장음표시 사용
411쪽
Qua de eausa ad Homerum, Virgilium,4 Senecam provocat rum iste Iliad . v. o seqq. de Eneidarum Romano immim ille Ecloga IV. de Christi nativitate hic in Medea, actu II.
mo, de novi Orbis inventione vaticinatus videatur. Cap. VI. RUII ineptiora Mahumeti vaticinia proponuntur, quae extra Alcora num per traditiones propagata fuerint, quibus noster Auctor gene rati in pag. lo respondet, non illa Mahumeti esse, qui in Alcorano negaverit, se scire, quid de se aut de suis futurum esset; sed enarrationes rerum, quas posteriores Mahumetani evenisse viderant, Ma humeto, tanquam vati, mendaciter imputatas Cap. VIII. ratio. ne inducuntur argumentationes, quibus miracula Mahumeti
sectatores ejus stabilire conantur, sed non minus illae futiles atque vanae sunt, quam ipsa miracula istius fuerunt quibus Cap. IX. r spondetur, vel ideo suspeeta, immo falsa esse, quod non ex no, ubi cuncta Mahometi magnifice extollantur, sed ex ditione producantur, in qua ipsi Mahumetani mirabilitertiant,4 singuli fere alio atque alio modo enarrent. Et si non omnia conficta fuerunt, illa Cap. X. cum Ethnicorumgiis comparantur, quae ex Livio, Valerio Maximo,Pluta scriptoribus innotuere, procul dubio Diaboli fraude, si composita, ut incautis hominibus miranda cinusitata apparerem Et hactenus de Mahum et miraculis sequitur Capite XI ipsius Al-xorani miraculum, quod omnibus caeteris Mahumetani antepq-nunt. Id quadruplex faciunt, I nihil simile scribi posse II. a. humetum idiotam tam doctum opus edidisses III singularem lata singulis verbis elegantiam inesse IV. res continere sapientiae plenissimas Ad primum respondetur, nihil esse, quod eccant,quibus illud objectum fuit, similem librum componere non ausi sint, quum
ex eo non sequatur,quod alii etiam non potuerint nec aliquid exinde probari, si vel maxime vera illa dissicultas esset. Nam neque Homeri opus, aut Pindari, aut Aristotelis quemquam aemulari facile aut exaequare posse, quorum scriptis tamen propterea nulla divinitas vindicetur. Ad secundum responsum fuit Parte I, non solius Mahumeti sed monachi adjutoris, vel plurium, Alcoranum esse, ipsos sibi Mahumetanos contradiceres, dum Mahumetum Odoxudςmin idiotiandicunt, modo sagacissumi in sapientissimum praedio
412쪽
praedicant. Contra tertium argumentum, negatur illa singulam elegantia, quae exemplo ex Sura Solis refutatur, quod Arabice tam proprias, quam Latinis characteribus Auctor proponit, etiam versiisone Latina explicat. Quarto opponitur nugis &aalmudicis fabulis Alcoranum resertum esse, & si quae moralia praecepta conti-heat, non tamen illa comparanda esse eum sacris nostris Scripturis, di ne quidem cum iis, quae Seneca, Epictetus, aut Plato, ac similes
reliquerunt. Quae de religione in Alcorano tractantur aut falsa esse ostenduntur fabulis depravati; aut, si quae vera in illis superis sint, ex Christianorum libris eompilata Claudit Auctor hoe C put ineluctabili, ut vocat, argumento. Impossibile est, inquit,
Deum concurrere veris miraculis ad confirmandam falsam religio-nem: ergo impossibile est, Mahumetum miracula vera fecisse. Nam quum Deus christianam religionem non solum Christi, sed Metiam Apostolorum aliorum sanctorum miraculis, quae Moste-- mi ipsi alcoranus vera fuisse fatentur,confirmaverit necessario fatendum est, Christianam religionem bonam esse& veram. Ergo impossibile est, Deum per vera miracula Mahumetanicam sectam, quae Christianae sere ex diametro opponitur, approbasse Ca - pite XII Auctor quaestionem tractat, an post a fundatam teIiagionem miracula ad eam conservandam requirantur e ubi negatis, ut par est, Dervisiorum, qui monachi sunt Mahumetani, falso acta tis miraculis, causae professionis suae inservit, magnorpere extollena Romanae Ecclesiae admiranda, quae in Appendice nominatim laudat, ut aedem Deiparae Lauretanam LS. Thomae Malipuritanam in
