Georgii Buchanani ... Opera omnia, historica, chronologica, juridica, politica, satyrica & poetica ... curante Thoma Ruddimanno, a.m. cum indicibus rerum memorabilium, et praefatione Petri Burmanni, in duos tomos distributa item, rudimenta ... access

발행: 1725년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

LIBER III.

i o Iuppiter in coeli media regione locavit, Qua secat aequatrix obliquam linea ranam, Quique hiemes placido gelidas a vere Coturus Separat, in partes hanc atque hanc dividit aequas. Proxima Sidonii sulgent illustria Tauri r s Sidera: quinque Hyades pcr frontem & cornua sparsae

Fata gemunt fratris, fraternaque sata gementea Irrorant tepidis sitientes imbribus agros. Laxa etiam rutilis lucent palearia flammis Tergaque , nec genibus pedibusve illustria desunt i so Sidera, nec segnis torpet sine lumine venter. Ultima lucis egens tenues vanescix in auras Pars, Athamanicum nisi quae pecus ante pusillis Ignescit' facibus, cognataque sidera jungit. Hic 1 Atlantiadas extremum includere Taurum iss Fama canit septem, sed septima rara videri Abscondit moestos tenui caligine vultus: Seu dolor in caussa est, & adhuc lacrymabile Trojae Exitium deflet, faciemque Electra recondit: Sive timor, maεnum fu3iens quod Oriona seser6o Defendat tenebris: sive indignata cubile Sisyphium lateat Merope, quod sola sororum Passa si sit imparibus connubia jungere taedis. Hae licet haud magnis illustrent aethera flammis, Magnum nomen habent: quod tempora commoda signent

16s Messibus, & sulcis semen mandare subactis. Hoc igitur spatio procumbit poplite flexo

Taurus Agenoreus roseum conversus ad ortum,

Ad gelidas arctos, aequantem lumina spiram Noctibus effugiens: hunc Iuppiter intulit astris,iro Uecturae solvens pretium, quod ab Aside terra

Incolumem Europam Cretaeas vexit ad oras. Jam mihi Ledaeos concordia pectora fratres

Suspice

I stri ue biemes putidat Imprudenter mea sententia. Docta noster Arietem in sectione verna 4 unesuJ Ita potius lagendum arbi- hic reponiti cujus prima stella totis 23 tror cum Pine. Commel. Ne I 'ε, quam fere gradibus inde abest , & I7 gr. Ignestum & iungunt, uti in Omnibus aliis min. iii Boream declinat. Ad. Remur. At - codicibus. qui Buchananiam non Poetarum modo, s Hae AilantiaI J Ita libri praedicti, sed & Astronomorum quorundam sic lo. alii omnes, ev MN. 'mur Atlantiadas. quendi consuetudo faeile excusae. 6 I a pasti Pincier. Commel. & rsu ,

a Pincier. Commel. & Is ρη, 'Ia su , de Pincieri in margiae habet

482쪽

suspice perspicuis insignes. corpora stellis. Verticibus superam spiram, qua flectit habenasi s Arduus Athiopas Sol cum rasistissimus urit, Nulla Syenitas cum protem L umbra colonos. Promeruit coelum pietas, mortisque vicissuta Divita cum Patre motae, Ditisque severi Alternis lubeunda domus: data proxima sedes 18o Solstitio, liquidum qua cingens linea eoelum Praecipitis ' dirimit confinia veris ab aestu. Proximus his densos Cancer Iunonius isnes Explicat. Herculeis ausia1 subrepere plantis Forcipe vulnifica infestus, cum scilicet herosi 8r Comprimeret statinis crescentem in vulnera Lernam Hunc pede contritum Alcides occidit, in astra Intulit occisum implacabilis ira novercae, Perque caput chelasque & duri tegmina dorsi, Aspersit densas non multo lumine stellas.

