장음표시 사용
281쪽
iro t Prajecto Vibellum , dixisset meistius j ad D.referuntur. Μajoris /igi ur' momenti negotia . per appellMionem , Principis judicio; relam sit . sere ad exemplum Romulῖ , qui de gravissilias ' causis late decemebat, Ievior permitinetebat Senatoribus , ut es apud Diqn sium Halicarnas . Lib. 2. p. m. 87. mulis ti, igitur nomii ibus beqe se habet vox. Pr neipis in λ ι. ao. I. irim bene
. Nox Praetoris . Ut verota Prineipem hic et in Praexorem mutat Hotomanus, sic Pr . torem in Pνineinm Bach ius. in I. so. de aeqάir. rer, domin. etiam perperam , ut diai dissertulline da dominio
Ad L. I. . T de inoffic. testam. Miror esse , quos uritaverit Ul. planus in d. l. I. Vesba rius , ut Florentiae leguntur, haec sunt; Sciendum es, frequentes esse ino ios quere. ias: omnibus enim tam parentibus, quam liberis , do inofficioso lisei d putare . G. gnati enim proprii , qui sunt ultra fra. ι rem . melius facerent , s se Iumribas
Inanibus vo vexavnt i cum obtinere spem non Mbere ι . . De singulis videa-
. . Ait , frequentes esse inscisse qaere, Ias . Ad quae Accurhus notae , 6;ς es' - mendaciam, . Ignoscant 'Ulpiant .manes homini male teriato. & magi. ignoscant , cum vere addiderit , , vel die, quia loquituν seeundum sua rempora ' .
. . iis enim selemus loqui , & ita se res - habet . Magni scilicet. apud Romanos' , fiebat testamenti iactio . neque enim li- . hester intestati decedoant . , si, bona.
sua , sibi amplius non profutura, largiebantur iis, qui ea meruissent . Et magna quoque i pes erat, necessariis quam. vis exheredatis , testamentum non subisversum, iri , quum Romae . maior testamenri . quam hereυm - ab intestato, ,haberetur ratio, se s atque de Graecis non ilis memorat Aristoteles , ve; quis. quis alius pνUlamatum est Auctor, sect. 29. quU. 3. In dubio apud Romanos te. su mentum , contra cognatos. Conditum,
subsistebat, atque ideo dissentientibus Ieinossici io Judicibus , eo M lenientia praevaluit , qui secundum rei mentum pionunciassent L Io. Τ b. t t. q ut magis provocabat ad exheredanaum minus meritos , eo magis quoque quere. lis de inoffinoso' dabat locum . Unde tot iudicia apud Centumxiros de inofficiosis testamentis acta . 9uorum exempla aliquot suggessit Valerius lib.7. eat. . alia Ρlinius in episeotis raratis locis, alia alii. Hodie vero inofficiosi querelae frequentes non sunt, quia apud pleias
que gentes non ea est, quae olim , te. stamentorum cura . Tora Dacia non utiis tur testamentis , ut est in aHlirionibus
. ad cap. 3. X. de eonsuetuditis , & qui nunc Europam habitant populi, ex o cidente fere 3c septemtrione siriundi , non adeo testamenti iactionibus dediti creduntur , quam olim Romani , φ. adhuc a tali., ut de Italis uicubi test
tur Andreas Alciatus. ipse Italus. F. Accedit & alia in io, cur minus se quentes hodie , ac Plim plerique ρο- tent esse inofficiose querelas , quod M pe Iuttinianus nomeli. II p. eay . certas exheredationis eausas expresserit, remotis aliis , quae olim arbitrio iudica 'tium relinqueb tur . Sed , si verum amamus, illa novella causas sxhered di vix magis certas effecit, quam sue. runt olim , ut . ut quatuordecim nuru
282쪽
re prohibuerit Justinianus . Ut hoc credam . mihi persuadet β 2. . d. cap. 3. ubi secunda causa exheredationis ita eL fertur: Εἰ- , απρεπῆ δ is αδ- τοῖς ἐπ αἱγοι. Verus Interpres : vem sir inhonesam injuriam eis ἐυ θ' seris . Haloander : aut legit enim η ,
nam ingesseris. Nuper Clar. Hombergla: δε gravem et ' indignam contumeliam uia iis mtulepis . Sed quomod unques verritas. quia Πῖρις vox est generalis , Si
nunc quamcuaque injuriam , nunc contumeliam significat negari Requit , quin ad omnes musas porrigi possie, quibus injuria vel contumelia fit parentibus, ut & usti porrigitur, si res incidat. Quare inanis mihi nemper visa
est Interpretum velitatio, an aeque graves vel graviores causae, quam e me
rat d.' eap. 3. post eam legem admitti possin λ & an , ut filius , qui noverincam patris ,- vel concubinam stupravit , exheredari potest d. cap. 3. ε 6. -etiam is possit, qui matremi quasi nempe &. haec non est et gravis injuria'. Imo , dices , gravissima est , dc .gravem dunt , xat dei; derit d. f a. sed rides , si putas. gravissimae injuriae non inesse grais
em . me tamen ἀ ἡου Ita effectum
est' ue , quae gravis injuria habeatur,
inter alia constaret ex exemplis , ibiadem. enumeratis . sed quae non'excludunt alia , quae parem vel maiorem V ρη continent. Graecorum Am πυξις, abdicatis, non fiebae, nisi certis de ca sis, ut discit ius ex Luciani Aποκηρυ'.
