장음표시 사용
21쪽
aeris gravis his dedit ut servos publicos edocerentritum sacrificandi. Vides sacerdotes illos qui quomodo decumae diis offerri deberent ab ipso Hercule didicissent, omnibus praesto fuisse qui decimas offerrent, i. e. publici sacri ministros fuisse '. Non igitur sacrum sed sacerdotium cesserunt reipublicae, quod non obscure in fabulis illis apparet R. Luculenti m etiam gentiliciorum sacerdotiorum exemplum offerunt Luperci:
Fest. epit. p. 66 Lind. v. Faviani et Quintiliani appellabantur Luperci a Fabio et Quintilio praepositis suis. Cf. V. Quintiliani p. 2l0. Ovid Fast. II, 365 sq.
Romulus et frater pastoralisque iuventus Solibus et campo corpora nuda dabant indoluit Fabios potuisse Remumque Vincere: Quinctilios non potuis Se suos. Verum est quidem Lupercos quod Seist mu8 non esse ex gentibus Fabia et Quinctilia, sed ita solummodo appellari se; sed gentes illas antiquitus sacerdotium obtinuisse ideo non minus congiat η . lia factum est, ut po8tea cum dudum collegio illi extra gentem adlegeretur, tamen tertium collegium in honorem Julii Caesaris instituendum ex gente Iulia nomen acciperet, quanquam Luperci Juliani ab initio ex aliis gentibus legebantur *η. De Augustalium sacerdotio infra opportunius dicetur; interim lectores memores esse velim Tacito auctore Iuliae
3' Idem colligas ex Dionysii narratione I, 40. δ' Dirksen igitur l. c. p. 7.) qui gentilicium sacrum hoc fuisse putat quod gente exstincta ex more ad populum Veniret, non solum recedit ab antiqua memoria, sed oblitus est etiam sacra gentilicia simul cum gente interire, quod clare docet Cic. pro domo I 3, 34. Vide ingeniosissimam de hac tabula Hariungit disputationem II, 29).ao Oreli. 2253 sq. Gottiing rom. Maaisvers. p. 194. Dio Cass. XLIV, 6. Drum. lil, 666.
22쪽
genti id esse institutum. Jam redeundum est ad verba Labeonis. Familias ibi gentes appellari perspicuum est, cuius usus negligentioris paullo apud optimos scriptores inde ab Augusti temporibus exempla complura inveniuntur , ita
Livium gentis Potitiae si X, 29 ministerium familiare appellare Ι, 7) Festumque de samiliis Aemilia, Potitia,
Nautia locutum esse supra vidimus ηδ . Ita Labeo hoc dixit: omnia sacra publica aut per ipsos cives esse Celebrata aut a populo gentibus esse tradita, quae ea hereditario iure curarent. Quod de omnibus sacerdotiis antiquitus obtinuisse ne verisimile quidem est ' , probari Certe non potest, cum instituti huius evanescentia iam et paene sublata vestigia Sola teneamus. In universum tamen recte tradidisse Labeonem de diversa Deorum colendorum apud Romanos ratione nihilominus statuendum videtur, ut iam si addideris quae supra ostendimus haec effecerimus:
ηδ Ita apud ipsum Ciceronem in Pis. 23, 53. familiae non dicam Ipurniae sed GDentiae dedecus cs. pro Sex. Roscio 6, 15. Tac. An n. VI, 51. XI, 25. Hist. II, 48. Serv. ad Aen. I, 6 I. gens et Nationem significat et familiam coli. ad Aen. V, 12 l. VI, 845. Fest. epit. p. 70 Lind. Gens Aelia appellatur quae eae multis familiis constat. Caes. 3 p. Suet. xit. 6: a Venere Iulii, cuius gentis familia est nostra. Errat igitur Savigny l. c. p. 384 sq.) Livium antiquum morem diligenter custodi isse affirmans. Ipse locus ad quem videtur respexisse aliter explicandus est. Liv. IX, 29: cum XII familiae ea tempestate Potitiorum essent, puberes ad triginta, Omnes intra annum cum stirpe exstinctos. Contra Festus: Potiti eum essent