장음표시 사용
491쪽
Nam si sub Tropico serventi fiasica Syene, Atque ultra fuscam tellus porrecta Srenen AEthiopum colitur populis. moderatior ora Interioris ager gignet pecudesque virosque, scio Quaeque virum praesens pecudumque expostulat usus. Quippe Syenitas calidi sub sidere Cancri Quod seriat recta radiorum cuspide torrens Illic Sol propius, lentasque retentet habenas, Acrius in se stat cuncta & violentius urit. sos At medio subjecta Polo moderatior arva Sol coquit, ic quanquam radiis sublimis acutis Figat humum, nullaque arbor se protegat umbra: At rapidus lapsu celeri sic transvolat axis, Ut terra afflatu nocturni frigoris algens .rio Concipiat modicos properantis sideris aestus, Namque ibi perpetuo cum sit nox aequa diei,
Quo magis est tenuis, citius vim frigoris acrInduit, ic dense subiens penetralia terraesis Visceribus caecis, Stygiaque in sede sepultum Evocat ignavum supera ad convexa rigorem. Quid Z quod ubi minimas hic Phoebus contrahit umbras Nudaque maturis aestas flavescit aristis. Tuni Scythicεs radiis Taurus propioribus ictus sto Squalentes tu muros obsessaque culmina longis Frigoribus coelo ostendit, canaeque propinquo Tabescunt a Sole nives, glacieque soluta In mare spumiseros praeceps rapit impetus amneS.
Tum nebulam tenuem, & sicci spiracula sumis 2s Halat humus: tum Riphaeis erumpit ab antris Sudificus Boreas, rupesque & laxa flagellans Nubibus aerias nudat squalentibus Alpes, Et Taurum, & mediis insertum Caucason astris: Nigrantemque hiemem, di piceae caliginis agmens o In medium cogit coelum stridentibus alis, AEthiopumque solo sitientes irrigat herbas, Temperat & nimios scecundis imbribus aestus. Inde ruens praeceps altis de montibus unda Torrentes impellit aquas, pecudesque feras ues Is Villarum cum strage trahit, perque arva refusi 79
492쪽
Mille vias pandunt vasto cum murmure rivi. Quos ubi corruleum Nilus collegit in alveum Riparum impatiens, late per plana jacentis AZxypti diffundit aquas, gem aliaque arvas o Foecundat Libyci selici illigine limi.
Quoque magis rapido coelum candescit ab aestu, Hoc magis obscuris vellit te nubibus aer: Quo magis obliquam feriunt Phochea SyencnTcla, minus densa coelum nigrcicit ab umbra. s s Nec minus adverta mundi regione remotum Cum Sol AEgocerota tenti, contraria r gna
AEthiopum pluvii flabris uvel cere ab Austri Credibile est, & flamina Etesia & annua cogi Nubila, quae nimios compescant imbribus .citus ,sso Qua Zona occultum Ie torrida nectit ad inem. Quamlibet haec firmis altrinxerit argumentis. Dia Posidonii mens, vis rationis & auctor Vix paucis fecere fidem. Calaica donec Classis, iter quaerens nitidis ad littora gemmissss Erecunda, & fuscos radiis propioribus indos,
Deprendit secreta orbis , tenebrilque sepulta Eruit, innumeris ec rura habitata colonis
Vidit, qua medium Phoe bi terit orbita Coelum , Percutit & recta subjectas cuspidc tcrras,r6o Taprobanen findens ditem, Brasiliaque arva, Arva voluptati tenerae blanditque dicata Deliciis, cornu quae copia larga benigno Et veras genialis honos fovet: aurea durae Mala ferunt silvae, ridet vestita coloressiss Terra novos, odor Ambrosius de suavibus halat Floribus, dc blandis volucrum strepit aura querelis. et Mesreel Pine. Commel. S I 9 . diam. bume e. 3 Reseri Iesem libri, de ΜS. reddM.