aeque exheredatio apud: Romanos : vel iure. veteri , vel ,. si me audias , jure . novo , nisi peroee eas eausas in thlliga mus 'graviores qua unque , nec eas tantum , quae lege nominatim definitae
3 Ceterum quare Sc suo tempore Cr brae fuerint inofficiosi actiones, ipse me. morat Ulpianus in b. I. I. dum inquit.
beris de iiDscissa seet d sputare . . natra haec Ulpiani , ra reliqua , qtiae sequuntur, verba lόnga est injuria . to gae ambages Antonii Fabri ratisn. ad 'αι. ait esse inepta, falsa mile cohaerentia , Meoque Ulpiano. non videri tribuenda , se Triboniam , vel .imp rito Interpreti . Parendies & ιiberos hie delendos censet quia 'uerela est 'uasi accusatio publica , quae omnibus' pom rrit . Sic ille ex male intellecta L LI. h. tis. sed hoc transeo, quia aliis.
observatum est. Deinde ait. non om Habus promiscue parentibus Sc liberis que relam dari , & id verum- est. At eum pacentes liberosque dicimus, non omes Intelligin iug, qui natura sunt , sed vi
eo jure , Haci de agimus, pro parcnti. bus liberisque habentur . Non/ datur.
. igitur spuriis , respecta patrum ,
patrem haberet. non intelliguntur . .Tri .catur et uera , liberorum mentionem debuisse praecedere, .cum eorum e usa pomtior te, quam parentum ,, it 'iure prorponendae queresae , non animadvertens,
, dignitatem parentum effecisse , ut primo loco nominarentur . Sed quid lab ramus singulis refutandis I cum mens Ulpiani fidi in aperto . Significat autem, di ideo frequentes esse querelas ., quia pluribus eompetunt , Sc primum competere omnibus parentibus in liberis, hoc est , omnibus , qui in hoc argumento parentum & liberorum nomine, comprehenduntur, atque ita non modo
filius patris , sed ge avi nepos , proavi
propepos, testamentum dicunt inoifiei sum , & sic vice versa . Ideoque ait.
omnibus , quoniam &'illi ζ quos dixi,
mus , parentes fune liberique , etiam. ultra trine tes , ut est in Scholio ad
283쪽
quamvis non omnes primo gradu l. 2 I. F. de verb. Iunis. Festus in pareas Parens vulgo Pater aut mater appella, tur, sed juri prudentes avos proaυos, vias oe prsaυias parentum m mine ampellari dicunt. Quae jurii prudentia vulgo nota est ex l. 3I. i. 22o. F. dewrb. figis f. Etiam in libris sacris patris a Ppellatio ad avos & proavos porrigitur, ut notat D. Hieronymus ad Danielem in eap. 2. X. de verb. fgn. Porro ait Ulpianus : Cognati enim proprii , qui sint ultra fraιrem , &c. Pari liberalitate hac etiam alteri, quam
Ulpiano, adscribit Faber, sed pari suc- Itu . Ratio hic redditur ejus , quod dixerat, parentibus & liberis dari querelam , at cum parentes & liberos Faber amoveat, etiam amovenda erat haec ratio . Quae tamen probe sibi constat :nam nee fratris vel sororis filii, patrui vel avuncidi . amitae vel materterat reis stamentum dicunt inofficiosum, eum nemo eorum , qui ex transversa linea veniunt , exceptis fratre or sorore, ad inos ficu si querelam admittatur , ut rescribunt Dioeletianus 3c Maximianus in ι. 2I. C. h. 3 t. Pro eognatis Faber etiam agnatos rescribi vult , ut ut lateatur ,
cognatorum verbo etiam agnatos comin
prehendi. Sest illud cognati proprii. pro cognati proximi . dubitat , an uspiam ita scriptum sit , & an Latine scribi possit . Et sane est , cur dubitet. Ha-Ioander edidit proximi, ex ingenio, ni fallor , ut saepe alias . Haloandrum sequutus est Hugo a Porta . Si ita lege.
