장음표시 사용
201쪽
ium iussus, ne mulierum. famisaritate, in otio negligeret, memorabili ad Fluito consuetudine aut consilio naris , sectis 'nem praelio uictus eum uniuersa nobilit si seceris , & damno & ignominiae tibi res te sua caesus est.Philippus Macedo Alex erit. Mis dictis ita dispaniit , ut nemo dium filium sepe monebat, ut fpienis eius discessum senserit, nec quaesitus pse tiae operam diligentem daret, ne multa stea inueniri potuit. Verum cum eius & '' aliquando committat, quae se secisse po- procerum diit dentiu moesta Rex con- stea poeniteat. Foelicitatem vitae sola mo- temnens, mori nobilis sceminae captiuae deratur sapientia a imo ara vivendi sola nimium indulgeret, Rexque militarem putanda est.
i. N prosperis, non minus quam so aduersia sanis esto. pe ma-l joris est opprobri, a voluntate tia superari, quam dolor,bus frangi. Et prosperam dissicilius est ferre fortunam , qua m aduersam. II. Vir sortis quanquam imbecillis aduersarius sit, ne victoriam sibi
semper promittat. Eimincuti es Leonem necant. . i IIII. Cum periculum sine periculo nunquam vincatur, cauld inperieulu te ingere. cunctis rebui ines periculum, inquit Theognis. Pro paruis proinde magno periculo contendendum nota est. Unde di m illud Caesaris Augusti. inureo hamo piscantur, qui magi sumptu, aut pericusi
IV Patientia magna pars sortitudinis est. Hine. Theodonns Tertius Imperator. Remedium malorum firmissimum est patientia. Cogitandum proinde est multa in his vitae molestijs aequo animo serenda este , de serem
do tantiim vincula. Additamentum.
Fortes sunt, qui aequabiles in omni
genere' fortunae se praebent. Plato lib. i. de legibus, Laccedemoniorum leges idcirco reprehendit, quod fortit dinem in dolorum 8c timorum duntaxat constant. ,perpessione versari dixerint a cum men is, qui a voluntate sua superari se patur, maiori cum opprobrio seipso inserior sit, quam is, qui doloribus frangitur. H temeritas est periculis te OLDrre , ut ait D. Ambrosius. Publius Mimus , Non ciuera, inquit, ruina perit, qui ruinam praetimet. Regium est beneiacete,& maleaudere, ut stat Philippus Macedo , qui conuitiatorcs patientia vincebat,& ex inimicis amicos reddebat.. Scipio Astieanus multa a Tribunis de ingrato populo Romano passus, hae una ultione contentus fuit, quod suo sepulchro inscribi iusserit, ingrata patria nori possidebis ossa mea. Stulti sunt, qui pericula
supra naturam posita non timent, ut tempestates, tonitrua, sulmina & eiunmodi alia. Tale fuerunt Psilli, apud Herodotum , qvi contra Austrum prosecti, lant, quia diutius spirabat, & flatu facimolatam illis inserebat. Quod dicitur ,
etiam culices 'leonem necant, id Ammianus Marcelliniis lib. 18. ostendit scribens inter anandineta fluminum Mesopotamiae propter hyemis clementiam plurimosuerati leones; sed ubi tempus incaluit, innumeri exsurgunt culices, qui mordi cus leonum palpebris insident. Unde illi remedium quaerentes fluminibus sese im- meetunt , aut oculos sibi crebro unguibus Iacerantes effodiunt: quod ni fieret tota regio leonibus redundaret.
ζ γNa hie regula sit Ferdinandi Imperatoris symbolum , Fiat aut pereat mundus. Persuadeat ergo unustiisque sibi sine iussitia vi-
- tam esse noei posse,itaque vivendum esse, ut in omni re cuique ibuatur seu eommutando, seu distribuendo. nee ullo a tu, quod luitiae ratio exigit, impediatur. Nam, ut inquit, M. Tul. I. OT
202쪽
M o R A L I V Μ Ι ib. III. Tit. III. Tyrmentum perpetua commendationis eir famae est iustitia . Me qua nihil'
is esse laudabile. Et idem . Etiam homini solitario , atque in agro vitam detenti opinio iustitiae necessaria es; atque ijs etiam, qui vendurit, emunt, locanti conducunt, contrahendis ne tibimplicantur. Rectd Democritust i Soli hi Teum amicum habent, qui iniuriaesunt inimici. Rationem dat Plato, Nunquam enim homo negligitur a Teo , qui iustὸ vivendi bonum pro
positum habet; quippὸ Deo , quantum feri potest, ita similis esse cupit. iu-
βὸ vitiendo. Hae cogitatione qui imbutus est. & hoe animi firmissimum propositum habet, non cauillatur , non dolis utitur . non alterius i1 norantia abutitur . non commendat partim idoneum, non impedit bene meritum, non excusat manifeste reum. Hoc amen dicit, Fiat Iustitia..Additamentum. VNa hie regula est Fiat iustitia, quam Regula ergo vitae est , iustiti im rebus inqui obseruat nunquam iniuste agit. omnibus seruare; quod qui facit honestis vide quae de iustitia diximus lib. 3. Hinc vivit, neminem laedit, ius suuin cuique iustus appellatur, qui ex omni parte bo- tribuit. Nec desiderari amplius a quo-nus est, quod virtutes omites tam moris, quam Potest. quam mentis in huius unius pectore sint.
