장음표시 사용
231쪽
vaambin vitiosi lingiuis proximum,
Q Vina sunt actus linguae in proximum vitiosi Resp.Altissint in thdicio, lii extra iudicium. Qui extra iudiciumrRespon. Ait Catechismus sequentia. e. rinio,Omne mendacium,quodcunque illud sin item nimia loquacitas,uerba quoque Otiosa. .α.cte. Seeundo, Omnis simulatio, di fictio, tuae contra rectam rationem sint .m x. Tertio, Fallaciae, doli,&fraudes, acceptim
.s uario,Μaledii innς ,&imprecationes maloru. .s Quinto, Detractiones, murmurationes, contrumelia conuicia,im properia niuriae, Malia nαiti sexto, Assentatores, quietium de peccatis, vitus homines laudant -.ri septimo, Amici, qui mortifero morbo laboranti negant esse periculum: cum sit, ita cognati, ir pinqui. tauo, Libellorum famosorum authores.
. ia. Nono,Mendacium iocorum, vel ossiciosum,item hypocrisis. .s Decimo, supra omnia est graue peccatum, ob. rre utim&impugnatio Catholicae fidei, item mali loqui de Doctoribus ecclesiasticis, magistros malarum doctrinarum, Merrorum extollere laudibus se. r. Vndecimo , Qui semin/nt inter ciues, amicos discordias 'innio. Duodecimo, Qui Audiunt dictas malas locutio. nes, nec impediun e cuni possint, atque debeant -.i Quaenam mendacia sunt grauiorar .Ina,quaecudamno alterius sunt,sed maxime illa, quibus ae religione,ol inreligionem mentitur. Quia
232쪽
Quinam possunt in iudicio lingua peccare Resp. nu. .cte. Ait Catech.Primo Accusatores, rei in criminali nu.i. obus Secina do, petitores,& actores, debitores,in ciuilibus; Tertio, Te si eb; QEarto, Ad uocati Patroni, Procuratores, Notarii, Quinto, Iudices,4 inag
Quae sint prohibita iudicibus. Resp. contra in i iustitiam, ames iudicia exerceant, sententiamve ferant: Ne incognita re,& causa iudicent . Ne condemnent innocetes,& absoluant nocentes Nepretio,aut gratia, ne odio, aut amore moueantur : Ne apud illos sit acceptio personarum,sedata Paruun v magnum audiant.
Quid de reis dicendum Resp. Vult eos Deus e nos rum confiteri, cum ex iudicia formula interrogantur, mendacium enim tuncisis prohibitum est.
Quid de testibusλResp. Ait Catech.De his a Paro . Isic diligenter agendum est; Illis Deus prohibet fabsum testimonium, sed imperat etiam, ut erum dia
cant De hoc ait S. Aug. Qui veritatem occultat, dui dicit mendacium,uterque reus est: Ille quia pro 'esse non vult. Hic quia nocere desiderat. Extra iudicium interdum licet verum tacere; In iudicio testis a iudice legitime interrogatus verum omnino fateri . . debet: Cauendum tamen illi est,ne suae memoriae ni .mium confidat, affrmetque pro certo, quod expim ratum non habet . Quid Deus prohibet patronis, Advocatis, de ali cnu. in eausarum actoribus Res p. Ut benigne superuenianti egentibus, Vt opera,&patrocinio suo non desint necessariis hominum teporibus; viiii iustas causas non defendant Ne calumnia lites protrahantine alant auaritia si mercedem laboras,&operae suae iure,
dii monendum accusatoribus,actoribus,&peia . tirocibus3Respon.Ne contra iustitiam,aut passione aliqua,ut amore,velodio, aut avaritia adducti lites , aeuaccusationes tentetris Vt verum semper dicant,
233쪽
di exaninio loquantur Nunquam contra alicum s famam loquantur, etiam si ab illis contra iustitia ira isdi arbitrentur, cogitantes inter ipsos 'talem essecos iu ndi opem, ut eiusdem corporis, quod est Eccles membra sint.