retur , non mutarem , nunc tantum
non muto . Neque tamen probo, quod proprii interpretemur sui, ut interpretatur Glossa. sententia & locutione minus idonea , sed pro proprii ego malim propria . Nescio , an non & olim ita legerint Antiqui , quos Aeto in Gufisa ad h. l. memorat dixi fer ultra fratrem proprie die; coquatos , fratrem vero improprie . Per cognatos autem proprie intelligimus eos . qui lunt a latere ut intra fratrem . Cognatorum quidem appellatio generalis est omnium , inter quos est jus sanguinis . sive superioris ordinis . sive inferioris , sive ex trant in verto I. I. pr. Is de grad. . ad in. specialiter tamen obtinuit, ut illi proprie cognati dicantur . quos posterior jurisia prudentia coliaterales appellavit, inde nomen sortiti. . quod eun i ab una stirpe nati sint , sive , ut Labeo ait , quas commune nascendi initium habuerint , ut observat Vlpianus, hujus quoque legis auctor in I. I. k I. F. sude Cognati . Quare fratribus cum maxime id nomen est tributum , quia in primo eorum , qui a latere . sunt grado . sicuti liber rum appellatio praeterlim filiis tributa , quod etiam liberorum primi . Atque his primi loci cognatis, id est , ir; tribus competit inofficiosi actio , & quidem , ut videtur , sne ullo heredum respectu , neque enim ullius distinctionis meminit hic Ulpianus, ut nec Valerius lib. 7. cap. 7. 9 s. lib. 7.
cap. 8. Unde, quod ait k i. Inst.
de inlic. testam. de turpibus personis , non aliter intelligo , quam postea imminutum esse ius fratrum , ex lege Constantini , iisque duntaxat, secus atque olim, contra turpes ii stitutos acti nem inossiciosi suisse datam I. 17. C. de insic. laesam Tandem Ulpianus de his , qui pro prie cognati sunt , ultra fratrem : ire lius facerent .s se sumtibus inanibus non vexarent, cum obtinere spem non habe.rent . Postrema haec varie leguntur , sed praeter Florentinam nulla lectio h na , alia alia pejor est . tanti non est . ut singulas adscribam . . Vides aurem , Ulpianum hic consilium praebere cognatis ultra Datrem , & mo
284쪽
nere , si apud Centumviros de inofficio. litigare velint, quid ab eorum judicio expectandum sit , perdituros scilicet
oleum & operam , cum obtinere spem . κοn haberent . Etiam haec locutio Graeca Fabrum offendit . cum Latine dicendum esset , cum obtinendi spem non haberent , quomodo & Hugo a Porta
edidit Sed Graecum id dicendi genus
apud Auctores nostros non esse inse quens , Antonius Augustinus jam ani.
madvertit ι b. 2. emend. cap. 2. etiam
Ulpiano in b. t. in partes vocato. Ueis Tum exempla , quae ibi adsere , omnia non aeque ad phrasin hanc nostram pertinent . Id pertinet . quod adfert ex edicto Praetoris in I. 2s. F. de reb. auctor. jud. pQ . eonsitum receperit fraudare , pro fraudandi . Addo Alfenum , optimum Latinitatis auctorem
in ι. 8. ρ s. f β semit. vindie. jus illi non esse lapidem caedere ; & bis in eodem 6 Aristo & Ulpianus . ius fumum non immistere immittere. Simi.
liter Papinianus in t. I7. Τ comm. praedior. & Paulus in l. Is I. F. de reg. iuri & ipse noster Ulpianus in ι. ε1. F. de jur. Ge. quae loea Augustinus omisit,& ideo in primis notanda sunt, quia in omnibus illis , ut in b. L 1.ς ηἰtivus, ut Grammatice loquar, est pro Genitivo. Plane ut & in alio Ul.
piani loco, qui est in ι. 3. 6' . Τ de
muner. ρο honor. quem , sed quem s Ium in hane rem , adduxi e Britanius parerg. num. 9 I. Apud alios linguae Latinae Auctores , non ICtos , gemina exempla sunt . Quemadmodum apud hos Insultum pro omni casu occurrat , prolixe explicavit Sanctius in Minerva lib. 6. cap. 6. nec etiam in jure nostro ejus rei desunt exempla , sed velim ex d. cap. 6. ea duntaxat seligi, quae, ut hic , pro casu secundo sunt, inter quae & Virgilius aeneid. 2. vers. IO.
Servius dicitur , notat , graeca figura es t Similem locutionem reperio apud Ρlinium lib. I b. eps. 35. habusse pri-iilegiam O vstrusissimum morem , arbitrio suo Remptiblicam adminiserare , pro admiuifraudi . Atque ita obtinuit, In
finitivum αελιτον , non praeposito articulo , quo Latini carent , vim secundi casus habere.
Nunquia defendi possit Pauli serjtura
sentent. lib. s. tit. Ia. 9 2.
