장음표시 사용
71쪽
commune esse ait, ut parendum sit decreus, etiam non satis iussis aut aequis, dummodo non tendant ad ruinam politiae aut religionis. Inde tamen sequi negat, querelas adversus decreta non nisi ab universo populo, uno veluti spiritu concitato proponi,aut resermati nem moveri posse cuique enim pro gravitate excessuum, contra sundamenta societatis aut fidei ingruentium, jus esse remedia inve ruenta Regulam,quod numero suffragiorum standum sit, quam Admomto vehementer urget, positivi seu humani juris esse dicit, eui Iocus non sit, si agatur de laedenda conscientia aut tollenda defensi one naturali. Postulat ab Autore Admonitionu, ut in quaestione de potestate Principum, vel systema Gratus sicuti facere videatur9 eo flanter teneat, vel immanem illam sententiam de illimitata&cum quavis tyrannideo clade populi admittenda potentia palam tue tur. Priorem formam etiam ex ipsius Gratii traditis incommoda
habere, iterum agnoscit cd quae ex altera consequantur, intoleatabilia esse cense Prominensibin, qui in fine Admonitionis pro
rebellibusvi extrema meritis exagitantur, multa affertoum latir
bet, illos ad paritionem decretis injustissim praestandam obligari non potuisse, gladii pro legitima defensione omnibus dari;
casus etiam esse, in quibus privati, ad sua recuperanda, arma sumere possint, licet legibus quibusdam haud immerito caveatur, ne ido dinarie fiati Conteri inde Valde es cum Bestis,in illos non minorem partem populi aut provinciae respectu Ducis sui constituisse e istimat, quam hos comparatos cum reliquis nationibus Hispaniae Regi subjectis. Addit Valdensis non Principi suo, sed ejus violento instigatori, Galliae Regi repugnasse Scholasticas itaque rhetoricationes esse scribit,quas Admonitor ex Catilinariis Ciceronis cotilegerit, quae non magis ad Valdenses pertineant, quam ad Gallos e ules, qui in castris Foederatorum militent. Mandatum Christi de fuga in persecutionibus, dc exempla patientiae veteris Ecclesiae male eo detorqueri, ut nullo modo tyrannis resistere fas sit moderationem praescribi a Christ, jus naturae adversus vim plane injustam non tolli. Notari vult vias Dei, qui in exequendis decretis suis, irregularibus quandoque modis 'ut temerarii videri possint, procedat; neque necesse esse, ut omnes intentiones&actiones Regum
populorum, qui reformationem moliantur, exactissime justae M
72쪽
MENSI FEBRUARII A. 11 DC XCII 61
irreprehensibiles sint; ex eventu tamen&in universum Dei propo rem cognosei, defeetias erroresque circa media bonitate finis compensari observat, Deum aliquando aperta vi progressum esse,v.g. eumJudaeos in Palaestinam introduceret; alio tempore,videlicet post captivitatem Babylonicam absque armis&non nisi permissu R
gum populo sito prospexisse Minime sequii si Christiani primitivae Ecclesiae Imperatoribus tyranniciem exercentibus arma non Opposuerint, quod Galli Belgae,qui id fecerint, pro rebellibus haberi
debeant, cum Maccabaeorum exemplum justissime allagare possint; aeque mutatum jus naturale, quo illi usi fuerint, per praeceptum Evangelicum de stiga. Ideo Grotium reprehendit, qui in odium civium suorum, Socinianos secutus, nimis rigide dictum illud E angelicum urserit. Nec melioris notae esse, missas, Spinosi , Dd erentes aut majoribus haeresibus infectos,qui aliis libellis, qui