493쪽
GEORGII BUCHANANI SCOTIDE SPHAERA
UNC mihi stellarumque ortus obitusique
Canenti Sis facilis, caussas penitus dum promolatentes s Cur lenta Oceanum linquant haec, illla repente Signa per obliquum properent aseendere coelum: s Cur iterum salsias subeant haec Ocyus undas, Illa trahant tardos lento moIimine gressus: Cur ubi Sol mediam coeli conscenait in arcem Longior hie, alibi contractior exeat umbrarCur Thebaea suas consumat Pyramis umbras rio Cur hic aequa dies semper cum nocte recurrat, Una dies dc nox una illic finiat annum. Qualiter e gremio magnae telluris in oras Luminis herba recens tenetum cum tollit aeumen , Et, coelo sese ostendit, tum dicimus 3 ortam: is Aut quibus indulsit melior natura moventem Memora animam, lucem cum primum hausere, parentis Mox egressa alvo, nata atque exorta putamus: At cum fracta malis aut fella senilibus annisi LinquantJ Pincier. Commes. 84 Ε- ditio anni 94, fgιημ. x a Bebaal Pincier. Gen. Commel. 8c vel sten. Pharbea, male: Nebaea enim in Buchanani autographo seriptum se vi disse testatur Ad. stegius. Pyramis autem Thebaea dicta est a Thebis nobilissima urbe AEgypti , a Busiride Rege ejus nominis secundo ad Nili ripam eondita, quam Heliopolim Diodorus Siculus , Strabo Diospolim , Ptolemaeus Dio spolim magnam appellavere, sub latitudine s Sr. 3O min. positam, maximae amplitudinis, summaque Regum munificentia
desneeps cultam, Ze illustribus operum
monumentis certatim Ornatam. Inter
caetera obelisci fuere ex alabastri te lapiis de pyramidali forma, primum a Busiris ut tradit Diodorus' aut lilii re lut Pliis ni tum Sochi & Ramase, mabno numero & immensa mole constructi: quorum umbras lub solstitio aestivo in ea lavi titudine an suo se statu cmhimemm lux inis uit Cassi odorus j ultra constructioni patia nulla parte respici oportuit. '
494쪽
In gremium ter recidunt, seseque resolvunt,to Effugiuntque oculos, occasum obitumque vocamus. Haec ad sidereos motus sermonis egestas Transtulit aptavitque vocabula, scilicet ortum . Sideris appellans, quoties emersit ab ima Parte poli, nostrisque oculis impervia liquitas Regna, & ab infernis ascendens manibus, orae Limitis evicit qui nostrum terminat orbem. . Rursus ubi repetens in serni devia mundi' . LTransit Horizontem, de nostris subtracta recondit Sese stella oculis, obitum dixere priore :3o Ceu pereant salsis Neptuni immersa lacunis, Quae sugiunt nostros abeuntia lumina visus. Aut tibi mane novo redeunt pontoque videntur Exsertare saces, subito ceu nata 3 decore' Cum retegunt vultus, stellarum hunc dicimus ortum.J Nec tamen occasus simplex est nomen & ortus, Nec modus & ratio: nam cum velocior isnis Assequitur Solem. & radiorum luce corusca Obsessus latet, & languentia lumina condit, Hunc primis vigil excubiis de nocte requirens, qo Occasum vocat has vicino Sole latebras. Inde ubi jam Phoebo sic profert mane relicto Stella iterum, & paullum Solis velocior axem Praevenit emergens, ortum dixere Poctae: Heliacum vulgus nomen secere, quod ortum 4s Hunc atque occasum faciat vicinia Solis. Quin etiam quoties coeli per Coerula templa Stella pari curia iungit sua lumina Soli, Una oriens, pati ter sera se nocte recondens: Cosmicon hunc ortum Graji dixere, Latini. so Matutinum: obitus, primo cum ' vesperis ortu Cum stella occiduo sep condit in aequore, Grajis Acronychos, Latio sed vespertinus habetur. At quae Sole novo subito exoriente recedunt
bentur. Et eosdem, quanquam in Poetae autographo deletos, retinere tamen Regio placuit, in inquit unde analogia ilia ortus o oeeassusIiderum deduna se, etiam num μιωu inteflueretur. Quasi eum ex Neo
