장음표시 사용
311쪽
mris aut Delegat m ejus potestati,ctioni, visitatim accommodemi se.
Nemini vero prorsus liceat uctam novam ρε agmam aut cujuscunque saeuitatis ecte. nisi obtema in scripto a Raectore Acaamia licentia , emissa in manibus ejus fidei sancta prose ne , instituere , quin etiam Rectora, exceptis qua ad aliquod aliud Societatis 'su Cossi um --tea spectabant , in a totius re si G Uia is triviales scholas si me jam erectas seve erigendas subjectas esse
Ubi vides excepta esse Gymnasia Iesultarum , nulla vero quae Juris Archiepiscopalis sunt. Demuti ad evitandam prolixitatem , sola authoritate Caesarea ac Re gia conseruntur Rectori Jesultae jura Inquisitionis ac Correctionis haereticae pravitatis , Censurae librorum 8t similium, . ita ut in tota hac Bulla ne minima quidem notetur Elausula, quae jus Pontificium vel Archi copi Pragensis reservet, sed despotica . Caesarea ac Rmia maestas squ supponinar adducitur. Nequedumum este debet. qum si Caesi'hoc facere posset . aut praesumeret , ex vi privilegii cnjuspiam sive collatia Summo Pontifice, ejus privilegii vel unicam Patres
Societatis fecissent mentionem . aut insinuationem,
prout fieri debet , quando extraordinaria jurisdictio exercetur , sed nihil horum redolet illa Bullae formula fabricata studio & consilio Patrum Societatis. Quis ergo dubitet per hanc Carol Ferdinandatae Universitatis erectionem exauctorato ex parte Archiepiscopo inre di authoritate politica ad ea jura unum hominem Jesultam p At hoc manifestissime derogat jurisdictioni Ecclesiasticae : nam jus instituendae Universitatis, maxime in qua jus Canonicum , Theologia ac Biblia do- .ceantur, est penes Summum Pontificem. - Sic sentiunt Theologi ac Canoni e. Id patet cum ex multis Canonibus , tum maxime ex Decretis Innocentsi tertii.
in Concilio generali dc Honorii III. item in Concilio nerali. Vide exini : de Magistr. per tot. Hoc intel-xit Carolus IV. qui a Clemente VI. Summo Ponti-
312쪽
Gημra Buri yesultarum . ' 3ojifice silipplex petiit erectionem Carolinae Universitatis,t quam a praefato Pontifice erectam & Archiepiscorti jurisdictioni innixam , amplissimis praediis di censious
Ecclesiasticis , Ecclesiasticorumque liberali contrib rione donavit, ut refert Hugo in sua Bbhemica Chronica pag. 2. sub. Anno Domini r3 8. quam Caroli. nam nunc Patres Societatis eversum eunt, novamque
licet titulo tenus antiquam a Principe politico erectam volunt, ipsi Societati emancipandam ab Archi piscopo. Deinde jus in Academias & Universitates de Jure Canonico praecipue demandatur Ordinario illarum partium , ubi, vigent studia generalia. Vide praefatum decretum de Magistr. per totum. Unde nulla extitit Universitas Catholica exempta a jurisdictione ordinarii , quin imd ut plurimum sit premum jus habet Episcopus titulo Cancellarii Universitatis. Hoc insum novissime decrevit Concilium Tridentinum sessi. s. cap. I. dc sesc. 1 f. cap. 18. ubi triviales scho- Ias , Seminaria & Collegia studiorum universalium
Irovidentiae de jurisdictioni Episcoporum demandati
anc vero Carolinam Clemens UI. jurisdictioni Archiepiscopi Pragensis subjecit quoad doctoratus ac magisterii dignitatem conferendam , ut patet ex illius Bullae copia. At Patres Societatis authoritate Principis politici amotum volunt ab Universitate Ariadepist pum, sibi omnimodam jurisdictione'. aiTogantes.
