장음표시 사용
201쪽
ue rerum novarum cessavit. At finis huius diei quandonam suil tFuitne illo aliquando' Hunc finem quaero ; sed . lateor, non invenio. Terminum disi Sabbati. seu periodi qua Deus a novis opepibus eessat, ego quidem non video. Iloris vigintiquatuor post.mulieris formationem praetergressis certe requies illa divitia snem non habuit, nec cessatio illa cessavit: non enim Dominus post requiem diei solaris, nova opera molitus est; quemadmodum post requiem diei dominicae, mane facto diei lunae, ad ossicinam et ad laborem nostri artifices redeunt. Etiam nune durare mihi videtur dies illa operosae cessationis, in qua coelestis Pater usqus modo opera. Iur, i ut de spiritalibus operationibus taceam l creata opera et creatas Ieges conservans: ae simul cessat, quia novas substantiarum classes, saltem in terra nostra; non producit, nec magnas illas es-sicit atque extra praesentem ordinem positas rerum mutationes,
cuiusmodi prioribus illis periodis aeciderunt, quum ereaturis in aliqua Sequentium periodorum, et in sexta praesertim producendis, via parabatur. Utique magna die3 septima sine vespera esl, nee habeι occasum i Augustinus L I. Perdurat adhuc ista dies, usque dum Deo placet, usquedum praesens rerum ordo in terris perseveret, perduratura. Ac revera nescio i nisi naturalium rerum limites transcendamus quaenam nova periodus sit ex peetanda. Prima Diea fuit periodus lucis, quae etiam .chymica psriodus diei P se videtur. Hanc excepit periodus atmosphaerae firmamenti ei divisionis. aquarum, quo tempore, si vera coniecimus, solida in organica esse coeperunu ideo haec periodus dici potest periodua solidi istis, seu chrystallisationis. -Τertia periodus vegetationis fuit. uuaria in qua aeris desaecatio persecta est, periodus aiderea vel a3lrorum vocari potest, quoniam astra lunc, saltem quod ad tellurem pertinet, orta sunt. uuinta sequuta est periodus vitas animalis advenitquo tandem sexta , quae est periodus intelligentiae. Opus itaque Creatoris summique Artisicis persectum est: Subbalum successit, duratque .periodus quase est conservationis. Si tanta est Iongitudo septimi diei. erit ne ita breve, ut vulgo creditur, tempusaeae dierum qui hunc septimum praecesserunt 'I Consess. XIII, e. 36. Similes locutiones de die septimo leguntur apud Rah-hinos Aharhenel in Legem fol. 22. R. Bechai in Legem sol. s. Vid. Thea. U-golini T. I. pag. 55s, X.
202쪽
id unice restati quod a Deo enixe petendum est. ut inveniat in terras regnum Dei Patris et Domini nostri Iesu Christi. ut ipsi sor- viant omnes gentes, utque Opera creaturae eius quae ad imaginem Dei lacla esl, vore eiu S similitudinem reserant; 'ut Deus qui vidit omnia quae ipse secerat esse bona valde. non amplius videat, quem admodum ab Adae peccato ad nostra usque tempora vidit, innumera valde mala inter ea quae ab Λdae posteris patrantur.
LXXXI. Ex iis quae hactenus disseruimus consequitur, uosen do-
euisso I. Mundum corporeum non esse aeternum , sed a Deo in principio temporis creatum. II. Opera Creationis non Omnia uno momento sed paullatim, ac successive persecta suisse. III. Primum terrae statum suisse veluti cbaoIicum. lv. Primum in mundo. aut saltem in terra nostra phaenomenon, magnam lucem sive ignem suisse. v. Hanc in condenda natura Deum sibi legem proposuisss, ut qua o simpliciora et imperfectiora sunt primo in lucem ederentur, ac postea magis persecta magisque complicata gradatim prodirent. VI. Tellurem, quae postea sicea adparuit et plantis convestiri coepit, ex aquis emersisse. VII. Per aliquod tempus nullam suisse vitam in terris aut vegetalem aut animalem. VIII. Plantas terrestres germinasse antequam animalia nando, Serpendo, volandia , et gradiendo, aquas, aerem terrasque animarent. IX. Mammalia terrestria in lucem edita suisse post alia minus persecta animantia, et praesertim quando iam animantibus aquae scatebant. X. Hominis demum creationem formationi regni animalis sinem imposuisse. Has decem conclusiones Philosophia , rerum naturalium inspectione ac notatione facta Sagacior, nostro hoc aevo invictu demonstrat. Praetermitto alias philosophorum concluSiones, de quibus Moses iacet, quamquam de Conclusione ea quae magni in ro nostia momenti est, non omnino tacere dicendus esse vidoatur: quod nempe magnum temporis intervallum ac longe diuturnius quam vulgo existimetur, inter primam rerum corporearum creationem et ho-
203쪽
minis Iormationem intereesserit. Iloe enim nee valde obseure nee semel Mosen c. II indicare, supra ostensum est. Quaero nunc, in ea temporum remotissimorum vetustate, in ea humanarum disciplinarum insantia , antequam orirentur naturales scientiae quae nostra hae solummodo aetate tanta incrementa suscepere, quaero ii quam, qua ratione, quibus artibus decem illae veritales Mosi inno- .iuerunt' cum per humanas scientias eas non didicerit, reliquum est. ut per divinam revelationem eas acceperit: adeoque creationis historia, quam in principio divinorum librorum legimus, aliquam reve lationem antiquitus a Deo hominibus factam satis evincit.