India crucem os a S. Nicola Myrensis, liquorem Barii in Apulia sudantia: brachia S. Nicolai Tolentinatis, e quibus eopiosus cruor emanet: sanguinem S. Ianuarii Neapolitani. PARS III. Christianae Religionis dogmata contra Mahu-
metio asseclarum obiectiones tuetur, quorum communis erimina
tio est, Christianos veram religionem, a Chiisto Apostolis institutam, sub illiid tempus, quo Mahumet ortus est, deseruisse vel corrupisse, quam Dei jussu Mahumetus in integrum restituerit. Capite II summatim calumniae recensentur, quibus mutatam a nostris religionem probare conantur. Sunt autem partim superiori Volumine eonfutatae, ut Scripturae in iis locis, quae di Mahumeto habu ς' tinta
413쪽
rint, depravatio; quaedam non quosvis Christianos, sed pontificios
stringunt, ut sunt cultus imaginum, nec non Pontificis monachorum prope divina adoratio. Reliquae,in majoris ornenti, conmysterium S. Trinitatis Deitatem Christi, a Passionem ejusddiriguntur. De Trinitate Clarissimus Auctor respondet Capite non tam illam in Alcorano Sura IV. v. iro improbari, quam Colridianorum in Arabia haeresin, cujus Epiphanius meminita erui Deum, Christum, Mariam pari cultu prosecuti sint. Veram a tem de S. Trinitate doctrinam non posse a Mahumetanis, nisi suis placitis contradixerint, in dubium vocari, quia ab initio in ea resitione obtinuerit, quam ipsi ante Mahumetum sinceram fuisse con teantur. Et postquam VI. Capite, occasione primi argumenti,qua objiciunt in solis Matthaei ultimis vertas bomisat in nomine Pa. rris, ου Filii, σαμνιι- . quae prave illi interpretantur, nostram fidem inniti tam ex Veteri, quam Novo estamento mysterium .hoe dilucide probasset, Capite VII sequentibus argumentam
humetanorum profligat, quorum quaedam Persenas Attributa , confundunt, nec inter Sapientiam ac Vitam, ut Attributa sunt,ac Per
sonam interdum significant, satis distinguunt quaedam ex ignora tia peccant, quasi distinctam ac separatam cuilibet Personae Essontiam tribuamus. Capite IX X ex Rabbinis antiquis iis ipsis Mahumetanis profert, Ruae ad S. Trinitatis probabilitatem aliquid conferre putantur. Cap. XI. XII. XIII. XI diluuntur, quae contra Deitatem Christi Mahumetani opponunt, pleraque ita per turbata atque confusa, ut distinctione inter Christum tanquam Deum: tanquam hominem facile elidantur. Postea Cap. XV. XVI nostra argumenta pro Christi Deitate copiose producuntur, Ac
perspicue illustrantur. Quibus subjiciuntur Cap. XVII XVIII, quae ex antiquis Hedraeis, apsis Mahumetanis pro Christi veritate per consequentiam probabiliter afferri possunt. Et XIX Capite
Mahumetanorum error, quo negant, Christum nostrum supplicium
oucis subiisse, ex eo resellitur, quod Evangelia, quorum veritatem ipsi agnoscunt, identidem reclament,4 ne levissimam quidem suspiacionem suppositi hominis, qui pro Christo crucifixus sit, relinquanta. jicitur universae Ecclesiae, exceptis tantummodo Manichaeis;
Iudaeorum,4 Gentilium quoque, ut Taciti, qu vero Christi supplicio
414쪽