bus scedus bellum adversus Gallos insectantur, eadem defendant. In conclusione Admonitionis summam ingenii variettiem affectationem pietatis observat,& in ea persistit sententia praecepta diviana de obsequio Magistratibus 'arentibus praestando, eri non esse interpretanda, ut exceptiones legitimae oppositionis prorsus excludant. Elogia quibus Galliae Rex extollitur, convitia&aculeos in Pontificem Imperatorem atque Domum Austriacam, defensi nem eietatis Gallorum cum Turcis,&alia ejusmodi omnia eo tendere dicit, ut exules Galli de restitutione sua in patriam&in libertatem pristinam desperent, aegi cocco se submittant obsequio; Foederati quoque animum despotaeant, qualescunque pacis lGges accipiant. Confidit, praestituros hos esse posthac quae hue usque non praestiterint, divinam gratiam celebrat, quod illis vires intograe manserint,& Rex Britanniae ad exequenta,quae Deus destinaverit, excitatus sit Parallelismum A monium inter Iacobum II Angliae,& Henricum IV Galliae Regem rejicit, repetitque denuo Iacobo non ereptum esse regnum, sed ab eo desertum observat etiam differentiam inter utrumque regnum circa potestatem regiminis,&quomodo Angli Reges Partamenti autoritatem agnoscant, speciali juramento de tuenda religione Reformata obstriti sint. Aliter igitur de Catholicis Gallis, majorem regni partem constituehtibus,quii Henricum Regem, quem pro haeretico habebant, aversati sint, judiri a cari
73쪽
cari debere aliter deranglis orthodoxum totius gentis desiderio expetentibus, cum Catholicorum paucorum contraria machinantium ratio haberi non potueri Defendit gesta Anglorum procerum deleetorum ex populo, luperat e contrario, quae Liga,quam vocant, Gallica per factiones &tumultum egerit, Omnibus Europae Principibus improbata.
PREMIERE ET SE CONDE PARTIE DES IFFI
Dissicultates D. Sterario Theologo ovanse
ensii propositae, ex relatione ab illo ad Archiepistopum Cameracensem perscripta, aqllo mandatum ha buit de rumoribus adversus Presbyteros Oratorii Montibus Hannoniae sparsis inquiren
Coloniae apud Petrum Grandem 60 . in a. plag. Al.
D re , quae exigua videtur, gravia multa sc praeclare seribere, non vulgaris est ingenii aut facundiae mediocris Ualere itaque utraque dote oportet D cultatum sive dubitationum harum Autorem, quem D. Antonium Arnaldum esse admodum est probabile. Caviam sane, quae Ian enum nomine traduci solet, pari acumine, eadem verborum copia' elegarutia alius tueri difficulter potuisset occasio satis magni libri haec est. Congregatio Presbyterorum Oratorii in Italia a Phihvo Nerio seculo superiori coepta, autoritate flerulli Cardinalis in Gallia recepta aucta, cum Montibus Hannoniae Collegium haberet, deducere inde veluti coloniam quandam in urbem Leodiensem voluit. Quae Congregationi illi cum Societate Iesuitica simultates intercedant, haud ignotum est. Ut igitur incrementum hoc aemulorum impedirent Iesultae, quantum quidem ex libro hoc intelligi potest, diffamare acriter multis nominibus Presbyteros illos coeperunt, et Tecerunt que ut Magistratus Montenses scabinos vocant xliteris Leodium datis receptionem Presbyterorum dissuaderent. Presbyteri edita Diuilias by Coos
74쪽
edita Gallice apologia i quam Remonstrationem jus carinam in flscripserunt, famam suam impigre tutati sunt, non sine querela de Sestinis. Hac offensisti scriptum illud manu carnifieis publice comburi fecerant, vehementer indignantibus non solum Presbyteris, sed de Nuntio Pontificio, qui Cleri privilegiis detractum illa acerbitate existimabat. Cum vero Archiepiscopus Cameracensis, Hannonia Duecefarius, a Presbyterissem ploratusD. γ ν oec duobus ah mandasser, ur de causa cognoscerent de judicium suum de illa ad te referrent cita hoe fecerunt Commi arii, sive, ut Autor Difficulta-mmasserit, se aram, caeteris autoritate & industria potior,ut Pres tri graviter laesos se esse putaverint, rauior hic noster ansam se eri plurimos resatiohist 'udicii illius defectus Steyarto exprobrandi, idque fecit tractatu in partes sex distributo ex quibus duas
priores nunc enarramus. Ex eo vero, omissis minutioribus, anno
tabimus quaedam quae non tam ad rixam illam inter Iesu ita so Pre byteros proprie pertinent quam ad cognoscendam factionum in Ecclesia Romana indolem aciunt, cum profectu quodam obser-