Regulae ex temperantia collectu.
Emperatis hominibus lex prima sit Deus. Ita Plato I. de legibus. Altera sit Natura . quae paucis est contenta. II. Vbique modum omnium optimum seruat & illud sit ante oculos, Ne quid nimis. Vnde dicebat Henricus II. I mperator . Nihil impensὶ quemquam cupere oportere, atque ita fieri posse, ut in nullo vnquam contripetur. III. Inteν pocula non multim loquere, delinques enim . ais amicoνum conuiuia tardus accede, ad calamitates autem cito. fiuod noueris, non satim die. Sciens tace. Nuptias frugaliter celebra; linguam bene ominan, tem, non maledicam habeas. Haec praecipiunt septem Sapientes.
IV. Obseruandum hoc Epicteti praeceptum. Hoc modo, inquit, versan. dum es in conuiuio: circumacto disco A aliquid ad tuum locum peruenerit, manu extensa modesὸ attinges; f praeterierit, noli retinere εἶ s nondum appropinquauerit, ne nimium appetitum extendas . sed expecta donec ad te menerit. Eodem animo ad diuitias, ad magistratus', re nuptias aes idebes , erisi Deorum conuiuio dignus. V. Praeclard Democritus. Patris temperantia maximuu es liberis prae.
Additamentum. Avendendum ad Nariatam, quae
paucis contenta est. Claudianus iaRufinum, rriuitur Moomssim, mora bratis Dinctus est dedis, fi quis cogitauerit uti.
didus aufert. Rationem reddit valerius Max. quia bonae valetudinis quasi quetdam mater est frugalitas. Nemo unquam ad beatitudinis arcem pertinget, qui non voluptates temperantia superarit. Hac de re nb. 3.titivo de Imperaritia abunde dictum.
203쪽
. st Amicitia , . quis amicus.
V o u 1 A M vi M. Tullius ait libro de Amicitia. Virtur Amicitiam gignit re continet, necfine virtute amicitia esse uno pacto potest, de ea etiam , tanquam de quodam virtutis fructu effectuque dicendum est nobis. Est autem Amicitia ut idem Tullius de Inuent definit.
-- Voluntas erga aliquem bonarum rerum illius inta,' casia, quem ailigit, cum eius pari voluntate. secundum D.Augustinum. eaer omnium humanarum diuinarums rerum cum beneuolentia charita te summa consensio. Quae descriptio ex Cicerone de Amicitia est. Diuus Thomas Amorem esse . dicit, mutua beneuolentiis ver aliqua communicatione fundatum Veteres Academici Amicitiam descripserunt. Virtvitem reciprocae beneuolentia AEquitate quadam ios inter se moribus ac virtute conciliantem.
Amare nihil aliud est . quam velle bonis aliquem assici quam maximis, etiams ad se ex his nihil redeat, ut scribit orator lib. a de finibus. Amicus vero est, teste Philosopho a. Rhetor qui amat. 8c rea matur. Illum ab amatore Donatus distinguit, quod amicus animi st, amator v
corporis. Eritamentum. ARisτοτεLEs lib. 8. Ethnicorite. I. varias Phylosophorum de Amicitia
opiniones commemorat. inprimis fuerunt, qui dicerent, amicitiam este quandam im
gentorum, morum, de L udiorum similitudinem. Qui similes hoc modo sunt, eosdem amicos esse. Vnde prouerbia illa, si ii ille satili gaudet. Similis ad similem aggregatur. Graculus cum graculo. Canucani pulcherrima, bos ui, asina asino. sus liv. Pares cum paribus aggregantur. Et alia eiusn odi. Alii contra contende. tunt, dissimilitudinem amicitiam esse, vel amicitiae causim. Quod autem dicitur, Figulus figulum odit, dc alia eiusn di, non propter idem vitae gentis, sed propter lucri impedimentum vera esse. Aristotel .cap.a.eiusdem libri octivi definit amicitiam esse beneuolentiam mutuam de manifestam. Seu, beneuolentiam in mutua assectione utramque cognitam. Et quidem beneuolentia dieitur, quia sine ea amicitia ede non potest. Unde Cieero
in Laelio. Ex propinquitate beneuolentia tolli potest, ex amicitia vein tolli non potest. Mutua autem esse debet benevole tia,seu mutuus amor, ut loquitur Cicero.