- . virtutu in linguae erga seipsum . proximum r
. Resp. Ita est. . - .es Ad quot capita illi actus reduci possunt' Reso Ad duo, nempe ad illos , qui tantin iudicio Masillos qui fiuiit extra iudicium. . Quomodo quis virtuose segeret in iudicio si fant tuae in praecedenti capite dicti sim t. inii sunt linguae actus virtuosi extra iudicium Resp. Multi veluti sequentes niti Primo Diligens custodia linguae, ne labatur in
sermone. num. I.2. . secundo. Perpendere tempus,locum, circunsta
se tias loquendi, atque tacendi. MLaet Tertio Exercere se in silentio, exemplo Christi, qui illud usque ad trigesimum annum seruauit. maris. Fugereomnia vitia, peccata linguae, qu dicta sunt. ucam minis. Recognoscere linguam ut maximum Dei beneficium, de illoque gratias illi agere. axnu. ro Sexto Uti lingua iuxta finem a Deo illi datum. . o. septim Vsum linguetsubdere legi Dei, rectetque rationi. .iφ. Octauo Dei laudes frequentissime, deuoteque celebrare. Nono Verbis conssari afflictos, dorere ignoras ira, corrigere delinquentes,4 similia prastare.
234쪽
Decimo Concio natores, Confessores, senes, Patres, duperiores lingua erudire in furi res. Vndec in o. Semper loqui veritate,& exanimo, mr .a. scisncere cum proxinais. Duodeeimo. Non uti clamorosa, aut indecorala exi. . . cutione. .
Decimo tertio Bene loqui de proximis, inquan ex munio. tum veritati conmum est. Decimoquarto. Aliorum delicta excusare, sua arg.ibia.
aecusare. Decimoquinto Res a proximis bene gestas opis portune laudare, suas opportune tacere. Decimo. xto Honore in loquendo afficere maiores, d superiores Aliaque huinsmodi. Qualiam intentione isti actus sunt eliciendit Primo ut legi Dei pareamus, secund5 ut redis raeti m nostras locutiones conformemus Tertio. Vt lingua utamur iuxta finem a Deo illi datum .Quarto, ut nostra locutio secundum vii tute sit; Qtiinto ut Deo gloriam; nobis, ac proximis utilitatem exhibeamus.
QValis doctrina a Parachis de hoc praecepto tradenda est Respia Primo debeneexpliorchoc pr*ceptum, quod pertinetad intellectum Secun dido proponere motiva, quibus populi ad obseruantiam illius inducantur,quod pertinet ad voluntatem. Quaenam sunt ista motiva Res p. Generaliter loquendo sunt. Necessitas, utilitas facilita damna,
incommoda, iustitia, honestas, similia,in partici r- . lari, seque'tia talia dici possunt Necessitas, quia Deus praecepit virtutes,&prohi- - 1.o c. buit vitia, quae dicta sunt: Immini autem parendi
legi Dei a cessitas sub maximis paenis data est.