204쪽
LXXX ll. Valde opportunum mihi videtur, idemque, ut spero, legenti videbitur, si nonnulla hoc in loco quae Angelorum creati O-nem spectant, adiecero. Exsistere substantias quasdam intelligentes, divorsasque cum ab hominibus hominumque animabus, tum a ceteris sensibilibus rehus, quos Scriptura et Ecclesia Angelos Sanctos, vel iniquos spiritus vocant; simulque huiusmodi substantias aeternas non esse, hoc sacrae litterae, Ecclesiae Patres atque Doctores pra sumunt, docent, inculcant. Audiamus s. Thomam i: et Dicitur Prov.
si VII l ex persona Sapientiae sub aeterno) genitae: Dominus possedita me ab initio starum suarum, antequam quidquam faceret a prina cipio a. Sed Angeli sunt facti a Deo: ergo Angeli aliquando non et fuerunt. Solus Deus, Pater et Filius et Spiritus Sanctus, est ab et aeterno. Hoc enim Fides Catholica indubitanter tenet, et omne et contrarium est sicut haereticum resulandum. Sic enim Deus crea- a iuras produxit, quod eas ex nihilo secit, i. e. postquam nihil sue
a rant. v Paulus Apostolus iColoss. I, 16. docet quod et in Ipso lFilio a Dei j condita sunt universa in coelis et in terra, visibilia et invisinitia
et sive Throni,sive Dominationes, sive Principatus sive Potestates. Omnia si per Ipsum et in Ipso creata sunt: et Ipse est ante omnes, et omniau in ipso constant v. In Cantico trium puerorum inter Dei creaturas primi Angeli recensentur: et Benedicte omnia opera Domini Domi-l P. I. q. LXII. ar. in eorp. el d l. Vid. Suarer De angelis L. . e. 2, ubi de fida esse dieit hane propositionem: Angelos de laeto Mn esse aeternos a parte ante, seu non fuisse ex aeternitate erealos n. 4. 2 Similia sunt verba eiusdem Sapientiaa Eecit. XXIV: Ego eae ore suinimi prodivi primogenita anιε om m creaturam.
205쪽
no ... Benedicte Angeli Domini Domino n. Si vero Angeli creati sunt,ia in non sunt aeterni: creatio enim ab aeterno repugnat, quod iam est a nobis demonstralum. Angelos a Deo misso creatos, non modo christiana fidos, sed et philosophorum opinio profitetur, maxime Platonicorum, quorum magister Plato minores Deos a summo esse conditos refert, et ab illis facta deinceps et perpolita reliqua. Dubilatum est, utrum Angeli creati sint una cum mundo coryOreo. S. Basilius scripsit et: et Erat enim, ut apparet, aliquid etiam K ante hoc universum, quod mento quidem nostra contempla - i i possumus non est tamen litteris ullis proditum, quod ruti dilius et cognitione adhuc insantibus nequaquam congruere vici dehatur. Erat quidam mundi productione status antiquior illiso mundo superioribus virtutibus consentaneus, tempore ' anterior, si sempiternus, perpetuus; creaturas autem in ipso Creator omniti una et opifex est ecit .... nempe rationales neque a Spectabil8s nainu turas, et omnem intelligibilium ordinem, quaecumque mentemu nostram Superant, quorum ne nomina quidem investigari possunt. α IIaec enim invisibilis mundi substantiam complent, ut nos Paulusu his verbis docet: n quoniam in Ipso creata sunt omnia, sivo visibilia si-o vo invisibilia,sive Throni, si vo Dominationes, sive Principalus, sque α Potestates, sive Virtutes, sive Angelorum exercitus, sive Archan si gelorum n. Non facile intelligitur hic status anterior tempore et aeternus . congruens substantiis superioribus mundo , qui aevum .imo aeternitas interpretandus videtur. Illis verbis putat Vasquius a intervallum quoddam imaginarium, omni tempore anterius, significari. Suarius credidit statum illum aeternum i non de aeternitais ανarte ante, Sed a parte post intellistendum 2. Petavio a videtur divinitas ipsa potius, vel Dei Verbum indicari a quo conditi et In quo, ceu loco et Spatio, comprehensi sunt coelestes Spiritus, antequam hic mundus et hoc tempus existerct. Quod certum est, Basilius credidit. nihil vere sempiternum esse praeter Deum SensitquB cum Paulo
in eo ipso quem citat loco, Filium Dei sui3se ante Gnnes Thronos,1 II omit I. in Hexae m.
