장음표시 사용
61쪽
ita tecum judicaturos , qui iisdem curate legendis operam insumere volent. Insumpsi ipse, semel antequam Diatribam meam componerem, secundo, dum eandem adversus Epistolam tuam vindicare contendi, tertio his ipsis diebus, quibus haec scribo, & quo acrius repetitis hisce lectionibus in earum orationum scopum oculos intendi, eo apertius mihi patuit, ipsas non quidem odii, sed contra flagrantissimi erga Henricum amoris foetus, dumtaxat ad ipsius Regis bonum, ad avertenda scilicet amittendi regni pericula , quibus obnoxium se fecerat , collimasse Quod Pocus Orationes illas neque Caesari, neque Anglicae nationi reipsa transmiserit, sed tacito consilio affuerit ei operi, quo Henrici jussis parens, de suscepto ab eodem Anglicae Ecclesiae Capitis itulo sententiam suam aperuerat, quodque diligeta timi me caverit, ut Opus illud ad solas Henrici manus perveniret, ac proinde lateret Anglos suos , exteros' quiaque, vel ipsos Italos, ne Romano quidem Pontifice excepto , inde existimabam extra controversam omnem a me tam in Diatriba , quam in ejus Vindiciis positum fuisse, Pota orationes illas ea invia dia nequaquam laborare possie, pro qua ipsis inure da Te lapidem omnem movisse conspexeram . At quoniam , Schel horni, idem saxum adhuc revolvere
pergis, ceu Sanquine cretus Sis bio paree quaeso
Ovidianum hemistichium usurpanti) eo cervicem tuam levare si, novo adhibito stud ro, modo curave to , ossicium quod amice praesto benevole accipe u
62쪽
iisque accenseas, velim, quae a me ita Te profecta stylo diserto, pro humanitate tua, descripsisti. Orationem ad Caesarem his verbis POLus concludit : Sed quid ago qui orationis quasi .esu ablatus,
pene videor oblitus , quinum sermonem babeam ' Tan. quam enim cum Caesare, non tecum, Princeps, agerem, Orationem bis ad Caesarem inta . PFatu amoris &pietatis erga Regem num se abutum et iami dicere Potos potuerit, judicandi arbitrium volens lubensque in Te trajicio , Schelhorni, dummodo hon stum censoris animum, quo Diatribam, aliasque lucubrationes meas oculis tuis subjectas expendisti, in Pota, quae statim subdam , examinandis, aeque lenis, aeque pacatus adhibeas. Ea honestas omnem
laudem tuam et verba de me humanissime dicta Titbi ipsi aptabo) supergrediens non nostri tantum, sed
Dιuri etiam aevi cordatis miris admirationi erit, hummaeque animi tui lenitatis memoriam posteris quoque reddet memorabilem. Itaque PoLUs, Caesare, quem ea Oratione compellaverat, dimisso , perinde ae si ad mentem rediret , Henricum in hunc modum allo oquitur: in igitur eo revertar, unde digressius sum; animadverteris , opinor, qua maxime ratione te rebus tuis
consulere putabas , si Morum, oe Misensim loquam graves a ersarios sustutisses, multo majores te inimi. cos justismis de causis tibi accersivisse , universos quidem Principes Cbristianos eommuniter , proprie autem Caesarem ipsum, quo plures simul conjunctae causae eum magis quam quemquam alium simulare debent, oe eos qui-
63쪽
quidem tempore tute illum tibi bostem reddidisi , quo ct inimicis maxime formidabilis emasse propter vires
bis paucis annis mirum in modum auctas, oe amicis prae
sidis esse potes qui si nulla privatim injuria a te aff
fectus esse , tamen reipublicae nunc causa non posset, non tibi infe ibimus binis esse . me autem nunc dico, noutam δε Caesaris Usu is , cs' pietate Aquens, quam de reliquis Principibus Christianis, quam etiam de ipso Rege Corsiunissimo, a quo non te pudet contνa i us bonorem, ut tali in causa te adjuvet, postulare. Si f. ne Pontifex Romanus, cui Rex Cbristianisimus, ut illo nomine es dignissmum, tanquam Cbristi Visario obedientiam praestat, hoc tempore pro Da a Cbrim accepta m Misersam Ecclesiam auctoritate, juberet eum baspartes suscipere, ut tuos conatus xeprimeret, cs' armis coerceret , Caesarem autem quiscere , ω ad alias reipublicae partes constituendas se convenere ς profecto si velisis, mel majorum Dorum praeclare gestis rebus consare vellet Rex Galliae , non posset bane Prouinciam