Aspicit adversum V versus consurgere Cancrum :Hunc etiam Herculeis non aequa laboribus inter Sidera nutrivit Juno: Tyrinthias heros Exitium late pecori dominisque serentem ips immanem immanis prostravit vulnere clavae: Coelum Iuno dedit caeno, magnosque per artus Accendit claras illustri luminet stellas. Pone subit pedibus Virgo subjecta Bootae, Luminibus flagrat caput, & manus, & sinuosae 2 o Collucent tunicae, ' lucet pes, lucidus alis Igni, inardescit, maturis lucet aristis Spica manus dextrae. : nec promtum ponere nomen Virginis est: sive illi Ceres despectat ab alto Arva, parens legum lc frugum, nataque repertatos Iam placata, avidi fortunat vota coloni: Sive Isis longis permensa erroribus orbem,

si inam Dea sit Phariis de Graja facta juvenca: Si re

male.

x minJ Praedicti libri. Divi Nemees. 3 DiamJ Praedicti libri, etenim. 4 Loret rer, Meidus alis Imris inardesiisl Desunt haec in praedictis horis. In Pinc.

Quod etiam probat eruditissimus Λd. Regius, Ptolemaei . Theonis , Proclide Astronomorum consensu ι notatque primae magnitudinis stellam, quae Graeis cis . Latinis' ea dicitur, ab Hyis ino & Germanici commentatore in extra virginis manu perperam collo

cari.

483쪽

LIBER III.

Sive eiam Liber, cum fleret fata parentis Impotuit coelo Erigonem: seu lucida sedem

a io Vindicat hie terras fugiens Astraea nocentes, Pastquam operum socium primum mactare juvencum Impia sustinuit soboles aetatis ahenae, Deinde etiam versis cognata in funera dextris Polluit innocuam natorum sanguine terram, ais AEneaque in saevum mutavit secula serrum. Nec procul autumni saevus confinia sanat Scorpio, monstrum ingens, late per caerula coeli 4 Brachia protendens, re curvae spicula Caudae: Signiferi sextam metitur corpore partem, axo Erigonae propior chelarum exporrigit arcus, Et speciem justae meditatur fingere librae, Ut cum luce pares umbrarum examinet horas: Ac magno tepidos propendens corpore in Austros Effugit aequantem noctes cum luce Colurum. ais Sidera pauca quidem rutilo splendore coruscant, Caetera lucis egent hebeti marcentia flamma: Iuppiter altra dedit caeso decus Orione. Nec mihi semisero . Chiron indictus abibis Corpore, nubigenum justissime Centaurorum , et Jo Saucia crura gemens Lemaei tabe veneni: Iratus morti inllanti, nimiumque moranti, Crudeles Parcas crudeliaque astra vocabas. Non tulit e justo miseri senis ore querelas Iuppiter: aeternumque dcdit pro morte petita 2 3s Vivere, languidulitque ornavit corporet stellis, Cruraque & intentum cum telo in Scorpion arcum: Iussit di autumni marcentis claudere metam, Cum

I mel Pincier. Commet.&x Nee noenu Septimo Zodia ei loco Scorpium reponit, priscos Graecos &Hyginum secutus, qui totum illud stellarum sestema quod in Australi AEquatoris eonfinio Virginem & Sagittarium toto eo gr. intervallo interiacet , unum sidus Seorpii appellant. Quo respexit

Μaro Georg. I. -0st tibi Iam braebia contrahit ardens Scorpius. Θ earti iusta plus parte relin Uria Clarius autem Ovidius Met. Il.

Porrigit ιη spatium signorum mer ra duonum. Posteriores autem Scorpium in duo signa tribuerunt , Priorem Clus partem, qua ad virginem &AEquatorem chela ex po rixit . Graece Latine Libram apis pellantes : posteriorem vero partem, cor pus & caudam complexam, signum octainvum , Peculiari Scorpii nomine indito.

constituentes.