IN fragmentis Pauli eo , quo dixi ,
loco ita scribitur Ei etiam vel indigno aufertur hereditas , qui ad nemveι cognatum , cui ipse ab lueessato sue. cessurus erat , tessamentum facere probiabuit , aut , ne jure subsiseret , operans dedit. Etiam legitimus heres, qui quem testari prohibuit cadit hereditate ex constitutione D. Hadriani in I. I. Fs quis alis. νω. prob. vel coeg. Id vearo valde inexspectatum est, qiod Paulus ait, a Mnem . . . . cui ipse ab inis
resato successurus es , cum juris civilis
sit regula , nullam ab intestato jure aia finitatis esse successionem. ι. 7. C. com mun. de successo unde vitricus ad privigni successionem non admittitur , vel eivili, veι honoraν o iure l. 3. C. εοδ uamvis autem Imperatores in d. l. 7. dixerint, nulla successo, id tamen ponprohibet, quominus i haec regula suam patiatur exceptionem , ut & alias patiatur, tibi eadem locutio est, qua de' re Interpretes solent stequentem Senatum habere ad I. 8. F. de acqtiis. vel amistis pus nisi dicamus . eam esse , regulam juris civilis , jure autem honorario acincidere, ut etiam adfinium sit successo, non quidem vitrici in . bona privigni Α
285쪽
quod neutro iure admittitur L Lled conjugis in bona conjugis ex editio
DNDE VIR ET UxOR . Atque haec est,
ni fallor, adfinium ab intestato succeia
so , quam Paulus indigitat in β &. quidni sit , s verum est, ipsos quoque conjuges sibi invicem esse adfines , &non duntaxat alteri conjugi alterius cognatos λ 1 ane non est alia adfinium nomine successio, quam inter virum &uxorem . Sc cum de successione adfinium agat Paulus , non aliam quoque intelligimus . Adfines ab eo esse distos
Modestinus ait in I. 4. 6 F. de grad.
ad . quod duae cognationes, quae diaversae inter se sunt , per nuptias copuis
Iantur , or altera ad alterius cognati
vis finem accedit . Quod cum maxime obtinet inter ipsos conjuges, unde &Modestinus addit : nam coniungendae adfuitatis causa fit ex nuptiis . Si adierconiux alterius cognatorum sit adfinis,
utique maxime sunt adfines ipsi conjuges, utpote in ipsa conjunctione finium primi Sc proximi . Non erravit igitur testator , qui Cassiani uxorem ejus adfinem dixit in I. C. de hereae insit. &quid errasset , cum inter sponsum &sponsam, inter maritum & uxorem adis itatem contrahi totidem verbis non tantum Neratius assirmaverit in I. 8.ss de condict. eausa data ea a non sec.
sed & bis ipse ille Paulus , de cujus verbis hie quaerimus , in L 38. 6 I.
F. de Uur. . Iuris tamen Interpretes contradixisse malunt . Hos recensuit Covarruvias ad ιib. 4. X. de mair monio pari. a. cap. o.
6 7. . m. 7. ipse quoque ea sententia usus . Scis , qua ratione λ quod nempe
ad es definiantur Ῥίν. O uxoris cognati , non ergo , inquiunt, ipsi i conjuges. Sed prava est collectior namque 3c agnati definiuntur , qui sunι per patrem c
gnati I. Io. f F eod. non ipse pater, non filius , & tamen filius patri agnatus proximus est L I 2. J. de suis legit. hered. nihilominus filius ab
agnatis distinctim enumeratur apud Gaium collat. Ieg. Mosaic. oe . Rom. est. 26. Ioe. 2. & passim alibi . Si rationem, quaeras, non alia est, quam quod illae tam aἡfinium , quam agnatorum definitiones conceptae sint de his , quibus adfinium agnatorumque nomen ε τὸ
τὰ πλε τον tribuitur , quique ideo ea appellatione vulgo significantur . Similiter consanguinei quasi separatim ab agnatis memorantur in I. I. F de Iegit. tutor. apud Paulum lib. q. sentent. iit. 8. ε 3. & apud Ulpianum eollat. Ieg. M ale. ω Rom. d. tit. I 6. Ioe. 6. 7. & tamen vel maxime definitio. ne agnatorum continentur β r. Insi. delegit. agnat. tui.' & 9 I. IV. de leg. agnat. Decus .ain inter agnatos primi sunt . ut ait Paulus d. 6 3. separatim vero me orantur , quia aliud
habent nomen, magis vulgare, ipsisque magis proprium . Atque ita 3c vir &uxor , quamvis adfines , & primi adfiis
nes , tamen vulgo ea appellatione non veniunt , ob nomen eorum proprium& magis commune. Unde dubitandi iule color , an uxor, ad nis nomine ininstituta , heres esset in d. l. s. C. de hered. insit. quemadmodum si pater instituisset filium, Sc nominasset agnatum suum ' qui utique est agnatus, sed vulgo propter aliud speciale , dc magis amicum nomen ita appellari non soler.