Nam si cui bene vel , & is mihi vicissim
bene non velit . is amicus meus non est, nec inter nos amicitia est.Sed de manifesta sit oportet, seu utramque cognita,hoc est, mutuis ossicijs declarata. Hoc enim modo amicitia ab occulta beneuolentia disic erniis tur , qua etiam ignotos propter virtutem
dc spein utilitatis complectimur. Volunt aliqui addendum esIe ad Atistotelis definitionem hane particulam amici gratia)quam Cicero non omittit in illa definitione, quam ex ipso lib. a. de inuentione hoc capite citamus. Et idem lib. a. de finibus. Amicitiae verb ubi locus esse potest, inquit, aut quis amicus esse unquam potest, quem non ipsum ames propter ipsum Quid enim est amare, ex quo nomen amicitiae ductum est, nisi velle bonis aliquem affici, quam maximis, etiamsimhil ex his ad se redundet Ita ille.
204쪽
Variae Amisitiae diuisiones. P Rima institui trisariam potest, ut una sit Utilis, altera Delectabilis, ter- i
lia Honesta. Amicitia utilis est, qua amicus propter commodum aliquod diligitur. Haec sciat bus& lucri cupidis conuenit. Delectabilis est, qua persona quaepiam propter iucunditatem amatur. Talis este solet iuuenum . & familiarium quorumdam. Honesta est, qua quempiam propter seipsum, seu virtutem eius amore prosequimur. Bonorum haec virorum est. Persecta ipsa est . quia virtutis e lusa est i & quia propter eamdem contracta , stabilis est & constans . nec interim iucunditate utili. lateque caret. -niam vero pauci sunt vere boni, rarissima est haec amicitia. ι
Secunda pro diuersitate personarum est, Vt alia sit aequalium per na- a. Prodiarum, alia vero inaequalium. AEqualitatem facit aetatis & conditionis simi- uertisare Iitudo : inaequalitatem diuersitas. perscina- Tertia Platonis est, qui tres amicitiae species constituit, Naturalem . Ciuilem. Hospitalem. Sub Naturali pietas in Deum. Patriam, Parentes. Magistratum ; indulgentia in liberos & nepotes: Necessitudo in consanguineos& assines, continentur. Ciuilis partim eorum est, qui sunt eiusdem ciuitatis: partim eorum, quorum eadem est virtus, ijdemque mores ι denique quo- ι.hi rumcumque sociorum , qui utilitatis alicui ut causa coniunguntur, ac deinde consuetudine confirmantur. Hospitalis amicitia est , quae cum peregrinis & aduenis contrahitur. Qiraria Diui Thomae est . in Diuinam, Naturalem , Politicam , OecΟ- 4. in D nomicam. Diuina est, qua homines in uno Ecclesiae corpore communi-mnam eanti Naturalis est inter Patrem de filium caeterusiue consanguineos, Poli- Naturatica huer Cives est, de Orconomica inter domesticos: illi d Ciuibus, hi dei viijs, quae ad familiam pertinent, communicant inter se.
P Rimam Amicitiae diuisionem ponimus
in utilem, deleistabilem, Sc honestam, quae ex triplici boni consideratione pontis tur. Duae priores verae amicitiae non sunt,& Deiled stoluuntur. Nam, ut ait Cicero in Latio, quas amicitias utilitas con- Alucinat , cas dein commutata resoluit. Et Ouidius lib. I. Tristium Elegia. 8. Donec eris felix , multos numerabis amisos,
Tempora si fuerint nutrita , solus exis. Et Horatius lib. l.
Cum sue uotis amici Ferre iugum pariter dolasi. Proverbium est, feruet olla, vivit amucitia; Et hunc, qui propter utilitatem amant, O lates dicuntur amici. In rebus secundis praesto sunt, in aduersis dis fiunt similes araneae, quae filo suo seliarat, donec praedam capiat, ac tunc In nidum suuin se recipit. Similes muscae, quae in culina, si nidor desit, non manet. Haec amicitia multorum est, sed potis mum vulgi. Nam, ut ait ouidius, Vulgus a citias utilitate probat. Est etiam mercatorum, qui societates in Emporiis inter se constituum. Amicitia delectabilis seu iucunda est iuuenum & eorum, qui tu s affectibus & cupiditatibus seruiunt. Nec ea stabilis est, nam cito prae teruolat adolescentia, Riucunditas mutatur ; breuis quoque&fugax est volup
tas huius amicitiae tundamentum , ac su
bito amare desinunt mutabiles iuuenum animi. Honesta amicitia ea demum perfecta est, quia ex virtute contracta. Idcirco est bonorum virorum 3c vim ut e similium. Cicero in Laelio , vera amicitia non nisi inter bonos esse potest. Item , virtus conciliat amicitias &conseruat. In ea amici bene sibi inuicem cupiunt amicorum causa. Rara autem est, quia ut ait iuuenalis. Fara quippe bisi Ox sunt numero totidem quot
Thebaram porta, vel diuitis ostia Nili. Et Cicero lib. de Amicitia, digni sunt, amicitia, quibus in ipsis est causa, cur diligantur. Rarum istud genus,nec quic
205쪽
citiam dissicilius, quam reperire, quod sit omni ex parte in suo genere perfectum. Ad hanc amicitiam omnia illa spectant, qui splend ide passim copioseque ex amiis citia praedicamur.