vari possunt. De Merario ipso annotavit Autor, quod defeetiis Ecclesiae Romanae in Belgio in exordio relationis ingenue agnove fit, scribens quicquid dissimulamus, turbatissimae sunt res nostrae Ecclesiasticae, non hic tantum, sed passim per Belgium totum. Alleganu etiam tractatus ejus, sive theses Theolograe moram emendata nomine publicatae, in quibus probabilitatis Iesiuiticae dogma acriter impugnaverit, item opiniones pestilentes de peccato ex ignorantia, sive materi alio Philosophico de attritione praeferea de fac;-litate in absolvendis peccatoribus, o Delaxatione disciplinae Ecclesiasticae, qua fieri dicit, ut sanctitas Christiana plane intercidat, Part. I. eontinua revolutione, ut loquitur, confessionum criminum. Diff. a. Conressionum&ab lutionum particularium necessitatem est ili- ratem jactare, ut notum est, vel maxime solent Sacerdotes Romani,c utramque iri Ecclesiis protestantium requirunt. Qui vero ex illo Ordine ipsi agnoscunt, quam male confessionesvi absolutiones tractentur, ut nihil 'ad emendationem faciat illarum repetitio fi post impetratam nulla diffficultate ab lutionem, ad eadem aut pejora peccata continuo redeatur, ii arcem religionis suae veluti destruunt. Difficis.
90-ti verba citat autor, ciuibus Confessionarios reprehendit, quod
75쪽
quod quibuslibet peccatoribus pro poenitentia recitationem trium
Pater nos. r c Ave 3Mina sufficere existiment, morbosque animi omnes sanari eo modo credant Tanto magis itaque indignatur,quod
ille ipse Stoartis, rigoris ecclesiastici assertor, tam laxus indulgen que jam factus sit, ut Iesultarum metu aut respectia, optimae Presbyterorum causae relatione sua nocuerit, imo pro sectariis habeat, D e 1 qui diiciplinam instaurare nituntur. Producit testimonium ejus anno I 69o, quo juvenem quendam a studiis, indole,vita&moribus egregie laudari dignumque esse censuerit, qui sacris ordinibus au moveretur;addiderit tamen veluti limitationisis cautelae loco: Ne tamen aliquid Superiores lateat, quod posea infrascripto imputetur, Hae Ius idem est rigidiora sectantijur. . Hoc salse exagitat Autor , cquem illi tui mum vocant, verum dc genuinum Christianismum o sacerdotum atque Pastorum ossicium esse; at qui laxiora profitentur, pro corruptoribus Ecclesiae haberi debere, pluribus ostendit. Ipsius Stoarti theses in eam rem citat, Augustini dicta Pastorem Diff. 6. . quendam LudovicumHematam prope Namurcum laudat,qui pio re-lo ductus, plebem suae curae commissam in fide Christiana egregie instruxerit, binas conciones singulis Dominicis ante meridiem, divisa cum Vicariis opera a meridie Catechesin habuerit idem privatim
fecerit, in consessionibus potissimum ea tamen diligentia dc severitate populum minime ostenderit sed magno cum applausu confluxuque docuerit iis etiam, qui legere noverant, pios libellos, qui capita doctrinae continebant, evolvendos dederit factum inde, ut non solum eximiam notitiam religionis acquirerent auditores, sed Qvitia ebrietatis, libidinis di verborum scurrilitatem correXerint, choreas etiam isana atque udicra alia ultro Omiserint. Successis e contrario apud illos contemtum rerum fluxarum , summum coelestium desiderium, patientiam Christianam in calamitatibus bellicis δ aliis, mutuam charitatem, cum assiduitate precum , ad quas quotidie summo mane in templo convenerint. Etiam inter labores diurnos mentem ad Deum per suspiria&oratiunculas elevasse, sero vespere multos domi cum suis precibus vacaste. Quae de moribus Multa interiori illius viri addit, pietatem maximam indicant, is ideo optat, ut omnes ad eum modum sese gerant quosmidos vocant tunc enim felicissimum statum Ecclesiae es is futurum.