484쪽

DE SPHAERA

Cum gelida donec faciat divortia bruma

χ o Hic anni taciturna quies, sine murmure venti Alcyone tutos praestant super aequora nidos. Terra gelu constricta jacet, nix candida moli Vellere torpentes operit cum frugibus agros: Donec debilibus flammis Phoebeius axis a s Stellatum Rinocerota intrans, Aquilonis ad auras Scandere paullatim tentet, nimiumque morantem Lucibus exiguis cogat concedere notiem. Hunc coelo imposuit Liber, quod sorte Typhoea Cum 3 fugerent, Diique in varias formidine formas 2so Mutati sele teferent volucrumque serarumque, Ipse sub hirsuti velatus tegmine capri Vitavit calidas hac fraude Typhoeos iras, In coeloque sui posuit monumenta pericli. Non procul inflexa lymphas effundit ab urnaasr Phryx puer ldaeis tendentem retia silvis Armiger in coelum rapuit Jovis: ignibus olli Ardet apex, ardent humeri, & cum pectore mammae, Et F manus & lumbi, genuum nitet ignibus orbis, Stellatique pedes; qua prona inflactitur urna, 26 o Stellarum si liquidis series intermicat undis. Hunc inter Phryxique pecus, coelestia pingunt aequora squamigeri Pisces: Borealibus auris Hic propior majorque, Noto vicinior ille: Collucent parvis per I lucida corpora stellis. 26s Alter ad alterius caudam se vertit, utrumque. BisI Cayieornil luS. Hart. Se alii quidam Iibri, curacom . x stiis otte TuburaJ Pincier. Commet.&-monumenta Tuber. t Cum fugeret.. 3 Figerenti Pincier. Gene v. & coma mel. fugeret. 4 iambus ollit observat accuratiisimus Regius poetam nostrum hanc stellarum Aquarii Astrothesiam ex Hygino traduxisse: eum autem ille multum diversus abeat a Ptolemaeo de Astronomis, qui in capite unam tantum stellam reponunt, nullam in cubitis, nullam in pectore aut mammis, in lumbis, genibus aut pedi bus nullas , existimat Regius totum hune locum, ut aptius Astronomorum descriptioni conveniat, sic emendandum: -- Ignibus olli , Ardet apex , ardenι humeri O manus unaisque, ct ulna , . D femur θ' elunes, is exura micantia fammis ἔTum quam uva tenes vestιι, snspensaqtie dex

Hudria, ct illuseris qua prona infestitur urse

na xstetarum liqvidia limes intermeat undis.

6 Stellarum liqui J Praedicti libri, δε-rtes internataι . alii omnes. Se RIS. hines

485쪽

LIBER III.

Bis seni iaculis splendes m linea iungit. Et dirimit, veteres quem coeli dicere Nodum Consuevere, ' illic quod hiems finita reducat

In sese volucrem volvendis mensibus annum,17o Nectat & extremos cum Phryxxo Ariete Ρiices: Dignatos coelo Pisces, quod mater amoris Cum suferet lavam cum prole Typhoeos iram . Jamque iter Euphrates hibernis imbribus auctus Impediisset aquis, scindentes flumina pinnisi s Lenibus in tuta statuerunt numina ripa. Astra per haec duodena regens Sol aureus axem Partitur celerem duodenis mensibus annum. Hunc medium spatiis aequis utrinque diremtum Linea percurrit, Per quam Sol aureus axem 28o Semper agit, nusquamque suo de limite flectens Hinc atque hinc senas magno de corpore partes Signiferi cernit, per quas errantia cursum Lumina permutant: propius vestigia Solis Sarpe premunt, praeeuntve, aut aequis passibus ignes 2bs Adjungunt famulos dextra laevaque, nec audent Longius a domini nitidis divertere flammis. At Phoebe, nec Signifero contenta vagari, Qua patet in latum, nunc celsa excurrit in Arcton. Nunc humili curru madidos deflectit in Aultros 2so Explorans vigili torrarum devia flamma. Dumque redit, mediam transverso tramite spiram Porcurrens item obscura ferrugine vultum Ipsa tegit, saepe obscura ferrugine fratrem Induit, di lubitis mortalia corda tenebris

