Conspectus præsentaneæ morborum conditionis

91쪽

et essentialem. In primo Casu eXanthematum retrocesSionem, atque sudoris disparitionem Consequitur ; phlogosis autem in faucibus , et aphiae in lingua apparuerunt , ea vero Phlogosi cito disparente , de quodam sensu levis ardoris in Oesophago aegrotantes Conqueruntur ' ; tunc delirant, etiam furiose , speCtra Vident , potulenta renuunt, lintea mordent, animo etiam deficiunt, mens ad momenta redit, et spem salutis abjiciunt, salivaaCidum olens Copiosa ex ore profluit , musculi faciei Convelluntur , Urina limpida mingitur, pulsus sunt parvi, parum febriles, lenti: haec autem omnia gravissima mymptomata Cito conquiescunt , si sudor iterum adveniat , aut malignus humor ad abdomen transferatUr.

In chronica hydrophobia , sive potius essentiali, primum aegri per aliquod tem-

Idem venenum , quod phlogosim in faucibus exhibebat , ad oesophagum descendens , aut levem ardoris sensum Producit, aut imaginem cujusdam holi doglutiendi praebet angustiam inferentis; sed ad stomachum postea veniens iterum ardorem facit. Nud8 Patst oesophagum multo minus seusibilem esse prae faucibus, et

92쪽

tis dolore ; nunc evigilant , nunc dor- amiunt ; ad motum torpidi lente mandu- acant; eorum os foetet, quin tamen de Iulio oesophagi adhuc incommodo ConqUe- drantur. Se se expliCant in ore scorbuti nphoenomena posita in oris foetore , et gingivarum cruentatione ψ accusant postea isensum cujusdam tenuis ardoris , et Ve- tIuti scalpsionis in oesophago , atque tUΠC , ἡ enarrata hydrophobiae incommoda se se Produnt, quae sudore viscido, et foetido exanthemata ferente, atque Constanti tam tummodo superantur. Id autem si obtineri non possit, Venenum ad stomachum descendit, perpetuas inferens animi desectiones. Mandibulae varias Convulsiones

ostendunt ό de tremore cordis interdum aegri Conqueruntur, in pandiculationem Conuulsivam incidunt , qua mandibula inferior distracta aliquandiu persistit, aesi essent morituri Cum sensu , et apprehensione imminentis mortis. Talis autem nascitur tractu temporis oesophagi , et praesertim stomachi insensibilitas , ut expetant , atque impune bibant spiritum vini , atque potum Calidum appetentes, ab

eo praecalido non laedantur , alvus adstricta est, et abdomen depressum . . Ci

bum respuunt, pulsus vix est febrilis ,

93쪽

sed febres Variae subsequuntur , quibus natura sudorem molitur , denique , Cessante omni sUdoris reCUrsu, post ConVulsiones , non tamen Vehementes , et lypOthimias frequenter venientes , et demum 6yncope moriuntUr.

Ex aphiis in ore aceto repressis vidi 1entam hydrophobiam in juvene, qui nostra febre purpurata laborabat : oborto sudore , leVabatur , neglecto , hydrophobia redibat. Foemina jam aetate proVecta, qUae

nunquam aestate sudabat , per plures menses Cum magno ejulatu, et clamore, mordendique desiderio , . et delirio , miserrime per plures Vices, redeunte hoc malo, jactata est, quod mitescebat, aut

intermittebat , si phlogosis, aptitaeque in

ore advenirent. DemUm CVm ad pulmones malignus humor transiisset, peripneumoniae quadam specie convulsionibus com

juncta , celeriter sublata est. Addam observationem pueri, cui hujusce febris pu PUratae venenum habenti glandulae colli induratae sunt dolentes, et liveutes : CU- ratio instituta est per purgantia, et glandularum color lividus abiit, imminuto etiam corpore glandularum sed . venter intumuit tympanitico modo , atque dolebat cum alvi fluxu, urinae nunc parCae,