76쪽
MENAS FEBRUARII A. M DC XUI. M
eum. Provocat etiam ad experientiam in Academit et Ovaniensi, in . qua ante ortam hanc Rgidorum, quam iugillant, sectam disses nunc vero composite&pie vivat juventus scholastica Post o hae atroci calumnia proscitas esse queritur remeeros Monteuiam, ac si Nestorianisinum renovarent,o B. Virginem matrem Dei.
sive Deiparam appellare nollenes qua imputatione pie te fartuleos liberaverit . maligne tamen in relatione sua addens non satis esteumspecte eos locutos es Interim tamen Episcoporum Gallorum judiet , in Catechesi ab iis publicata, maximos abusus uiaeultu Viminis demonstratos esse non dissimulat . illum maxime . auod DIurimi in Dee catis auotidie versantes. salvari se nutent reei ratione aut gestamine scapiatris nec parum errare di eos, ex Episcoporum illorum sententia, qui nimiam fiduciam inia sanctis ponam; hos enim utiliter ωpie quidem ex Ecclesiae institutomvocari, sed spem omnem necessario in Iesu Christo ponendam esse, in quo solo, Scriptura teste, fidus quaerenda sit. Citat etiam insignem locum ex Cardinalis Camini scripto econtrario horrenis iam Reciali Ioram Leodis iam thesin anno I67 publicatam ex eratur, quam ipse quoq; Merarim acriter taxaverit. Erat autem haec Frequens confessi recommmaeis, σωθ-B. Virginu, etiarm min, qui gemilitae vivunt,sunt Ignum radesinationis Acriori cenissura persequitur dictum Iesuitae Lusitani nancisa Mendora, in Viri aiario sacra tir profana erudisionis anno I6ι cum approbatione eestis, statuentis, impossibile esse, vi B. Mirginis cultor in aeternum damnesur, quia scilicet B. Virgo suo patrocinio semper impetret a Deo auxilia gratiae congruae, quibus ejus cultores, alioqiu pravi αscelerati, ad Deum convertantur, reddanturqi indamnabrio. Re prehendit porro Λutor eos, qui in B. Virgine majorem clementiam quam in Christo esse statuunt, qui tamen est Deus misertitordiae , Concionatores esse nareat, qui publie declamaveruat, si famae virgines, eum dicerent, nomisa, Domine, aperi, , dixissent, Domina, Domina, impetraturas ruisse, ut portae aperiremur. Librum, quem in Belgio fere omnes manibus erant, prolixe taxat, in quo diserte statuatur Deum Atio suo Meretri justitia, sancta vero Virgini elementi ritoratia Esensationem commisitse.
Subjungit verba ex Sterani Theologia Morali, qui placet adscrib
77쪽
re, quia ad similes casus applicari possunt. Verentur, inquit, qui in aiam, ne fiandalizentur u λου confirmentur haeretici, cum in Ecclesia urpissimi arguuntur errores, ideos oti taeendam exis mant. Sed an forte non magis onfirmabuntur hi, Eli eme rentur sviderint huj-mossi errorum monstra nemine contra en-Diff. XI. , o Geloia uiseri Reliqua hujus Partis primae capita praeter
'i XV mus, quanquam multa memoratu non indigna de lite isthae coni Mant. Ex Parre etiam Rem/da, ne in nimiam prolixitatem ei damus pauca quaedam veluti digito indicabimus. criter reprehendit Autor tum Magistratum Montensem, quod Apologiam a Presbyteris oratorii ad Leodienses scriplam, per carnificem combusserit,&--- quod faetiim probaverit eaq; occasione I suitas accusat, quod par suggestione Rothomagi magno cum piorum scandalo excellentissimum librum Iansenti, Ha moniam Evan-Diff. II.gem AEm, Aquis Sextiis Epistola Provinciales Iesultis oppositas
Concremari curaverint. Prodit etiam, verum autorem epistolarum
pro Iesultis sub nomine Bernardi Stubroch publicatarum tu ille misium viii stratum Fabri, celebrem ex Societate Iesuuica virum Citat tamen 'o laudat eundem se artum quod in saepe allegata Theologia sua acerrime refutaverit sententiam Iesultarum 4 Papa quidem intexLXV famosas theses condemnatam,quod non merent mortatiter, απι sui ruod eius adpersario falsum crimen asingant.