ex familia numero XII, Omnes interierunt eod. intererant) intra diem XXX, unde scribe apud Livium: eum XII familiae gen . sing.) ea temp. Potitiorum e8sent puberes, a. d. XXX omnes, intra annum cum Stirpe exstinctos. Ita scripsit Livius aut certe scribere debuit; cum enim Val. Ma X. Ι,l, II iam ita legerit ut nunc legitur, mendum fortasse suit in eo eo dice quem Livius secutus est. η' Ita collegium Virginum Vestalium eisi Urbi coaevum ex nullo nexu gentilicio, sed ex Deo τλει g constitutum esse mihi dubium
23쪽
I. Dei apud Romanos sacerdotium publicum apud gentem
hereditario iure sitisse. II. Deum apud Romanos cultum esse a collegio sacerdotum. Utrumque si coniunxeris facillima ratione inde colliges sacra illa collegia ex gentilibus esse constituta et fuisse sacerdotia gentilia sacrorum publicorum. Quod mihi
videtur verissimum esse et cum naturali ratione apprime convenire. Ita enim rem animo insorino: gentes Singulas habuisse sua sacra genii licia, in quorum communione ipsa illa necessitudo consisteret. Non raro autem eveni RSe,
ut cultum. illum alias privatum 'β populus ita reciperei,
Savigny in diss. cit. sacra gentilicia inter publica referri iussit, quoniam pro parte populi serent. Sed adversatur Festi locus is Publica
Sacra sunt, quae publico Sumtu Pro Populo sunt quaeque pro montibus, pagis, curiis, Sacellis; ut privata, quae pro singulis hominibus, familiis, gentibus sunt' neque intelligo, cur priora tantum - his enim nititur tota Savignyi disputatio - ex antiquo sonte desumta dicantur, posteriora ab imperito adiecta. Non verius videtur, quod idem in sacris pro sacellis gentilicia sibi reperisse viSus est, quia post curias non posset non gentium mentio fieri atque sacella a Cicerone hariisp. resp. I 5) ad eadem sacra referrentur. Sed neque sacella ad haec sola Facra pertinent neque post curias gentes ponerentur necesse erat; eadem ratione in pagis tres tribus antiquissimas latere suspicarere. Accedit quod Lilius etiam V, 52 gentilicia sacra publicis opponit. - Tu locum Festi ita interpretare: publica sacra sena per fieri pro populo universo, ita tamen ut aut pro ipso populo aut pro singulis partibus quidem, sed simul pro omnibus osserantur. Ita Sacra pro curiis reserenda sunt v. c. ad Fornacalia, ubi pro quaque curia sacrum sit;
sacra pro montibus ad Septimontium; montes enim hi VII quasi simulacrum quoddam erant Urbis antiquissimae Huschke V. des Servius p. 98 sq. Non obstat Varro LL. VI, 24: feriae non populi sed montanorum modo; populum enim qui fuit olim, repraesentabant montani quanquam pars minima eius populi qui fuit tempore Varronis. Sacra pro pagis, nisi ad pagos urbanos Cic. pro dom. 28) reserro velis, qui quodammodo simul cum montibus sestum diem septimoniti habuisse videntur vide de pago Suburano Fest. v. Septimontio , trahi possunt ad Paganalia ubi sacrificatur pro pagis rusticis omnibus. Sacra pro sacellis obseura sunt; puto in iis latere sacra Argeorum. Nam
24쪽
nt sacerdotium genii relinqueretur, quae Deum eum progente eultu gentilicio, tum pro populo publico coleret. In
sodalicium vero, quod inter honores Deo debitos principalem sero locum obtinebat, solos gentiles lecto η E88e necessario fere sequitur, vel, si ita placet, totam gentem admissam esse ut fructus sacerdotii sui perciperet. Ea quae dixi, optime confirmabuntur, cum de Augusti consecratione quae accepimus paullo diligentius exposuerimus.
