장음표시 사용
181쪽
Is 2 Fundamenta S in dialogieum rennem esse debere. Nemo sane ineolloquiis eothurno incedit. Attamen quum et silus tenuis nonnumquam subtilior , nonnumquam elegantior aeutiorque stir ratio habenssa est persenarum. Unde Plautus omnes quidem comoedias suas tenuiter seripsit, sed aliam tamen orationis ideam heris , aliam filiis familias, aliam militi glorioso, aliam meretricibus, aliam denique seruis, lenonibus, parasitjs,
tribuit. Idem observare nos decet in dialogis, et adcurate, quantum video, id obseruauit Erasimus. Attamen et medioerem aliquando esse posse dialogorum elaboratiorum stiIum, Bra k- 8. obseruauimus. Tales sane sunt dialogi quidam Ciceronis et omnes matonis , quum contra Xenophon et Aeschines humi fere repant . Multum interest , quas personas quis loquentes inducat, et qua de re inter se sermocinatae esse fingantur.' θ Attistim dicendi genus paullo est
ingeniosis, Asiaticum operosius, quam vidui- logos deceat. Quum ergo in colloquiis famili ribus non, praemeditati, sed ex tempore se
Inones caedere soleamus: consequens est, udIL stilus Rhodius quam maxime deceat dialogos. Hinc maiore cum voluptate legimus. colloquia Erasini et Luciani, quam Ciceronis , qui aliquando, vix etiam in dialogis ab Asi lica illa ubertate abstinet. iiii dialogis ubique debent eI
tere eloquentium modestia eracisas. Μaxime e comicis notandae ,sune formulae , quibus in familiari colloquio se inuicem exeipi bant amici. Quemadmotum enim hodie nobis familiares sitne formulae salutandi, bene pr eandi, petendi ceta ha nee Romanis uiae d fuerunt . Nos Oecimen huius rei dat i , vel ex visa Taxentis Andria quiliam huius generita
182쪽
rarth L Castur II. Is I ememus. β. I. D ctum puta; nempe mi, id est, intelligo, quia velιs, nempe /ubes, ς 4 sisyn su 'no verbo dA , quod me metis . Heus, puer, dic sedes. O dictum benel beasti uuam x mes quorsum euadas' Sax es, curabo. Act. II. r. Ninne te. per. amicitiam et per amo-τem obseem. Reddidisti amimum. AEI. II, 1. Me iide, id est Ue mea promitto. Act. II.
feen. s. 2 sque istis, neque adibὰ tibi usquam
emit in me mora- Facis ut te decet. A. r. III, Ie. 3. ne me obsecra, quas orando αme ἰmpetrare oporteas. Merito te semper ma-αλὰ feei a A Z.m, - Ηem numnam persimus Act- IIII, Hem praediseres. Tales formula aeis dialogis ineredibilem verinstatem habent, s commode adhibean . .) Genus hoe dIcendi Ioeosum et v bam/m, dici non potest, quanta voluptate legentersi aeque , ac audientes adficiato .Vnde et veteribus eiusnodi tacetiae sales dicuntur, eo , quod non minus sermonem, quam saI cibos cotidiunt. Quamuis vero natura. hic Itramque saeiat paginam , nihilque si frigidius iocis, in Mita Minerua excopitatis : Nuro tamen fueriin qui totam artem iocandi praeceptis qui Aanx ineludere ausi sunt .. Exstant Iae. visenii Aserutiae familiares. Exstat etiam V astaris potitissimus de dictione ludriea libellus: quo tamem maxime comicam illam et scurrilem finguas eorrumpendi licentiam, vam Galix voeant bu exagitaeo ba reliquis omnibus hac ita 're praeserendus Cicero de. oras. IL F8- et ad diuers lib. ymo epistis 3M etiam lib. I
mo. cap. 29..et Macrobis Saturno et
quibus nemo euriosius seeandi sontes indag Mit. Unde . digna Ciceronis commentwo visa est elegantissimo passeratio , quam. librσ sumia ridiculis praeriam cocunentario illustrarer .
183쪽
Is Fundamenta Stili. - Nos horum ductu praecipuos hic ioeandi mo'do' trademus. Ridiculum vel in verbis est, vel in ipsa re seu sententia. Primus verborum locus est.
