Antoni Neri Florentini, De arte vitraria libri septem, & in eosdem Christoph. Merretti med.D. & Societ. Regiæ Socii. Observationes & notæ. In quibus omne gemmarum artificialium, encaustorum & laccarum artificium explicatur.

351쪽

N O Tid enim si facerent, olla simul & for-inax cum impetu dissiliret. Salalcati essicit, ut metallum fluat, & exigua

ejusdem quantitas, cum antimoniol & nitro mista, dum crocus metallorum fit, quantitatem croci adauget, i atque hoc essicit, ut a scoria faciliussi separetur. In Galliis copiose prostat, l& incolae eodem utuntur loco salis communis, ad condiendum cibum l potumque. Solutio ejusdem erogatalin semitas hortorum, vermes necat & l herbas inutiles. Cossum. Colla vocantur reliquiaei cannis ferreis semper

pdhaerent, quas antea quam metal-llum recens ex olla promant, decutiunt, & loco ad hoc destinato seponunt, ex quibus deinde tritis & metallo additis nihil praeter vitrum commune purissimum fit, etiamsi ab

optimo omnium metallo producan-C AP

352쪽

N O T326C A P. X. Ut bene calcinetur. Vitrum non horis Eq. aut eo amplius, sed per integrum biduum triduumve in igne valido perseveret: quanto enim diutius, tanto melius: ita enim desecatur de maculae pustulaeque omnes absumun

tura

C A P. XI. Tartarum vil grumos. Tartarum generosissimi vini soboles, atque in- dex est vinum nihil incommodi pal- ,

sum esse ab aqua marina vel incom-AE modis aliis, quibus virtus ejusdem imminuitur, & tartarum in minutis ssimas partes dissolvitur. Apud nos i loco ad id destinato, in camera for- nacis tertiae, prope utrum que exterius orificium, sex horarum spatio ad albedinem usque calcinatur, at e haec calcinatio eosdem in vitro effectus producit, quos calidiore loco facta producere solet,

353쪽

N O T32 pC A P. XII. asserae. Zaffera & Magnesia noni aliam hic praeparationem recipiunt, i quam ut mola in pulverem tenuiorem l redigantur, & eodem quo pulviscul lus & materialia reliqua cribro cri-l brentur. Quid Eaffera sit, apudi nullum autorem invenio, & paucis mentionem ejusdem faciunt. Cardat nus lib. s. de subtil. terram vocat: Di, in quiens, alia etiam terra, sic vitrum tingit, carusii coloris, quam i Rapheram quidam appedant. Sed Ce- sulpinus post Cardanum lib. 2.cap. si. eandem lapidibus annumerat: Alius est lapis sunt verba Caesalpini) vitrum tangens colore caeruleo, si s plusculum addatur, inscit nigredine et Eafferam

vocant. Hic ex cinereo tendit in purpu

reum: ponderosus S stiabilis est: per A

non funditur, sed cum vitro Fuit aqua Aldrovandus in Musaeo utrum mque sequitur, & hoc loco terram, alio lapidem vocat. Ferr. Imperatus l. 28.

c. 8.

354쪽

c. 8 lapidi illam plumbario & maenestiae assimilat. Sed terra non est, cum aquae non admisceatur, nec cum eadem componatur: & nullus lapis

aeque ac Laifera friabilis est, ut quae digitis facili negotio in tenuem arenaceam substantiam redigitur, id quod

tactu experiri licet. Et certe, ii alterutrum horum, aut naturalis quidam color esset, non omnem eorum qui

de hoc argumenti genere scripserunt diligentiam effugisset et praelertim, cum in tam frequenti apud omnes usu sit, tantaque ejusdem copia a vistrariis figulisque absumatur. Industrius Agricola illam non noJit, nemque mentionem ejusdem facit. Ju-- Scaliger, qui librum conscripsit

vitri negotia concernentem , Cardanum eo nomine non redarguit. Quare in eo sum, ut putem, nuperae Inmventionis rem, &ab homine Germano arte factam esse, ideoque inter secreta asservari. Certe ex Germania

advehitur, & si1 conjecturae locus es

leti

355쪽

set, putarem ex aere illam & arena, mi te aliqua etiam lapidis calaminaris portione factam esse. Coeruleus ille color, quem reddit, mei quidem sententia aeri debetur, haud secus ac Ma-l gnesiae color serro Certe enim nihili est quod vitro colorem tribuat praeter metalla, &ab omni metallo vitrum tingitur. Lapis LaZuli, quaa- quam durus, colorem sutim in ignei deponit, &sic pretiosi lapides silii qui . Verum quidem est, ab Antiat monict Vitrum tingi, sed a metallica eiusdem Parte & regulo tantum. Multo minus aliqua terrae pars sereno igni par est. Quanquam Ochra Scotica & rubrum Indicum calcinationis benefitio in colores haud malos , ii debite adhibeantur, degenerent, fornacem tamen vitrariam non

serunt. Reliquum est, ut a nulla aliae quam metallica re produci hic color possi & si metallica est, quid praeter cuprum esse poterite Utut enim ab argento procedere hic color creda- P titio