19s I errificat: ' Graii hinc secere Ecliptica nomen, Sidera quod spira hac Titania semper in una Deficiant , trepidisque negent sua lumina terris. Est etiam occulti dirimens confinia coeli Circulus a nostri qui semper tangitur orbis3oo Margine, Finitor vero connomine dictus: Nam quodcunque supra est tellurem vi fila coeli Finit ab inferna seclusum parte, Polumque Dividit in geminas aequali mole cavernas.

ducis

Harum sub terris semper latet altera, semper os Altera conspicua est; partes hic limes in omnes

486쪽

Serpit humi, terrae extremis & stringitur oris. Nec tamen immota sese statione coercet, Terrarum coelique affixus partibus iisdem: Nec pariter mundo circumvolvente recurrit 3io Semper ad occasum, roseo sugitivus ab ortu, Ceu reliquae nitidum quae ' cingunt aethera spitae :Sed nunc Parrhasiam sensim se flectit ad Arcton, Nunc pluvios Austros, modo sese inclinat ad Eurum, Et Zephyros fugit, aut sequitur vestigia Phoebi, 3 is Et vespertinas Atlantis radit arenas; Et quocunque moves gressum, tecum illa movetur, Et fugit, & sequitur, coelum terrasque 3 recondens Ante, rctro condens, & quantum subtrahit una Parte, alia reddit, cunctasque volatilis oras Iro Permutat, semperque novus semperque vetustus. Finitor visus visu finitur, & omnem Separat in geminas partes aequaliter orbem: Si neque prospectum montes vallesque profundae Impediant. sed camporum se libera planis 31s Lumina diffundant spatiis, ta cuspide visus Undique porrectum seriant nullo obice coelum. Hanc igitur quoties metam sis sidera supra Tollere cernuntur, stellarum credimus ortum; Cum subeunt, oculos & praecipitata relinquunt, 33o Occasum appellamus: & hoc se limite claudit Lux intempestas fugiensque sequensque Ienebra . Et quanquam numero non est comprendere certo Tot Finitores, quod coeli terminus idem Omnibus in populis non sit, nec limes eisdem 33s Idm permaneat, minimo quoties momento Mutavcre locum: tamen omnes cogere visum est Sub geminas formas: nam luces noctibus aequans Circulus incumbens quibus est a vertice summo Ad perpendiculum, partes is findit in aequas 3 o Sic Finitorem. ut, qua iungit sectio partes, Dimensis spatiis sic angulus cxeat aequus, Quattuor ' ut coelum in partes discriminet aequas: Unde fit ut rectus recte dicatur Horizon.

.ingitur.

credens AnteJ Ita legendum arbitror. sublua distinctione . quam libri omnes post retaniam hic adhibent. 4 marmor tit J Deest hic versus in Pine. commet. & 9

487쪽

3 Hie orbis quibus est situs, una nocte dieque Conspiciunt totum se circumvolvere coelum, Et geminus mundi vertex declivis utrinque Radit Horiχontem, geminoque in vertice stellae Perspicue surgunt iis omni nocte caduntque, Et tarda in vetitum demergunt lumina pontum. 3so At vero quando aequantis prope segmina cycli Illinc obtusus, hinc angulus exit acutus, Finitor sese obliquat: Polus alter in undis Conditur Antipodum regnis illustris, & alter Ducit 3 inoccidua puppes per caerula flamma, 3ss Et dirimit coelum ac terras obliquus Horizon, Nec totum nobis facit ' unquam visite coelum. Hos Finitores, sed partes semper in aequas, Innumerae dirimunt 1 cingentes aethera spirat,