Si qui adfinitatis essent gradus, in primo essent conjuges , ut filius est in primo agnationis d. ι. I a. si de suiso legis. hered. etsi tam illi ,. quam hi soleant ab adfinibus de agnatis distingui ob nomen, quod sortiti sunt , proprium& magis frequentatum. Hae autem ideo disputata sunt , ne
286쪽
eum Cujacio ad Pauli sententias in h. β 2. expungamus illa verba ad nemvel , ut Cujacio auctore expunxit , &in sua editione omisit Rittemhusius , via cum aliis pro adflnem substituamus agnatum , qui hie , ut saepe alias , sub cognato comprehenditur. Sed vel se imperfecta fuisset legitimae successionis enumeratio , nisi Paulus etiam viri &uxoris meminisset, meminit autem M.
finis nomine, ut revera adfines sunt ne vel pluribus verbis uti necesse haberet , vel abiret a voce. usitata , ubi de cognatorum & adfinium jure sermo est. CAPUT VII. De fructu accessonis.
AD Usustinuarium fructus pertineare certo constat , sed aeque non conliat , quid fructuum nomine veniat. In primis autem quaeritur de rei fructuariae accessione , & an ejus quoque utilitas fructuario cedat λ ut non una est accessio , non una quoque est ejus rei inspectio . Prima esto de partu ancillae . An is ad fructuarium sertin
ret , vetus fuit quaesis, inquit Ulpianus in I. 68. pr. f. de us ruet. & notat , Bruti sententiam obtinuisse , ne periineret. Brutum Ulpianus sequitur , sequitur & Paulus sentent. tis. 3. xit. 5. eto. A Bruto dissentiebant Scaevola& Manilius , ut observat Cicero lib.
I. de In. bon. mai. cap. II. quae horum fuerint rationes, non est , unde
sciri possit ὲ quia scripta in eam rem ,
quae cicero memorat , interciderunt . Bruti ratio est apud Ulpianum in L I. 68. pr. neque enim, ait , in fructu hominis homo esse potes . Forte eadem ra
prietatis pertinete absiardum enim viarhatur hominem in fructu esse. cum omnes fructus rerum natura hominum gratia comparavis . quae omnia totidem verbis
ex Gajo descripta sunt in f 37. Inst.
de reri dis . nec alia etiam ratio redisditur in Basilicis in d. i. 18. 6 I. Sed
ne incertiores simus , quam dudum , hujus rationis rationem desidero . Ra
tio . ut vides, est dignitas & praestantia hominis : nam in pecudum fructii etiam scelus est . ur agni , haedi , &vituli d. l. 68. 6 r. . d. l. 28. priequulos Deutos addit d. ε 37. Ius .
de reν. disis Accessio pecorum igitur ad fructuarium pertinet, accessio hominum non item, ratione .di flerentiae eam acuta , ut errorem ususructuarii , qui haec esse paria putavit , in exemplum
facillimi lapsus attulerit Gajus in ι. 36. 6 I. F. de usurp. m usucap. Disserenatiae tamen rationem , ut modo dic
ham , nos docuit ipse ille Gajus in ἀι. 28. ε I. at si excellentia generis huis mani in causa sit , ne partus ancillae ususructuarium sequatur , ut ipse ait ,& Ulpianus in B. I. 68. pr. F. de Quinfrin. scire velim , cur non eadem esse cerie , ne ipsa ancilla sit in fructu, n ve ullius servi esset ususfructus , quem tamen esse constat λ & cur non eadem effecerit ne usu fructus partus legari pos-st , quem tamen legari posse ipse ille Ulpianus auctor est in E. I. 58. in βη. mine. si dignitatem hominis solam
spectes , recte etiam quaerit Hotoma nus comm. ad P. β 37. . Inse. de reri dia vis quid ejus intersit , utrum partus pertineat ad proprietarium , an ad usuis fiuctuarium ρ & recte etiam alii quae runt, cur magis absurdum sit, hominem in fructu hominis esse , quam h minem homini servire, di servos pecudibus comparari λ applaudunt tamen il-
287쪽
li rationi etiam praestantissimi quique
JCtorum , applausit certe Broeus ad d.
repetitam ex dilciplina Stoicorum , quorum praeceptis constat imbutos fuisse vereres JCtos , si prolixe eam , ex Stoicis , exsequitur Galvanus de Uufructu cap. 2'. sed quamvis nulla Secta benignior leniorque fuerit , nulla amamrior hominiim , ut scribit Seneca lib. 2.
de Hement. cap. s. nulla tamen ratio
est, cur hanc humanitatis caulam quae-zamus, ubi revera non est, vel, si esset , in hoc argumento sequamur , in aliis omnibus, expressa juris auctoritare , negligamus . Galvanus igitur, hoc
Catone non contentus, aliam rationem
addidit', quam & ante eum suggessit Notomanus , & Merillius , & Bacho. vius, & alii sequuti sunt Hujus auctorem habent Ulpianum in I. 27. pr.