Censura verb librorum sive venalium , 1ive imprimendorum, maximὸ in concernentibus fidem , est juris Episcopalis & Inquisitorum. Sic habet perpetua consuetudo in Ecclesia Dei. Novissime veto Sacra oecumenica Synodus Tridentina hanc censuram Summis Pontificibus delatam voluit , qui ardinalium Congregationi, Magistroque Sacri Palatii ad id muneris constitutis , amplissimas facultates & privilegia concessere praecipue Pius IV. Sixtus V. Clemens VIII. quorum authoritatem voluerunt praefati Pontifices esse praecidam , cui omnes reliqui sive Ecclesiastici, sive Sec res, dc nominatim Universitates omnes subjiciuntur.
ut expresse habet Bulla Clementis VIII. data x7. ost
313쪽
bris Anno Is9s. His vero suam operam navare te neantur Episcopi, & Inquisiitores , ut habetur in praesetione ad Indicem librorum prohibitorum facta a d sputatione Tridentinae Synodi. Quod jus ademptum Archiepiscopo Caesti eo ac Regio Decreto sibi usurpant
At Inquisitio & correctio haereticae pravitatis , ubi iviget ossicium Inquisitionis , spectat ad Inquisitores, lsecus est juris Episcopalis. Inauditum vero est Regulares a Seculari Principe postulare ordinarium jus pret filiae Inquisitionis , in plerosque subditos proprii Episcopi. Res est evidentius absurda , quam quae indigeat confutatione , & tamen Patres Societatis id juris sibi committi volunt a Principe politico. Sed jus in scholas triviales Ecclesiae Qithedralis Pragensis est penes scholasticum hujus Metropolitanae Ecclesiae. In reliqua vero totius Regni Gymnasia , est etiam penes Decanos & Parochos Archiepiscopo subditos , sic enim habet statutum Ecclesiae Pr gensis. Seholassetis Humses, uini Praelatus Metropolitana nam Melo de ca-s omaeium Rectorum , scholarum Civitatis et Diueresis Pragensis is suburbiorum ejus, ta quam eorum oraenarius . judicialiter habet cognoscere, ipsa ratione praevia reminare , rebelus per suspeχs . 'nem a rectoria Molaram compesceretis , ad quem e-
riam examem seu approbatio Rectorum scholarum perii- lnet, ct . . , . l. Quo igitur jure fit tam praeceps irruptio in omnium iEcclesiamca iura , di quidem a Regularibus , invocata lad id aut ritate politica ; qua illorum arbitrio stet to- . ltius Regni Scholarum Re res ad Rectorem Unive
sitatis revocare, correctos remittere, loco ac Regno lmovere ac proscribere
Demum exemptio ab omni judice Ecclesiastico . nominatim verδ ab Archiepiscopo Legato Nato , jus Ecclesiasticum simul & politicum & civile in innum biles persenas, quae in causis spiritualibus Zc mi tis subduntu, Archiepiscopo , in Ecclesiasticae tam nitati
314쪽
Censura Buri yesultarrem. go ilitati magis adversantur , quod haec a Principe polit,co postulantur. Sane prudentissime Sacra Caeserea a
que Regia Majestas id negotii inconsulto Archiepiscopo terminare detrectat, imitatus Carolum Quarium, qui in Bulla aurea, qua suam Carolinam Universitatem Privilegiis donavit septimo Idus Aprilis , Anno I 3 Rauthoritate Regia, non Pontificia , M lia non Ecclesiastica jura ac munera largitus est , in qua praein regiam protectionem , & magnifica dona , quae promittit , nihil concedit : praeter privilagia, immunitatesic libertates omnes , quibus tam in Parisiensi, quam Bononiensi studiis Doctores Zc Scholares authoritate
Regia uti Ze gaudere sunt sellai: stat Caroli verba