235쪽
se multo magis vitioso, rationem reddereopus est ,- is Impossibili es vitare poenas, quas Deus peccatis
linguae daturum se diffit. . iacte Damna inexplicabilia abusum linguae sequuntur, tam respectu ci quam sui, proximorum . i. r. 6. Deus grauissimas poenas illi appositu; Maledici regnum Dei non possidebunt; Vir linguosus non dirigetur in terra; Perdes omnes,qui loquuntur mendacium;&alia huiusmodi ' ex nu. ro. Quia bittitur lingua, Deoiniuriam facit, abutendo tam nobili instrumento ab illo cum maxima hominis utilitate dato:& maxima iniuria Dei est, per
uertere finem,quem pie lingua dedit. .r. Siclo Quitur contra proximum , illum ostendit: Qui inale loquitur,. illum scandali Eat 3 Ex peccatis linguae mundus repleturna alis; a cultates,iama ita, animae salus periclit intur Qui isditur saepeos.fensas patienter ferre non potest; ideo vult illas per sequi,& se vindicare,hinc lites,contentiones,rixa inimicitiae,iniuriae,cides, aliaque mala proficiscuntur: Quod si sermones malam contineant doctrina, vel vitiosi sint, replent mundum naendaciis, atque peccatis: Ecce quam modicus ignis linguae, munduveluti magnam siluam incemiit. .is .is. Damnum infert sibi, qui mala loquitur: Detu
lo at,dehonestat linguam sitam Famam suam lidit declarando,in animosito vitia resideres: Reddit se alijs odiosum,&mitius gratum Multos sibi inimicos facit Dat occasionem aliis,ut sibi maledicant
ns.1o Vtilitates multae ex bono usu linguae sequuntur: Homo sic Deum honorat Potest mereri tali usu vi- tam aeternam,&fugere infernum sitat dam,quae dicta sunt Reddit se beneuolum. amabilem,
gratum alus: Prodest proximis:rseipsum virtutibus
n. α.nu. Iustum est Deo obedire Neminem l dere Iam etiam ad proprium finem destinare, unicuique.
236쪽
quod siluin est , tribuere. Bonus lingua usus res digua, honesta, excell-s, laudab lis est: Vbi enim est virtus,ibi etia ista sunt: Hoc bono usu Confesbres, Concionatores, scriptores, Doctores, Praeliti, Magistratus, Poetae, Orai Tes,&alia famam, honorem,&gloria sibi coparant. Facilitas; Non est dissicile uti lingua ad finem, qui Illicon naturalis est: Facere alteri quod quis vult fieri sibi dificiIe videi non debet Natura ad bene I quendum inclinat Sinatura corrupta, ut infirmi, habet dissicultatem; sanata a gratia, & diuinis auxiliis confirmata,omnia posse sperare debet:Nihil difficile volenti Iucunditas Nihil iucundius,quam bona conscientia,&Operari secundum virtutem: Effectus recti sermonis iucundissimi sunt In ab usu linguae molastiae
Dim cultas in abusur Qui proximum etdit Verbis, nu.1 in maxima se constituit dissiculiate salutis: C enim peccatum sne satisfactione famae non remittatur: Haec autem satisfactio fiat vel partis offensa reminsione, vel partis, cui fecit cis, num, humiliatione. Vtrumque autem uissicillime fiat, sequitur dissicuutas magna salutis,ut dictum et . Ait praeterea Catechismus Grauitas ab usu Si in ninio. amguare niuitis cognosci potest; Diabolus dicitur me caci j paterra Mendaces graue Odium Diri uinum runt: impium est ea detin lingua bened: cere Deum di maledicere proximos': Vanitate,&mendacio fides,ac verit is de mundo tolluntur,quae humanae societatis arctissima vincula sunt; unce illis sublatis, summa confusio in hominilnis,scut in Dεmonibus, quod sequatur, necesse est
Exculationes Catechitinus sic confiitat Si quis nu. 1 I. ara. dicat, Prudentis est inelitiri in tempore; Responden M. dum prudentiam carnis mortem esse : Et in ori esse magis nitendum suae prudentiar, qua ira Dei prouidentia: si alius di*t: Mendacium mendacio com
237쪽