I. Ambiguitas. Sie olim de seruo iocatus est dero , solum esse , eui domi nihil sit nee obsi--
suin F feriri remiaeo , extemplor dolet
M. Bruti quum pretiosum aere paruo landum abstulisset a Caesare , subiiciente hastae bona ciuium et non effugit tale die tam Ciceronis requidem quo melias emtum fetatis , eomparauit Semilia hune funaeum , Tertia deducta. Tertia vero erat Seruiliae filia, ita quam aeque, ac in matrem latauiebat Caesar , Macrobis Saturnis 15 2 II. Veia prontinentio veloe σμsaars qua voeabulum deprauatur. Quodam dicente τeamus deambulatum , alter refrondit: quid opus est des Cui ille: immo vero, inquit, quid opus ost test Cio. de orat. Π,63. III. Interpretatis nomiais, Cic. pro Sex. Roscio cap. I. Venio nune ain aureum illud nomen rar Nonso. IIII. TUMOniam, strouerbia , sententiae a ctorum eommode adhibita. Antonius , quum testis a se prosectam pecuniam dieeret, et hic haberet filium delicatiorem et prodigum, Per opportune. usurpauie illa comici. Sentia' senem esse tactum res nia miasi e Cie. de orat. II, M. Post mimensem iugam interrogatus Furius Albinus, Pia ageνeν Amtoniat irespondit: isod eanis in inopto , bibit et sise
V. Responsio ad verbum, non ad sententiam. Quaerente censere Catonet ex tuί an ἰ sen- rentia, tu uxorem habes rissi herile, inquit L.
184쪽
Papris L Casut o . . at Porciiis Nasica, ex animi mei sententia. Cie.
de orat. Isi'. Sic et Antioco ostentanti exercitum, auro et argento sulgentem, interrogantique: putasne satis esse Romanis hoc omnia eresponclit Hannibal r plane. faris esse eredo Itomanis hau, ei si auaris . sunt. Maerob. Sa
UI. Immutario verbsrum , quuin immutatis
verbis sententiam retinemus. Rusea, quum te gem ferret annalem , dissitaser M. Servilius ratia mihi, inquit, M. Pinari, num , si contra redisero , mίhi maledinurus es , ut teteris φ Vrsementem feceris , Da meres Aquis Ciceri de
VII. Transtityo, quum metaphora habet insignem aliquem ioeum. Corinthiis Scipioni pro mittentibus statuam eo loco , ubi reliquorum essent imperatorvm: respondit Scipio e turmales mihi displkent. Idem, A. VIII. Relatio contrariorum vel retorsio, dicente Libone: Dando , tandem , Galba, de tria eliato tuo exibis e suum tu , inquit , de ei A.
Et hi quidem verborum iocir sequuntur νει-m ves sententiarum . Tales sunt. Ι. Festiua narratio. Τalia narratiuneula Crasside Memmio lacertum Largit deuorante exstat apud Cicer. de orat. II, s9. II. collatis. Sla Cicero pater Romanos homines similes aiebat esse Syrorum venalium e ut quisque optime Graece sciret, ita esse nequissimam Cicer. de orat. II, 68. Augustus , quum ei quidam libellum trepidus offerret, et
modo proferret manum, modo retraheret e Pseras, inquit, te assem elophanto dare Macrob. Saturn. II, 4.
III. Amst matio Aeria bilis. Scipio ad Numantiam stomachatus eum Metello, di isse dD G ε citur,
185쪽
su leni inimicus seeint. Rohil est , inquit , quod
mihi gratias agata, si malui eo litari, quam πω nise . Cieer. Ha orat. II, 66. Publius Mucium in primis malevolum quum vidisset solito triastiorem 1 .meso, inquit, nescio quid inconis modi acesis,. aut nescio μί adiquid boni ta Magrob. Satarnasia. Faustas,. Sullae filius , quum seror eius eodem tempore duos moechos ha-befet, Fulvium, sillonis filium et Pompeium Naculam: Misor, inquit, sororem meam habe-ὲν maculam , quum fullonem habeat. V. . Ironia. vel urbana dissimulatis . Scaevola. Septumuleio, cui pro Gracchi capite erat ali viam, repensiam ,. roganti, ut se in Asyn pra sectum duceret E suid tibi vis, inquit, νέa
tibi ego hoe eonfirmem , si Romae manseris , t