Divinos honores cum Augustus sibi vivo in provinciis fieri permitteret 'st, iisdem in Urbe uti noluit, Dionem si audisne tu italia quidem. Sed aut is erravit aut Augusto haud
invito fortasse inorem non gerebant municipia; quod probat decretum Pisanum in honorem C. Caesari S, quo B. DCCLVII commemoratur samen Augustalis et Augusteum *7; magis etiam calendarium Cumanum sacerdotii Romae et Veneris vivo adhuc Augusto tactum, quod singulari doctrina illustravit O laus Fellermannus '' nuper litteris immature ereptus. Unde Augusto mortuo questi fiant quidam senihil Deorum honoribus relictum, cum et templis et Vsgis numinum per famines et sacerdotes coli vellet η'.
XXX illos sive quotquot suerunt homines scirpeos populum repraesenta isse Terisimile est, templa vero eorum Varro plerumque sacella nominat. - Ut igitur demus Savignyo, quod a Niebubrio propositum quidem sed tamen neutiquam omnibus probatum est, gentes suisse eertas populi partes: tamen hoc nomine non sequitur Sacra eorum suisse publica. Pro omnibus enim gentibus una die sacrificium obla
tum esse non est proditum memoriae.
' Suet. Oct. 52. Dio LI, 20. Exempla quaedam leguntur apud Noris. cenot. Pis. opp. Veron. 1729 sol. T. lli. p. 8 l. 82. ni deloseph. B. I. I, 2 l. Militer Archilol. S 190 not. I, II. De Pantheo vide Frandsen Agrippa p. 369. 7 p. 182 Spang.
μ' o. latinii spec. epigr. p. 1 sq. Lexiora argumenta collegerunt Norisius i. c. p. 86 et Kellermannus. Idem nummis demonstratur. Εckhel II, VI, p. 100. 124. ' Tac. An n. I, 10. Duabus rationibus diversis Augustus per
25쪽
Romae vero mortuo demum Augusto templum et coeIestes religiones decretae sunt δ' . Creabatur igitur et flamen Augustalis et Augustale sodalicium sacerdotio gentilicio. Ita post mortem Germanici qui erat flamen Augustalis β , senatus decrevit, ne quis samen aut augur in locum Germanici nisi gentis Iuliae erearetur . . Luculentius aliquanto de sodalibus.
oppida cultus est; modo quasi Deus in templo colebatur per flaminem et sodalium collegia, quo pertinent testimonia hucusque laudata, etiam ni salior, Aur. Victor de Caes. 1.: uti Deo Romae provinciisque Omniabus per urbes celeberrimas viso mortuoque templa, sacerdotes et coia Iegia Sacravere, modo cum Laribus publicis tanquam unus ex iis .
Italiae scit. τοις ρετεροις θεοῖς συνί vov. Schol. Cruq. ad Hor. Sat. II, 3, 28 l. Iusserat Augustus in eo itis deos penates consti tui, ut religiosius colerentur, quibus ex libertinis sacerdotes dati sunt Augustales appellati. Tac. An n. I, 73. eultores Augusti qui per omnes domos in modum collegiorum habebantur, quia ad singula compita instan ratis quasi illis collegiis compitaliciis, quae infra explicabuntur, Augustus colebatur. Cultum tenuiorum Augustus non videtur prohibuisse, eum templa sibi fieri vetaret. Hoc discrimen non satis Observatum plurimos errores genuit. Augustales vero ii qui frequentissime memorantur in lapidibus Grut. 179, 3. Fabret f. inscr. p. 402 4 0. ris. cenot. Pis. diss. I, cap. 4. 6. Oderici diss. p. 102. Viscontiopere Var. T. I, p. 79 sq. Oreli. 3958 sq.) ab utro sacerdotio repetendi sint, adhuc quaeritur; verior tamen videtur Orellii opinio inscr. II, p. 197), qui revocat eos ad libertinos larum publicorum sacerdotes, Sed cum nemo quae ad hanc rem lapides suppetunt diligenter excusserit, adhuc, ut dictum est, divinamus. ' Tac. An n. I, II. Dio LVI, 46. αθανίπισαντες αντον καὶ θιασωτας οι καὶ ἱερὰ - ἀπέδειξaν καὶ cior o ἐν τῆ 'Pεύμη ηρωον - εΠOD74 3 καὶ ἄλλοθι πολλαχόθι, τα μεν ἐκυντων δη των μυιοντα δε καὶ ἀκοντιον οἰκοδεμ ovμενων. Erant quidem templa aliis locis iam antea, sed nova multa subinde addebantur. η Griit. 236, 4. Germanico Auguri flam. Aug. δ' Tac. An n. II, 83. CL Mulier Archaol. p. 222 de patina Aqui ieiensi, ubi conspicitur Germanicus sacrificans Io i Cererique, i. e. Augusto et Liviae.