De Amicitia Politica & oeconomica, inter Principes 8c Magistratus, inter maritos & uxores, parentes de filios in Pol ticis &Oeconomicis nostris diximus. Varia
E Ciuili seu sociali amicitia nobis potissimum est sermo. Eius autem
praeeipua una causa est frequens beneuolentiae demonstratio, qua uti recta ratio solet. Aliae plures sunt, quae ad contrahendam amicitiam iuuant, & contractam conseruant. r. Naturae ad bonum honestiam amandum propensio. a. Amantium propinquitas. 3. Naturae morum, aetatis, studiorum similitudo. . Consiliorum negotiorum communicatio, qualis esse inter ciues, milites, condiscipulos solet. 3. Alieni erga nos amoris debeneuolentiae cognitio. Q ppd naturale est, eum a quo amamur, amore prosequi. 6. Frequens conluetudo seu conuersatio. I. Beneficentia, quae invene meritis amorem accendit. 8. Bonitatis eius cognitio , propter quam
amicus diligitur. Atque hae omnes essicientes quaedam sunt eausae. Finis amicitiae scelicitas est. in quam tendere ducereque omnis virtus debet i seu est honestas. & familiaris conuersatio, ut homines honeste iucundeque simul vivant, di subtsdium ii se mutuo accipiant i .
Additamentum. DRaecipuam amicitiae cautim hic assi- salutamus. Hoc abierit. Sed si aliquema gnata,u,s equentem beneuolent et de- amicum existimas, cui non tantumdem monstrationem. vere enim dicitur , o
sequium amicos patat. Caeterae adiuuaniates sunt cauta, quae hic opponuntur. Adde quod Nazianzenus ait oratione I 8. Similitudinem studiorum & institutorum non minus deuincire, quam consangui innitatem & assinitatem. Hinc Marcus Antoninus Philosophus cum factus esset Impeis rator , condiscipulos olim suos retinuit amicos, eosq; honoribus & diuitijs auxit. Proverbium est multos salis modios simul edendos esse, vi se inuicem norintci edis, quantum tibi, vehementer erras,& non satis nosti vim verae amicitiae. Nullum habet maius malum occupatus homo,& bonis suis obsessus, quam quod amicos sibi putat, quibus ipse non est. T vero omnia cum amico delibera, sed de ipso, prius. Idem Seneca Epistola M. ostendit, quibus foueatur de conseruetur amicitia. QEod Dequenter mihi scribis, inquit, gratias ago. Nam quo uno modo potes, te mihi ostendis, Epistolam tuam accipio, ut nos protinus una Mhonores. Mod Cicero libro de Amicitia mus. Si imagines nobis amicorum absen his verbis effert. Uerum illud est, quod tium iucundae sunt, quae memoriam te vulgo dicunt, multos modios salis simul edendos esse,ut amicitiae munus expletum sit. Seneca Epistola 3. Epistolas ad me perferendas tradidisti, ut scribis amico
tuo. Deinde admones me, ne omnia cum eo ad te pertinentia communicem, quia
non soleas nec ipse quidem hoc facere. Ita eadem Epistola illum & dixisti amucum, & negasti. Itaque sic priore illo verbo quasi publico usus es de sic illum amicum vocasti, quo modo omnes candidaistos , bonos viros dicimus, quo modo
obuios, si nomen non succurrit, dominosneatit, & desiderium absentiae fus5 atque inani solatio leuent ; quantb iucundiores sunt litterae , quae vera amici absentis vestigia, veras notas amnant Nam quod in conspectu dulcissimum est , id amici manus Epistolae impressa, praestat agnos cere. Isidoriis lib.3. Epist.389. Inimicus, inquit ad prolapsum animal erigendum
cecedens inimicum omnium alloquetur .ae dicet, tu is hinc erige, ego hine .colloquium porro reconciliationis prael dium est, ct via ad imicitiam ducens.
