Marii Salamonii ... De principatu libri 6. Ad Pomponium Beleurium, regis in Sacro Consistorio consiliarium, ..

41쪽

DE PRINCIPArr. 43vim habere a lege aeterna asserit, ac probat illo

prouerbio: Per me Reges regnant,&legum conitores iusta decernunt. hincque concludit, iustis egibus ligari Reges. P H I. Quo fit, non bene definisse illos, dicentcs,Qui legibus se is obediunt, sibi ipsis obedire. nam imperio rationis obeditur, quae a Deo secundum Pytha- oricos,Dei est imago.TH E.Moyses:Faciamus ominem ad imaginem & similitudinem nota

stram. Ρ H ι .Praeterea, ut a diffinitione quaestio dirimatur, edissere, quid est Ciuitas. i v R.Quae

Episcopum habet. PHi.Magis est, quod Episcopus non sit sine ciuitate. celeberrimae quidem

apud Maumetanos numerantur Vrbes. IUR.

Quidam ad ij ciunt, Quae muris cingitur. PHI. Desertus isto modo locus, muris cinctus, foret ciuitas. caeterum ubiq; oppidula videmus multa,ac villulas validi simis cinctas muris,& Episcopis obedientes. iv R. Alij, authore Isidoro, dicunt, hominum multitudine, societatis vi culo adunatam, simul viuendi causa. PHI.Pra donum multitudo, ista ratione sociata, ciuile populum constitueret. melius ergo Cicero in Rep. definiuit, Coetum hominum, iuris co senis su & utilitatis communione sociatum. Iuriscosensu ait, ad excludendos praedones & reIi

quos, qui ad aliorum iniuriam fisciantur.TΗRHuius diffinitionis meminit Aur. Augustinus II.&XI X. Ciu itatis Dei. Piar. Absolutius Arist. in Politicis definit, Ciuitate nihil aliud est se, quam ciuile quanda societate, simu l, ac bo nὶ vu

42쪽

44. MARI VI S ALAMONIVS iah vivendi gratia constitutam.THE.Neque diauersum sentit Cicero illis verbis, Iuris consensu, ut idem interpretatur Augustinus: iniustus quippe consensus foret, si male vivendi gratia iniretur. PIII. Si nihil aliud est Ciuitas, quam ciuilis quaedam societas, cotrahiturne societas ulla sine pactionibus/ IUR Non utique,nisi tacitis aut expressis. PIII. Pactiones huiusmodi nonne redis soci*tatis leges dicuntur' IV R. Nodubium: verum, quid a a populu, qui nequit

sibimet oblig ri III. Neque Societas sibimet obligatur, sed ipsi inter se socij. dic quaeso, est

ne societas antequam ineaturi IUR Nulla prorsus. PIII. Inii me potest antequam socij de conditionibus coueniant lUR. Minime. PH l. Nonne conueniunt, sese inuice placitis obstringendo VR Proculdubio. PIli. Ad esse ergo soci tatis pactiones requiruntur, quae leges dicuntur. I V R.Necessario. PIII .Ergo ad esse Civitatis leges sunt necessariae. IVR. Tam pernecesseriae quod Ciuitas sine legibus stare nullo pacto potest. PIII. Si necessariae sunt, ligad, iccirco vim habeant oportet: lioquin sicut Societas,sic Ciuitas dissoluetur, si legibus no obtemperatur. IVR. Illico dissoluatur oportet. PHI Et prΟ-pterea, quamuis societas ipsa, ac populus sibi met obligari non pqssit, non sequituri in con trahenda ac gybςrnanda societate, nequeant socii & ciues sese inuicem deuincirς: & Praes ctis, R. ectoribus es Magistratibqs leges praescrihuex quibus sit, sicut pactum in societate ne-- . sottali