206쪽
Dominutiones, prine alus. Igitur dum ait, Angelos in Dei aeterni
tale Delos et anto tempus inempe anisi hoc nostrum tempus mu- talionibus obnoxium, quod corporum motu metimur , non in meueos ab aeterno creatos docet. Ambrosius 1 in uexaemerone , ubi Basilium sequi solet, et nonnumquam ad verbum vertit: a Angeli, a inquit, Dominationes et Potestates, etsi aliquando coeperunt, eo rant tamen iam, quando hie mundus laetus est . Hieronymus ad c. I. Ep. ad Tit: a Sex mille necdum nostri ο si his implentur anni; et quantas prius aeternitates , quanta tem pora, quantas 3aeculorum Origines suisse arbitrandum est, in quiti bus Angeli, Throni, Dominationes ceteraequo Virtutes servierintu Deo, et absque temporum vicibus atque mensuris Deo iubente sub et stitorintn' Haec dicuntur occasione verborum Pauli s v. 2j: K Ina spem vitae aeternae, quam promisit qui non mentitur Deus, anteu tempora mecularia v. Hieronymus et Augustinus 2 legunt ante tem pora aeterna, ideoque Hieronymus locutionem illam, quantas ae internitates hoc loco usurpat. Verum haoc tempora aeterna non fuerunt Deo coaeterna, ut .ait Augustinus, qui alibi scribit 3 aeterna a Paulo dici tempora, quae ante Se non habent ullum tempus. Verba Apostoli hic et Rom. xvi, 25 omnia solummodo praeleritalompora significare videntur. Ceterum Hieronymus optime norat,Scriiapturas docere unum Creatorem sempiternum esse, nec aeternitatem
tribuebat Angelis, qui eodem in loco docet, Angelis tantum eae largitione Dei datam fuisse immortalitatem. LXXXIII. uuando nam igitur Angeli creati sunt' An una cum mundo corporeo' An vero ante hunc aspectabilem mundum , ut d centes vidimus aliquot Ecclesiae Palem v circa hoc inuenitur du- meae sanetorum gententia, ait s. Thomas: ac perantiqua haec et celebris quaestio est. Communissima tamen Theologorum tenet, quouAnyeia simul cum creatura corporea Sunt creati. Circa hanc controversiam dico 1.' naturali ratione neutram partem demonstrari posse : cum non ex natura rerum , Vas qui id ver-1L. ue. F. 2 Da eiv. Dei L. xu. Easdem graecas voles χ νοις αιωνο , Valg. Vertit temporibus aeternis. Rom. xvi, 25. 3 Lib. eontra Priscillian. c. c.
