nomina. Samuel positus a Deo ι Sara Domina, princeps. Sarai domina mea.
Saul postulatus ι commodatus . Maias non aliud
Semei audiens ι obediens. Semeia sive Semeias au diens Dominum ; inde & Simon audiens. Thomas geminus; ideo & appellatus est δυυριν quod nomen ejusdem est signincationis. Tob bonus; a quo Tobias bonus Dominus. Urias ignis Domini. Zacharias memoria Domini . Omnium nominum qis in saero Codice certis re bus 6c personis propria sunt ι origines non suscepi omnes exponendas; sed cum sint partes Biblici appaaratus, Volui aliquas perstringere. Bibliae vulgatae subaiicitur interpretatio Hebraicorum, Chaldaeorum, Grςo colum nominum; sed origines illae certo dignosci non possunt nisi nativis Characteribus descriptae. Nam, ut observatum est, plures litterae Hebraicae, licet fiagura & potestate multum differant, non possunt ta inen nisi iisdem latinis litteris exprimi; ita ut uno Sceodem nomine exponantur plura nomina Hebraica diversae significationis. Quapropter necesse est ut quem iuvat propius introspicere origines de quibus est se mo, degustet Hebraicam linguam. Tunc adeat apparatum Bibliorum regiorum Antuerpensium, in quo est Catalogus nominum propriorum cum eorum origine. Nomina autem illa propriis suis characheribus scripta sunt, Hebraica Hebraice, Graeca Graece ; quin de
740쪽
Hebraica etiam Graec8, quia Latinus interpres sequi. tur LXX. Interpretes Gra cos, efferens illa nomina Hebraica. Igitur absolutissimus est ille dictus catalogus. Subtexam interpretationem quarumdam vocum Hebraicarum, quae usurpabantur in rebus sacris, &ided frequenter occurrunt in sacro Codice . Amen vox Hebraica est, quam Graeci retinuere, reddentes ἀμ- . Hebraeis sonat idem quod vere, ce te , profecto , co anter. Particula est asseverantis, ac sentientis, confirmantis ; quasi dicas firmum esto, vere fiat, sit ita, ita mιhi contingat, In novo Test mento notat asseverationem & attestationem , jurij rando ratione veritatis & firmitudinis aequi polle tem; ut saepius apud Joannem amen armen dico vobis. In fine orationis vox conclusiva est, & claudit vel precationem, vel gratiarum actionem, aut Votum, aut confessionem, & quamcumque orationem. Videtur proprie esse adverbium affirmandi ab Amari fidelis, verax fuit. Christus Dominus ea voce & ea repetita saepe utitur pro certa asseveratione, ferme jurandi loco. Paulus 2. Corinth. cap. I. v. ao. dicit promissiones Dei esse Na Jc Amen, id est, certas S Veras: να Graecum & amen Hebraicum idem significant; ideo interpres Latinus uno verbo est utramque vocem reddidit. LXX. Graeci interpretantur quandoque flat ; ita lignaculum est affirmationis simul Si
voti, live Optantis Alleluia sive potius Halleluia vox crebra in Psalmis, quam Vulgata Versio sepe retinuit. Crebro erat in ore Israelitarum, qui sese ad laudandum Deum invicem excitabant. GNdare Dominum, quae est signia ficatio Halleluia. Cherubim Josepho sunt ignota animalia; nempe sorma composita ex multis anemalibus, quae vix repraesentari potest. Cherubim jussu Dei apposuit Moyses Propitiaculo sive operculo Arcae; quasi illa Arca suis