43쪽

DE PRINCIPATV. 4rjotiali, ita lex in ciuili ordinatio est, ac consceuatio ciuitatis. Arist. 7. de Re p. Lex est igitur ordinatio quaedam : & igitur bona lex, bona

ordinatio.&alibi:Ius ordinatio ciuilis societa

tis est;Iudicatio, iusti iudicium. Plato in legi

bus: Lex esst rationalis quaedam regula e certo ordine ad bonum ciues perducens. TH E.Simialiter Aquinas noster:Lex est, inquit,ordinatio quaedam secundum rationem de coserentibus

ad finem politiae. PII l. Manifestium itaque est, populum suis legibus ligari. IVR. Apprime. PH i. Et per hoc populi no esse Romani, ut suis legibus ligari nequeat: quo sit, id iuris in Prin cipem transferri nequille, ut suis ligari legibus

non valeret. IVR. Alia san E Principis videtur ratio, quod una vere supcreminens omnibus persona sit,aliisque leges imponens. PΗι. Hoc ipsum scrutem uur. IVR. Operaepretium est. PHι. Paterfani. nonne eiusdem domus Prinia

ceps est, cuius est pater' i VR. Quidni' PIII. Et unus eoru, qui in domo sunt,&ipsiusmet parsi

IVR. Etiam. PHI. Similiter &nauis gubernator unus eorum est qui in naui sunt, eiusdem qua-uis nauis sit Princeps. IVR Dubio procul. PHI. Sic Princeps est unus eoru, qui in Ciuitate sunt, ciues, & pars Ciuitatis. t VK. Sed alio quide pacto. PIII. Attende. caput quavis omnium membrorum Princeps sit, quin membrum ac pars corporis existat negari non pqtest. IUR. Vera narras. PIII. Aeque Princeps, quamuis potior

in ciuitate sit, non propterea delinit ciuis esse,

atque

44쪽

6 MARIVS Sarsalo Nirsatque ciuitatis pars Si igitur Princeps ciuis esuac ciuitatis pars,cOsentaneu est his de ligetur legibus quibus caeteri ciues, & reliquae ciuitatispa tes; id est, suum totum:hoc enim toto ciuitatis corpore continetur etia Princeps , Ut paratotius. I v R. Vera narras. Nam Caius I. C. legitur respondisse, Familiae appellatione etiam Principem cotineri: & Monachorum numero Abbatem contineri non est qui ambigat. ΡΗΙ. Et propter hoc non potest diuersi iuris censetari. nulla namque pars potior esse potest suo to to. sit licet una pars altera melior, quaeque suo fungitur munere ac praerogatiuis; Vt in corpore ipso videmus omnia mebra non eundem auctum habere, sed opere & potetia distingui; Mideo nobilitate & principatu, ut Caput. Principatus enim diuersam speciem non facit,qui . uis non eade sit dignitatis qualitas. assumitur autem Princeps ad gubernationem ciuilis se cietatis:&ideo sunt leges, quibus utitur Princeps ad Deorum, & populi maiestatem cona. seruandam, atque imperium exercendii. sunt etiam leges, quibus utitur Vt Privatus. IvR. Haec diualibus Constitutionibus eadem explicata habemus. DHι. Praeterea, Vt inductioniabus Platonicis & Aristotelicis confirmemus, uti omnium membrorum, & praecipue capitis unum est opus, scilicet incolumitas & co seruatio: omniu ite nauigantium, & guberna toris in primis,unum salutis opus:aeque omnium,qui in ciuitate sunt, &qua maxime Princia

45쪽

his, unum opus scilicet Iustum, quod in comam uni utilitate veri si uriat quorum unus & ideest filiis, eaedem sint actiones oporici. congru- cntia aut media ad bonum politicu solae s uni leges. ijs de ergo utetur legibus Princeps, acci uus caeteri, quae ducunt ad finem: Princeps, ut nauis gubernator r ciues, ut nautae . diuersitate aute olficioru; legum distinguitur usus. Postremo socius so c ia i i negotiationi praepositus, nuta

quid ob id, quod praepositus est, desinit esse socius' tu M. Mirlime. PHi. Et socialibus legibus solutusli v R. Absit. Ρ H i. Cur non idem incla Uili societate dicendum ' Aut enim certa prae scitur lege, & illa tenetur , quam in Principe regia vocamus:aut nulla dicta lege,& illa pro culdubio tenetur, ut nihil omittat eorum,quq ad communem pertinent utilitatem:etiamsi libera administratio cocessa esset, illa falle ligatur,vi,arbitrio boni Viri, quae communiter viatilia sent,non negligat. iv R. Non semper socii communi negotiationi praeficiuntur. His T. Post Romulum, e Sabinis Numa in regnu accitus proditia r. Ρ H i. Principes institoribus isto modo aequatis.I v R.Reges non sunt institores, sed domini. Ρ ni. Ergo socium societati ciuili praesectum in dominii assumi creditis inaequa litas conditionum societates disrumpit: mox enim quod aduena in Principe susceptus est, in ciuilem societatem receptus intelligitur cupotestate imperii c cctendi ad commune uti litatem. a regedo Reges, non a regnando dicti