207쪽
his utor, sid ex Dei solae voluntate pendeat, tali aut tali puncto temporis Angelos produci: Dei autem voluntatem nulla ratione investigare possumus, nisi ex iis quae saeta videmus. Cum igitur non constet ex iis quae Dela videmus , utrum Angeli simul duratione cum Creatura corporea, aut ante illam producti suerint, nihil de voluntate Dei circa punctum productionis ipsorum ex ipsis rebus intelligere possumus. Sed neque ex Patrum traditione , si praescindimus ab Ecclesiae
auctoritato, satis firmum argumcntum pro definienda hac quaesbio, ne derivare possumus. Graecus quidam scriptor in ms. codice apud Petavium i ait: α Omnes propa modum per orbem Ecclesiae. magistri intelligibilem omnem ei angelicam naturam ex .nihilo anu le hunc mundum extitisse docent ε. Verum haec Doctorum con-, sensio salsa est nisi intelligatur ante mandum presectum et ornatum , s. e. ante animalium creationem Angelos ex Stitisse. Conditos ante omnia eorpora Angelos docent cum Basilio . Origenes qui lamen fatetur, non Satis manifeste proditum esse, quando Angeli ereati sint; tum Gregorius Νaaianzenus , Zacharias Mytilenaeus a. Damascenus 3, Severianus Gahalilanus , aliique Graeci, praesertim Ioannes Philoponus qui illius sententiae patrocinium defensionem
que suscepit. idem tradit Moses Ep. Syrus quamvis asserat, populares suos contrariae sententiae adhaesisse. Inter Latinos, praeter citatos Ambrosium et Hieronymum, Hilarius Pictaviensis F, Cassianus et alii s v. Pelav. l. c. in opinioni huic adstipulantur. LXXX l V. Ex adverso Epiphanius Q Illud, ait, evidenter divinus
re sermo declarat, neque post Sidera Productos Angelos, neque an-α Le coelum, terramque constitutos. Est enim certa illa et immu- in labilis sententia, ante coelum et terram nihil omnino condita - L. 1. 1 22 u Mundum hune sensibilem et aspeetabilem laetum esse post intelligibilium
procreationem n seribit p. Pela v. l. 1. 2 4. a vi Ego Gregorio Theologo subseriho. Deeehat enim primum intelligibilem. Substantiam errari; lum sensi hilem . ae demum ex utraque eompositum lio. . minem . . L. 2. e. 3. Ha e. 1, 4: u Feeiι Primum intelligentes eoelestesque viriu-α tes: deinde visibilem et sensibilem mundum n.
angelorum origo terrae ereationa antiquior ab eo dieitur L. xli.
208쪽
a rum rerum exstitisse n. Theodorus Mopsuhslenu scripsit: κ Non a minus stultum est, quando aliqui etiam eorum, qui censentur pii K et divinis Scripturis credere so profitentur, Angelos.et invisibi- a les aliquas virtutes ante visibilia extitisse arbitrantur , cum ex a divina Scriptura nullam huius probationem uiserro possint in . Similia docet Theodoretus, qui tamen addit: dummodo natura An 'gelorum creata suisse concedatur, nihil contra fidem ac pietatem sacere, si quis eos ante coelum et terram conditos dixerit. Basilius Seleueiensis coeli terraeque conditu non anteriores Angelossa cit. Procopius Gazaeus probabiIiorem putat sententiam, cum coelo
Angelos conditos esse. Augustinus De Civ. Dei X l. 19 et alibi 2, eos prima die creatos , et lucis nomine comprehendi putavit: tu men C. XXXII, potestatem cuique facit quod velit sequendi, dummodo creatos a Deo eonstet Angelos. In eamdem sententiam conspirare videtur Gregorius M. qui tamen a ante lucem eos creatos iudieat. Iunilius Africanus una cum coelo et terra productos asserit:
Eueherius Angelos lucis signifieatione creatos intelligit, L e. Primo die. Ita Isidorus Hispalensis, qui idici reo qua udo Angelos dicit saetos anιe omnem creaturam mundi et absolute ante omnem creatu-rom, benigne interpretandus est. Idem dicendum de Beda, qui Angelos docet in ipso principio conditionis saetos cum coelo, terra , aere et aqua δ, quare dum eos dicit ante d creationem mundi creatos, intelligendus est de ordine praelationis, non de temporis quantitate , ut ipse statim subii eit, neque de mundo consummato et formato. Idem tenent Ruperius , Ansberius , et auetor commen tariorum in Psalmos, qui inter Hieronymi opera ponuntur. Hugo Victorinus post coelum iactos Angelos censet; quippe in coelo ipso creatos, quae sere iisdem verbis apud Petrum Lombardum legum
1 Philoponus Theodori adversarius pulat, hune, laetio numine, reprehendere Basilium. 2 Contra Fausum L. XXIl, 10 - De Gen. ad lit. II, 8 - Serm. CCLI. date . At cons XI, 11, ante omne tempus, omnemque temporalem creatur meos extitisse vult. a Mori L. XXVlI . C. 14. 4 se est. in Gen. Et in nexaem. 3 Lib. variari quaesι. in s.