495쪽
Ultima de coeli statione, & lumina Iberors AEquore demergunt, & rursus nocte resurgunt, Eoique faces ostendunt margine coeli, Quum Sol Hesperias praeceps descendit in undas,
Cosmicum eum lapsum dicunt, atque acronychum ortum δVel pertinum ortum, matutinumque receptum Io Aulonii dixere senes, quique arva colentes Spectabant coeli faciem, quique aequora velis Permensi , & ducibus per spumea caerula stellis Junxerunt varias vaga per commercia gentes, Et qui per memores signarunt secula fastos. 6s Nec tamen astrifero fulgentia sidera coelo omnibus in terris uno se tempore condunt, Aut retegunt, cunctis neque sese aequaliter oris Ostendunt spatio aequati: led quas super urbes Evolat AEquator luces cum noctibus aequans,
o Sidera cuncta illis paribus surguntque caduntque Momentis, paribus lucent paribusque teguntur Condita , sub terras, vel condita lumine Solis. Nec qui eouam in latis flammarum ' est aetheris oris, Quod non sese illis volvendo praebeat anno. At quibus a terra sese altius exserit Arctos, Pervigiles totis hi cernunt noctibus ignes, Qui sibi commissa nunquam e statione recedunt. Quoque magis fugit a flabris Aquilonis acutis Stella oriens, vigiles ostendit tardius ignes, 8o Et tanto subit Hesperias maturius undas. Sed quibus infernis lucens Antainicus oris Luminibus vertex praecingitur, omnia nobis Nox tegit, aeternisque latent obsessa tenebris. Nec minus & nobis tota lucentia nocte 8s Astra latent illos, aut sera ex aequore surgunt, Et si vix visa iterum ponto sua lumina condunt. At quibus Assyria scrutari sidera cura Propositum, variasque vices deprendere sati, Non obitum stellae unius speculantur & ortum, o Sed signorum ortus numerant a limite cycli Fini.
496쪽
Finitoris, ubi inserni liquere recessus Orbis, & Eoi surgentes margine coeli Invisunt nostras alterno lumine terras. Iidem obitum dicunt, quoties se sidus Iberum sis In mare praecipitat, mundique extrema latentis Claustra subit, seu mane novo, seu vespere sero, Seu medio flagrante die, seu nocte sopora, Cum pigra implacidas mulcent oblivia curas. Ergo ter octonas bis sex cum signa per horas roo Collustrent terras, non aequis singula surgunt Momentis, aequisve cadunt, sed tardius illa. Haec spatio breviore suas ex aequore flammas Attollunt, quamvis signis mensura sit una Omnibus, & partes aeque dirimantur in aequas. Ios Hos varios signorum obitus Chaldaeus in orbe Astrolabo cernens, docuit ratione sagaci Mensura incertos cena deprendere motus. Nam cum ter quinas partes AEquator in horas Perpetuo attollat, totidemque sub aequoris undis aio Deprimat, hunc statuit signis discordibus ortus Esse modum, & justo metiri examine, quanto Tardius his illis spatio cmergantque cadantque. Et velut apposita motus deprendere norma. Nam cum signa trahunt ponto surgentia secum I is Ex aequante cyclo justa plus parte, vocarunt Rectium ortum: at plures quoties eX κ' uore partes Signiferi emergunt, quam spirae aequaliter orbem Quae secat, ex aequoque a cardine di istat utroque, . Hunc rite obliquum signorum dixeris ortum. 3 curiat Pincier. Commel. & I ρε ter. 3 Ponto μυσω -MS. secum sιν-
497쪽
Libri 4uarti Sphaerae G EORGII BUCHANANI,
SIGNUM autem recto surgens quod ab aequoris undis