36o Angulus: at nomen, multis licet, omnibus unum A medio posuere die: sermone vocatur Quippe Graio sub culmine coeli Linea quae Phoebi medium discriminat orbem, Perque caput nostrum gelidam hinc decurrit ad Arcton, Inde Polum inferni lucentem in culmine mundi, Quum medius rerum minimas Sol esticit umbras. Hanc quoque sub terris volucri cum Delius axe Attigit, offusum chaos illaetabile noctis Involvit nobis hominumque boumque labores,3 o Et simul occasu, simul aequis Phoebus ab ortu Exclusus spatiis media illic luce refulget, Et nostro adversum radiis illuminat orbem. Quum nobis contra nox intempesta silentes Sternit aquas pelagi, ponunt tua murmura venti, 37s Perque nemus volucres, pecudesque seraeque per herbas, Perque maris magni scopulosa cubilia cete Accipiunt mollem per languida membra soporem. Is quibus est semper terris aut urbibus idem Circulus, ex aequo semper dirimuntur ab ortu

dua, prout in omnibus Edit. MS. I eiscidua exhibet, quod viri docti sententiam

confirmat.

idem

488쪽

38o Occasuque, unoque iis SoI pariter momento Arduus e medio fulgentis culmine coeli Indicit requiem, dc sextam denuntiat horam.

Ne te praeteream, veterum celeberrima vatum I. achea carminibus via, lato limite coelum

38s Quae decoras dirimisque, & sera nocte ' refulges, Incurrisque oculis, toti ec spectabilis orbi Luce nites grata, quot ira innubilus aer Mittit inosii Mos eculi ad palatia visus. Et quia conspicuo facilis candore notari es, 39o Lactea nomen habes: vel quod nisi fabula priscis Uatibus imposuit de magnae lacteus humor Ubere Iunonis susus trans vel se per asstra Caeruleum infecit candenti limite coelum. Sunt quibus ad superos, & magni tecta tonantis 39ς Hac iter esse placet: stant qui iam corpore functis

Manibus hic aedem credant relIare beatis, Curarum expertes ubi, securique laborum Perpetuum degant ceu Dii feliciter aevum. Nec desunt Phaethonteae vestigia flammae oo Qui credant retinere Polum, cum devius aNis Phoebeus rectore novo prope moenia munda Diruit, aetherios flamma populante penates: Nec qui, principio rerum cum fingeret auctor Partibus e variis orbem cocunte caverna os Hinc atque hinc, coeli summis in partibus oras Commissas, tenuisse notas . ut 2ilicet orbis

Hac velut extrema maneat compagC cicatriX. At quibus occultas rerum perquirere causas

Cura fuit, multas magno sine lumine stellas io Exiguas si credunt collata luce nitorem Gignere, sed qualem vel sera crepuscula reddunt, Vel cum venturo pallescunt sidera Phoebo. Hos inter quicquid spatii concluditur orbes, In quinas secuit veterum solertia Zonas:

a Inδe,14 MS Geddet Indueit. 3 Ne te praeterea in J MS. Ad. Regii. x D sexiamJ Diei scit. artificialis, sive Nee te praeteream: quod & magis probati meridiem. filludit ad earum resionum dum videtur. consuetudinem . in quibus aestivis Solis 4 R ιροὶ Ita MS. SI vetustiores edi-

ardoribus homines domi se continere ac ti : Hard. vero Sc recentiores omnes , quieti dare consueverunt. Imitatur au- refulgens. tem illud Manilii lib. I. v. 631. Immbi J And. Hari , t ubi tu , Merium praecidit Olympum, Pincier. 5cc, penetrat lis. Disce que dum , tamque examinaι laram. 4 ExigPaιJ Pincier. &c. Exuuum.