pensari posse . Dicendium, vindictam esse hib*tam, S nullum suo detrimento debere se vindicare. Si opponant di facultatem , fragilitatem raturae a proponenda auxilia gratiae: Si quis dicat ex consuetudine peccare lingua: Dicendum,aliam procurandam esse consuetudinem bene loquendi Sidicatur plurimos lingua peccairesdici deber,malos, peccatores non esse iram standos. si dica ne saepe vera dicensi,mala mi sine,dicendum, Christianum p tius debere omnia mala pati,quam peccare: Qui dicunt se ioco mentiri,vel utilitate;dicendum. De omni verbo otioso in die iudicii rationem esse reddendam:&rati aerenti primo regnum Dei, caetera esse illi adiicienda. His,& similibus populi ad obseruatiariam huius praecepti adduci pessunt
238쪽
conrepifices δε-um proximi tui te desidero bis uxorem eius , non seruum, non ancillam , non Muem, ν amum, ne omnia qua i Bassunt. Vaenam est materia huius rein
is finis Res Dirigere Par αh- ad congruam illoraim explicationem Quid hoc loco tractandum Resp. Primbde praeceptis Secundo De obseruan-ria illorum Tertio . De suuis pro diu obse
In quotcapita diuidenda tractatior e*.In qu
239쪽
Tertium, De actibus viri si , vivosiscorais
. De corde iam erus concupiscentia
Homo habet cor Resp.Habet, est principalis
Miunt partes homini, irin ales Resp. Cori lingua,& ibanus,seu membra exteriora,sed cor primum in terramites parte hocum habet Quid est cor Resp. Est primus Ans,vel prima sodes cognitionis,& amoris. Quae suiu principales illius operationes' . Cognitio, re dilectio Quis finis Resp. Primo Deus, ut cognoscendus,&amandus propter seipsum; Secundo, Proximus,
di bona ipsius ut cognoscendusi diligendus non propter seipsum,sed propter Deum In corde adest uis cognoscendi, Samandi r vesp.Adest.
Quaenam illarum est principalis 3 Resp. Visamanis di, Cognitio enim in gratiam amoris data est. Qtio modo appellaturuis amandi 'esp. Volun
Quomodo uis cognoscendit Respon.intellectus,
Quomodo haec duo ad inuicem sunt ordinata Respon Intellectus,& ratio iudicant voluntati,quae resint bonae, vel malae; quaediligenda , vel odioliabendae; voluntas debet iuxta praescriptum lati ni diligere,&amare. In corde adest uis concupiscedi res, que sunt e.
240쪽
tra se meipon. Habet. Quo oappellatur haec uis Respond. nc - piscentia.
Quis dedit illam cordi Resp.Ait Catech Deo au thorea natura nobis insita est. Haseuis bona,an mala est Rem Deo bona, S nu.ε. . .se
recta, &rationi obtemperansdata est sed primoruparentum noli rorii in peccato,iactum est, ut illa naturae fines transiliens , usque adeo deprauata sit, ut ad ea concupiscenda saepe excitetur, quae spiritui,&rationi repugnant Quid est haec concupiscentia Resp. Ait Catech. Est commotio quaedam acuis animi,qua impulsi homines,quas non habent res iucundas appetunt . Quaenam materia illius Resp. Res iucunda: non habitae. Qua forma Respon Ille impulsus,velcommotio ibid. appetitus. Quod effetens Resp.Illa uisa natura in corde ho ibid. minis radicata.
Quisfinis Resp. Vt homo extrinseca,seu non ha ibid.bita opportune appetat,&obimeat. Haec concupiscelitia potest esse bona 8 mala QResp. Dissinguendum est te vi concupiscendi,&de .io. ipsa Gncuplicentia illa dicit potentiam , haec usum potentiae; Illa quatenus a Deo est, bona existit,pr
ut vero a peccato corrupta est, non mala, sed infirma,&deprauata dicitur. quatenus vero dicit Vsum,
exercitium concupiscentiae tunc bona, mala esse potes Nonne in Paulus hanc concupiscentiam appel- - σ.D lat peccatum' Respond. Appellati non quia supe ρα- catum, sed quia esi a peccato di inclinat ad pecca His nus.
Quaenam concupiscentia est bona Resp.Illa,quae ηαλ a lege Dei,&a recta ratione regulatur. -.ι Quae mala lResp. Illa,quae contra te em Dei,&re m. I..