46쪽

sunt.T H E.Sic desinit Aur. Augustinus, De ciauitate Dei. PHi. Hactenus satis multa percu ς imus,Vt ostenderemus,non impostibile Prinaci pes suis ligari legibus: de qua re medius fidi sis pertinacia magis,quam ratioe pugnatis, aut quorundam Imperatorum vobis blandientiuverbis,dum se legibus solutos iactitant, suam duntaxat benignitate obstringi, quasi imper alis beneficentiae, non ossicii sit, tyrannides no exercere. nam quotidiE palpitatis, Principes suis parere legibus. HIs T. Vnu velim temper . excipiatis, qui nihil unquam ratum habuit, ni si sibi commodum praesentiret. PII1. Et tu,&ipse,ac Vulgus censetis commodum,quod semper vere fuit & sibi, &alijs incommodis binu. quid enim commodi afferre potest, quod Principatus honore priuat, atque penitus humania latet Hi sunt homines, quos Poetarum sales tu .pos factos modulantur , reiecta hominis ditagnatione brutalem vitam Vivunt.1 v R. LXp

rimur quidem Principes legibus parere benignitate naturae,non legis necessitate. P H I. T

metsi temperatis viris lex Deus sit, ut ad amiacos Dionis scribit Plato, nihilominus Princia

pes legibus &obedire & ligari quotidie legimus & videmus. quod breuiter explicabo,modo ad interrogata respondeas,&ingenue veritatem agnoueris.1 v R.Respondebo, Vt petis,avidissimeque auscultabo. PH r. . Satis constitit internos, secundum leges Reges Vivere:Tyr Dos,secus. I v R. Profecto. diuus enim Alexan is

47쪽

na PRINCIPA rg. . derad Antigonum rescripsit,. Ni ii ta propriuimperij esse, quam legibus Vi .uere. T H F. Con firmatus est Aquinatis auctc ritate , nisi vobis excidit memoria, dicentis, portere in ciuitate

Principem habere regulam , per quam dirigatur in opera ionibus, & dirigat alios , & per

quam iudicet. hoc autesn sit per leg . ΡHI. Secundum quas ergo vi uit legeSti v R. Ciuitatis,&diuinas&humanias. Prii. De diuinis, S: humanis nulIa conten tio. Dic igitur, secundae

leges suas ipsius Principis,an populiἰ i v R. Ni hil refert suae,vel populi;modo sint iustae. sem. Si secundum suas vivit leges, nonne tuis ob dii legibus si populi, popularibus similiter obedit Iegibus i v R.Viuit secundum eas,non Vrobediens, sed custos &cogens alios obedire; ipse vero supra leges est , nutu suo omnia gubernas. ν H I. Dic amice, iustus & iniustus nonne sic definitur aliquis,quod, qui secundum Ieges uiuit,sit iustus;qui contra,sit iniustus' i v R.

Proculdubio. P HI. Princeps, contra Ieges faciens, sic erit iniustus. i v R.Minime,quoniam nos bi,sed alijs dieta est lex. Ρ Mi. Iustus nonne dicitur ab eo, quod iusta facit' ex diuerso, iniussus, faciens iniusta' i v R. Quis ambigit 'PH r. Finge,Principem fortiter facienti, veI quid ali ud, lege praemium proposuisse: & ex cotrario. certam poenam jacienti vel non facienti quippiam; poterit ne Princeps merenti iure negare praemium'& similiter contra Iegem facienti aratias quMu scripto iura praerogare poenasti v No

48쪽

Non utique. P u1. Vt quid istud ' 1 v R. Quoianiam secundum legem a se dictam iudicare debet. PHI. Et si siliter facit, an iniuste facit 1 v n. Vtique non iuste facit. PHI. Nonne propterea Princeps est in iustus 'I v R.Videtur. P H i.Et non ob aliud, nisi quod suis non ob diu it legibus. rv R.Sic arbitror. PHI. Lege igitatur sua ligatur Princeps. I v R. Fateri conuenit. nam ex imperfecto testamento etiam Imperatatorem capere inhibitum est; si capit, iniusta catapit;si non capit, legi obsequitur: nec quisquam Princeps proditur huic legi,& alijs huiusce g

ncris non obtemperasse.