206쪽
requirantur in js, qui persestam amicitiam habent, conditiones.
in primis, ut aetate. stud ijs , & fortuna sint pares. Morum enim &Naturae similitudo praecipua conciliandat amicitiae est causa. Firmis a es inter pares amicitia, inquit Curtius. Lepida illa & ad rem nostram fabula est. Conduxerat spatiosas aedes Carbonatius & siillo μ ε nem angustius habitantem ad se, ut migraret, inuitabat. Negauit fullo . quod fieri non posset, ut simul viuerent,Nam qua ego,inquiebat, abluendo nitidis reddidero, eis tu fuligine ire maculis replebis. Nimirum fieri non potest, ut qui dissimiles sunt, recte coniungantur. Gloriabatur apud matrem Hirundo, quod elegantem & commodum sibi amatorem. Turdum reperisset. Linquit mater, non bene illi tecum conueniet. Tu frigus ferre nequis, iue calorem I tu ver optas e r quaeris , ille brumam. Scilicet vitae studiorum similitudo voluntates iungit, de amicitiam gignit. Deinde vero necesse est, ut amicitiae vinculo iungendi homines sint non morosi . non leves, non ambitiosi. non inuidi, non nimium utilitati suae. tia iaproprijsiue commodis dediti. Inter hos enim variae exoriri suspiciones so- Δωμι. lent . quae amicitiam dissoluunt. Vbi etiam vitia aperta sunt, esse persecta amicita non potest. De Alcibiade reserunt. eum conciliandarum amicitiaiarum optimum artificem extitisse, non item seruandarum. Quippd leporis euiusdam & eloquentiae clypeo vitia sua tegebat, quae ubi apparebant,amorem in odium conuertebant.
Praeterea nihil simulatum, fictum . occultum inter amicos esse debet Candido omnia & aperte ad veritatem virtutemque sunt dirigenda.
, Additamentum.' Riuid, paritis aetatis, studiorum, sese simulatum, vel occultum debet. Id in-. -nuit Seneca Epistola 3. Diu cogita, an tibi in amicitiam aliquis recipiendus sit; clim placuerit, toto illum pectore admit te. Tam audacter cum illo loquere, quam tecum.Tu quidem ita viue, ut nihil committay , nisi quod committere etiam inimico possis. Sed quia interueniunt quae
dam, quae consuetudo secit arcana , cum
amico omnes curas, omnes cogitationes
tuas misce. Fidelem si putaueris, facies. Nam multi sellere docuerunt, dum ti ment falli ;& aliis ius peccandi suspicanis do secerunt. Quid est ergo, quare verba coram amico retraham id est, quare me coram illo non putem Cum
. . tunae. Hinc Academici dicebant amicitiam esse virtutem reciprocae beneuolentiae, quae aequitate quadam similes inter se moribus ae virtute conciliat. Pythagoras vero amicitiam esse aequalem congrue tiam. Secundb, ne quaedam vitia sint, ut morositas, ambitio euitas, propriae utilitatis studium. Idcirco Aristoteles, Senes& ijs similes negat ad amicitiam esse, quia dissiciles & morosi sunt, nec conuersatione cum alijs delectantur,nisi fortὸ sibi similibus. Inter iuuenes aueem , qui bene&liberaliter sunt educati, sicile coale scit amicitia, cum & iucundi ses, de conuersationis amantes. Tertib nihil esse
PRaestat hoc unum ae summum Amicita, ut nimirum inter amicos voluntatum , studioru i sententiarumque magna sit consensor idem rarii velint, idem nolinti mutuis ossicijs benefici jsque ultro citroque datis &acceptis se iuuent εe oment i omnia communia habeant , vivat uterque alteri; dc pro altero mori, si honesta exigat occasio, sit paratus. Atque haec omnia a virtute, quae amicitiae vinculum firmat, proficiscuntur. Manlius lib. g. Idrifia nihil ex semet natara creauit
Pectore amicitia maius, nec rarius unquam.
207쪽
JUe mori. Iis una fuit per Iacula mortis;
siter quod raperet fatum , non cederet alter ,
Et duo qui potucresqui vix noxia paenis, optauits reum sponser non posse reuerti , Sponserem reus timuit, ne solueret ipsum
Salustius. Idem velle, atque idem nolle , ea demum vera amicitia eΗ. Hinc Zeno Cittiensis interrogatus quid reuera amicus esset, semicus, inquit, salter ego. Horatiust h. r. . nima dimidium mea. Et lib. 2. Ab , te meae si partem animae rapit.. Maturior vis , quid moror altera ,
Nec carus aque, nec superser Jnteger Itaque Amici duo sunt corpora, sed una anima.
Corporibus plures, mentibus unus homo. Ideo non male quidam amicitiam ait este liberam ac plenam duarum animarum confusionem. Pytagoras talem inter suos amicitiam ii istituebat, ut eos conferre in medium vellet,leste Gellio lib. . quicquid cui a familiae aut pecuniae esset. Eius sunt preclarae illae sententic. Amicorum omnia communIa. Amicitiam aequalitatem esse. unamg duorum animiam . di amicum alterum qum. Elegans est Promethei AEgyptiorum legislatoris testimonium Hic cum interijstet coniux , tulit moderatoi 'Pars inquit domus periit, cum direptae essent opes, non mea, inquit sed fortunae bona sunt sublata : Cum filius o vita migrasset. 'Parte tψutam aliquia tamquit bum commiuutus. Cum mortuus amicus esset, frangi statim dolore coepit, & sine suspirio
non respirare. Cum miraretur populus. Amico , inquit, meo mors obtigit. mihi dolor quia e go ut mortuus Ρ6u non careo Amicus non es amici exemplar , sed alter idem.