26쪽
Τae. An n. I, 54. Idem annus novas caerimonias accepit addito sodalium Augustalium sacerdotio, ut quondam Τ. I alius retinendis Sabinorum sacris sodales Tatios instituerat: sorte ducti e primori biis civitatis unus et XX: Tiberius Drususque et Claudius. δη et Germanicus adiiciuntur.
Τac. Ilist. ll, 95 Augustalium) sacerdotium ut Romulus I alio regi δε ita Caesar Tiberius Iuliae genti sacravit. cf. An n. IlI, 64 Augustales proprium eius stultae
Iuliae genti, Τacitus ait; sactus est igitur gentis suae deus tutelaris et cultus hic gentilicius statim inter publicos relatus. Ita sodales ei cum attribuerentur, extra sortem gentiles gentis Iuliae patricii scit.) quotquot supererant legebantur, quorum numerus cum Sufficere non videretur, alii adiecti sunt ex primoribus civitatis quos sor8 volnerat. Habemus igitur egregium exemplum, quomodo sodalitates et a nexu gentilicio incipiant et ab eo recedant, adlectis iis qui a gente alieni ad eadem sacra admitterentur. Sed liceat peculiarem locum Iuliae genti in re sacra attributum data occasione illustrare ex monumentis literatis et figuratis. Ad sacra gentilicia privata referenda sunt, quae leguntur in ara ante paucos annos Bovillis reperta et magnitudine et vetustate insigni δ β, in uno latere VEDIO VEI.
yy Suet. Claud. s. r Senatus ut ad numerum sodaltum Augustalium, eaetra ordinem adtieeretur censuit. CL Marini alii p. 70 I. δ' de Tatiis s. Titiis sodalibus ii de Hartvng Rel. der R5m. I, 3ll adde Marinium alti tab. XLVlli, p. 157. 70I Suet. Galba S. I idetur Tatius cum gente sua Romulo concedente eadem ratione Sacra Sabina secisse, qua Iulia gens Tiberii permissu Augustum publice cNebat. Possis etiam T. Tatium et Augustum gentis Iuliae heroem eponymos ducere Titiensium et Augustalium, quod si cui placebit, non multum repugnabo. Cardinali dipl. p. 46 n. 6l. Oreli. 128 I. Accuratius Κlauseu Aen. II, IO82 sq. , ubi in tabula adiecta eXstat depicta.
27쪽
BΑΝΑ. DIC ΑΤΑ. Gravissime erravit Orellius, decretum decurionum Albanorum interpretatus legem Albanam, quae est lex sacrorum faciundorum Albano ritu, gentis Iuliae patrio. Dionysius δ' : Ἱουλιν, inquit, αντι τῆς βασιλείας
δερα τις ἐνουσla προσετέθη καὶ τιμ8, - - εν επι καὶ εχ ἐμε το αυτου γένος ἐκαρπουτο, 'Ιουλιοι κληθέντες α ἐκείνου. Sed postea cum Iulii summa rerum potiti essent, haec quoque sacra quae Bovillis pro gente facta sunt, publieorum numerum obtinuerunt δ7. Nam eo disserunt Iuliae
gentis sacra publica a reliquis gentiliciis publicis, quod baec a gente pro populo Osseruntur, Iulia vero praeterea eo quoque nomine quod pro gente Iulia sunt, publica sunt, quippe cuius sub auspiciis res Romana sit. Τac. An n. lI, 4l sacrarium genti Iuliae δ' effigiesque divo Augusto apud Bovillas dicantur. - XV, 23: decretum ut ludicrum circense ut Iuliae genti apud Bovillas ita Claudiae Domitiaeque apud Antium ederetur. Titulus iste inventus est in theatro Bovillensi, ubi fasti quoque sodalitatis cuiusdam reperti sunt e laris nominibus notabiles, nondum tamen quod sciam editi δ' .- Bovillae igitur, mediocris vicus Ciceronisque iam tempore desertus, lin via Appia proxime Albam undecimo ab Urbe lapide Α' fuit gentis illius, cuius neque splendidior neque clarior ulla exstitit, sedes pristina sacrorumque eius sempiterna. Neque sine causa factum est, ut alterum gentis tuliae conditorem Nolae mortuum equites Romani susciperent a Bovillis εy.