pinucis, annis ad maximas' pecunias esse, ventri-- , Cicer. de seat. II, 67. una Vettius monimentum patris exarasset: ait Augustus et
qui in Q ugna non adfuerat, quum diceret, secustodiast caussa ta castris, mansisse , quaaereret
nimiam diligentes . Cicer. L c. VII. conixis voluntatem reseonsio Quum Taxento amisso arcem tamen Liuius retinuisset , multaque ex eo praelia praeclara fecisset, et
aliquot post annos Fabius Maximus id op-
186쪽
Parm I. A. σsrpidum recepisset, rogaretque eum Limus V in meminisset, opera sua se Tarentum recepisse τ Quiani, inquit, memἰnerim Θ P Isnquam enim recepissem , nisi in perdidisses. Cieer. l. c. VIII. Falsa mellactio,. Quaesitus non nemo qualis videtur isbr ιn adulterio deprehensur ra dus, inquit, Cicer. l. c. Quaestio erat de crimine, vespondens minus se intelligere simul bat V de quo quaereretur, et respondit de homine. Non minus sacete A ugustus, quum musest a Scuero Cassio ac tutati absoluerentur, eradehitectus fori Augusti expectationem operis diu traheret, ita iocatus fertur : Vellem, cas-siur et meum fovum Meuser,'ut demum absol-
VIIII. Falsa responsio . Opimius, qui adolestens, male audiuerat, sed Adgilium, qui mo, lis videbatur, nec tamen elat: quid tu, ASA
Ita mea, quando- ad me venis cum tua colu ex
Lana Cui hic di non pol , inquid, audeo . Nam me ad famosas vetuit mater acredere.CActae orat.IL68 MX. Abscondita ridiculi suspicio. Catullus oratori cuidam malo, roganti , videreturne miserieoidiam mouisse magnam quidam, inquit binem nem enim, putet . esse, tam durium , cuς nommiseranda tua visa sit oratio. Id. l. e. 69. Morositas' et lenitas. Socrates colapho
percussus a, petulante iuueno: rideo , inquit mihi ta posterum cum galea Acedendum.
XII: Salsa stidiatiae reprehensio . Sisullas, eub Scipio praetor patronum dabat hospite' liniRinem nobilem, sed stilitisimurm: inquit
praeton, aduersario meo da sumpatronum, deinde mihi naminem dederis.. Cicer. de orat. ILNomenclatori suo , obliuiom admodum , dicenti: numqt id ad forum mandas δ Augustu a. xespondit et Accipe commendat itias , quia illi Memtu . nosti Macrob. Sat. xIIL
187쪽
Iss Fundamenta vili - XIII. coniecturasis explanatio. Quum Scaurus. accusaret Rutilium ambitus, postquam ipse eonsul erat factus, ille repulsam tulerat, et in eius tabulis ostenderet litteras A. F. P. R. id que diceret esse: actum fiat P. Rutilii; Rutilius autem: ante factum, post relatum. C. Caninius Eques Rom. cum Ruso adesset, exel
mat: neutrum illis litteris declarari ; uuid ergo λ inquit Scaurus, Aemilius fecit, plectitur Rutilius. IR. ibid. . XIIS . , seu ignoratis elencli I. suia huis abest, nisi res et virtus 3 Cicer. de
XV. Famaiaris reprehensio vel admonit;o Patrono malo, quum voeem in dicendo obe
disset, suasit chauius, ut mulsum frigidum biberet, simulae domum redisseir Perdam, inquie, vocem, si id fecero: Melius est, inquit,
quam reum. Cicero de orat. II, m. XVI. D ctum eo entaneum, id est, rei vel persenae conueniens. Scaurus bonorum posseΩ: lionem contra tabulas nactus, Bestiae caussam itaque patronus agebat. Funus, quum duceretur, accusator Memmius: Vide, inquit, Se-νe, morsuos rapitur , si potes esse possessor. Ci-eer. I. e.
- XUII. , eontra exspectationem responsio. Scipio, quum ei M. Flaccus P. Musium iudieem tulitIet; eiero, inquit, iniquus est. Quum esset admurmistum; Ah inquit,
P. c. non ego ma; alum Aiquum eiero, verum omnibus. Cieero l. e. Servius Geminus
videns deformes L. Mallii, optimi pictoris filios: non similiter, inquit, Malli, tingis es fvis. Cui Mallius: in tenebris enim fingo , inquit, Mee pingo. Macrob. Saturn. II, 2. . XVIIL Gatim νώ ί, bilis. M. Lepidus, quum, ceteris in eampo exercentibus, in hex