Tramite conscendit loca, qua licet, ardua coeli, - Tarde oritur, lentoque gradu, spatiumque requirit Temporis hoc majus, quo rectius exit ab undis.s Inflexum contra quod iter molitur, ec orbem Lumina sistentem molli curvamine linquens Nititur obliqui clivum conscendere Coeli, Deproperat cursum & velocibus utitur alis: Quoque via magis inflexa contendit in altum, io Hoe spatio exoritur signum emergitque minori. Pur ratio occasus. Nam cum labentia signa Plus ex orbe trahunt qui luces noctibus aequat, Quam proprio e circo, rectus perhibebitur ille occasus: led Zodiaci cum mergitur arcusas Major, di aequantis cycli minor occidit, illum obliqui occabus voce insignire licebit. Signum autem recto sese quod in sequora lapsu Praecipitat, vastis metuens immergier undis, Occasum tardat: quoque est sublimior ille 23 In coelo locus unde cadit, magis hoc quoque crescit Ille metus, majore mora & subit aequora lignum. Quod vero obliquo loca per declivia flexu Tendit in Oceanum, trepidat Brmidine nulla, Et tanquam fractum leni curvamine lapsumas Sentiat, occasum properat: quo obliquior autem Ille, sub Hesperias signum hoc cadit Ocyus undas. Haec tamen iis aliter, queis Sphaera est recta,quibusque
Per caput atque pedes aequatrix linea currit,
Et geminus vertex in Finitore quiescit,3 o Eveniunt: aliter queis primi cingulus orbis Hac caput, atque pedes illac declinat, ubi alter Exstat Horizontem supra Polus, alter in ima Mundi parte latet tantum spectabilis illis Qui nostris adversa premunt vestigia plantis.
yy Namque globi in recto positu, si lectio fiat
498쪽
AEquantis spirae, & vicini Signiferi aequas
Quattuor in partes 3 quarum par umbra diei Incipiat binas in Librae atque Arietis ortu: Et totidem auratas ubi Phoebus flectit habenas o Cornutus Caper dc metuendus forfice Cancer: Quadrans Zodiaci tunc cum quadrante diebus AEquantis noctes, qui limite clausus eodem, Temporis aequali spatio surgitque caditque. Nec tamen hinc sequitur, quadrantum partibus aequis 4s Competere, ut parili ipatio surgantque cadantque. Nam qui principio properantius aethera scandit, Praecipiti aut lapsu Mauro se littore condit, In fine is peragit lento molimine gressum. Ast cujus partes primae cunctanter in altum so Emergunt, aut Hesperiis se fluctibus abdunt, Postremae accelerant cursum & velocius urgent. Quadrantes igitur bini, queis limina Librae Atque Athamantei pecoris primordia donant, Etu principio plures ex aequore partesss Signiferi educant, quam spirae aequaliter orbem Quae secat, ex aequoque a cardine distat utroque, Attamen aequali tollunt se tempore dc abdunt. In reliquis quos AEgoceros, quos Carcinus ardens Incipiunt, equidem anticipans AEquator eundo Io Signiferum circum superat, par fit tamen ille Currenti, parilique mora clarum aethera scandunt, Et parili occiduis merguntur tempore in undis. Non secus ac bini, quibus est par robur eundi, Parque pari spatio quam debent tangere meta, 6s Qui prior excurrit pedibus pernicibus, idem Praevertit comitem, sed tandem festus eundo Deficit, & tardo mutat molimine cursum: Par iter ingrediens sellinat lentius alter,
Sed propiora serens positae vestigia metae o Accelerat pedibus, comitem prcmit, urget & instat, Assequiturque simulque scopum hic pede tangit & ille. Hic vero observa & memori tibi mente rcconde Segmina Lodiaci paria, di distantia utrinque A quo Intervallo, vel primo a stigmate Librae, 7s Vel pecoris per aquas quod Phryxum vexit & Hellen, Vel Cancri aestivi, vel brumalis Capricorni, Surgere mominibus paribus, paridusque recondi Ergo
499쪽