δ' Archaeol. I, 70. cf. Drumann ill, 115. Κlausen Aen. II, 1073, not. 2l 45. y CL Κ laus en l. c. P. 657. ' Statii situ. V, I, 24s aeternae modo qui saeraria genti Flaviae scit.) eondidit. De sacrario vide Serv. ad Aen. XII, 199; l. 9 S 2D. de div. rer. I, 8. ' Mausen l. c. p. li 09. '' Vide Mulier Roms Campagna II. p. 245 inprimis Κlauses Aeneas II, II 06 sq. Suet. Aug. 100. Gens Iulia quamquam Bovillis oriunda non
28쪽
Ηaec igitur religio iii ter publicas caerimonias relata est. Neque magis ara gentis Iulias in Capitolio, ubi sigebantur vetustiores tabulae honestae missionis 'g, a publicis sacris videtur fuisse aliena. in lapidibus vero, qui sacra gentis tuliae commemorant, maximi momenti videtur titulus Oreli.
6l8, in insula Gaulo repertus, ubi templum D. Augusti
sonStitutum esse consentaneum est: Cereri Iuliae Augustas
Divi Augusti 'δ, matri Ti. Caesaris Augusti Lutatia C. f. sacerdos Augustat. II. Livi M. f. quis in a tribu)Optati faminis gentis Iulias AuguSti imp. PULPEt . . . . .
NXor cum liberis 3 . . . . comacravit. Appellatur M. Livius, necessarius fortasse Liviae, stamen gentis Iuliae, quod aliter explicari inon potest ac sacerdotem eum fuisse D. Augusti itidem ut uxor appellatur sacerdos Augustalis; qui cum pro Prie non fuerit nisi gentis suae deus e ponγmus, id est gens ipsa in Deorum coetu collocata' , recte dicitur Lisius samen gentis Iuliae. - Ceteroquin lapis Oh-8curus ; quid enim signinicat samen Augusti imp. perpet.' Augustum si Octavianum esse putas, Divus omitti non debuit neqiae is post mortem imperator appellari; si Τiberium, vivi stam En fuit Livius, quod paucis Impp. accidit 'st, neque unquam consecrati. quod enim dum vivebat saepe sub
minus orat Albana; erant enim Bovillenses, enm eo Alba colonos videatur misisse, cives Albani dicunturque in lapide Murat. 1034, 3. Albani Longani Bovillenses.' Ap. Cardinat. No. 2. 3. 4. 5. 'R HIia Augusta, Divi Augusti silia, est uxor eius Livia, quae per testamentum adoptata a marito in gentem Iuliam transiit et post moriem eius Iulia Augusta dicta est. Tac. An n. I 8 14. V, I. VI, 5 l. Vel l. ll, 75. Oreli. 6I5. qua de re accurate egit Eckhel. P. ll. T. VI. p. 147. Livia saepe sub nomine Cereris colebatur. K. o. Mulier Ar-ehaol. I I99 not. 7. Mulier ra. oester&y Denkm. d. n. K. H. V. ΝΟ.378. 379. '' CL Tac. l. c. r sacerdotium Iuliae genti sacravit.' Noris. cenot. Pis. diss. l. en P. 4.
29쪽
alicuius Dei, Iovis plerumque ββ imagine nomineque repraesentabatur, maximopere distat a divinis honoribus flaminis et sodalicii 'I. Itaque rem ita expedio, ut pro AVGV
salsa geminatione sublata, quae lapides quoque saepissime deturpavit ε'. Ita efficitur: saminis gentis Iulias August alis) imperpet uum uaeor cum liberis ε uis consacravit; lacunae enim nullae videntur suisse. Flamen Augustalis ut Lutatia sacerdos Augustalis quasi Flaminica. Flamines interdum perpetuos non fuisse docuit Norisius ἡ ', unde passim flamines perpetui et in lapp. β' et in libris βλ.