formalia: Uide copiam. Id ver5 efficacius adstruitur ex eo , quod Synodali Decreto in toto hoc hemiae Regno sit Concilium.Tridentinum receptum , praeceptumque in virtute sinctae obedientiae, ut observetur , quor modum i
stantur acta SIn alia Archidioecesana habita Anno 36os. Pored si haec non derogare dicissiasticae juris/ictioni volumus . ridiculam ficiemus Summi Pontiscis totiusqta Ecclesiae aut, ritatem, de perniciosissimo exemplo prostituemus Reclesiastica jura cuilibet temeranda , quod absit. Iraque cum haec erectio Carolo-Ferdinandaeae Academiae transferat authori e politica jura' Archiepiscopalia in eum, qui nec in Ordinis Episcopalis , nec est ullo jure emancipatus ab Archiepiscopi subjectione. Eim, inquam, exinde gravissime minuatur hujus Metro.' politanae Ecclesiae libertas , nec non Zc summi Pontiis eis Sedisque Apostolicae aut ritas . haud dubium quin
ea annexam trabeat excommunicationem latae sententiae , Papae reservatam. Hoc igitur titulo ea Carol Ferdinandis Academiae erectio per sacros Canones
Bullamque in Coena Domini detestabilis est. Sed nec qualecumque sit hoc Societatis calioquin prudentissi' mae ac simctissimae in abortivum consilium , satis sinc Caesari suadetur. Nam ad speciem desaeviunt in Carolinam , quasi rebellem & haereticam , cum nunC
315쪽
temporis nihil supersit illius , praeter Archiepiscopum
Pragensem aliasque persenas optime meritas de Deo a 8c Caesare , & praeter illius jura bonaque mobilia M ' 'immobilia , ex quibus Patres Societatis authoritate politica sibi vendicant omne jus , & bona omnia mobilia dc immobilia , haeresis vero rebellionisque sub umbra desaeviunt in Archiepiscopum Pragensem , Carolinae Universitatis Caput, 'aliaque membra Catholica, in que eorum jura ac privilegia , quae omnia citra ullam culpam ac judicii formam abolita ac cassata esse volunt,& quidem ab eo qui id juris non habet. Nam ex praescriptione ortum ducente ab impia haereticorum invasione in jura Archiepiscopi . nec minimum juris 'decedit ipsi Archiepiscopo , quod utique scire debuissent, qui soli in Universitate docere praesumunt Praeterea committitur fallacia , dum ex eo quod R etor Collegii Pragensis hactenus fuerit Caput Acad mlae Ferdinandarae , arguunt debere eundem esse Caput Carolo-Ferdinandatae, cum longe sit dilor ratio. Nam illa nullum Episcopale jus contra jura tibi vetaicabat, haec vero id juris praesumit, quod Archiemscopo injuste ademptum inaudito exemplo transfomr in unum hominem regularem 'Φecie propagandae Rel, gionis. Denique n otium videtur invidiae, rixarum, ne dicamus seditionum praegnans, iis qui tantam prae se ferunt sitim dominandi in Cieros ac Populos , Conc dere tam arbitrariam , & eatemus, 'ut dictum est , a
Principe politico eopostulatam summam omnium prae- . rogativaraim, exemptionum, antelationum , favorum& privilegiorum omnium totius Christiani orbis Uni- . . vertitatum a jurisdietione ordinariorum nusquam l
COrum exemptarum , nec non vagam & in omnem
partem ductilem jurisdictionem decernendi, di statuta
condendi quaecunque spectabunt ad lectiones4 eXerci- - . tationes, promotiones , ritus, insignis; morum dist, 'plinam 8c correctionem , dc universe quicquid ad pro- 'movendum illarum Facultatum bonum expedire judicatum fuerit, in quos fines nunc a Caesue .possidatur ii jus
316쪽
Censura Buri yesultarum. hos jus . privilegia juri Ecclesiastico ac politico adversantia, ut patet.
sed de his quae Politicam & Civilem tangunt juris.