Additamentum. VArij hic essectus enumerantur, ade amico , ipsi honestum comparatur. Quodque etiam mortis pro amico sustep- autem maius bonum, sibi attribuit. Pluratio, praeter voluntatuto consensioneiu, ibidem Aristoteles in hane rem. Nec re omnium reruna communicationem. Christianorum alia opimo est. D. Chry- Uitam pro amico honeste prodigere mul- sostomus homilia a. in I. ad Theltiloni ii oliin Ethnici non dubitarunt, Euryalus censes. Ita oportet, inquit, amantem ama& Nisus apud Virgiliuin lib.9. aeneidos; re, ut etsi omnia ob eo postuletur,& pos. Damon & Pythias apud Valerum Maxi- sibile sit, non prohibeat. Non dico postu- num, quorum unus vitam tuam pro alie- letur, sed ut & ipse vitib tali dono accum rius vita, Vadem obtulit 3, Aristoteles rat: nihil enim tali dilactione dulcius 9. Eth. cap. 8. Verum est, inquit quod esse poterit, nihilque ei triste accidet. Sede probo viro dicitur, eum amicorum neca Epistola 9. ubi mi Dirum amici caiisa & p itriae multa agere , etiamsi pro tiam describit. In quid igitur amicum iptis mors fuerit oppetenda. Nam & pe- paro Ut habeam, pro quo mori possim; cunias& honores proijciet, & demum ut habeam, quem in exilrum sequar, cu- bona, quae in certamen apud homines his me morti opponam & impendam. Ideveniunt; dum quod honestum est, sibi Hib. a. de beneficiis cap. Is . Magna om-
ipsi vendicat. Brevi enim tempore valde nino res fios amicus. In eius igitur botiu, laetari magis eligeret,quam longo leuiter: ac ut is saluus sit, exitium meum permit& viuere honeste uno anno, quM multis tere, graue non ducam. Porro omnis quoi dolibet; unam item ayionem ho- communicatio inter amicos peccato &nctam & magnam, quam multas&pir-- culpa vacare debet; quoties interuenerit, uas. Hoc autem ijs fortasse euenit, qui ' abrumpenda necessitudo est, silentque pro aliis mortem abire consueuerunt. amicitiae iura. Cicero , Theophratius
Eligunt enim magnum quoddam hone- aliique Ethnici qui pro amico leues culinstum sibi ipsis, pecuniasque profunderent, pas&minitas refugiendas negarunt, siquo amici plures accipiant. Pecuniae cuim mulaberrauerunt.
208쪽
An recte dicatur, amicus optima itie possessio. FVit hoe Albeni Secundi Imp. symbolum. Verissimum prosecto. Ipse Rest. c.
testis est Sapiens, Fidus amicus firmum prodium, eum qui intienit, verissime thesaurtim inuenit. Amicum fidelem nulla res e quat, net viliam iri iis . aurum ingentive pondus eius fidei dignitatem aequiparat. Euripides in Orest.
Nihil est melius amico , quod fiam, bono,
Et Menander. generosum amicum pumens beatus est. Amplius vero Plautus io Baccide: . Multis modis meditatus erothet mecum Ium θ' ita esse arbitror , Homini amico qui es amicus. ita uti nomen possidet, nisi Teos nihil praesare. Et vero numquid teste Cassiodoro in Epist sine amicis omnis cogitatio est taedium ι omnis operatio labor ; omnis terra peregrinatio: Omnis vita , tormentum; sine quorum solatio nihil est vivere nisi mori ymantum es bonum, inquit Seneca amicitia fidelis , et bi prasariata sontpectora , in quin tutum omne steretum defendat, quorum conscientiam a insis timeas . quam tuam I quorum strmo fossicitudinem leniat; sententia eonfilium experiat, hilaritas tristitiam dissipet conspectus ipse uelictet. Mithridates Rex Ponti pro uno Leonico amico nauali pugna a Rhodijs capto, plurimos ex hostibus captiuos etemisit. Plus apud eum pondoris halauit unlux amicitia, qu m hostium omnium odium. Notum est Damonis & Pythiae exemplum apud Val. Max. Blosius Tyberii Gracchi amicus. eum, quid pro illo secisset, interrogaretur, Omnia, inquit. An etiam
templa incendisset ' Numquam id ipse, inquit, voluisti; s voltis i ta men , fecissem.