Imperpetuum pro in perpetuum saepe Scriptum esse notum est. Denique gemma Augustea Parisiensis, Omnium quae quidem supersunt maxima β' exhibet nobis gentem Iuliam, Coelestem superne, in serius mortalem. Supra Augustum nondum divum, abest enim corona radiata, equo alato,
cuius frena regit Cupido Iuli frater divinus βδ, raptum in
r Iulii ter Archaol. S I99. '' Unum exemplum sussiciat: in edicto Diocletiani de pretiis Spang. mon. app. p. 7. suBBliti brevIIs pro subliti brevis i. e. for
Α' Cenot. Dis. p. 90. ' e. c. Lucr. L. f. Campana sam. perp. dom. Aug. Grui. 10l, 3. in titulo Hispano. βι f. 2. C. Th. quemadm. mun. civ. Xll, 5. βη IIuller u. Oester ley Νο. 378 cf. Militer Mnsigesch. P. 22 l. Earum figurarum quae ex fabulis non sunt pelitae, explicationem similitudo certam reddit; vide Mongea Mem. de I acad. des inscr. T. Vill. p. 370-387. δ Qui mihi videtur esse C. Caesar Germanici illius Augusti pronepos, Suet. Calig. 8), qui raptus est, inquit Suetonius Calig. T), iam puerascens quarto sere aetatis anno , insigni festivitate, cuius es iam habitu Cupidinis in aede Capitolinae Veneris LiDia dedicavit, Augustus in cubiculo suo positam quotiescunque introiret exosculabatur. Hic puer paucis mensibus ante proaVum mortuus, quasi eius
30쪽
coelum recipiunt Dii Ileroesque gentilicii: Aeneas habitu Phrygio globum tenens, signum imperii orbis terrarum tuliae genti promissi; Ι . Iulius aspectu senili, sceptrum gestam
Coronamque radiatam, capite Velato, Deum patrem referens, ut Augustus deum tutelarem Apollinem iuvenili decore imitatur; Drusus denique Aug. s. scutum sinistra tenens. Inferiori ordine Germanicum e Germania reversum in Syrium profecturum dimittens conspicitur Tiberius β' in Sugge Stu sedens quasi Iupiter terrarum una eum Livia Cereris forma papaveribusque Abundantiae insigni, cuinto Efitus assidet captus puer ex nobili genere Arsacidarum d β. Germanico ad Caesarem converso adstant uxor Agrippina galeam capiti imponens et Caligula puer loricatusia Ira, patrem iterum comitaturus β' Drusus minor pone Pa trem Tiberium conspicuus sinistra tropaeum tenet, quasi et ipse iam vicisset Germanos, cum quibus bellaturus erat in locum consobrini succedens ; dextra sublata coelestes Iulios Orbemque Aeneae demonstrans exhortari videtur qui adsunt, ut faustum omen sinium pro serendorum accipiant. Ita is Germanicum Deorum gentilium custodelae tu telaeque commendans ordinem utrumque artificiose coniun-eXSpectatione paullum moratus in via excipit eum et simul ascendit ad superOS. Factum est anno XVll p. Chr. , quo solo post mortem Augusti Tiberius cum Germanico fuit, quem a. Xll p. Chr. in Galliam missum cum hoc anno rediisset et a. d. Vii Kal. Iun. de Germanis triumphasset, pergere iussit ad res Orientis componendas tanta cum sestinatione, ut consulatum a. XVlli absens apud urbem Achaiae Nicopolin iniret. Sequenti anno Antiochiae obiit.' Phraatem filium intelligo, quem pater Phraates eum fratre maiore Vonone Augusto obsides dederat. Vononem Parthi a Τiberio regem petitum tum expulerant, Artabanumque in eius locum elegerant, quem ut Germanicus aut coerceret, aut alium fortasse Phraatem pro eo regem saceret, Tiberius videtur imperasse. Puer fuit sortasse in contubernio Liviae. Ost Suet. Calig. 8. 10.