sibi a summo Pontifice mei causa delatam recusare ἔnon poset non promptissime suscipere , etiam si fraurejus germanus esses. uuam cum recepisset, non min rem certe laudem omnium bonorum judicio, tuos in Ecclesiam conatus domi reprimendo auferret ; quam ipse Caesar , si ex Turearum tyranni e Constantinopolim eripuisset, atque haud scis , an etiam majorem , quo perniciosius id quod nunc agis, premit Ecelesiam , quam omnia mala quaecunque, vel a consantinopoli, meI ab omnibus, quibus Turca imperat, Provinciis timeri pos
64쪽
sunt. His ergo quo tua, oe tuorum consiliariorumpruindentia te deduxit, qui bisce rebus, quas nullo more , nullo exemplo, summa autem iniquitate, via impietate potius suscepini, omnes Principes, quotquot ctriRiani nomen tueri volunt, necessario tibi boves reddidisti. Quae postea sequuntur, summariam Henrici in regno administrando actionum seriem exponunt, idque ad eum unice finem, ut tandem ipse periculum, in quo versabatur, agnosceret, indeque PoLo ipso adjutote eriperetur. H i sce autem verbis opem suam is polli. cetur: Ubi ergo auxilium, ubi remedium tot tuis matis , si neque in divitiis, neque in amicis spei quicquam Iuperes i An omnia sunt desperationis plena ' Minime, equidem ita sentio , quin potius ac vide , quo progrediar si modo te ipse non deceperis , ut instantem jam tibi perniciem agnoscere nolis, sed omnia tuta, ac periculo vacua putes, idem ego, qui jam dudum videor tibi nihil relinquere, ex quo salutem sperare possis, ego inquam, non Iolum remedium esse dico, sed me etiam illud babere, oe, nisi tu recuses, adbibiturum esse pro-Deor. Sed quale tandem es, quod dixit M ne mel
tuum malum tam leve, vel facultas mea tanta, ut te
saluum praesare possim ' Tam cito aut meae ipsius tenui. ratis , aut mali ιui gravitatis oblisus Ium y Ego vero utrunque novi, ct me nibit admodum praeter eaeteros posse , di te graviori malo oppressum esse, quam qui1 quam unquam Rex fuerit ἱ idem tamen, Dei auxilio fretus, remedium me praesentismum babere profiteor. Id autem quale sit, alio libro, quando bis pene ultra
65쪽
viri EpIsToLA ALTERA SCHEL HORNII modum exerevisee videtur,exponam. Hunc ipsum a m
ris aestum erga Regem palam omnino facit libri, qui mox subi equitur, exordium , quod hujusmodie li : Ventum es aliquando tandem, Princeps, ad eum locum , quem ego iamdudum, quasi quendum ex longa jactatione portum expetebam I ut postquam ea, quae tuιeribi contraxisti, mala, ae pericula demonstravi, deinceps expeditismam salutis viam tibi ostendam . In quo, si Wquam alias , nitentione tua , in nuscultando aequitate mihi in primis opus est: nunquam enim rem majoris momenti a quoquam audies s nisi aliquid majus
corporis simul, ct animi salute cogitari potest. 9uae enim sium dicturus, ad utriusque Ialutem sic pertinent, ut nisi ea nune ex me audieris, 1 ero sis fortasse alio arum remedia ausi ultaturus, sero auxilium imploraturus . Mala nanque omnia ante te oppriment, quam
qui uam Iin currere, atque opitulari posit . uuare, si
unquam ulla in causa, nunc maxime artente omnia au
dire te oportet. Sed quo pacto me de tua Ialute loquentem nucultare possis, quo pacto credere iis, quae sim dicturus , qui, si ulla eterborum contumelia ostendere possit animum inimicum , ea dixi in nomen , oe facta tua, qM.e nemo unquam bonis tibi objecit, nee plura posei Objicere, qui maxime bostili in te animo esset . uid ergo Z inimico ne, qui tam aperte, ct tanta verboarum ficentia tibi injultamerit, operam dare, aut ali. quid credere debes, quasi de Ialute tua postea dicturo 'Auscultare quidem vibit probibet , etiam inimicum ,
66쪽
que ex oratione boctis videor, tibi unquam inimicus fui, nee aliud nunc a te peto, nisi ut me tua causa b nigne audias, postea tantum credes , quantum tibi res ipsa persuaserit in rem tuam fore . Nunc tantum au. Iculta. Adjuro Te, Schel horni, an vanis terroribus Henis rici mentem implere studuisse PoLuu suspicatus , Somnia, terrores magicos , miracula , sagas - Nocturnos lemures , portentaque Thestia rides 3 At Histori.