356쪽

sso N O T IE. tur, aeri tamen cui argentum alligatum est, soli debetur. Etenim argentum ter excoctum aquam separationis plane non tingit. Secundum quod Eafferam ingreditur arena est, id quod lingua & tactu discernere licet: ac si aquam fortem adhibeas , nonnihil candidae & translucentis glares evidenter videbis, quae pulverem pellucidorum illorum lapillorum , quos nostrates Angli Pebles, Itali & Ferrantus Ouocosis nominant , egregie aemulatur: nonnihil etiam videbis, quod ab arena nostra vulgari non multum abit, & colorem refert subnigrum, at quo haud dissiculter lique

scato

Tertio, cur supponam lapidem ca- liminarem Eafferae admistum esse, in causa illud est, quod neque aqua fortis , neque spiritus vitrioli, Easserae affusus, sensii biliter quicquam operatur , sive excitando bullas, sive solvendo vel tingendo : cujus rei experimentum feci, affundendo aquam

357쪽

N O T AE, S 3 fortem ordinariam, & spiritum vitrioli, nec unquam percipere potui vel minimam ebullitionem & motum' liquorum, nec tincturam strepitumque ullum, id quod in solutione metallicorum corporum frequenter e venire solet. Et lapidem quidem calaminarem obstare solutioni, nec non iliis quae solutionem consequuntur id ex hoc experimento liquet, quod statim adducemus. Praeterea hanc edullitionem impedire potest admistis resinae alicujus vel gummis quae

ni istiusmodi liquorum non sentit. Qua pr aratione aeris vel cupri id

Dat, eone quem authores tradunts modo, vel qua alia ratione, determinare non possum. Pauca aliquot experimenta detegere hoc secretum, &dissolvere hunc nodum possent, ad quae lectorem remitto. Postremo qui pondus ejusdem consideraverit nec non pretium coloremque expur- pureo aut orum nunc nigricantem

ita enim sese habet, quicquid hacte-

358쪽

nus videre mihi contigit) is haud di

siculter in meam opinionem concedet. Eafera vocatur ἀ Saphiro lapide , cujus coeruleum colorem aemulaturo

CA P. XIII.

Magnesia sic dicta quia pondere

& colore magnetem refert. Materia vitri maxime universalis est , qua utuntur , non in hunc modo finem, ut viridantem & ceeruleum colorem vitri absumat, quo de Virg: Georgic. quarto: Eam circum UMilesia vellera

Nymphae Carpebant hyali saturo fucata co

lore.

ad quae commentator et vitreo viridi, Nymphis apto, qui color omni vitro inest : ut jam magnesia sapo vitri vocari possit: sed etiam, ut vitrum tingat, id quod praestat es ciendo rubrum, nigrum , purpureum vel pullum. quin potissimum colorum omnium

359쪽

NOTAE. 33singrediens est, id quod praesens hoc opus demonstrat, & prolixe & vere de eo Caesalpinus his verbis: me genus magnetu hodie vulgo Manganes ab Alberto magnesia vocatur: addi solet ad confectionem vitri, quoniam in se liquorem vitri quoque ut magnes se rum trahere creditur. Lapis est niger, magneti similis , quo utuntuT vitrarii. Si enim modicum ejus vitro admisceatur, illud purgat ab alienis coloribus , e, clarius reddit: si vero amplius, colore purpureo. Assertur ex Germania e foditur quoque in Italia, in montibus Vi-torbii ct alibi. Meminit & Plinius pseudomagnetis, ita enim inquit: si

Cantabria non isse magnes verus , caute continua sed farsa nescio an vitro fundendo inque utilis, nondum enim expertus era quisquam: ferri sinquit) inscit aciem ut magnes. Cardanus lib. s. de subtil. siler eam vocat, quo fundamento equidem ignoro , & per errorem pro rubro ceteruleum ponit: ad quae Scaliger exercit IOAE. 23. Magnem

360쪽

33 N O Tham non novi: caeterum in I S. codice de confandis vitris Panthei civis Heneti scriptum erat, vitrum a magnesiago re purpureo infici. O emini, cum

puer essem, S Ladroni viverem, effose sum in montibus, ni fassor, Solidonianis ,-Henetias delatum, nescio qui suo ipso vitrum usiue adeo candidum purumque fieri perhibebant, ut erasta inomen assumeret. Ferri colorem mihi retulisse videtur. Praeceptor meus Se- eundus docebat me, vitrum admissione

ferrei coloris albicare, utriusique rei substantia adeo arcte unita , ut compositis earum partibus ipsi etiam colores alii alios invaderent: or magnesiam ferrea cujusdam substantiae ignis impatientem exhalare, auferendo secum sordes vitri, haud aliter atque lixivium quo linea vestes mundantur. Similem huic judicio opinionem apud Aristotelem invenio, ubi vires origani demonstrat in purgando vino. CCeterum ferrea haec substantia, metallo admista, non exhalat, igne etenim vel tempore mi