de heredit. petit. eum ait , ancillarum p rtus, di partuum partus augere hereditatem , quamquam fructus esse non ex se Mantur , qiuia non temere ancillae ejus reἱ comparantur, ut pariant: Haec ratio, priori
comparata , Ianus a Costa dixit frigia diorem esse nive Gallisa , sed nescio , utra magis frigeat. Ancilla vulgo habetur , ut serviat . non ut pariat , ergo ejus partus in fructu non est . Atis qui plurima quoque pecora habentur , non ad partum , sed ad colendos &stercorandos agros, ad lac , pilos . &lanam , & tamen eorum scelus in se est est. Si de honestate philosopheris, ut philosophantur. quos dixi, honestius nempe percipi partum ex pecudibus, quam partum ex ancillis, memento apud Romanos ex servis & ancillis quemlibet quaestum suisse boni odoris . yrostitue. bantur saepe mancipia utriusque sexus in in lupanaribus , & haec in multorum
honesiorum virorum praediis exercebantur,
ut ait ipse ille Ulpianus in Q I. 27. 6 r. ff. de heredit. petit. Quare cum
nec ea ratio videatur sufficere, aliae ab
aliis quaesitae sunt. Est , qui dicit , fructus haberi, qui nascuntur ex re, Uatali, ut equulus gignitur ab equo , quaequo , partus vero non nasci ab an illa, ut anellia , sed ut ab alio bomine , ope
rae vero tantum ab ancilla, quatenus a
cilla . proveniunt . Eadem fere haec ratio est , quam supra dixi , nonnullos ab Ulpiano petiisse in d. l. 27. pr. sue
de hered. petit. certe quae non plus Valet : nam sicuti serva non parit , qua ancilla , & in meo dominio est , ita nec pecora pariunt , qua mea & in meo dominio sunt, sed qua equae , OVes, Vaccae , & reliquae semellae . Ad alias igitur rationes rursus alii transierunt ;sunt, qui partum esse dixerunt partem
matris, ut dicitur in illo Ovidii: --- Uteri pars baee es septima nostri, atque ideo partum in fructu non esse, quia , quod est pars alicujus rei , non potest esse fructus ejusdem rei. Contra alii, editum partum , de quo hic agimus , jure civili nunquam censeri paristem matris , sed rem aliam & a matre distinctam , atque ideo matris usumis Elum ad id, quod matris pars non est, porrigi non posse . De prima ratione non est, quod multum laboremus, nam quamvis partus, jam editus, impropria& tenerrima locutione quandoque auis diat pars matris, tamen neque Vere est,
neque jure habetur. Nihil quoque proinficit secunda ratio , quia foetus jam editus aeque distinctus est a pecoribus, ac partus ab ancilla , & Ductus, a solo separati. Quid si dicamus , aliis omnibus missis , in fructu esse non videri, quo uti, frui, ut lubitum est, non pos
288쪽
oAsERVATIONUM IURIS ROΜANI LIB. V. C. VII.
sumus, etiam tbutendo & prodigendo/Etiam bonae fidei possessor γγtest res hereditarias dilapidare & perdere , dum re si a se abuti putat l. 23. , II. si de heredit. petit. ipsi domino igitur id
invidendum non est . Fructuum quoque proprietas in consumendo consistit, utique in potestate consumendi. At vero dominis in servos non omnia licet, postquam nempe placuit, neque eos d minum in ludum dare posse , neque alias perdere I. II. 6 I. a. F. ad Ieg. Cornel. de secari quemadmodum jus vitae & necis dominis ademtum , quem admodum & major eorum asperitas sit
coercitari ut nunc enarrem , non est
locus . Partus igitur , cujus nulla ex operis adhuc utilitas , non erit in Ductu , servus propter operas , easque sere solas, in seu u est , & quia partu abuti non licet, ut Iicet fructibus, ea sorte ratione , & ea sola , intelligi &desendi potest , quod veteres Auctores
tradiderunt , dignitatem hominis praeeeteris animalibus effecisse , ne homo in hominis fructu sit. De animalibus licet statuere ex animi sententia , de homine non licet. omnes pecorum fie-- tus integrum est mactare , & plerique ad cibum utiles. Partum nemo o det. impune , & nemo coquus inde fercula parabit. Sic mihi videtur de partu an-eil . Pergo ad aliam accessionem, ejusque fructum , & quaero, an insulae, in flumine natat , Ductus pertineat ad Duώctuarium proximi landi Et quidem certi juris est , ipsam insulam , juxta
fundum in flumine enatam , domino landi cedere I. 7. ε 3. β. de acq. rem domin. quod cum sit , ad fructuarium fundi etiam insulae fructus videbatur
pertinere . Ulpianus tamen contra di
sputat in L h 4. vers. sed δε ff. de
os r. & auctoritate Pegasi defendit, 243 insulam, licet proprietati accedat , ad
fructuarii tamen commodum non pertinere esse' en M veluti proprium fundum , cujus usu fictus ad te non peristineat , quae sententia , inquit , non es sne ratione di nam ubi latitat incremen tum , usfrutyus augetur : ubi auis rem apparet separatum , fructuario non
accediι . Qtiamvis igitur insula ipsius fundi pars esse videatur l. I 5. F. deIegat. 3. & l. 25. β I. J de excepi. rei judie. disjuncta tamen pars eae, eo sere sensu . quo insulas Italiae , partes Italiae esse dixit ipse ille Ulpianus ini. p. F. de judie. Atque ita agri usu.