489쪽

i s Quarum quae medium ' praeeingit maxima coelum, H ne spira aequorei Cancri finitur, & illine Clauditur humentes Capricorni limite ad Austros,

Orbita qua rapidis teritur Phoebea quadrigis. His quia carceribus semper Titanius axis zo Flectitur, ec radiis subjectam Iorret acutis Tellurcm, antiqui Zonam dixere perustam. At quod complexu spatium breviore coescet, Hinc qui Maenaliam circumfluit ambitus Uriam, Illinc adversi amplexus fastigia coeli 42s Conspicuus tantum infernis Antarchicus oris, Horrentes di xcre plagas, & frigore pigro Torpentes, hebes obliqua quod cuspide Titan vix tenebras densas vincat splendore maligno, Et caeca obductum lateat caligine coelum. 43o Has inter mediamque duae late aethera laxis Amplexae pandunt spatiis, moderamine leni Frinore ' quod flammas hebetent, & frigora flammis. I lis quoque suppositae secuerunt aequora terra: In Zonas totidem veteres, nam circulus Ursas 43s Qui tenet amplexu, terras despectat inertes, Frigore damnatas, tenebris tetraque sepultas Noche, diem cum sol post tempora longa reduxit, Obliquos avertit equos, humilisque peroras Circuli extremas declivis moenia mundi, o Porrigit & longam exiguis de collibus umbram. Ergo pima jacet sine fruge, sine arbore tellus,

Aut nivibus canis horrens, aut frigore torpens, Obruta vel tetra caligine, rara ferarum ,

Nulla per incultas hominum vestigia terrasos Ostendit =: gelidis Boreas effusus ab antris Saevit, Sc horriferis flabris sua regna flagellat, Iratique maris lento torpore ligatas Sternit aquas, stringitque gelu Neptunia regna, Marmoreum fundens per languida stagna rigorem. 4so Par habitus coeli atque soli sub cardine mundi Adverso, & similis concreti ignavia ponti. Proxima post gelidas duplex plaga tenditur oras, Sed quas culturae patientes mitior aeg

fretur.

490쪽

473 DE SPHAERA

mcit, hinc flammis glaciem solventibus, illinc sy Frigoribus rapidum fiammae moderantibus aestum. Altera finitima est arvis, quae Parrhasis Arctos Despicit, ad calidam a Thule porrecta Syenen:

Felix terra virum ingeniis & robore, selix Frugibus & foetu pecorum, quae postulat usus 46o Naturae, quae luxuries profundere gaudet; Quicquid deliciis penerit corruptior aetas Suffcit e gremio tellus foecunda benigno. At plaga ad algentem trans AEgocerota CanoponPar coelo, non aequa solo, prope tota refuso ψ6s Mergitur Oceano; late regna humida Nerei

Exercent canos vasto cum murmure fluctus.

Si qua patet magno tellus ' exsert Volando, Balbaries inculta tenet, non legibus urbes Divitibus tenues aequant, non pCena coercet so Carceribus sontes, nec sunt sua praemia laudi: Sed sera saevities alterno sanguine gaudens, Nec contenta odium fuso satiare cruore, Ni laniet mandatque artus, dapibusque nefandis Exuat humanos polluto gutture mores: s male nec informes ursi, nec Parthica Tigris, Nec leo Marmaricis patrat vastator in oris, Caedibus aut nullis rabies expleta luporum. At Tropicos inter magnae pars in sima terrae,

Sub media porrecta die, pulsatur anhelis 8o Solis equis: illic semper nox aequa diei Dividit aequales tenebrarum & luminis horas. Ergo quibus causi is rerum quaesisse latentes Cura fuit, studioque acri perfringere claustra Abdita naturae, & venturis prodere sectis, 8s Illic exustas flagranti sidere terras Crediderant nullo sua viscera solvere foetu, Sed flerili squalere situ, Phoebumque propinquum

Ignibus epotos in coelum haurire vapores: Hinc fore nec siccis ut sese attollat arenis 49o Herba, nemus nullas ramorum eX porrigat umbras, Vixque serant rapidum sitientes diniades aestum. At melior caecas naturae expengere caussas

Libra Posidonii, medio sub limite coeli Qui ver perpetuum & nulla violabile bruma 9s Esse putat, viridesque aeterno gramine Campos.

I ExsertaJ MS. ex . a Satiaret Ala . suurare. Nam

SEARCH

MENU NAVIGATION