94쪽

nunC Copiosae erant , et saepius tenues ;cibos tamen appetebat; SCrotum, et utrum-qUe Crus, sed praesertim dextrum intumuit usque ad lumbos , brachium sinistrum , digitique interdum rigebant; non deerant signa summa hujusce morbi posita in aure sinistra minore, et pulsuum conditione : febris semper erat Continua, sive potius quotidiana remittens sine frigore. ScrotUm plurimam aquam stillavit , et detumuit; abdomen molle factum est, et subsedit ; sine ulla transudatione di minuta est phlegmasia cruris dexteri , et tunc vesiculae miliares sine sudore apparUerunt , signi, non Crisis rationem habentes ; anOrexia advenit, et vomendi Conatus , atque puer querebatur de sensu cujusdam flammae inordinate recurrentis in oesophago ; statim ac hic sensus accedebat subdelirus , rabidus , furiosus ululabat , atque mordendi immani desiderio, et adstantes scalpendi agebatur. Cum autem mens aliqua perstaret se nullo modo , tum ab ululatu , tum a mordendi , et adstantes impetendi desiderio se posse Continore significabat. Apparente aliqua phlogosi , in faucibus melius se habuit , atque aptitas in palato genitas Consignavit , sed interim abdomen iterum elatum est, postea denuo vomuit, alimenta de-

95쪽

trectabat , et potulenta, iterumque , sed minus impetuose delirabat, et post Convulsiones minuto, celerique pulsu facto mortuus est Cum iis signis , quae oesophagum , et stomachum in gangraenam abiisse significabant. Quae Circa hydrophobiam nostro in morbo ob servavi , docent hydrophobiae venenum ex morsu canis rabidi genitum multam Cum nostri morbi veneno assinitatem habere, atque venenum rabidi canis primum

etiam cerebrum assicere , atqUe eX Cerebro per fauces , et verisimiliter per nervos ex intima medullari cerebri substantia descendere , et in oesophago se figere ; hydrophobiae autem phoenomena apparere , quando Venenum se figit in oes Phago. Morbi vero superatio expectanda videtur ab iis remediis , quae prompte resolVUnt , atque per sudores virulentam . materiam dispellunt. Canes in hydrophobiam incidere dicuntur , eo quod HUH- quam sudent, sed hoc nostrae hydrophobiae infortunium praesertim eos corripit, quibus dissicilis sudor est, atque animadverti plerosque aegrorum , qui in hanc calamitatem inciderunt, confessos suis .e

se neC aestate sudare ConsUEVisse.

Duo autem adhuc animadvertenda habeo , quorum primum est notabilis febris

96쪽

. 76 diminutio, statimac ab aliis partibus transmissum venenum oesophagum ferit , reditusque majoris febris , si ab oesophago

ad alias partes transferatur, itaut vehemens etiam febris ab eruptione exanthematica sustentata statim veluti cesset pulsulento facto , gracilique, dum Oesophagus assicitur. Alterum est singularis natura de Iirii , quod spectra varia offert, et ea quadam asseverantia indicata ab aegris, qui sui adhuc CompoteS SUnt. Caeterum licet praecipua phoenomena in omni hydrophobia constantia sint pro vario impetu iUflammationis, ejus eXtensionis , et statu nervorum , aliqua etiam insigni varietate morbus progreditur.

Character hujus haemophtoes sequens

est. Interdum aura ex abdomine , aut

aliis locis oriens , et aliquem dolorem , aut nullum in pectore asserens , gignit repentinum sputum sanguinis , qui affatim iteratis vicibus rejicitur. Hoc sputum ad ipsum aegri sensum ex pectore Venit, vix autem ulla tussis est. Sanguis hic Spumosus nou est, sed saepe Sutiuscus ,

97쪽

atque solutus. Hujusmodi Orgasmus sanguinis frequens in foeminis est , quibus

menses ex ordine non fluunt. Vidi repente evanescentem dolorem Calcanei , momento fere temporis post excitatum

dorsi dolorem sputum sanguinis dedisse. Nisi destillatio ad pectus una adjuncta fuerit, per plures annos sine phlyseos periculo etiam perdurat. Interdum autem hujusmodi sputum proficiscitur ex quadam plethora sanguinis invasis pulmonalibus sensim genita , quae ad illam plenitudinem paullatim augescit, ut vasis disruptis affatim sanguis effundatur. Alias autem materia morbifica ab externo pectore in dolore lateris huic morbo proprio ad pulmonem fertur, Vasa rodit , et aperit, sanguinisque SpUtum producit. Verisimile etiam est sicut in externo

Corpore , ita intus produci varices , in quibus sanguis colligatur , atque iis disruptis effundatur ; hujusmodi aegri de

quodam pectoris graVatiVO SenSU Conqueruntur , deinde repente Sanguinem gru-mΟSum eXPUUnt, atque postea sanguinem

Obscurum , fluidumque non exigua Copia reddunt cum pauca tussi , quod sputum sanguinis , licet etiam Violentum sit, Prompte postea Conquiescit.