tonsensus: quod Capite XX ex variis Prophetarum vaticiniis confirmatur. Capite XXI de Pontificis Romani, α hujus Monacho. riim honore respondetur illum humanum ac Heropoliticum noria divinum esse: ωCap. XXII de Imaginibus, non idola est, neque ut Deum coli, sed modo in Romana Ecclesia usitato, qui ibidem e plicatur sub finem Capitis adjungit Auctor, quod miraculi loca habendum putat, quum Mahumetani adeo ab imaginibus abhorreant, retinere tamen Constantinopoli in templo S. Sophia tres ima gines Christi Domini, tres Deiparae Virginis, Munam S. Ioha nis Baptistae, cum figuris aliquot crucum,&aliqu0rum Angelorum. ultimis Capitibus relpondetur Mahumetanis, qui varias Christiano. rum sectas objiciunt, non pauciores, neque leviores inter ipsos Mahumetanos esse, quae ordine recensentur, tam Veteres, quam rece
tiores Min quo qualibet dissideat ab aliis, luculenter exponitur Tandem hanc partem professi.Fidei claudit ab Orientalibus ad Romanam Ecclesiam accedentibus facienda, quae Arabice Latine consgnata est. Continet autem Symbolum Niceno-Constantinopolitanum,& summam illorum, quae in singulis aliis Synodis, quas Romana Ecclesia usque ad Tridentinam pro Oecumenici, habet, tanquam necessaria ad alutem decreta ruerunt. QUARTA RAII Margumentum a Moria petitum examinatur quippe etiam inde Mahumetani suae Religionis veritatem adstruere conantur,quod morum sanctitate aliis cunetis gentibus, etiam Christianis antecellant. Sunt autem, in quibus pietatem suam ponunt, potissimum res quinque, Purificatio, oratio, Eleemosyna, Jejunium,4 Peregrinatio. Singula cum suis ritibus ex Mahumetani scriptoris Alysen Moham med libro Arabico explicantur ad Caput usque hujus Partis. Animadversonibus suis Clatissimus Auctor singula expendit, i&Cap. IX Purificationem Uahumetanam cum Mosaicis ceremoniis, nec Finis ratione a Deo intenti, neque ratione Proportionis ad spiritualem purgationem animae, eonferri posse adseyςrat Esse enim absurdas, ut exonerato ventre, si aqua deficiat, lapillis et pulyere corpus perfricare; maum Deus in iis, quae naturae necessaria sunt, nunquarn immundiatiam legalem constituerit quasdam etiam obscenas, quae circa pu-ὰςndorum membrorum mundationem quotidie peragantur: ni-
415쪽
hilominus flerosque gentis istius credere, his quoque eeremoniis a peccatis se emundari. Quod si etiam eonvenirent illae tum ritu Legis Mosaicae, quod vero aliter sese habet tamen quod constat, per Christum Apostolos divina auctoritate abrogatas esse eeremo nias, quas Moses sanxerat, exinde firmiter Auctor probat,non a Deo illarum restitutionem esse Capite X de Or.uisne seu precibus dis a uirit,&circumspectis omnibus rationibus ostendit, externas illaso inanes esse, etiam gestibus torporis aetitione paene ridiculas, neque cognosci posse, in quo vis orationis consistat, quum intereor portis hujusmodi motus nihil fere audiatur, nisi Dein maximus, Lavae Dei, Laudatio Deo, Non est Dein nisi Deuι, μιμ M. rhumero, aliquot versiculi ex Alcorano, praesertim septem illi, qui in principio
ponuntur, quae vix orationis nomen merentur. Eleemona Mahmmetariorum Cap. xl ad trutinam vocatur, quae ejusmodi est v quotidie aliquid cibi pauperibus praebeant, nec erga homine S modo, sed bestias quoque benefici sint adeo, ut testamento etiam volucri. bus, canibus, fetibus de alimento prospiciant, pro his animanti
bus xenodochia quoque seu hospitalia aedificent. Sed quam pia ae cera haec misericordiast, durissimo a flectu erga Christianos e ptivos ipsime commonstrant. Ditiores si templa xenodochia.
