장음표시 사용
371쪽
cem, vultus ad gestum accommodetur; ut recta sit facies dicentis, Iabia disto sque niur, ne immodicus hiatus rictum disendat, 'supinus vultus, ne dejecti in terram oculi, ne inclinata utrolibe cervix, ne supercilia ad vocis conatus alleventur, ne constringaniatur, ne dissideant lac quae alia observanda idem monet cap. u. hiruram quoque in orationibus vim ac potestatem habere pronuncia istionem quae in voce, lactionem, quae in gestibus oratoris locum obtinet, documento scenicorum actorum idem Quintilianus Lib. east. i. dernonstrat Eec probatiotier ullam, quae ab oratore venit, seu artiricialem tam firmam ei se, ut non perdat vires suas, nisi adjuvetur asseveratione dicentis omnes etiam atrie us languescere, nisi voce, vultu, totius corporis habitu inardescant, arfirmat. Quocirca orationem vel mediocrem,commentatam viribus actionis,plus existimat habituram esse momenti, quam optimam iisdem delram quapropter cla Demosthenes quid esset in toto dicendi geni primum, interrogatus pronunciationi palmam dederit; N.T.cero unam in dicendo actionem dominari docuerit de qua Quintilianus . L dictetit, ejusque momenta futuro oratorieulcat.
Omne isthoe oratoAum priscae neu natae artificium hiat
periit, Mannorum longa desuetudine oblitteratum est quod revo Care,in ex orco, ut dicitur,ac faucibus oblivionis eripere aggressus est eloquentissimus harum rationum auctor, pro sta in pronuncian do egregia vi,ckaetionis mirifica virtute, si non ad pristinum illum, quod fieri posse non sperat, ad aliquem tamen splendorem nitoremque istam artem teducturus. Igitur quo primum tempore ab Ana stelo da mensibus, praestantissimorum virorum volsi, Barlaei, Blon. delli dignissunus suceesso constitutus, ct in Athenaeo celeberrimae urbis Profestbrio muneri admotus fuit; prirnam curam habuit, ut ad eloquentiae studium optimam Inventuti viam commonstraret.Cumque ea dirplex apud veteres fuerit, interna, quae in styla scriptione consistit, di externa, quae in elocutione& gesti, quaeque Rhetoribus actio dicitur, non prioris saltem consequendae rationem e et rum, quae sepersunt, monumentis exponere in interiorem illam
tundiam, contain ubertatem , omnemque artem rhetoricam --Snoscendam auditoribus i exhibere allaboravit sedis quo a
372쪽
Hire, qua concitatione, qua voce, qua manu, quo totius corporis notu veteres suas dixerint orationes, quodammodo explicare,ac id, quod praecipuum in oratione existimarunt, actionem seu pronun- .ciationem, iisdem inculcare studuit. Iuverbo indicem, ait Orat. II. p . . in quos cipue resideat ac consisat Eloquentia; eiaborare ante omnia decet, ut bene ordinata silendescae, Mirata ora D: sum utius ereporis moveat instrumentis, selocutionis lege proferatur exacta Neque es hoc dissimulandum, quod occultari non potes, sed aperte fatendum ducimur nos propemodum omnes falsa quadam ac perversa loquentia opinione, eos disertor atque eloquem res eissimantes, qui uidet qui rapidissime, qui unaseris, nullo imurrupto cursu orationis loquuntur. Date veniam, riduo es for-ι dioeotio. Partem si Eloquentiae, non totam possident. Nam uesua oration tribuatur, e ι, non uno procedendum tenore, non una oberrandum es chorda Laterum ad firmitar, concinnuae manuum motus,animastirituνque contentio Jacuitas vocis, puritati robur, diversitas, apta verborum inflexio, moderatio, nunc inten oreadem, nunc remissior, nunc celerior rumus, nunc lentior singula eo