MARII SALAMONII

DE PRINCIPAT VIDE RE videor his dicti,

vix animum assentiri tuu, quamuis nihil repugnate intelligas. quid si monstr rem, Principem aut nullis, aut perpaucis solutu legi quam alius quiuis priuatus' I v R.Incredibilia polliceris. P H I.Plenius praestabo,quam polita

LIBER II.

bus, hisque arctius stringi,

49쪽

DE PRINCIPATr. yroas P H i .Responde igitur. qui sinis est Princia patus φ i v R. Populum suis legibus continere, regnum propagare,tueri,stabilire ; &, quantuin eo erit,ad nepotes,trinepotesque transmi tere:& in summa nihil eorum,qus ad eam rem

pertinent,pi terire. Ρ HI. Qui Tyranidis sinisti v R. Nodissimilis. PH ι.Tyranis igitur &Principatus sunt idem ti v R.Non idem, sed similes. γ H i. Quomodo similesian quia uterq; bonus, an quia uterque malus' iv R. Similitudo est a

natura, Vt in caeteris rebus,quae sponi e su a stu.

dent conseruationi & perpetuitati su ij psius.

P H i. Quomodo ergo non idem' I v R. Quoni am non eodem gradiuntur calle, Ut cleganter

Sallustius ait: Bonus,& ignauus aeque gloriamsbi exoptat. ille vera via nititur; is, cui bonae

artes desunt,dolis & sallac ijs. Talis itaque similitudo est,&dissimilitudo inter Principem re

Tyrannum. P HI. Si idem utriusque est finis, proculdubio esdem sintactiones oportet, quq ducunt ad finem:&ideo aut utriusque bonus, aut utriusque malus est finis:& qipa, ut in prouerbijs receptum traditur, Cuius sinis bonus est,ipsum quoque bonum esse, consequens fit, Si bonus utriusque finis, utique Turannus bonum quid daestui utriusque malus est, Princta patus quid malia sit,est necesse. & tamen emini inexploratum liquet,sicuti Tyrannis res pessi ina est & inimica naturae,sic Principatum inter bona adnumerari.Bonus,& ignauus aeque glogum x prauuoa aeque tamen assequituris

50쪽

12 MARIVS xa L suo Nirs salis de ol plena sunt verba,& alterius quicuvina philosophiae spectant. n in acriter apud philosophantes agitatur lugstio, Vtrum Voltatari alant peccata, quu nemo propter ipsa pe cet, niti impudens. dicebat Plato, Neminem ut

sponte aegrotum, ita neque vitiosum. nam ut humorum intemperies corporis morbus est;

que animi aegritudinem nihil aliud esse, quam

intemperiem quandam metis. perturbatis scia sibus; non gustus, neque iudicium constat Vli. Ium. H i s T. Amicus ergo ille noster, cuius mus semper inquieta,turbida, procellosa, non Volens ebriosus est, cine dosus, incommodosus. auscultate facetam facetiam. Nonnulli in Calapitolio coueneram us, inter quos Baptista Pal1linus in Iuris scientia e . aduocatione claristiumus,&suo Apuleio nasutio Camillu Patro norum optimus,& percandidus Poeta:H ppotitus saxius, volucris Sc arguti in geri ij lxiat fetaniaticae & Geographiz pcriti sitimus. quumque coissemus ;n coronam, & in sermonem de vita illius incidit mus, adii enit Aulictis Imoleta.

quidam,vir impudentillimus, temerarius, importunus, loquax: Cumque e nostris unus litabere,ut in libera ciuitate iolet, N: parce tamen ac Verecunde qusdam minus d ecora protulicset; tum aulicus ille quaedam adiecit lasciuiora: verum hominem dcfendebat bonae mentis esse,crapulas &venerea inter turpia non ducetare. Tum Saxius: quid si turpia existimaret' recpodit ille:abstineret utique. Camillus cachin nostis