ci omnes, qui eorum temporum res descripserunt, certos nos faciunt, non terriculamenta ea fuisse, sed Vere metuenda pericula, de quibus arcendis Po Lusadeo enixe, adeo amanter satagebat . An censebis,
POLUM, si eadem dissimulasset, rectius & sanctius munus illud Consiliarii obiturum fu i sse , quod illia Rege fuerat impositum At Potus ita se gerens ex iis fuisset Consiliariis , de quibus Ecclesiast. cap. XXx Vil. v. v. a Consiliario servi animam tuam. Quid si prava potius,quam recta consilia Henricum sequu- tum , e regio solio, si ve ob coortas in Angliae populis seditiones, sive ob arma adversus ipsum ab exteris Regibus parata , deturbari contigisset ξ Haud equidem reor , Schel horni , adeo vaecordem hominem inveniri posse, qui Poto in crimen verteret saluberrimas eas suasiones, quarum author extitisset. Successibus autem, Deo ita disponente , tam seditiones illas , quam jungendorum armorum conventiones , caruisse , ac propterea Henricum Imperio non excidisse, nemo dixerit, id essicere posse , ut qui ad ob-VOI II. b tinen-
67쪽
tinendam Regis emendationem non innoxie tantum , sed juste ac laudabiliter laborasset, ex eo eventu culpae obnoxius evaserit . Iterum Te adjuro, ne iniquam hanc sententiam feras, non Christianae tantum, sed politicae etiam Rei p. nimis quam exitialem, quamque nec Burnelius ipse suffragio suo comprobare potuisse videtur , quippe qui tyrannicam Henrici in administrando regno nequitiam iis coloribus delinea vir, quos recitatis ejus verbis priores Animadversiones repraesentarunt. An non iniqua foret sententia, quae medicum odii adversus aegros damnaret, quod iis gravissima amittendae vitae pericula, in quae immodicis cupiditatibus indulgentes se conjecissent, aperiret quod praeterea cupiditates illas acerbissimis verbis insectaretur ; quod tandem opportunam sanando morbo medelam pararet, eaque omnia lectulo aegrorum assidens, arbitris prorsus remotis 3 Nihil frequentius in PoLi Scriptis, quibus Henricum re, darguit, reperitur, quam aptatae sibi medici , confessarii, chirurgi personae . Quae itaque istos de argior uin salute sollicitos injusta censura vexaret, prΟ-cul pariter abesse debet a PoLo, ca omnia munera eo acrius, eo ardentius obeunte, quo vehementiore erga Regem pietate, & charitate incendebatur.
Aptissima quoque est similitudo alia a Po Lo in Epistola ad Eduardum injecta his verbis : Nec tamen injicior, in eis libris suis ) multa esse, quae ejus Henrici Regis) turpitudinem ae dedecus ostendant : quod quidem necessario a me factum es, cum veltim illi,
68쪽
quasi fordibus ore sedulo, speculum simul, o spongiam
tradere, ut se irae intuens abstergeret. Nec enim in ea parte , quae turpia Regis facinora continet, aliud mibi propolisum fuit, nisi ut, quas ignominiae maculas sibi ille ad perserat, indiearem : in ea vero, quae seruisur, eum ratiouem γ' viam doceo, qua non modo sine dedecore , sed magna cum laude omnes Aordes eluere posset. Utinam fata tulissent, supremi lailicet Numinis decreta, Henricum non quidem in medicum, qui venerat curare eum , insanientem, sed ejus amantissimis monitis parentem, mutatis moribus ad sanitatem rediisset Nihil proseisto felicius ipsi Henrico, nihil populis ipsi subditis, nihil ipsius in Regno suc.