sideremur periodi, guli numerorum in xus,singula verba,finguia octabis ponderentur atque examinentur necesse est Atque hae ita
autumo trutinari debere, ne cum assectatione unquam, ne mice, ne molese loquatur orator ut omne arassicium abscondere , tilium sissentare, maximum illisit artificium. Artificium hoc Iuvenes non rectius doceri posse credidit, quam si Recitationibus publicis ad qualemcunque ejus usum eos assuefaceret: ideoque Cieeronis oraticiis fies iis ediscendas proposuit, ut dum ipsi scribere nesciunt, ad opibarium interim sese componerent scribendi exemplum; dum autem eas memoriae mandatas apte pronunciant,&eandem quam Ciceronem in pronunciando tenuisse credunt, ipsi quoque rationem viam insistunt, quodammodo Ciceronem repraesentant, gestus&elocutionem efformarent adeoque verba Ciceronis ediscendo& recitando dictionem ejus pariter imbiberent,&ad illius actionem elocutionemque suam efformarent. Muόd institutum novi exempli, sed ad priscam: rationem exacti in Orationibus, quibus recit
tionibus ejusmodi praefatus est, exequitur commendans Iuvenum
conatus, qui eloquentiae juxta & actionis oratoriae studiosi, Ciceror Axa nis
373쪽
nis ac Demostlienis orationes honnullas,&Petronii carmen de manae Reip. mutatione bellis civilibus, Pedonis Albinovani ela 'giam eonsolatoriam,&ex Ovidii Libro XIII Metam euiden; Aiax dc Ulystes inter se eontendunt, orea corporis motu deeenthetae
testibus ad veterum Oratorum morem compositis, fecitarunt. Praeter hujus argumenti Orationes minores seu praentiones quae san 6 7 3. y.IO. II. ra. II. I . I6 7.18. 9 2Ο dc una Graeda
ai. yplures eaeque prolixiore dc exquisito verborum culm conferiis piae in hoe volumine leguntur disertissimi Franeii otationes quas inter palmam obtinere videtve decima quinta qua persectumae eonsummatum csatorem in imasne Ciceronis spectandum pro se nil Singularem autem venustatem spirat inventionis gratia earteis ras praestans quarta , laudes galli gallina Ee decantans elim in I dum, quo festiva huiusmodi devia argumenta docti viri olimelamationibus illustrarunt, ut anserem Iulius Caesar scaliget, eleephantem ipsius, formidam Melanchthon, mustam scribanius, puli eem Calcagninus, pediculum Heinsius, asinum idem dc Passerati M. vlulam Goddaeus,alia animalia alii verbis atque oraticine exornarii e extulerunt. Ita noster laudes galli copiose venuste exposuit irem non serram sitio tamen graviterque tractans, ae in animali ho tortitudinis ac victoriae, diligentiae ac vigilantiae, paenitentiae et uri imaginem auditoribus ob oculos ponens multaque utilissim et admonitionum momenta existitutibus hujus animantis Iuvenum animis instillans. Eloquentiae studiium orastionesn historiariarer utilitatem fecundis, conjunctionis litterarum4 eloquentiae necestria tem tertiis, Graeeae linguae usumis praestantiam quinta commes dati tit ima Amstet amensis urbis Patii ixgratias agit pio decreto sibi anno 1674 munere publie in illustri Gymnasio profitendi eis. -quentiam' historias, Graeeae etiam linguae prosessione anno 168 seoneessa,&cumni erin Theod. Rykir demortui locum a Lugdunensibus peteretur luculenter, ut .fimstelodami manetes, aucto str-
pendio, c honorifica promtissimae voluntatis testificatione facta. Quem homorem sibi a vitis gravibus trudentia conspicuis tribuetur merito magni facit, eum laudi gloriae ab ipso inprimus auis dante constitui preti m existimet. Nos quoque nemini rectius
ab amplissimis Protarious ij ualliatis munificentiae signa exhi.
