장음표시 사용
171쪽
164-Praeeipui christiani interpr. antiqui.
homilias, etiam Commentarios et Scholia in libros S. Scripturae exaravit. Vir subtili ingenio praeditus, literis sacris et profanis omnis generis excul tus, linguam quoque Hebraicam edoctus, atque ampla eruditione instructus. In Scholiis quidem sensum inprimis literalem paucis exposuit, in Ho- miliis ad capium populi locutus est, in Commentariis autem triplicem sensum eruere studuit, liter Iem, moralem, et mySticum seu spiritualem, in quo profecto omnem modum excessit ' . Hanovero methodum interpretandi non omnes probasse,
patet ex Origenis epistola ad Africanum, in quα invehitur in presbyteros, qui leges Mosis rituales
ad literam interpretabantur. Scholia, quae m destiora erant, temporum injuria perierunt. Ceterum multo plures reperit asseclas in mystica interpretatione quam in literati, non modo sua aetate, sed etiam seculis subsequentibus, donec doctrina ejus in Concilio Oecumenico VI. anno 553 proscriptα fuisset, neque tamen jam sec. I v. et v. adversarii Origenis, nec sequentibus seculis defensores defue
Chrysostomus, Diodori Tarsensis, qui sensum literalem consectabatur, discipulus , et Theodori Mops uestent condiscipulus, Scholae Antiochenae HS secta. magnam partem v. et Ν. F. homiliis illustravit, in quibus quemlibet locum grammatice et
172쪽
S. 6o. Praecipui Christiani interpr. antiqui. I 6s
historice exponit, atque adhortationes ad mores formandos, jam praemittit , jam subjungit, non raro etiam ad dogmata digreditur , et haereticos refutat. Allegoricam interpretationem quidem minime Spernit, magis tamen, quam alii plerique, sensum literalem consectatur; in V. F. passim utitur versionibus Aquilae, Symmachi et Theodotionis, nonnunquam etiam ad teXtum Hebraicum pro- Vocat, quem ex Scholiis, margini editionis Pamphili et Eusebii adjectis, novit. Profecto optimis interpretibus accensendus est hic Constantinopolitanus episcopus, etsi linguae Hebraicae ignarus, et vel ideo felicior in N. quam in V. F., quamquam in illo
quoque a vitiis non prorsus exemtus est '). Hilarius Pictaviensis, linguae Hebraicae et fortasse etiam Graecae eXpers, in Commentariis in Psalmos et in Evangelium Matthaei, sicut testatur Hieronymus in Catal. Script. Eccles. c. I Oo., imitatus est Origenem, et nun nulla e X suo ingenio addidit ' . Basilius, cognomine Magni decoratus, subii. Iis quidem, totus autem secutus est Origenem, ut Socrates IV. 26. et Soromenus v I. II testantur; mutavit duntaxat, quae ipsi non arridebant. ' I.
173쪽
166 S. 6o. Praecipui Christiani interpr. antiqui.
Ambrosius opus sex dierum Sensu mystico, ex Origene et Basilio compilavit. D. Eusebius Hieronymus Stridoniensis, ingenio quidem Origene inferior, aSi non Solum Origene. sed ceteris etiam antiquis omnibus longe superior erat linguakum scientia et ceteris adminiculis, quae
ad rectam interpretationem neces Saria sunt. Calleiabat praeter linguam Latinam et Graecam, etiam Hebraicam, et Chaldaicam didicit jam senex;
doctissimos Iudaeorum magistros Consulebat; versiones Graecas He plorum examinabat; authores
Latinos et Graecos familiares habebat; historiam, et Geographiam Palaestinae, in qua multos annos
commoratus est, adprime nOScebat; consuetudines orientalium, quibus antiquitates illustrantur, facile in vita communi Observabat, atque antiquiores in terpretes sedulo legebat. Ita instructus, et sano judicio praeditus . . sensum literalem eruere satageis hal, mysticum vero non raro quidem, sed fere duntaxat ad illustrationem et ornamentum Orationis usurpabat. Dolendum, quod sua nimis festiis nus, absque praecedente matura meditatione e Tu. derit; hinc sibi minime constat, et non raro Secum ipse pugnat, quia alio tempore aliam' sententiam adoptabat, vel non, quae ipse sentiebat, sed quae in aliis legerat, Vel a magistris Iudaeorum audierirat, notario suo dictabat, quin lectores moneret, , R. Simon ibid p. 456. Rosen mulier l. s. p. 313 - 323.