Witteub ap. Ioh. Christoph. SillsirerIA IGL8L plaguI.33. Cum quin dispiritibus moderni pariter atque veteres com
mentati scriptores sunt,non levi perquisivisset studio in in celeberrima mittenti Universitate Metaph. ωLogicae Professer, non contemnendum operae pretium sibi factum visus est, si in discipulorum suorum gratiam Pneumaticam scientiam rati Systemate comprehensam ederet, in quovi quae ab aliis optime tradita sum, sua faceret, & quae vel nondum tacta aliis, volnon satis adhuc elaborata, suppleret, perficeret , ac suopte iudicio amplia aret. Illa ergo methodo usus, quae in disciplinis usitata Disiligo by Orale
78쪽
MENSIS FEBRUARII A M DC XCII. G
quam maxime est, partem generalem a SP um definitione orditur, dc ex illius attributo primo c9m cura explicato probato caetera, maximam partem a se recens constituta dc brevi descriptione explicata, partim immediate, partim mediate deducit, atq; interver
tu ipsius primi cognoscendi principii demonstrat. Eodem modo insinciali quoq; me, postquam Dei, velorum Ammarumque νationatiam existentiam probavit, Versetur in ipsorum propriis attributis explicandis, inuic doctrinae subjicit amonum cuiq; Spiri,
tui propriarum, cum internarum, tum externarum, tractationem;
ita quidem ut inserat subinde suis quasq; locis quasiones conιν verseu, dc graves, ducundas, & celebres, nec adeo paucas, certis conclusionibus, quarum aliae sententias falsas rejiciunt, aliae veram asserunt, definitas. Profitetur vero, id se cumprimis ledicte op tam in hae condenda disciplina, ut justo ordine dc exponerentur omnia, nihilq; assereretur, quod non suis rationibus esset stabiliatum, iisq; haut vulgaribus, sed exquisitis ac veris,& ad animum plane convincendum idoneis atq; adeo sperat, pleraq; a se justis pla. nisqued ad prima usq; principia excurrentibus demonstrationibus
G. VAN DER MAELEN IN HISTORIAM
Pomponii de Origine Iuris Pars prima. Trajecti ad Rhenum apud Francisc.Ηalma, o timet. plag.I Ituli rationem a potiore operis sui parte deducere pluit Autor clarissimus, quando in Historiam Pomponii est gine Iuris , quae posteriorem legem ff. h. t. conficit, hane
commentationem se sustepisse profitetur utut enim non praetermiserit legem priorxmssit quae Gajum autorem refert, qu*niam tamen ea dc brevis est, & formulis excitatqriis tantummodo constat ideo ordinis magis respectu, quam ob doctrinae necessitatem recepta videtur utrobiq; autem interpretandi genus planum, perspicuum ac amoenum deprehendimus, dum textus ipse, dc in lege pomponii quidem distinctim singuli paragraphi praemittuntur, quo ad verba dc loca notabiliora succincta explicatio & paraphras, excipit. Et nihil hic omisit Autor, quod ex antiquitatibus hiastoriae Romanae ad illustrationem huius materiae ullo modo Beere
79쪽
possit ut subinde etiam digressiones prolixiores susceperit. Sie pag.