374쪽
vita Disse, quam Poetae oratori huic excellentissimo, Amsteloodamum aeque ac seculum hoc ingeniis eloquentiae laude illustran. εἱ- de Iuventutis eloquentia formanda praeclare merito, actis
Cum propositum clarissimo Autori esset, luci publicae deinceps
Ecclesiastisos exponere, iisque vel argumenta rariora ex antiquitate ecclesiastica depromta illustrare vel quaedam veteris aerecensioris aevi monumenta, hactenus ινεκδοs, ex archiis,is,in bibliothecis seu publicis, seu privatis, in historiae secrae supplementum producere, consilium inde cepit hanc Exerinationum tri tam dicto Annorum operi nunc praemittendi. Geniis itaque cindolem Missae, quatri siceam nominarunt trimo loco dum exponitie eremoniarum in Eucharistia adhiberi solitarum alias habere divinum mandatum observat de Apostolorum, praxin; alias express quidem manciato divino carere, in se tamen habere bonitatem, ad aedificationem ecclesiae adhiberi posse quasdam indifferentes esse non nulla veto nil nisi superstitionem de is pietatem sapere: ad postremam classem in primal hujus exercitati his suae argumentum retuIit, planumque in eadem facit,simplicitatem ceremoniarum ou claudat, vix ultra annum recentesimum durau e,varia dein Missarum genera successive suum introducta aliam de sesto simplici, duplici emiduplici aliam de Dominiea, vel feria, vel vigilia, vel octava, vel extra ordinem: asam votivam,pto defunctis aliam, asiam de sanctis, aliam albam, nigram, rubram, virideme aliam siccam denique, h. e. consecratione es sumtione corporis atque sanguinis Dominici catentem, aliam non siccam quorum tamen pleraqtse nec a Christo, nee ab Apostolis, Apostolicisque viris, nec a
primitiva Ecclisia instituta siluitu unquamve recepta: factumque
375쪽
illud tanta levitate χeremoniarum inconstantia, ut Eut in in Eucharistia quaerore eum oporteat, qui hanc rerum faciem
antiqua illa dc germana Ecclesiae institutione atque celebrati ine fi
Ιχ. Atque his suppositis doeet cumprimis, quid per Missam sic
olim intellexerint, quo in casu fuerit adhibita, quam antiquiti prae sederat,quando abrogata,num pi ne cessaverit, quid mahabuerit. De Missis quoq; in mari celebrandis,acrem controveis in Hispanorum Academiis agitari memorat inter Moralista affirmantium, aliis negantium signa sequentibus. Porro monet,per u quinq; propemodum seculorum decursum siccam illam duravisse: ad 3 abolitionem illius perduei dissiculter Sacerdotes potuisse,quod totum E. Missae negotium fuerit quaestuosium adversari eam vero formuIae a Christo positae, Apostolicae praxi, nec non constanti mori primitive Ecclesiae,ipsis Pontificiorum doctioribus non abnuentibus. Sub finem Exercitationis adducitur δέ Matthiae Cithardi, n-3e eio natoris quondam Caesarei, ad Iulium Pflugium, Numburgenseret Episcopum, scripta epistola. Inter articulos, quos Caesar, velut Ivocatus Ecclesiae supremus, in suis ad Pontificem Romanum P 38. urssse hic refertur,& is legitur numero 7. ut calicis usue consensi autoritate ecclesiastica, pro conservandis exiguis catholicabelgi reliquii oncedatur, fiat e provisio dii ostio pro horum νrum iniquitate,sive confugio