Additamentum. Bion philosophus, quot, inquiebat, nullam possessionem amico fidest pretio
amicos pararis, tot oculos habes, itorem esse, nec aliunde plus fructus capi quibus , quae voles, videas; tot aures, aut utilitatis. Alexaiider roganti cuidam quibus, quae decet, audias; tot consilia, ubi thesauros suos haberet,ostendens ami- quibus de futuris deliberes. Nec aliter se cos, In his, inquit. Micipsa apud Saluia habet plurium amicitia, quam si cul Deus stium non exercitus, ait, neque thesauri unum corpus habenti, multas daret ani- sunt resni paesidia , velum amici. mas, quae omnes prouiderent &consu- Unde recte Empedocles, apud Cicero-lerent. Apud Plautum in Trucul. Vbi nem in Laelio, vaticinatus est, omnia, qua amici, ibi opes. Apud Scythas , teste Lu- in rerum natura sunt; amicitia contrahi,
ciano, habebatur ditissimus, qui certissia discordia dissipati, id de hominum vitarnos, & optimos amicos postideret. So- longe verissimum est. crates, apud Laertium, dicere solebat,
si modo parandi sint amici. IN hominum moribus , prudenter olim Antisthenes hoc damnabat,
quod in auctionibus vasa diligenter inspicerent, priusquam emerent, vitam vero eorum non cognolceient, quos sibi in amicitiam adiungerent. etsi major vlit has sit a fidis amicis, quam a vasis . plusque damni, nisi deligas, ut refert Laertius lib. ad Itaque valeat hie illud, Deligas quem Desit diligas. Vnde Plutarchus, ut nummum. sie amicum oportet habere pro- - θης batum . antequam eo opus sit. In primis autem ad contrahendam amicitiam opus est spatio temporis. de quadam consuetudine. Hinc vetus Poeta:
209쪽
Et prouerbium. Mutu nos non noscimus, nisi modium salis simul absum pserimus. Seneca veris, post amicitiam, inquit, credendum est, ante iudi candum. Praepostere iaciunt, qui aliter faciunt. Deinde opus est prudentia, quae in eo est, ut non cuiuis dexteram
porrigamus, heut in symbolis Pythagoricis est. Quippe, Cicerone teste iti
i alio. Est prudentis sustinere , ut cursum sic impetum beneuolentiae . quo utamur in amicitia, quasi aquis tentatis, se aliqua ex parte periclitatis moribus amicorum. Eodem sensu Plinius. Quemadmodum Zeuxis lente pimgebat , quod diu duraret, ita diu explorandus amicus , qui sit perpetuus su
Praeterea elim amicitia nisi inter bonos esse non possit, seruandum est hoc Senecae praeceptum. Vt Primo se quisque exhibeat bonum , ac tum demum quaerat alterum sibi similem ερ aequalem. Additamnium. TEmpore inprimis opus est , deinde
prudentia. Et verisi 4 dictum est, deligendum, quem diligas.Seneca Epist. 3. innia cum amico delibera,sed de ipseptilis. Post amicitiam credendum est, ante amicitiam iudicandum. Illi praepostere ossicia permiscent, qui contra primcepta Theophrasti cum amauerint iudicant, Sc non amant, cum iudicauerint. Sidonius lib.S. Ep. II. suae consuetudianis esse scribit, prius eligere, postea diligere. Cassiodorus lib.de Amicitia cap. I r. vide sicut frequenter accidere solet, ne quidam amoris impetus probationis spatium praecurrat, & praecludat probandi iudicium. Vir itaque prudens paulatimeohibeat & restaenet hunc impetum , cui beneuolentiae modum imponens & regulam , discrete in affinum transeat, & se tandem amico, primissa probatione, com mittat. Hac de re multa Plutarchus in opusculo de amicorum multitudine; Et Xenophon lib. a.de dictis de fustis Soer tis. Aristoteles raritatis in amicitia ratio. nem reddit, quod vera amicitia tempore & consuetudine indigeat.Nam,inquit, ut est in prouerbio, fieri nequit, ut homi nes , mutuo sese cognostant, prius quis salem qui dicitur, consua'serint; neque prius sese admittant, simque inter se amici, quam alter alteri amabilis flevideatur esse, & credatur. Qui autem cito sese amitace gerunt inter se, volunt vili quidem esse amici, sed non sunt tamen, nisi Semabiles quoque sint, & se esse non ig
norent ι ac Voluntas quidem amicitiae v
lox est, amicitia miniis. Haec igitur Se tempore & reliquis perfecta est.
Au Pera amicitia tantum si inter bonos.
CVm sola virtus amicitiae sit procreatrix. esse vera amicitia non nisi inter bonos, in quibus est virtus, potest. Hine Cassiodotus in Epist.