fructu legato , testator non creditur sen.
sisse de insula . postmodum enara , ab agro distincta. Nec contrahentes de ejusmodi separata accessione sensisse creis duntur , si fundi ususfructus pactis &stipulationibus suerit constitutus. Aliud juris est in alluvione , nam ecce diserte Ulpianus in d. t. q. ρ 4. placuit , alluvionis quoque usumfructum ad fructuarium pertinere , & sic oportet
dicamus ex praesumta mente testantium& contrahentium , quia alluvio non
tantum Pars agri est l. I 6. pr. F de pignori sed pars conjuncta , indies &tacite accrescens , neque adeo ab usu.
fructu totius agri separanda . Cui juris-
prudentiae , si non per se Terta esset, etiam argumentum praeberet *3. d. i. '.
Quod de alluvione dicimus , puto P que dicendum de eo , quod vis fluminis adjecit , si praedio jam conjunctum& eoalitum sit , nam si non si , neque dominum mutavit I. 7. 6 a. F. G
acq. rem dom n. ex eo autem tempore,
quo dominum mutavit , pars praedii, cui adjectum est . intelligitur , & pars continua , non disjuncta . Ait quidem Ulpianus in d. l. ρi β 4. tibi Iasitat incrementum , o usumfructum augeri, sed apparet, non aliam ibi quassionem esse,
289쪽
quam de alluvione & insula , quae sibi invicem opponuntur , & de alluvione amrmari , quod negatur de insula, uris pote separato incremento & proprio veluti lando . Ut ut vero de eo , quod
simul & semel , vi majori , adjedium est , dubitari possit , nam certa auctoritate juris destituimur, dubitari tamen nequit de ipsa alluvione, quae paulatim accedit, id enim Vlpianus ait placuisse in d. q. id est, obtinuisse apud ICtos.& pro re certa fuisse habitum. Ab Ulpiano igitur Paulus non videtur dissen. tire potuisse , quamvis apud eum sentent. lib. 3. cap. 6. 6 accuso 22. ita legatur: accuso alluvionum ad fructuarium fundum , quia fructus fundi non es, non pertinet. Neque revera dissen. sit, quamvis ita visum sit Cujacio not. ad eum Pauli locum, Sc ad lib. I. Feud. it. I. 9 pen. Plures iam Interpretes animadverterunt, quod miror Cujacium sugisse . Pauli sermonem esse de ipsa accessione alluviontim , non de ususructu alluvionum , quo de dixerat Ulpianus
in d. k 4. ipsa alluvio non pertinet ad fructuarium . & verissime , quia, ut addit Paulus . fructus fundi non es . Pertinebit igitur ad proprietarium, jure dominii , sed id non prohibet, qu
minus fructus accessionis ad eum pertineant , ad quem pertinent fructus imitus fundi . Res est liquida ; nec minus , ut videtur , liquida di sincera Pauli scriptura in id. 4 22. Attamen Cl. No tius lib. I. . de tis r. cap. 6. delere jubet verbum, fundum, quia alluvio utique pertinet ad fructuariam fundum , lad non ad fructuarium fundi, unde & fiuctuaiatim fundi rescribit Cl. Schultingius not. ad d. 3 χχ. Ego nihil muro , & per βndum huctuaritim intelligo fundum , qua fructuarium , quate. nus nempe in usumlauctum datus est , ut ita de sola fructuarii causa agatur,
sensu plano . Perinde ae si quis seres fructuario stipuletur , ei, qua rati, stipulatum, & fructuario quaesitum inteu
ligitur L 2s. 3 r. J de usi GCAPUT VIII.
Variae Rhetorum quaesiones, ex iure Romano desinitae.