dictionem, aliorum est censura. v
Utilius ergo esset inhaerere ac insistere Decretis Sa-σ Sanetae cecumenicae Tridentinae synodi, quae ut . fidem Catholicam alicubi collapsam restitueret, restitutamque conservaret, de more Universalis Ecclesiae .ser ordinem Episcopalem , cui Regulares tanquam adminicula deserviunt, id praestari decrevit, ac propterea imminutam Episcoporum aut ritatem restit , tam esse voluit, quod cum plurisi Pontifices , tum maxime praestet Pius IV. per Bullam praefatam. Quapropter idem Pontifex motu proprio sui Pontificatus anno quinto dcputavit Cardinalium Congregationem, qui Concilii Decreta obrivare faciant , O Patrum Societatis consilium de instituenda dicta Universitate ex adverso occurrit consilio Patrum praefati Com
Nam sic devolvitur in unum x ularem , 8c clavisi scientiae in toto Regno Bohemiae : si demas jus concionandi necdum invalum: & magna pars potest, tis jurisdictionis Mobiepiscopi , i cui 'tantum integra . relinquitur potetas Oidinis. Unde non est mirum, si nuperrimum consilium de fundandis quatuor Episc patibus in hoc Regno exspiraverit , Patribus Societatis interea de facto totam Academiam usurpantibus , bonaque illius stabilia administrantibus , .δc actus publicosa solemnes in eadem exercentibus, inconsulto penitus
317쪽
Societatis Presbyteri, Regis Christianissimi LUDovici XII1. Confessarii , ad Reverendisonum Patrem
MUTIUM VITELESCIUM ejusdem Societatig Prispositum G
neralem. - REv ERENDISSIME PATER. 2
tiam, nihiI ferme nurara contigisset i, novum fortasse videretur, ea, quam ad me in Aulam destinabat epistola ad extimns Galliae auras deprehenderit de Confedbre factum martyrem veritatis. Gravem equidem aerumnam sub ictu vastae positus magis quam beneficae potentiae, cui me statres mei . non ex Sc latis mente, sed sua , non odio quidem, sed metu, dediderunt, rati nullam sibi salutem esse, nisi super desini ruinas starent. At vero qui me acrius --sequuntur, in hac tota poenarum mearum serie, nihil de re praeter causam proscriptionem praedicant , ra- ιtionem occultant, ut eorum lateat pudor in caligine usitatus. Praeter mentem di vota.nihil jam habeo liberum: numerantur Verba, notatur vultus , inquiritur in litteras , nullus sine luce dc inspectoribus oculis secessus; impetunt me undique accusationes ,ad quas non tantum restondere sed ne hiscere quidem permittor , praepe-
318쪽
ditus gravi obedientiae Sacramento. Aperiuntur vulnera. clauduntur ora , di quae omnium acerrima poena est, jubeor pati omnia ; queri nihil. Mihi tamen rem attemtius cogitanti succurrebat nullas unquam ab obediem tia textas tam piis manibus catenas, quibus Religiosum arceret, ne in Superioris sinu arcanos sensus deponeret. Quae me ratio impulit ut eas ad te litteras mitterem, quibus obvoluto negotio lux affusa veritatis & conscientiam exoneraret meam , di rebus amictis selatium a vestra Paternitate quasi communis pietatis ara fidemtius imploraret. O utinam felicibus auspiciis cat epistola, penetret ferrum de saxa, fugiat emissiarios, transcen . dat Alpes, in tuas sos a deveniat manus. Ego ille, quem etsi ignotum multis, repentinus hic turbo notum fecit, hospes tibi esse non possiun , tam sepe abditus in illo curarum tuarum M magnae mentis sacrario. . II. Novit Paternitas vestra qualem hactenus vitam egerim a Notiis Zc ambitu alienissimam , in religiosa traductam duciplina , innocentibus districtam studiis, qua docendo , qua concionando , qua scribendo, contritam laboribus, domi probatam 3c foris. Is sum qui fui hactenus , & licet picta carbone nuper innocentia nihil amisit illius lucis quam vestrae Paternitatis exempla Muraecepta totam in Societatem trinsfuderunt. Noli eru- Descere Crucem Christi, nec me exulem ejus: sacra res est forti animo miser. Etsi in me multa talia adverse, multa g ao velut alsiliant, nutiquam veritas causam; nunquam constantia pectus destituet. ΙΙΙ. Perstringam igitur verbis quantum potero rcm stanatura disitan, di dicam quo pacto post transactam insereno mastimam vitae partem, devexam aetatem . ingens
circumstemuit procellis, quae stantem super caduci corporis imbecillitatem animum illi sit potius quam defecit. Nondum plane perspectum habeo mirificum divinae providentiae consilium, quod me hominem ab aulica vitaec ingenio 3c voto alienum in aulam detulit . quam in libris tantum meis videram ejus calarnotetigisse coutentus umbram, cujus sciebam- infestam esse corpus
'In libro cui titulus , La Cour Salate.