Vera amicitia inter bonos tantum oritur, inter meliores profieit, inter optimos consummatur. Equidem arctissimo nonnumquam vinculo coniunguntur improbi, ut fures, proditores, coniuratores : item mercatores & quicumque lucri cupidi cum lucrum sequuntur , at haec vera amicititia non est. In utili ista amicitia paleam tantum vides; in iucunda tantum forem. Flos cadit, uno flatu palea tollitur. Fructum habet ea amicitia. quam virtus conciliat. Oris elegantia adulterinos, animi pulchritudo verosimie parit, inquiebat Thale Μilesu - . in .. HVis adulterinum nosse amicum y ostentationem osseti semper spirat, ossicium numquam praestat. Hoc ut declararent AEgypti j, arborem Amyram hieroglyphicum adulterinae amicitiae secerunt. Illa enim odorem fumdit suavem, fructum vero seri nullum..Additamentum. Cuero in Laelio iam supra a nobis eis nisi inter bono, esse potest Plato , ut .est tin, vera , inquit, auricitia non apud Apuleum lib. dePhilosophia, ami-
210쪽
citias inter improbos , vocat animarum quoddam γ qui scis autem, utrum si tui Calamitates, & negat amicitias esse.Epict. nullus usus tanquam instrumenti amplius apud Attianum lib. a.cap .aa. ut sunt fi- fuerit, ipse tamquam fractam tabellam te deles & iusti, inquit, ita quoque amici sit abiecturus p Aristoteles lib. 9. cap. 3. dicendi sunt homines. ubinam quaeib est Bonorum vero & eorum, qui in virtute amicitia, quam illic, ubi est fides, pudor, sunt similes , amicitia demum perse exhibitio honesti, ae nullius rei, alterius est. Hi enim mutud sibi bona similiter v At, inquies,tanto tempore me obseruauit, tum , quatenur sunt boni; boni autem& non amaretur Inepte, qui scis an sic sunt per se. Atqui amicis bona volunt te coluerit . quemadmodum solet calceos ipsorum causa maximE amici sunt suos, dum sivingia detergit, aut ut pecus
An Pera amicitia calumnijs o criminationibus sit ex sta3
PHilosophorum essatum est, veram honestamque amicitiam criminationibus minime patere. lippῆ haee amicitia ita amicos sibi mutuo coniungit, ut certent inter se ossicijs . de quam plurimis se assicere heneficiis contendant: unde fit, ut nec querelis obnoxia sit, nee sispicionibus. Ibi querim ijs locus esse non potest, ubi nec fides titubat, nec e stantia flumaat. Delatoribus veri amici aures non patefaciunt, quod non temerario quodam ausu confluxerint, sed longo temporis tractu.diligentique exploratione & conseruatione beneuolentiam collegerint. Cieero ad Q.
Fratrem. Vt quisque es vir bonus jta difflcissimὸ alios improbosj Νωtur.
calumni,s qiu quis fidem praebet cito, ut ipse mente moribus; est improbus ,
ut mente eadem cassi's , aut pro Wpuer. Recte etiam Seneca in Epist. 3. Si aliquem amicum ex fimas, cui non tantum credis, quantum tibi, )ehementer erras, . non satis nosti
2 im laene amicitiae. In amicitia. quae propter utilitatem est contracta, facilὰ eriminationes nascuntur. Niastrum eum qui beneficium accepit, gratitudine non respondet conserentis expectationi. Tacite enim hic quoque beneficium sperati& saepe qui simulat honestatem, utilitatem ho ali anteponit. Hate proinde amicitia ut non distbluatur, reserendum est reipsa beneseium , aut si facultas non sit, mora verbis lenienda .dc spes ini jcienda. . Additamentum. Non esse hic ostendimus , itaque idcirco,quod veri amici suspieionibus non indulgeant, nec delationibus credant. In perfecta amicitia, quae a virule est, uterque amicorum alteri sponte&vltro Iubensae volens, prompte & cupide benefacit, & cum mutuis certent ossiciis nullae inter eos quaerelae sunt vel pugnae; neque enim earum ulla est causa. vide Aristotelii lib.8. cap.r3. 8ζ Iq. Sapientum monitum est, non ficilE credendum iis, qui aliquam amici culpam re runt. Seneca lib.a. de viae. 29. His quae narrantur, inquit, non debemus cito a dere. Multi ementiuntur, ut decipiant;
multi, quia decepti sivit. alius cristia
tione gratiam captat, δρ fingit iniuriam, ut videatur doluisse iactam. Est aliquis
malignus,& qui amicitias cohaerentes deducere velit. Plato susurrationem 'de Xenocratis detractionibus, quamuis iuramento firmatum . non admiM. Alexa
det M. Pamenione monitus de striictis. vitae eius insidijs a Philippo medico ερ amico, litteras Philippo non prius ostendit, quam poculum ab eo porrectum haesulet, mortis periculo venenum amoris , siue sus cionem de amico alacriter excludens. De ijs vide Ualerum Max. lib. . cap.r. Seneca lib. 2. de Ira c. a . Plurimum mali credulitas facit. Saepe ne