eraeorum Exercitatio secunda de Muliere in Ecclesia sic agit,ut sceminitarum molimina initio recenseat, illa postmodum ex rationibus certis detestabilia reddat,&certos denique ponat urium scemineorum i mites. Fata literarum ut habita olim fuerint aurea, argentea, et M. etiam gemmea, sic parum abesse putat, quin virilia, vel foeminea vel mixt hodie facienda sint; si praesertim dissertationes expendantur orationes, de sceminis eruditis hodienum cumulari solitae.Quam- vis autem concessum forte sequiori sexui legatur, in Philosophia e thedras ut erigat, si studia perficere illi contigerit in Ecclesia tamen
nequidem ut interrogent permitti, multo minus ut doceant. Proinbatque adeo dictum Epiphani : Nunquam , ex quo mundinfuit conditin, Sacerdotio esse functam mulierem Philippo equidem filias quatuor fuisse Prophetissas, non tamen sacerdotes: Pauli &I
376쪽
quae circumferantur, acta esse supposititia: Diaconisiarum, Preserarum, Episcoparum nomine non officiales, sed uxores, vel viduas ministrorum Ecclesiae intelligi : mulieres sacerdotio esse hon
randas, inter Deces Montanisticas non ultimam haberi nec earum
deesse exempla quae in entitaeqn coenobiis sexum. Patrio etiam diagnitatem fueritu admotae. Episcopos om madhibuisse curam, ne hartes ministerii in Ecclesia sumerent sibi foeminae, ex Aventini probarii Annalibus Iurisque Cano mci autoritate in muliere loquente multam fiduciam ad disseminanda venena sua habere Daemonem, Hieronymi judicio Magnum foemineae modestiae, in publico Eccle-fiae conventu adhibitae,exemplum in Marcella vidua occurrere privatim vero&circa disciplinam domesticam,quid foeminarum ossicio lacumbat, non obscure cognosci ex Paulino monito ris. a,3 necon ex priscillae, Loidis, de Eunicae exemplis. Vindicato tandem Lutheri loco, ostendit adversus Forbesium, a Corse,cla alios ejus- fidei alumnos, licuisse foeminis in necessitatis casu etiam bapti-e, Tertulliano, Hieronymo, e Concilii Florentini decreto sus.
Postrema Exercitatio Cultum externum ornatumque perser, qui libro Evangeliorum vel omnium quatuor, vel unnus,sive ito sive ex parte, non in choro tantum cum scriberetur videli aut legeretur publice, in divinationibus Tanctorum sortibus,
quoties legendi Episcopi vel Canonici cooptandi et sent, in purgando crimine, nec non in supplicationibus4 processionibus γε sed in foro quoque in praestandis v. c. uramentis, reprimendisque incendiis , atque in domo fuerit exhibitus;&ostendit, quantam in supeT- stitionem degenerarit is, postquam in curandis morbis vis aliqua ex-rnis Evangelii elementis tribui coepta in quamque vanus laborim fuerit, qui per insignem , foed ..inque satis pseud hermeniam, inaulina sententia, Evangelium virtus es insalutem omni creden- , ejus generis vim conati sunt exsculpere, vel tueri etiam, atque Andere. Tandem externum cultum vangelii nullum eo ludit, nisi interno ludis affectu doctrina libris illis compre- excolatur,ac vitae nostrae morumque conditio sanctis Ev
377쪽
. Literaeabbatis cujusdam, ad alium Aulae RoPnesulem, de Decreto Inquisitionis contra Propositiones i. VII. Dec. I69O, promulga tot perscriptae.