319쪽
religiosis virtutibus, deveni in illud inconstantiae vinunt, ubi tot veispelles animi, tot artes, tot fortunae ludi, lbria, tot rerum anfractus, ubi potius perdere me con stitui quam innocentiam. Nescio quis praeterea assi, tus hominum in hanc me impulerit rinionem , nisi quod quaerebatur vir com nodus , non qui Aulam faceret
Sanctam , sed qui ferret prophanam. Hoc polliceri sibi videbatur omnia sibi ad optatum fingentibus ingenii mei
suavitas 3c veta ρον simplices curas vita ; destinabar turpiculae servituti, homo mente, si quisquam alius, i ber. Adhaec quaedam studiorum 8c ingenii quae me circumfluxerat fama commendatura putabatur Cardina- .lis delectum , nec exarmata bonitas ejus obfutura consiliis. Versare mihi permittebatur animo totam illam caelestem Aulam , modo me terrenae tractabili tacilitate commodarem. IU. Sed haec fuit hominum opinio nimis demisse dereligiose virtute judicantium , nam qui acerrimis duciabus ad militares laureas est animus, hunc in rebus diu, nis praeferenὸum esse constitui, & in hac benignitate morum, pectus mihi finxi quod nec vis infingeret nec '. mulceret adulatio spermisi me totum Deo, cujus opem in ipso Aulae aditu destinatis precibus & sacrificiis exoravi, ut de caelo vis amica in Regis caput 8c regnum totumque ministerium meum deflueret: nec Iuerunt irritae preces Sustis auspiciis ingressis. V Rex me tenera quadam benevolentia complexus, intimos animi sensus mihi credebat: Cardinalis, ea qua est artificiosa nimirum assabilitate , non cessabat blanditiis obruere , non tantum hortabatur ut peterem ab eo quid vellem, sed urgebat; accipereque se credebat. cum daret beneficium. Ego vero qui sciebam nonnuulos ad terrores ferreos, cereos ad delicias, obfirmabam sedulo pectus contra. haec luxuriantis fortunae delinimenta; cavebam ne expirarem in foribus ; quot blan- dimenta , tot admotas virtuti machinas , tot vincula llibertati praevidebam. Haerebam mihi ipsi , & quoties eundum in ejus Aulam erat, toties in aciem me componebam , toties mihi duas arces tutandas arbitrabar, hono-
320쪽
Ad Mutium Hieliscium. 3 3 rem x conscientiam : nihil unquam nec mihi nec meis ab eo postulavi, numquam istum nisi de publica
felicitate interpellavi, per impollutum callem ad cast virtutis enixus. Interim me Rex Zc Cardinalis ambo hac animi sinceritate capti di figebant , uterque me suum M a se ex asse volebat esse. Hic quia dederat, ille quia possidebat: nec Regi adeo obtusiis suae magnitudinis Mgloriae sensus, quanquam fatali quadam necessitate t teranti multa , dissimulanti omnia. Cardinalis partes homini ex aulico palato cuncta degustanti, longe erant commodiores , mihi qui ad Deum referebam omnia Regis sacratiores videbantur. Non ita eram in rebus humanis hebes, ut non viderem apertam esse illi latam actfavorem di honores januam qui Cardinali totius gloriae distributori haereret, sed memineram Christum omnia regna mundi per Contemptum calcasse: di ad ejus exempla totus anhelabam: non ignorabam me qui Regi essem deditus, caduco haud dubie ec fluxo eniti fundamento, sed retinebat ossicii sanctitas . Si qua ducebat fides consantius incumbebam: emetiebar jam casus meos . dc ex hoc Aulae turbine non praecipitatus, sed declivis
in sinum Justitiae molliter Sc sensim defluebam. Ministrabam quidem Regi, incredibili quodam ejus salutis& gloriae Zelo semper incensus, observabam etiam Cardina lem , non fortunae adorator . sed honorem impendens
dignitati. Inceperam illi generosa libertate suggerere quae Christiani nominis decus, regni pacem ac tranquillitatem spectarent; demonstrabam iter sublimis 8c inconcussae gloriae, quae illi esset communis cum ino: sed eum sua consilia in destinatum jam scopum abripiebant : dilia
gebam Regem singulari Charitate, quam miseratio Co ditionis accendebat, videbam eum pati multa , sentire etiam Pauca, Constar eum asserre sibi di fastigio suo reddere; non minuta quidem dc umbratili dctinebam ejus animum pietate, sed quantum licebat, ad magna regiarum virtutum decora , quae publicas spectarent utilitates, stimulabam. Delectabatur hac ingenuitate, M
plaudebat sibi in sinu se cum nactum esse Confessarium quem suum posset appellare, quem rion contagia fa-