Antoni Neri Florentini, De arte vitraria libri septem, & in eosdem Christoph. Merretti med.D. & Societ. Regiæ Socii. Observationes & notæ. In quibus omne gemmarum artificialium, encaustorum & laccarum artificium explicatur.

81쪽

saciendi aquam marinam Florentiae anno I 6O2. expertus sum, & plurima egregii coloris vasa in usus domesticos feci. Notetur ad istiti modi opera aequale pondus fritiq crystalli & rochetiae adhiberi, nec tamen eo minus elegantem aquae marinae colorem prodire. Elegantissimus tamen ex sola crystallo sit. C A P. XXIII.

Caruleus vel aquae marinae color.

T Abeas in fornace ollam vitri dea a purgati ex fritia rochetiae Vel

metae Hispanicae et rochetia tamen O- negotio aptissima est. t Ubi vitrum optime purgatum si erit, in ollam librarum viginti, dentur ae-l ris tremuli, ex praescripto capitu vigesim bene calcinati, serVata eadem, ut in aqua marina dictum, methodo, unciae sex et advertendo, ut sal vitro innatans, id quod vitrarii optime no- runt, diligentissime auferatur, & co-

82쪽

lor prodibit caeruleus & picae marinae admirandus, qui, ut artifices norunt, pro ratione Operis Vel augetur vel minuitur. Elapsis duabus horis vitrum denuo bene misceatur, faectoque experimento videatur an color satis plenus sit, ut a geri adjecto novo

pulvere, vel dilui possit: ac ubi jam

voto responderit, per horas viginti quatuor relinquatur, ac tum demum misceatur & elaboretur , color enim erit coeruleus & aquae marinae pulcherrimus , & ab omnibus aliis coloribus qui in arte vitraria fiunt, diversus; atque hoc colore Pisis anno ollas longe plurimas infeci, pulcher rimas & omnium perfectissimas.C A P. XXIV.

Pulvis ruber, inu is in vitro co-lbribis inserviens. REcipe laminas aeris tenues eas. que in arcu fornacis muro seclu

sas tantisper detineto, donec simplici igne

83쪽

igne solae & per se calcinatae fuerint, ita tamen ut non liquefiant: nihil enim inde boni fieret. Ubi jam calcinatae fuerint, tundantur, & in pulverem redigantur, prodibitque pulvis ruber, qui ad varios in arte vitraria necessarios usus servetur. C A P. XXV. ter calcinatum tingendo vitro,PUlvis ruber supra dictus mittatur

in fornaculam vel arcum fornacis, circa foramen occhio dictum in tegulis vel lateribus coctis, calcineturque per quatriduum continuum, &pulverem dabit nigrum conglobatumque . Teratur denuo, cribreturque cribro angustiore, &calcinetur in arcu fornacis, ut antea, per dies quatuor, vel quinque; & neque coacervabitur amplius, neque pulvis uoque adeo niger erit, sed in leucophaeum colorem inclinabit & per se

84쪽

so LIBER PRIMUS.

dissolvetur Hoc pulvere, qui Italis

rina, virides aragdinum, color Arabicus, vel ut vulgo Turcinus, nec non caeruleus admodum speciosus multique alii colores fiunt. Advertatur tamen, ne tertia vice vel plus vel minus quam par est calcinetur, neutro enim casu vitrum bene tingeret. Signum autem perfectae calcinationis

est, si vitrum in ollis purgatum addi. to hoc pulvere derepente intumescat& infletur: nisi enim hoc fat, malae

notae, & minus bene calcinatus est pulvis. Huc ergo res deducatur , ut perfecte calcinetur.

C A P. XXVI. Aqua marina in cristasso artificiali, Italu Bollito dicta. N ollam fritiae crystalli libraruma quadraginta, quae magnesiam admista in non habeat , sed accuratissime , ut ego citra trajectionem in aquam

85쪽

quam soleo, despumata, nec non Optime excocta purgataque sit, dentur unciae duodecim aeris, ut supra capite vigesimo quinto est, ter calcinati, nec non Zasserae , eo qui capite duodecimo demonstratus est modo praeparatae uncia dimidia, unitiquel bene hi duo pulveres, & in quatuor partes divisi , quatuor distin istis vicibus in ollam mittantur, ut eo meliust a vitro recipiantur. Misceatur vltriam diligentissime, & ubi per duas

Loras requieverit, ac denuo mistum fuerit, experimento facto videatur,l an color satis plenus sit, & si voto respondeat, stare permittatur. Ututenim aqua marina virescere videatur,

sal tamen, quod vitro inest, absumet illam viriditatem, & semper in colorem inclinabit coeruleum. Exactist viginti quatuor horis operi sese accini gere licebit, omniaque parata, & color vel plenus vel dilutus erit, prout plus minusve pulveris addideris. Colores enim ut addito novo pulvere