209쪽
tur. Gennadius Massiliensis 1 a In printi pio, inquit, creavit Deus
a. oelum et terram et aquam ex nihilo, et cum adhuc tenebra ast ipsam aquam occultarent. et aqua terram absconderet, facti sun ι. Angeli, et omnes coelestes virtutes, ut non esset otiosa Dei Bou nitas, sed haberet in quibus per multa ante spatia Bonitatem a suam ostendpret , . Ubi illud multa spatia Suarius a intelligii mulsa saecula. Sensit ergo Gennadius vel multa saecula, vel certo longum temporis spatium, inter coeli terraeque creationem, et lueem diei primae intercessisse. Ex his omnibus apparet, Patrum suffragiis quaestionem non posse dirimi. LXXXIV. At potestne ex auctoritate sacrorum codicum certo deliniri' Ea quae ei tantur e Scripturis pro prima sententia prosecto nil roboris habent. De loeo ex Ep. ad Til. nuper aliquid dixi. Quod
ita lue ex iob XXXVIII et XL l est telum imbelle sine ictu. Videri lamen potest Suarius de 3ngelis . L l. c. III. I 20, 21, 22.
Sed nequo pro adcunda ullam iidem faciunt, uti demonstrant Vas-quius et Petavius, quae asseruntur ex Luc. X , 18 videbam salanam quasi fulgur de coelo cadentem 2 et ex Apoc. Xll, quo Michae. lis eum Diabolo pugna in coelo describitur. iidem auctores ostendunt nequo illud Ecel. XVIII: oui vivit in aeternum creavit omnia simul satis firmum argumentum suppeditare. Huno locum alibi ex
Verum ex illo: et In principio creavit Deus coelum et terram n satis res probari videtur. a Litterae sacrae maxi neque veraces .uit Augustinus a. ita dicunt: a In principio secisse Deum coelum ota terram n, ut nihil antea secisso intelligatur, quia hoc potius in prin-eipio secisse dieeretur, si quid secisset anto cetera cuncta quae
fecit. Ergo Deus nec Angelos creavit ante creationem coeli et terrae; nam secus coelum et terram in principio operum suorum et ante omnia alia opera sua non creasset. Iloe argumentum, dicit Suarius, esse metaei me probabile. Praeterea , certumne est, omnino praetermissam a Mose suisse
Angelorum creationem' obiiciebat quidem hoe Mosi Iulianus Apo
210쪽
slata 1 quod scilicet lanium locutus sit de coelis eι ue heri enis e poribus , ita ut Deus, Secundum ipsum, nullius incorporeι sil conditor, sed materiae subieetae ornator. At veteres aliqui creationis Angelorum Mosen meminisse putarunt vel sub coeli nomine, ut Origines, Beda, Stratius; vel lucis , quod Augustino non displicuit. Ego sa cito dabo, explicito et peculiari loco de procreatione Angelorum Mosen non loqui; sortasse quia, ut ait Cyrillus, quae a sensu remota sunt. dissicile a nobis intelliguntur; nee voluit ille ea seri plis committere quais a legentibus percipi nou possent; quae ratio praecipue in Hebraeos valet, ut Chrysostomus ad verut 2. Verum omnino existimandum videtur, eum de his, implicite saltem, esse
locutum: nec enim, de Angelis saepsi mentionem facturus, volebat eos increatos putari. Mn quidem arbitror, i Psum in Londiazo u L coo-lorum nomine Angelos intelligeremus, sed potius comprehendisseeoeli nomine ea omnia quae coelestia vocabantur, in quibus Primi sunt Angeli. Id patet ex Ps. CXLVIlI, in quo, ut Su4rius oh. servat, ii quod Moses implicite dixerat, exponi quod ammodo atque enucleari videtur. Nam primo coelestia generatim ad Dei lau. clem invitantur: α Laudate Dominum de coelis, laudato cum in Excelsis χ: deinde declaratur quid coelestium nomine veniat: a Laudato eum omnes Angeli eius, laudate eum omnes virtutes eius. I su date eum sol et luna .... quia ipse dixit et sacta sunt, ipse mandavit et creata Suni. DLXXXVI. Maxime vero lavet doctrinae huic et allataa interpretationi verborum Mosis Coneilii Lat. IV deerotum quo dicitur: Deus Creator omnium visibilium et inuisibilium, spiris uultum et eorporalium, qui sua omnipotenti virιule simul ab initio temporis utrumque de
mih eondidit creaturam, spiritualem et corporalem, anuelicam Di delicet et mundanam, et deinde humanam quasi communem eae Spiritu et eorpore constiιulam. Tametsi Patrum Lateraneusium ea men non fuerit ut hanc quaestionem dirimerent, sed ut alios damnarent errores, quod alibi cum f. Thoma indieavi l gg XXI, XX l V lo tamen sutendum videtur cum Suario, Concilium in formula illa praedi- clam quoque doctrinam profiteri , et prima verba Geneseos modo