cessoribus, nihil universae Britanniae ad haec usque tempora contingere Potuisset. Avita adhuc in ea Insula storeret religio, quam studiosissime retinendam vel ipse ErasmusTun stallum, Episcopum Dunei mensem, ad jurabat, dum illa scilicet, eodem Erasmo teste , in Romanam Sedem propensissimo animo foret, ejusque Primas, Gulielmus Varamus, ejusdem Sed is ornamentis ita faveret, ut nemo magis. Erasin mi testimonium hujuscemodi in Diatriba , & Animadversionibus a me allatum maximi momenti, &ponderis apud Sectarios esse debere, in dubium reis
II. Tu autem, DOMINE, ut maculam hanc a Poli nomine abstergas, regeris, orationem ad Caesarem conversam in ejus opere pro remedio adhibitam a Polo fuisse, ut Henricus periculum amittendi regni, in quod se conjecerat, offensis summis in orbe terrarum potestatibus, declinareti eam vero Cae-
69쪽
xri EpisTOLA ALTERA SCRELII ORNII sari fuisse transmittendam, non autem libro ad solum Regem transmisso inserendam, si ad exitium Regis potius, quam ad salutem ejusdem, spectaret. Sed ut taceam, valde inconcinnum videri, scripto non ad alios, sed ad unum Regem privatim directo integras orationes, easque seditiosissimas , ad alios insereret poterat sane & debebat Polus pericu Ium illud longe alia ratione, quae & Regem,& ipsum, ceu ejus civem,& alumnum, magis decuisset, ostendere, si laetum & exoptatum molimina sua nancisci eventum gestit. Qui enim, quaeso , isthac inita ratione ille sperare potuit a Rege, tam ad iracul diam ac ut sciscendi libidinem prono Potius, siquid judico, a quovis, affectuum aestu non abrepto, facile praevideri poterat, asperrimis illis increpationibus ac orationibus Regis
animum tam irritabilem magis exacerbarum ac alienatum a
Romana Sede iri, id quod etiam exitus edocurto Lubens largior, animum Polo, cum opus suu in concinnaret, haud fuisse,& exteros Principes & Angliae populum ad arma contra Henricum capienda solicitare, si iis monitis ac reprehens-sionibus suis locum dans, Pontificis primatum m Anglia iterum stabilire, seque & suum regnum ejus dominationi iasacris denuo submittere non recusaret. Si vero res aliter c
cidisset, tum in antecessim jam satis superque animum tuis multus ac belli in Regem ciendi cupidissim una prodidit, linsque Henrico, quid a se expectandum ei esset, verbis pravis sertim p. Io I. sqq. Ainoen. obviis aperte ob oculos ponere haud erubuit. Quid λ si vero nunc manifestum faciam, P lum, quod verbis minitatus fuerat, deinde exequi, licet irrito conatu, contendisse λ Testis est Sleidanus Commentata I. X. A. Is 37. ad Regem Franciae a Pontifice venisse legatum Card. Polum, legationisque causam suisse putatam, ut adversus Angliae Regem aliquid cuderetur. Objicies, D MINE, testimoniam ejus millius esse ponderis, partim quod ita putatum tantum esse, partim quod partium studio abre ius sic scripserit. Alterum objecere quoque scriptori intege rimo, more suo, Surius & Spondanus. At nonne Beccatellus, Poli rerum scientissimus, ejusque in ista legatione comes, idem, quod Steidanus, imo plus testatur verbis a me P. yr.
70쪽
cuM ANIMADVERsIONIBUS. II HAmoen. productis Sleidanus , scriptor sane circumspectus , cui res non ita ad unguem explorata erat, sic putatum dumtaxat esse memorat: Becca tellus vero disertim resera, Pontificem sive sponte sua, sive hortatu Caesaris, & Regis Galliae, qui etiam affirmarent, sibi nullum deinceps fore cum Anglo commercium, quod hac re nonnulla spes ostenderetur, populos Angliae ad tumultus ac seditionem adduci posse, Polum iterum legatum ejus rei causa misisse. Quid, quaeso, manifestius, seditionis adversus Regem suum excitandae ergo legationem in Galliam suscepisse Polume sed luculentissima exstant ejus rei documenta in odorici Raynaldi An. nalibus Eccles ad A. II 37. 3. 38. sqq. quae eam extra omnem dubitationis aleam ponunt 2 Epistolae nimirum Pauli III. Pont. ad populos Angliae iam tumultuantes, ad Reges item Scottae & Galliae, nec non Reginam Mariam Flandriae Gubernatricem exaratae, e quibus affatim patet, Polum tumultus Anglici fovendi causa legationem illam potissimum gessisse, imo idem Raynaldus 3. a. memoriar prodidit, Polum quidem a Pontifice ingenti auri vi instructum suisse, tum ut sumtus itineris toleraret, tum etiam ut Catholicis stipendia suppeditaret, cum autem majore copia auri in re gravissima egere posset, Papam cum Cardinali Leodiensi egisse , ut quam vim auri deposceret, eam ipsi sub ininistraret, quam sine ullo damno esset ex pontificio aerario recepturus. An ne igitur alieno a seditione in Henricum cienda, & fovenda animo fuisse Polum dici potest 3 Huc spectant quoque cum alia, tum ea praecipue, quae Polus in Apologia ad Carolum V. Caes. p. 78. I. VIII. & p. I q. sub finem 3. xxxv I. scripsit. Haec singula, nisi me fallunt omnia, aperte refragantur P li asseverationi in Epistola ad Eduardum Regem, ad quam in literis meis apologeticis p. xx m. provocavi, ubi ut Caesar & Galliae Rex odii & inimicitiarum armis uterentur, quibus Henricum opprimerent atque spolialent, hoc se profecto nunquam voluisse asserit. Id vero etiam certum est, Carolum & Franciscum, Pontificis & Poli excitationibus neglectis, foedus societatemque cum Henrico, licet Roma- par Sedi in semissimo, ac ab ecclesiae vestrae communione se-