nosocomia, pontes, aut alia magni sumtus opera exstruunt, vel an
nuis r ditibus adaugent; non pietatis illud studio, sed metu facere dicuntur, ne Imperator seu provinciae Praefectus omnes fortunas post mortem IlIorum diripiat, quae si tenuiores suht,filiis relinquuntur: sin opimae, rapacitatem dominantium irritares lent. Quemadmodum vero noster Auctor in singulis locis hujus Partis facit, ut cum Turcorum salsis virtutibus meliores Christianas comparet, quas ubique recensere supervacuum putamus ita cum primis liberalitati illorum eas eIeemosynas Romanae Ecclesiae opponit, quibus
infinitus numerus Monachorum sustentetur, innumera templa exornentur xenodochia& no comi instruantur, quorum in blaurbe Romana dicit quindecim aut plura publica esse, praeter illa, quae singularium ibi nationum sunt triginta insuper scholas puellarum haberi viginti sex collegia seminaria pro erudiendis pueris, qui gratis omnes instituantiar, plurimi etiam victum vestes accipiant. Addit, quantum Pontifex panis, nummorum, vel singulis
416쪽
hebdomadibus vel statis temporibus publice, tecreto, distribuat,adeo, ut in Seereti Eleemosynarii libris ad centum aureorum millia nonis nunquam summa donativi excrescat memorat quoque eleemol nas Sancti Campi, ut vocantur, quum singulis sextis feriis in sing
los pauperes, quorum plures quam bis mille, sesquilibra panis i& vi. ni vasculum vulgo seglieita liberaliter dispensetur Verbo adji. cit ingentes sumtus in bellum Turcicum Imperatori Romano de Christianis Regibus submitas, quos nec ipsi Mahumetani ignorare possint. Capite XII eiunium Mahumetanorum ut absurdum
ridiculum notatur, qui quotannis certo Lunari mensecus autem Fariat& per omnes anni aetates promovetur ab aurora in noctem nihil edunt, nihil bibunt, nec faciem aut nares vel calidissimis die.
hus abluunt, ne serte gutta quaedam ad sitim restinguendam ad spergatur noctes autem illius temporis comedendo, ingurgitandost libidinibus impure indulgendo transigunt Capite XIII Pereogrinationis Mecoanae stoliditas ex eo demonstratur, quod credunt Mahumetani, ab Adam institutam esse, cujus in Mecca templum diluvio ingruente, in Paradisum translatum fuerit quod vero nunc superest, Λbrahamum & Ismaelem juncta opera condidisse Leges quoque peregrinantibus observandae, absurdae ridicula esse ostenduntur, v gr. abstinere illo tempore a mactatione animalium venaticorum, aut occisione pediculorum, sormicarum, muscarum, locustarum;cum tamen non prohibitum sit milvium,corvum,lupum, pulicem vel culicem necare. Deinde commemoratur, non tam
religionis, quam lucri caussa peregrinationem illam a plurimis iniri, quod permiserit Mahumetus, divitias in ea per mercaturam acquirere: quosdam etiam id sacrum iter suscipere, ut poenas Principi debitas hac occasione effugiant. opponit Auetor Pontificiorum peregrinationes in sancta loca ad Apostolorum aliorumque Sanctorum corpora institutas, inprimis eas, quae vel singulis annis Romam circa Pascha suscipiuntur, ubi per paucos dies, circiter triginta millia peregrinorum conveniant, nimirum tot fere, quot ad peregrinationem Meccanam concurrunt: vel Iubilaeo, hoc est, vige simo quinto quoque anno maxima frequentia celsibrantur, inqui bus illam potissimum laudandam ducit, quae ineunte hoc nostro secuto,io ontificeClementeVIII,terdecies centena millia peregrinorum numeravit. Bbbi Et
417쪽