98쪽

Quod si in minimis venulis, quae circRvesiculas pulmonales rete faciunt, san guis stasim agat , sputa redduntur obducta veluti tela nigra araneosa. Ea prima fronte ad atram bilem referenda esse Videntur, sed ea, quae subsequuntur, evbdenter cruenta probant illum nigrorem pertinere ad sanguinem , qui stasim egit. In quarto demum stadio sanguine jam gangraenosam aliquam naturam adepto , atque in pulmonibus vim suam exerentis producitur etiam sputum Cruentum, quod ob SCUrUm , Solutumque sanguinem exhibet , neque exigua Copia rejicitur. In hac haemophtoe , quacumque ex Caussa veniat, duo Constanter observavi: I.' quod sanguis spumosus , rutilusque non sit, sed fuscus , et saepissime solutus ; 2.' tussis molestiam non asserat Consuevit porro sputum per intervalla re

dire , atque diu morbus trahi, quin phtysim inferat, nisi aut bilis acris, et aphto-εa, aut congestio in pulmonibus ex lympha coacta , et subphlogistica adjungatur:

puto autem id evenire pluribus de caussis. Sanguis nimirum plerumque ex Venis disruptis venit, atque morbus potius adstasim, quam ad inflammationem ducit, et debilitata actione nervorum, alius ominnino exurgit in oeconomia animali status diversus ab eo , qui favet suppurationi,

99쪽

JHultiplices utique esse possunt CaUSsae

dispnoeae, sed eas tantum , quae frequentius eam in hoc morbo producunt ,

Ex affectis musculis pectoris nascitur respirandi difficultas, tunc tussis, et paullo fortior inspiratio sine dolore non sUnt , atque ad tactum etiam loco peculiariter affecto pectus dolet. Hic dolor aut aCe bior , aut remissior est , prout materia morbifica, aut instar rheumatismi musCU-Ios tenet , aut eos instar erysipelatis ferit. Sive sanguinis , sive lymphae spissitudo in hac aegritudine facile eveniens ex materiae morbificae actione spirandi dinsicultatem facit, in qua inspiratio incompleta , et dissicilis est, atque si tussis

adest, ea se se prodit praesertim in conatu inspirationis ; atque phoenomena Observantur, quae ab Auctoribus attributa sunt pulmoni repleto : morbus enim noster , nisi bilis acris , et subphlogistica adjuncta sit, potius ad stasim humores ducit , quam ad inflammationem. Consuevit autem plerumque inferior, et externa pulmonis substantia prirnum assci , praesertim si dispnoea fiat ex lymphae visci-

100쪽

8Oditate. Lympha autem haec dum resolvitur, partim in CircuItum urgetur, partim fertur ad interiores partes pulmonis , ethronchia , itaui quae primum in dispnoeatussis nulla, aut minima aderat, progrediente morbo , cum utilitate molesta adveniat.

Hujusmodi infarctus Iymphae , nisi resolvatur , accedente spasmo , a StimVIO , ut acrimonia materiae impaCtae , reCUrrentes facit cum sibilo magno spirandi difficultates , cum asphyxia etiam ConjUn-Ctas , Cordis tremore, et aliqua palpitatione. Pulsus est brevis, inaequalis, parvus , etiam deficiens ; urinae autem Variae sunt , saepius Copiosae , et aqueae. Oppressivi insultus inordinate , et Cum Vehementia recurrunt, atque, remittente accessione , febris evidens redditur cum pulsu Contracto , atque interdum etiam , obtenta majori vasorum libertate , sudores erumpUnt proprium odorem olentes Pluries solet, et diu etiam natura Cum morbo conflictari, quae perpetuo conatUr materiae ex pulmone dimotionem, atque in vias sanguinis infusionem. Ad hunci

statum morbo redacto tunc ea obserVRΠ-tur , quae pertinent ad futuram erupti nem EXanthematicam. Verum si natura id Operari non potuerit, pereunt aeόri ex