Iuxta exemplar Tholosenum os in a. pl. 3PRaemittitur, quatenus Tribunalis istius effata in Gallia
habetant,necne est condemnationem haereseos expie losophico enatae communi omnium applausu exceptam seum intolerabilem errorem foverit, ab ipsis Iesiuitis in antecessum reprobatum , licet Generalis ipsorum omnem circa illam impediendam moverit lapidem. Contra satis adhuc constare, quem calcu Iam Bussa Aleximδει VII adversus geminam Sorbona Cen Iuram lata meruerit, P. a Vernantia fic Amadae Guimenta impetiti fueranticum tamen Bullae ejusmodi Papales longe majoris momenti sint, quam simplex Inquisitionis Decretum Caeterum novum hoc,de quo nobis sermo est, Decretum jam antea vel o annos importunistarum 6 'amisanorum solli citationibus impetratum uita, memorat,idque hac occasione Theologos scilicet Lovaniensterno id 7 Propositionum LXWadmo tum perniciosarum, ijori adhuc numuo seleetarum, condemnationem Romae pertatos suos procurasse; & post oblatas binas Censuras,quas Uno D paniensis'mace se eontra Le rumin alium ejus Socium sue riori seculo emiserant, suae insuper doctrinae moralis, plus quadra ginta articulis comprehensae, & praevio examine pro irreprehensblli dijudicatae, approbationem ab Innocenti XI. P. R. quem per De putatos illos suos Iudicis infallibilis elogio decoraverant, obtinuille. messiccessu irritatos Iesultas, Dan rum quos sibi maximςd
votos habent, quidem P. Dini P. Porterii opera, quorum illes Propositiones Catholie Majestatis nomine, hic o ejusdem sim arsumtati, quas omnes Lovanicasibus tribuebant, cleri Secularis
378쪽
iris Regularis Belgici nomine ad examen & censeram exhi- uera cum praeterea Franciscanorum Generalis Grandis Hispa-ia , Iesu itarum vero Generalis ubique Grandis esset id Roniae p. 34. iecisse, ut XXXI Propositiones inde selectae censuram incurre-:nt,c per Decretum condemnarentur , quarum tamen plurimae
timo constent sensu , nec, nisi verbis vim inferas, insequio- detorqueri possint. Unde ripsi quatuor illi sic dicti . Patores S. Ossicii, M use scilicet S. Palatii, Commissar I. O - , Laurea dc Riccius qui duo posteriores in Purpuratorum postea dinem cooptati sunt, sepius in partes abierint j. g. cum PrO-
sitionem l . Timor gehennae non es supernaturalis, aequivoca p.Il. I , ne laborare cernerent, octi morem illum, qua Spiritus S. donum ualem naturalem vero , quatenus ab amore sui ipsius, terfugiente proficiscitur, deprehenderent; quin etiam Propositiones, quae vel autoribus carebant, vel illis falso tantur, vel sine allegatione thesium, sub generali et Fato: pa inculcatur populo, insinuabantur, talibus obeliscis non habetur ors non est autoris; sed non constat, configere necesse habu subjungitur porro , quid ipsi Decreto impeditae tunc promulgationi ejus ansam dederit Theologos ni Inirum LO P. I A. :nses Curiam Romanam usque ad A. 168 vel8s sibi satis propiti-ibuisse. Cum vero circa negotium IVarticulorum inCongregaleri Gallicani contra autoritatem Romani Pontificis editorum agerent, tali temerarium esse dicerent, florentem Ecclesiam incessiere velle, qua ob subjugatasBelgii provincias quadant iderent; alii de negotio hoc nimis arduo non satis sibi liquereiderent; alii etiam veritati opinionis Gallicae, religionis princi- conciliis oecumenicis congruae, retragari serte non auderent; mi autem in eam coirent lententiam,quod prudentiad pacis stu. silentium suaderet, adeoq; omnes spem Romanae Curiae de suia tenda ejus detensione conceptam fallerent: Aetiim esse, ut pristino vore exciderent,d Decreti, in gratiam Adversariorum facti, rigo rem, explicatione sua, qua omnibus dubiis satisfactum Romani ipsi fatebantur, insuper habita, in se provocarent. Cur vero Innocen tius XI promulgationem ejus suppresserit, hae inter alias rationes al
379쪽
Literae Abbatis cujusdam, ad alium Aulae Romanae Praesulem, de Decreto Inquisitionis contra XXXI Propositiones d. VII. Dec. I69o promulgato, perscriptae.