Et hactenus quasi de fundamentis teligionis Mahumetanae rsequitur de aliis istorum moribus , quos non minus vel omn-- plurimos ad religionem referre consueverunt, ut Cap. XIV de κώ-hibitione vimin ludi , quam Auctor non propter damna, quae inde manare dicunt, sed castrensis sumtus minuendi caussa a Mahum to sancitam esse autumatesCap. X de circumcisionis praecepto, quam Mahumetanis tantum distinctionem ab aliis gentibus esse diacit, non sanctitatis ac religionis sacramentum atque ideo ab ipsi, etiam adsumtam, ne manente praeputio sordes contrabantur, quibus se ineptos ad orationem reddi existimant. Nec causae quicquam Mahuntatum sanctioris habuisse, cur remis Christo dc Apostolis, quorum auctoritatem non contemnit, abrogatam in usum revocaret, quod etiam de disicrimine ei ονum, de quo Cap. XVI disputatur, exauctoris monito repetendum est. De saerificio Mec canat peregrinationis,quod in Valle Mina faciunt Mahumetani, Cap. XVII respondetur, impurum illud esse, quia immundum animal a Mole prohibitum camelum cum aliis mactent, idque non in templo aut ara, nec per legitimos sacerdotes, sed promiscue confusim perficiant. Sequentia Capita de aliis sanctionibus agunt, quibus suos errores Mahumetus admiscuit, ut de Iure Tationis de Iuramento ει ubi gravius ille erravit, de Repudio ac Polygamia, quorum utrum que contra jus Naturae esse noster Auctor ostendit, hanc etiam contra omnes fines instituti a Deo matrimonii, primarium, propaga tionem sobolis in seeundarios, adiutorium mutuum ac libidinis exstinctionem. Nec enim populosiores gentes polygama esse,quam apud quas monogamia servetur nee ipsum Mahumetum ex tot uxoribus, quas habuit, multos libros genuisse. Adjutorium vero rixis aemulationibus impediri,& libidinem incendi magis, quam exstingui, materiae & occasionis abundantia, non secus ae hydropi eis quo plus potat sint, plus aquae sitiantur. Accedit de Belgo pro religione, de quo initio mollius Mahumetus sensit diversis Alcorani locis: postea potentior factus acerbius decrevit contra Insideles, hoc est omnes, qui Alcoranum pro divino non recipiant: nec tamen hoc religionis elo statuisse, ex Sura IX v. convincitiir, ubi tamdiu uringendos hostes profitetur, donec solvant tributum Tubdant se imperio, nullam religionis mcntionem ibidem lacjens. Interim peros fi
418쪽
Dasi omnes Turci sunt, concessum sibi esse ex Alcorani lege, none redentes ad Mahumetanam fidem vi Marmis cogere, quod noster Auctori nulla religione licitum esse negat. Sed ipse praesagit ore, qui sibi Catholico Reges objiciant, ab Romano Pontifice certis
gentibus dotatos, quas ad Christianam fidem pertraherent. Respondet dubie, aut non usiam a Pontifice coactionem esse, ad verba diplomatis Alexandri VI provocans taut ministros Hispanos potuisse gentes, suo Regi subactas, ad deserenda idola, quae contra naturam sunt, eogere t aut Pontificem, tanquam Vicarium Christi potuis egentes, Ecclesiae nondum subjectas, quod contrarius naturae
viverent, carnibus humanis vescentes&alia abominanda facientes, intra limates naturae per vim coercere. aeterum septendeclivia
seculis semper ita ab Ecclesia observatum ruisse, ut modo, quem Christus doeuit A posto si observarunt, non per arma aut tempora tem potentiam, gantes ad Ecclesiam perducerentur. Cap. XXIV refutantur, quae pro prisaea vindictis Mahumetani proserunt: Cap. XXV, quae de dissutatione circa Religionem, quam fugiendar esia Mahumetus praecepit, causae suae haud dubie dissilus. Et dum gloriantur Mahui Alani dilatatione suae religionis diuturna duratione, indeque divinae originis argumentum petunt, quod quae non ex Deo sunt, cito opprimantur; ad id Noster respondet, justas Deo causas esse, quanquam nobis non semper cognitas, cur impietatem ilia aliis etiam gentibus longo tempore toleraverit ex iis, quae pateant,
praecipuam esse ejus μακω -.Hinc felicitatem suam jactitant, bu Augustissimi LEOPOLDi rictorias opponit, quem putat toto Orientis imperio Turcos deturbaturum fuisse, ni Chrisianorum
perfidorum armis adfuti illi fuissent. Cap. XXVI obscena legram
corani, maxime circa conjugii usum c de quarum ima etiam Cap. II.