188쪽
Partis L Caput In is stba ipsa recubuisset: -hoe esset, inquit ν
XVIIII. Lenta et raria responsio. Exemplum est apud Ciceri de orat. II, 7 I.
Atque hi quidem sunt praeeleus loes ae sontes urbanae ac iocosae dictionis a Cieerone ostens. Nescio tamen, eur Cicero omiserit Gm praecipuum iocorum et facetiarum sit rem di quando duae res iunguntur, quae eonsistere non posse videntur. Ηue p. rtinent ioer Ciceronis: Frater meus rimidius' maior est , quam totus. me consequutus est Reuilias , vo quaereretur , quibus consulibus consul fuerit Maer. Saturn. II, D ubi et similam iocum re
fere Laberii, qui quum sedile quaerens ν eXCicerone audiuisset: recepissem te, nisi anguste sederem , responditr mirum , si anguste s ex , quἰ solei duabus sellis sedere. cauendum t m , ne ioci fiant illiberales. Tales simi I. Miniuria coniuncti , II. profani, veluti si serupturae lacis abutaris, IIL cum imitatione gestuum et depravatione oris coniuncti, IIII. o sceni, V. parum inmmosi, et sela stuhitiam inuentes vissim, VI. episedia et loquutiones nuIlius sensus o Sic virum grauem non decet Ioeus Plauti capi. prol. v. I. sese Hor , quos videtis stare heia eaptauos duos,
Illi, qui adflant, ii sani hic ambo , non I
Vos vos mias testes sis , me merum loqui. Risum enim haec mouent, non quia inheni se, sed quia nullius sensus sinit. In primis hoc dicendi genere delectatus est ex Graeeis Epicharmus , ex Latinis Plautus , quem ideo ad exemplum Sisuli properare Epicharmἰ , dixis Horatius. Talia in utroque obseruauit Muret. Var. le T. XIm, r. veluti illud Epicharmi :
189쪽
nee non iocos Plautir siuοἰ iam ni di sunt propisti, ei non esse .ratos puto. item: stuant mea sapientia', ealιν multis, malum quod minimum est, is minimum est malum. At ne Cicero quidem eo Io abstinula, in illis ad Aiticum: I putare , ρίgrstia facere me , ctuod nostmea manu scribam: sed meherculi psgritia , ni ί enim habeo aliad , quod dicam. VII. deprauatio .snguarum, quam buriasque vocant Galli , v. g. illa Moliet Iii Bene bene respondeνe , disnus di-lnus est Atrare in nostro docto eorpore. In Senaeaec plausiura reserunt in vita .ciuili. minime Vnde et plauti ibia ludicra sunt in Pseud. II, 2- PS. Sed quId est tibi nomen ' H. Harpax . PS. . apage te Harpax , haud places , me quiaem hereti haud ibis intro , ne quiae
ubi quidem harpax faceνe est dictio Iudicra ..
Et curcul. III. - - L. suis tu homo es fC. LAενtus ilitas , quem omnes Sumanum
Sumano ἱ ob eam rem me omnes Sumanum vocant is
estimenta sumano . Denuo est Iudicrum . t Platonis, enim, dialogi non servant di Etlantia faunita is laeam , sed oratione conscriptistini iusto grandiore ,. adeo, ut a poematC minus distent, quam coniacorum sabula. Vid. Laert- III, 3ῖ. Them: st. orat- p. 339. edit. Harduim Idem de Ciceronis dialogis sentiendii est, tanto quippe artificio scriptis , ut probabile haud sit , noc modo inter se Ulloquutas estis eas, quas Inducit, personas. Simpliciores tar
190쪽
Par D L. Caput II. γε rmen sunt eius Cara Maior et Laelius , quos ego Xenophonteos vocate soleo, quum reliqui Platonis ubertatem imitentur.
il) Dictio Xenophontis melle dulcior est ,
adeo ut Ap s Attiea diceretur. Uid. Menag. ad Laert. p. Io3. Atqui dulcis et simplex stilux quam maxime conuenit dialogis. Lucianus, quantum ab obscuro atque adsectato dicendi genere abhorruerit, vel solus eius docet dialogus Tom. I. opp. p. 8 I9Et hinc ipse , si quis alius perspicuitatem ac elegantem simplicitatem sectatur , adeoque stilum διαλογικον praeclare exprimitia' 'l' Terentii stiliis castus, purus, tersis
ac plane urbanus est. Iocatur etiam, sed imitto , quam Plautus, liberalius. Mores praeterea atque adfectus hominum adcuratissime exprimit, ut mea quidem sententia nullus ex antiquitate exstet auctor , qui familiaris stili ia- uitatein selicius expresserit.
illi in Sunt equidem , qui compositionem adcuratiorem in Erasino desiderant ; sed hi nimis delicati videntur .. Festivus sine esst , urbantis, et tersu&, ac ridendo , ut ait Horat. epis. I, - - - quid sit pulchrum, quid turpe, quid Hile , quia non , Plensus ac melius chrysippo ex crantore ,
LVIIi I. . De stilo ORATOR Io tanto breuius stili agendum e quanto minus ille a reliquis omnibus dicendi formis abstinet : omnia sibi permittunt oratores a modo magnifice , modo mediocriter dicunt. Ianx Asiaticam copiam, iam Rhodiam Atticamque fruga-