Iuxta exemplar Tholoranum i0s in a. pl. I. P, F IRaemittitur, quatenus Tribunalis istius effata in Gallia locum
habeant,necne. Ita condemnationem haereseos exseccatoPH losophico enatae communi omnium applausu exceptam fuisse enim intolerabilem errorem foverit, ab ipsis Jesultis in antecessium reprobatum , licet Generalis ipsorum omnem circa illam impediendam moverit lapidem. Contra satis adhue constare, quem calcum iam Bi illa Alexandra VII adversus geminam Sorbonae Censuram lata meruerit, paea Vernantis Amadaeui imemus impetiti fuerant; cum tamqn Bullae ejusmodi Papales longe majoris momenti sint, quam simplex Inquisitionis Decretum Caeterum novum hoc,de quo nobis sermo est, Decretum jatri antea vel , annos importuni δεμ ε tarum 6 Franciscanorum sollicitationibus impetratum fuisse, Autor memorat,idque hac occasione. Theologos scilicet Loirante strian no 677 Propositionum LXWadm um perniciosarum, ex majori adhuc numero selectarum, condemnationem Romae per Deputatos suos procurasse, vi post oblatas binas Censuras,quas Universitas Ilvaniensis dia Duacos eonir celsium dualium ejus Socium sup riori seculo emiserant, suae insuper doctrinae moralis , plus quadraginta articulis comprehensae, di praevio examine pro irreprehensibili dijudicatae, approbationem ab Innocenti XI. P. R. quem per De putatos illos suos Iudicis infallibilis elogio decoraverant, obtinuisse. Hoc successu irritatos Iesultas, Tranciscaporum quos sibi maxime de- os habent,& quidem P. DU dc P. Porterii opera, quorum ille 'ropositior matholieae Majestatis nomine, hic o ejusderrisas Omnes Lovanicilibus tribuobant, Cleri Secularis Digitigo b G
380쪽
laris 'egularis Belgici nomine ad examenin censuram exhiabuerati cum praeterea Franciscanorum Generalis Grandis Hispaniae Iesultarum vero Generalis ubique Grandis esset id Romae i. 4. effecisse, ut XXXI Propositiones inde selectae censuram incurrerent,&per Decretum condemnarenturo quarum tamen plurimae
optimo constent sensu , nec, nisi verbis vim inferas, in sequiorem detorqueri possint. Unde ripsi quatuor illi sic dicti a alificatores S. Ossicii, Meti te scilicet S. Palatii, Commissaritu S. OIDcri, Laurea dc Riccim , qui duo posteriores in Purpuratorum postea ordinem cooptati sunt, saepius in partes abierint Ce g. cum Propositionem l . Timor gehennae non es supernaturalis, aequivoca p.Π. II. tione laborare cernerent,&timorem illum, qua Spiritus S. donum sit,supernaturalem, naturalem vero , quatenus ab amore sui ipsius passiones subterfugiente proficiscitur, deprehenderent; quin etiam lat multas Propositiones, quae vel autoribus carebant, vel illis falso tribuebantur, vel sine allegatione thesium, sub generali effato: a sim in culc.rtur populo, insinuabantur, talibus obeliscis non habetur autor; non est autoris; sed non constat, configere necesse habu rint. Subjungitur porro, quid ipsi Decreto impeditae tunc etiam promulgationi ejus ansam dederit Theologos nimirum Lo-vanienses Curiam Romanam usque ad A. I 68r velis sibi satis propitiam habuisse.Cum vero circa negotium Uarticulorum inCongregationeCleri Gallicani contra autoritatem Romani Pontificis editorum frigide agerem, Malu temerarium esse dicerent, florentem Ecclesiam Galliae incessere velle, qua ob subjugatasBelgii provincias quadanten dependerent; alii de negotio hoc nimis arduo non satis sibi liquere obtenderenti alii etiam veritati opinionis Gallicae, religionis principiis&conciliis cecumenicis congruae, restagari serte non auderent; plurimi autem in eam coirent sententiam,quod prudentiad pacis studium silentium suaderet, adeoq; omnes spem Romanae Curiae de suia cipienda ejus defensione conceptam fallerent: factum esse, ut pristin favore exciderent, dc Decreti, in gratiam Adversariorum facti, rigo rem, eXplicatione sua, qua omnibus dubiis satisfactum Romani ipsi fatebantur, insuper habita, in se provocarent. Cur vero Innocen tius XI promulgationem ejus suppresserit, hae inter alias rationes at