174쪽
S. 6o. Ρraecipui Christiani interpr. antiqui. I 6
sententiam esse aliorum, non suam. Commentarii,
quos in Prophetas scripsit, ceteris praecellunt '). Augustinus ab agendis caussis et a professione rhetoricae ad studium Bibliorum transgressus est, ingenio Origeni similior quam Hieronymo, eruditione vere utroque longe inferior, linguae Hebrai. cae ignarus, in Graeca, quam, ut ipse profitetur, inde a juventute oderat, tiro, regulas quidem interpretationis utcunque, aut Saltem melius eXp nere, quam in usum redigere potuit, imo neque naturam interpretationis satis perspeXisse se, prodit in epistola 86 et 88 ad Hieronymum scripta. Hinc commentarii ejus subtilitatibus, huc nihil facientibus, repleti, allegoricum seu mysticum fere ubique sensum exhibent, nec eXcepto opere De G ne si ad literam, in quo nequidem ipse sibi satisfecit Augustinus: scribit enim de eo Retract.
L. I. c. I 8.: in scripturis interpretandis tirocinium meum sub tantae sarcinae mole succubuit; et rurSus e plura quaesita quam inventa sunt, et eorum, quae in venta sunt, pauciora firmata, cetera Vero ita posita, velut adhuc requirenda sint. Hinc in libris retractationum plura, etiam in dogmaticis et polemicis operibus Scripta, Cons. Rich. Simon Hist. Clit. du U. T. L. III. Ch. s.
P. 442 - 453. Rosen mulier Hist. Interpr. T. III. p. 529- 398., qui vero in Hieronymum, sicut in quosdam alios, est justo severior et iniquior. Disiligod by Corale
175쪽
i 68 3. 6o. Praecipui Christiani interpr. antiqui.
emendare contendit, sed longe abfuit, ut omnia, quae emendatione, etiam pro illa temporum ratione, indiguissent, animadverteret. Severiorem Petri Castellani censuram, Augustinum in exponenda
Scriptura somniasse, diligentioribus Operum ejus Iectoribus dijudicandam relinquimus '). Commentarii, seu potius Scholia Pelagii a Cassiodoro emendata fuerunt, et a R. Simon optimis accensentur; ex his hauserunt deinceps Sedu- Iius, Primas ius, Haymo, et alii ''). Isidorus Ρelusiota , discipulus Chrysostomi, plura quidem in epistolis suis scripsit utilia ad
interpretationem; haec vero tanta nou eSSe comperi, quanta quibus piam visa fuerunt. Cyrillus Allexandrinus est mysticus, et inprimis dogmata tractat. Theodoretus, Cyri episcopus, usus est operibus Theodori Μops uesteni et Chrysostomi, et Uersionibus antiquis; nonnunquam etiam textum Hebraicum laudat, ex quibus omnibus verum sensum aeri persaepe judicio eruit, et sensum allegoricum seu mysticum ad stili fere duntaxat ornatum et ad illustrationem materiae usurpat. In Quaestionibus, quas in libros historicos U. F. scripsit, plura
) Cons. Bieb. Simon Hist. Crit. du U. T. L. III. Ch. IX. p. 446 - 453. Rosenmulier Hist. Inte r. T. III. p. 398
176쪽
S. 6o. Praecipui Christiani interpr. antiqui. 169
sunt exigui aut nullius momenti, et nimis quaesita I.