IMOccasione vocis ciωυυς,in originem constitutionem hujus societatis altius paulo inquirit, eumq; ad eam liberos nonnisi homines definitio praemissa admittat, fusius deinceps ex sacris potissimum literis adstruere contendit, naturalis hujus libertatis marem, exclusa foemina capacem esse , eo quod haec ex ordine creationis maris imperio subjiciatur. Hanc etenim ob causam primo Ioeo creatum insse Adamum, ut secundum tritum proverbium, quipriis rempore, potio Iure, iste sibi imperium vindicare posset. Accedere&hoc, quod extructa fiterit mulier ex costa Adami, ut posset incla concludere, se nihil habere a se, sed ab alio, scilicet viro; quocirca nullam intercedere inter marem Eceminam aequalitatem seu u-mis, seu virium, quibus indigent, qui in statu naturae secundum Autoris hypothesin vivunt Pag. 27. civium Rom. censum, cujus
intuitu quinq; elasses institutae erant, exhibet, ad nostrie monetae valorem eomponit Pag. V. antiquas Romanorum LL. recenset ex
Mosaicis legibus Numapompilio depromtas Pag q7. evorvit quaesionem itidem historicam, utrum sub primis Rom.Regibus concesia fuerit provocatio ad populum,&quid hac in re singulare acciderit in iudicio criminali, quod contra Horatium ob interemtam serorem patricidii reum habitum fuisse constat Pag. 6I. originem obligationum examina secundum hypothesin stamsi ituralis quae in quaestione anteriori de constitutione civitatis fuit pra sumosita.
'olixissimam dehinc digressionem a pag. v. usq; ad p. rh6.ὸecurirentem suppeditat Senatus Romanus, de cujus prima institutione a Romulo facta,ri subsecutis allectionibus variis, ex quibus postmodum senatores in Patricios, Conlcriptos, Pedanos distincti fuere, ubi susscienter dictum, post ordinis hujus ornamenta, consessiis ac consultandi modus,& quae hujus generis alia, in conspectum producuntur. miscursum istum proxime excipiti io7. affinistractatio de S Ctis, quae pari ubertate explanatur. Jag. 33 species Juris Romani, prout in scriptum non-scriptum dispescitur, ducitus Ir. d. l. explanantur; in quo ipso . Autor noster tantisper subsidet.
80쪽
MENSIS FEBRUAR Atm DC XCI AEVIO ANNIS DE RAEI PHILOSOPHI AMSTELA
d mensis Primarii cogitata de diterpretatione, stis de Natura Humani Sermonis σαλ elaedam apud Henricum meistentum Iby2. in . Constant alphabetis 3 ωplag. Iy. Uthor Libri hujus est Vir jam dudum in orbe litterato cele- berrimus Siquidem ultra annos XLIV, primum in Academia A Lugduno-Batava, deinde in illustri Schola Amstelodamensi Philosephiam,atque olim etiam Medicinam aliquo tempore docuit occasionem hunc tractatum scribendi perhibet,quod ab annis circiter quinquaginta multorum Eruditorum animos observasisset coepisse occupare opinionem valde periculosam, positam in eo, quod communiter Viri docti nimium tribuant&nimium confidant novae quam amant philosophiae putantes ea ipsa methodo, qua non contemnendus progressus faetus est in Mathematicis: Philosophicis progrediendum similiter esse in omni alia arte .disciplina: ac si omnes disciplinae, quae tot seculis distinctae fuerunt, Philosophiae essent partes vel appendices, deberenti una& eadem metho do, quam Author hujus libri censet artium Mathematicarum 7hilosophiae propriam esse, doceri, & eodem illo praecis comprehendi sermone, quo Mathematici Philosephi utuntur. Ut error,
opinione Authoris, horum temporum duplex sit; unus in humano intellectu, alter in humano sermone, uterque infinitam post se trahens eonfusionem, litesq; inter Eruditos perpetuas. Haec sive
censura sive opinio Authoris forsan mira videbitur iis, qui sciunt ipsum magni acer hilosophiam, atq; tueri dignitatem ejus con tra quoscunq; qui eandem vel contemnunt, vel inutilem judicant. Verum prudentiores id ad animum revocabunt altius,' judica-hin haud rem esse debere parvam, quod vir aetate doctrina e nerabilis, magnus sine omni dubio Philosophus , censeat his temporibus&in hoc seculo philosophico Philosophiae communire nimium tribuit eritq; hoc ipsum illis majus argumentum ad rem exquisite ponderandam, majori cum attentione hunc librum legendum Narrat vero ipse Author causas magis speciales,quae ipsiunimpulere adscribendum suaq; de interpretatione natura hum3n sermonas