Ergo se adversis radiis serientia fgna Experiuntur idem. Nec Tauro rectior exit 8a Scorpius, aut Aries donat sua tempora Libm, Aut Astraea jubet lentos descendere Pisces: Par Geminis Chiron, & idem quod Carcinus ardens Humidus AEgoceros, nec plus Leo tollitur Urna. Tertio enim duo si possunt componier uni 8s Una etiam illorum est, & par mensura duorum. Atqui aliud signum semper licet addere binis oppositis, cum quo pariter sic distet utrumque Quattuor a punctorum aliquo, quae diximus ante. Sic Aries dc julla Bilanx cum Virginis ailroso Conserri possunt, Nam primo a iiigmate Cancri Dux ovium, Virgoque pudens aequaliter absunt. Virgo eadem, & recto pendens examine Libra, Librae principium pariter fugiuntque premunt 'ue. Ergo quod Astraeae par Libra Ariesque, necesse est sis Esse pares etiam Libramque oviumque maritum. Id reliquis, quae se radiis & lumine spectant
Adversis, quadrat par demonstratio signis. Sin Equatorem non rectus findat Horizon In Sphaerae obliquo politu, dirimatur in arcus Ioo AEquales geminos qui luces noctibus aequat Circulus, & bis sex signorum argenteus ordo: Nempe ubi se medios communi vulnere scindunt, Qua dux lanigeri pecoris cava cornua flectit, Et qua Libra suas demittit pendula lances: ios Signifer hic medius mediusque AEquator eodem Temporis ascendunt spatio. labuntur eodem. Attamen hos ipsos si in partes ruperis aequas, Intentitque oculis, quo tempore quaelibet harum Ascendatu e cadatve notes, nunc o us hujus iso Tollere se partem, rursu love sub aequore mergi, Nunc partem illius veraci lumine cernes. Namque arcus illi, quos Phryxi vector & Helles Orditur, qui virgineo clauduntur ab altro, AEtheris alta petunt tali certamine, cujust Is Principio Oceanum citius Phoebi orbita linquat, Tardius AEquator, sed cum jam extrema propinquant, Signifero cunctante, volat properantius AEquans. Contra arcus, quorum nutans examine justo
I Neς τὸπωJ Hos quinque versus e Lucani lib. IX. v. 3I. & seqq. mutuo cepit Pincterus.
500쪽
Libra caput, quorum Pisces cXtrema tuentur. IIo Sic surgunt, ut principio velocius aequans Linquat Horizontem, quam Signifer orbis, Eoum: Paullatim mediaque via laxatur eunti Signifero frenum, comiti si tinguntur habenae. Signum hic Phrixaei quo distat ab Arietis ortu 12s Parte ab utraque minus, fugit hoc obliquius undas, Et nitidi citius superat falligia coeli: Quo vero ad iustae quodvis exordia Librae Accedit propius, minus hoc se obliquat ab Indo Littore progrediens, & serius aethera vincit.
IIo Ergo via surgunt flexa Caper, Hydria, Pisces, Dux ovium, Taurusque minax, geminique puelli. Ait Cancer, Nemeesque pavor, Virgoque malign*Desertrix terrae, speciesque bilancis, & acer Scorpio, Centaurusque truci spectabilis arcu,
I 3s Conscendunt recto coelum sublime meatu. At vero recto scandentia limite coelum Signa petunt udas molli curvamine lymphas: Quaeque per obliquos Eoo cardine flexus Emergunt, recto rapiuntur in aequora Casu. t o Hinc signa adverssis in se vertentia vultus, Non velut in recta pariter sua lumina Sphaera Promere in hoc positu, pariterque recondere constat.
Hic quanto signum l patio conscendit Olympum, Tanto illi oppositum spatio descendit Olympo :14s Quaque mora signum subit udae Tethyos undas, Oppositum hac udae quoque Tethyos exit ab undis. Quin signis aequo fugientibus intervallo Alterutrum e punctis, queis nox aequata diei Nomen habere dedit, metae contingit Eoae I so Limen momentis paribus transire, parique Tempore in adversae se limine condere metae. Conser in hac Sphaera res haec quoque digna notatu)Luminis oppositi se percutientia telis Signa iissem signis in Sphaera, cujus Horizon Is Lineaque aequatrix recto se tramite findunt: Conser, di invenies, duo retondere duobus Juncta simul junctis, nec poscere plusve minusve Temporis haec illis, seu se super aequora tollant 'Margine ab Eoo, medii seu culmine coeli 16o Praecipitata maris sub aquas labantur Iberi. Hactenus exposuit Ieses mea Musa modumque , Signa quibus scandant nitidi latera ardua coeli,