VAriae sunt, neque inutiles, olim in
Rhetorum scholis sive propolitae, sive declamatae juris quaestiones . Duas notavit Cujacius lib. I 3. observ. cap. 2 & ait se iis excutiendis & definiendis saepe delectari eum Rhetores sere proponant duntaxat, & nihil definiant, expectante inquit. sententiam nosram, meI judiciam potius aut Principum . Ex ut tintiliani libris de Insitutisne Oratoria aliquot ejusmodi quaestiones collegi , quas ad Edictum Praetoris hie ex am . Tractat ille lib. 3. cap. 6. an infamia si notandus, qui operam quidem suam locavit , ut privatis spectaculis se exhiberet , publice
vero productus non est QVI ARTE Μ, ait , LUDICRAM Ex ERCUERIT, IN XIV. PRIMIS ORDiNIA Us NE sEDEAT. Qui se Praetoris in hoνris ofenderat , neque eraι productus, sedis in XIV. ordinibus. Nem pe intentio est, ARTEM LUDICRAM ELER-CUlsTI. Deptis is , NON ExERCUI ARTEM LUDICRAΜ. . sussio et QUID si TARTTΜ LUDICRAM ExΕRCERE . Quid
si in quatuoresecim sedere, & infamibus
in his sedendi jus non Disse , quid in
borris se ostendere , & probam rectam esse horum verborum scripturam ab aliis explicatum di probatum est . Cum autem is hortis se ostendere intelligendum sit de privatis ludis, in hortis aliquando haberi solitis, perperam haec mutat
Petrus Pit eus advers. lib. 2. cap. IT.& perperam transfert ad eum , qui in
scena quidem visus est , sed tamen ibi
290쪽
oAsERVATIONUM IURIS RΟΜANI LIB. V. C. VIII.
personam non est . Sed videamus de ipsa quaestione , quam Fabius non deis sinit. Et quidem diceres , eandem esse animi turpitudinem , sive quis prodierit, sive non prodierit, dummodo operas locaverit, 3c maxime diceres, cum placuerit , eum quoque postulationibus prohiberi, qui operam suam ad bestias In arena depugnandas loca vir, βυe δε-puenaveris , sue non I. I. 66.F. de ρ suundo . Et tamen Gajus in L 3. F. de
his qui not. infam. non esse notatum . ait, qui operas suas, ut prodiret artis ludicrae causa , locavit , neque prodiit, addita ratione: quia non vi ea res adeo turpis, ut etiam conssium punisi debeat.
Recte igitur ex iis locis admonuit Cl. Burmannus ad Quintilianum , quod ad infamiam , interesse inter eum , qui scenae , & eum , qui ludo gladiatorio operam locavit , licet neuter productus suerit. Sed quae ratio differentiae λ non alia , ut mihi videtur , quam ex diversis edictorum verbis et quo enim de postulando cautum est, qui Deavit, scriptum fuisse , arguit d. 4 6. quo autem de infamibus , qui prodierit , ut est in I. I. F. de bis qui not. infam. Atque ita, quidem , cum manifestiora sint verba,
minus quaestionis est , sed quid si , ut
proponit Fabius , lex ajat , qui exemeuir ὶ & magis est, ut tunc ipsum factum videatur duntaxat notatum , non voluntas . Praecipue scilicet hie specta. tum est , dignitatem XIV. ordinum tueri, apud populum , ne ea turpium hominum consessu pollueretur, indignum enim , primores suo Ioco cum iis con. sdere , inspectante populo , quorum paulo ante apud eundem populum turpe spectaculum factum est. Illud autem obtinet in iis , qui prodierunt , non aeque in iis , qui producti non suerunt, neque enim horum aeque palam facta
turpitudo , . quam eorum , qui populi 2 7 judicio vel ludibrio jam subiecti fuerant . In edicto de postulando sola sorte animi turpitudo magis spectaea est, obcalumniae metum , & majorem Praetoris reverentiam . Aut haec est ratio disserentiae, aut quae sit, aeque nescio, ac nescire se satetur Mardus Uertranius Maurus de jure liberorum cap. II. Quaesitum quoque est, an eum adulterum , quem licet occidere , & loris eaedere liceret 8 Quintilianus eodem lib. 6. eodemque cap. 6. τροπρο , inquie, eum id quod alio modo fieri licet , alio dieitur factum : hine es , adulter loris caesus , vel fame necatur. Variae poenae ab adulteris privatim exigebantur, aliis quot recensuit Horatius lib. I. μνr. I. vers. O. σ seqq. aliquot Valerius lib. o.
cap. I. num. I 3. frequens, ut videtur, poena
fuit privata flagellatio , unde Horatius
& Valerius: Sempran us Musa C. Gaialium , deprebensum ἰn adulterio , fageialis recidit . Mox addit alia exempla
vindictae , a privatis sumtae , & superdicit , quibus irae suae induisse fraudi
nou fuit . Id causam praebere posset, ut, quo jure exercitae suerint omnes illae poeoae . a Flacco & Valerio descriptae , sedulo disputemus , sed ne extra Quintilianum abeamus, de loris & flagellis , potissimo poenarum senere, prumum despiciamus , deinde de nece , per
samem illata. Apud Demostenem orat. adversus Osoer. p. m. 432. resertur lex Attica, qua homicidam occidere licuit, λυμαων δἐ αη . εὐδἐ αποινῆν, ex.
cruciare , e e pecuniam extorquere non
lisuis , & tamen id minus est , quam occidere . Nunquid idem dicemus de jure Romano , ut adulterum quidem