86쪽

intenduntur, ita demta vitri tinc i, additaque alia ejusdem naturae &qualitatis vitri non tincti parte diluuntur , atque ea ratione ad optatum terminum deducuntur. Nullis enim certis regulis hoc comprehendi potest, sed a vitrarii & artificis prudentia dependet. Hunc aquae marinae colorem parandi modum saepius iexpertus sum , nunquam sallente ex-i perientia: quod si fritiae crystalli par- item dimidiam fritiae rochetiae admi- ,scueris, aquam marinam habebis pul- chram : omnium tamen longe pul-

cherrima ex sola crystallo fit. C A P. XX VI I. Observationes generales in omnicolorum genere,

colores pulcherrimi & sum- ,

me perfecti evadant, ad Verta-

tur , quod Olla quaevis recens, dum lprima vice incalescit, ob terrestrem lsuam qualitatem vitro rude quid- piam l

87쪽

piam imprimit, quo mediante colores Omnes, qui tunc fiunt, sylvestres& illepidi apparentia quare ollae non admodum magnae vitro albo fuso, quod artificibus notum est, induci posistunt. Secunda tamen vice periisse

videbitur sylvestre illud , illepidum.

Notetur secundo, in ollas huic vel illi colori inservientes, non esse mittendum vitrum alterius generis colori destinatum. Exempli gratia : Olla flavo colori inserviens, parando coccineo apta non est; nec quae coccineo inservit viridi: uti nec rubro inservienS aquae marinae colorem fert, &sic porro: sed unusquisque color, ut perfectus evadat, propriam suam ollam desiderat. Notetur tertio ut pulveres debita ratione , & neque plus neque minus quam par est calcinati sint. Quarto ut omnia in debita proportione & dosi adhibeantur, & mistura ex praescripto fiat, fornaxque bene calida sit, & lignis incalescat siccis, & durioribus. Ligna enim vi-

88쪽

ridia, minusque dura exiguo suo calore, & fumo omnia corrUmpunt. Quinto notandum est , ut color per partes adhibeatur, id est, ut pars una fritiae, altera vitro fuso & bene purgato detur. Alia etiam observanda sunt quae suo loco, ubi speciatim decoloribus egerimus, dicentur.

CAP. XXVII I. alio faciliore modo, sumtu

minore ter ca mare.

Rscipe scoriam , quae dum fibri

ae rarit urnas, situlas, aliaque ex aere candefacto armamenta sabricantur, decidit; minoris enim quam aes solidum emitur, neque ut calcinetur structo vel destructo in arcu vel testudine mi nacis muro, Ut antea, o

pus habet, id quod per se molestum

est , & magnas in fornace turbas dat. Hanc inquam scoriam ab omnibusheterogeneis purgatam , calidaque bene totam & in lateres vel tegulas

89쪽

coci as impositam , in arcu fornacis circa foramen , vel in fornacula huic

operi specialiter dicata sepone Ego Pisis, exstructa istiusmodi fornacula

in modum parvae calcariae, NonnUn-

quam viginti vel xiginti quatuor libras hujus scoriae exiguo aliquot horarum spatio calcinavi. Ergo in arcu prope foramen fornacis per dies qua tuor stet, extractaque tundatur, transeatque per cribrum angustum , ac denuo in tegulis vel lateribus coctis

in eodem loco & caloris gradu ut supra per dies quatuor detineatur, &prodibit pulvis niger, qui conglobatus , tundatur , cribretur cribro angusto, S in tegulis coctis in eodem ut antea calore de loco seponatur , de minore quam supra fastidio &sumtu optime praeparata erit, eundemque semper in tingendo vitro effectum praest abit: advertendo, ut, qUemadmmodum supra dictum es , antea quam calcinetur ab omni terrestri materia sedulo purgetur laveturque. Scoriae C s bene

90쪽

Lin ER PRIMUS.

bene pri paratae signum es , si vitro

addita intumescere illud atque turgere faciat. C A P. XXIX. Elegans ex hac scoria aquae marinae color in crystiaco.

REcipe ollam librarum sexaginta

fritiae crystalli, a sale ut supra dictum est, optime purgatae As in a quam non trajectae, mihi enim in more positum non fuit, ut aquam marinam facturus crystallum in aquam trajicerem, videbaturque mihi ea ratione melius procedere negOtiunt: liberum tamen cuivis erit, uti illud sequatur, quod experimento facto optimum videbitur In hanc ollam librarum sexaginta crystalli bene purgatae, sensim N per vices mitte libram unam cum dimidia scoriae, ut antea dictum est, minore sumtu factae, nec non Zafferae praeparatae, &cum pulvere scori S bene misti uncias