egerat,) alias impias sanctiones perstringit. Cap. XXVII seu ultimo, quod longissimum est , fabulo in superstitiosa ex Alcorano
collegit,quae secundum ordinern Surarum c Signorum sive versuum enumerat,in falsitatis singula convincit Totam enim Historiam Veteris Testamenti, de Creatione, Adamo, Abrahamo, Iosepho, Mose ' aliis , passim fabulis putidis Mahumetani depravant, partim ex Talnaude desumtis,partem autem majorem ex mendacissimo Pseudoprophetae ingenio natis,& impudentissime ab eodem promulgatis. Bb 3 CAM
419쪽
vasionum liber lenius. Franequerae apud Joh Gyselaar, 69I in Alph. a. l. 9. P Riores duos optimi eruditissimiq; operis libros in Act pag. 188, ino'. iust recensuimus. Iam tertium
Cap.I. In hoc libro clarissimus Vitringa disquirit primo, qui uiat i ρμον ου ra py t. r. Γιs. Intellifiitque illud, quod stu ο Αμήν ο μαρ- ό,τι κα άλ ινο A c. III, 9 de ipso verbis operibusque perhibuit Joh. VHI, a. I. Observa igitur ex almudistis Rabbinisque omnς Ita iam eo tractus coram Iudicibus suevisse agnosci ac signari ab Authote,deriatiam a variis testibus,tum denique βεβώου ac confirmari a judie
dii inconstectum notum, resantib- α σαμb sonatione Noster Ianimus hominis est tabula. In hoc consignatur si Christum esse lucem mundi, dum eam audit. Ut autem fidertur, accedit Christus, qui ait,se dictio verbi illius testem esse,&rae sex missium, ut id testaretur. Subscribit id Deus Pater,voce litus emissa. Subscribunt testes alii Moses,Propheta, soli & ipsa opera Christi, quae ut totidem personae hei considera
Haec est βεβαιωMὸς λαοτυωs ρις. ex parte testium. Sed non dum sussicit Erigit igitur homo rea Domum Iudei vestrisbunal in conscientia sua. Nam De hominem facit in scriptura IVDICE ui testimonii. Citat ergo ille testes Coiisertillos inter se invicem ι ac Spiritus Sancti ope agnosiit eorum est, monia probe inter se consentire. Hinc sequitur βεβωΔ mes ρωι. - EN Tn PlΣTIAN 32 Ba Prodit μωρουον de Christo coram me, Momnibω probe examin.rtis tesibu , comperi, amice eos consentire Lunde confirmo sabiis Elad. Conse Joh. Evang. III, . . Dis V, Io a Cor. III, i. e. II. Proxima dissertatio occupatur circa I. Cor. Lar. ag. s. Tertia Diuitia ' Corale
420쪽
JUENSIS AUGUSTI A. M DC XCII aga
e rea 'alm. LXVIII, ay ubi Benjaminem parium notare censet e III. Paulum Apostolum, Benjaminitam. Nox, ut locus . Nessmi. e. IV illustretur Κabbalistirum dogmata de triplici animae parte, a Mente, renui risu&mo anima, prolixe explicantur,&cum scitis Platonicorum 'eripateticorum, eo tempore a Iudaea gente ree piis , conseruntur. 4equitur di utatio Iuculenta de Ar ει ι . prava, ejιisque rationeformali, objectis atque effectibus. Inde ad XIII. textus s. scripturae digreditur Noster, in quibus, pro no Maso. .XIV. reth regi jubent i, ipsi. Hisque consentit, praecipue circa Exod.
ubi,post prolixissimam variarum sententiarum discussionem, vertit: Vade, dis modo Ar - ipsis uti quidem
scio, velle te Regem alloqui, quodcunque etiam a me responsum acceperis: VIVENDO VIVES; Detu amen mihi ostendit Eum certo esse moriturum. Herum, quum clarissimus Author in haec Verba peroret cui magna commentariorum supeLex est, u absque dubio expositionis nostrae patronos inreme o pulverem non Tereatur discutere non inutile fuerit indicares, tantundem haberi in notis B. atabit ad Biblia Tigurina . idos Hanoviae impressa citatis etiam ad h. l. a Matthaeo Polo in Synopsi Criticorum.
Defendit porro eri Maserethicum, 'su a rhram, e XVII nn Ur legit iri obiter etiam conjecturam affert LXX interpretes ira N, quia reddunt e Iino , accepisse pro, da Gabriel, quod est nomen Angeli. Nec Masorethis assen c. XVIII. sum negat quoad Jes. LxIII. q. utar G, P LC. . una in . vehementer item contendit, I LIX s. egendum
bum adi um, Uraelem ει contrarandum. Sub finem inquirit caussas lectionum variantium in t in is, quas arcessit tum e XIX. ab incuria librario um, tum a supersitione atque κεισει excessin-tium doctoram Iudaea gentis.
Θρωπω λαλῆσοι r Cor. XLI. a. i. e. juxta Vitringama non quidem, quae efferri non possent, sed qtiae vel nondum Paulo ulli prolata essent, vel quae dicere ulli hominum Paulo haud licuerit. Vocem Diuitia i Corale