S. 6 I. Interpretes medii aevi.Μedium ae Uum, omni eX parte sterile, in
exegesi nequaquam feracius fuit; nihil produxit,
nisi forte quaepiam figmenta allegorica Seu mystica, ac inter haec etiam aliqua non Parum monstroSa. Qui personam interpretis induebant, vel unum aliis quem antiquorum, ut Cassiodorus et Gregorius I. Augustinum, et Rabanus Maurus Hieronymum; vel plures, ut Beda, expilarunt; vel, ut Proco. pius Gaza et Nicetas, diversorum antiquorum interpretationes in unum aliquod corpus congesserunt, quod demum nomine catenae, a Thoma Aquinate. ut Videtur, invento, condecoratum fuit. Ex Rabani Mauri, mox memorati, compilatione posthac ru sus Strabo Fuldensis consarcinavit celeberrimam illam glossam ordinariam, cui subsequenti tempore plures aliae, eX antiquis ecclesiae scriptoribus , et ex recentioribus, ut ex Nicolao Lirano, Paulo Budigensi et Μatthia Dornio excerptae adnotationes, i sertae sunt, ut ita paulatim Glossa excresceret in commentarium. Alia glossa, inter I inearis dicta, Partim etymologica, partim mystica, debetur Α - selmo Laudunensi, qui eam circa confinium seculi XI. et XII. congessit. Nicolaus de Lira, mox me. I Cons. Riehard Simon Histi crit. du V. T. L. III. Ch. XP. 458 - 459.
177쪽
IIo S. 6 I. Interpretes medii aevi. moratus, ex Iudaeo Christianus, interpretum hujus aevi facile princeps, e Rabbinis hausit, utinam
praestantiorem ducem quam Salomonem Isaacum Jaeelii seu Raschi, doctrinis Thalmudicis praeoccupatum, Selegisset . praeterea multa et ipse inter.
posuit inutilia, ac plura ex Aristotelis philosophia,
quam profanis disputationibus relinquere debuisset, Bibliis infarsit. Ceterum tantam famae celebritatem nactus est, ut de eo diceretur: nisi Lirali rasset, totus mundus delirasset' . S. 62. Praecipui interpretes recentio res A. et N. F. Seculo XVI. et XVII. plures quidem commentarii prodierunt, in quibus autem omnibus, aut
fere omnibus exacta linguarum scientia , eruditionecessaria, et rectus hermeneuticae et criticae usus desideratur, et permulta inutilia inserta occurrunt, etsi alioquin non pauca utilia complectantur. Ρater
de laΗaye collegit, ut opinabatur, optimo S, rea PS autem admodum mediocres, in Bibliis magni as Tomii, et in Bibliis m ax i m i s T. I9. in fol., et addidit versiones antiquas ex pseudo versionibus Latinis, quae in Polygloitis habentur, eXcerptas. Author pueriliter gloriatur in mole operum suorum. -- saniori nonnihil judicio congesta est collectio commentariorum in sic dictis Criticis Anglicanis.
178쪽
I. 62. Praecipui interpr. recent. A. et Ν. F. III Commentarii in integram Scripturam Sacram, qui his duobus seculis editi sunt, celebriores, nempe
Emanuelis Sa, Menochit. Tirini, Cornelii a lapide
etc., multorum adhuc dum manibus teruntur, etsi vitiis omnis generis scatent. Ipse quoque calmet. ab omnibus laudatus, non offert, nisi diversas antiquorum et recentiorum interpretationes, sine maturo judicio conge Stas, et maxima eX parte mysticas , quibus tiro, eXperientia edoctus scribo, magis impeditur et inutiliter detinetur, quam adjuvatur. Μulto utiliores sunt Ludovici de Deo , seu de Dieu, animadversiones, in quibus inprimis antia quae versiones eXcutiuntur. - Adnotationes Groistit, quae magnam quoque laudem tulerunt, meliores sunt in Ν. F. quam in V. F.; recusae sunt hae in V. F. cum obser Uationibus vo gelii, et auctuario Doederie inii in libros poeticos, I779, illae
autem in Ν. F. 1769. Qui seculo XVIII., praesertim altero ejusdem dimidio seripti sunt commentarii, linguarum scie uintia, eruditione et diligentia antiquioribus Ionge
praestant. In totam Scripturam quidem hoc seculo vix ullus commentarius, qui commemorari mereretur , editus fuit. Versiones vero quaepiam cum adis
notationibus prodierunt, ut: die Hellige Sehrastdes A. u. N. T. mit kurzen Anmerhungen vota Brauci I 786. Nurn berg, opus ad versionem vulgatam exactum; die Bibet cles A. u. S. T. mit volt standigerklirenden Anmerkungen von IV. T. Hetzel 1 86- II9l. In 3. Lemgo; doli. Da v. Michae iis Viberis
179쪽
17 a G. 62. Praecipui interpr. recent. A. et N. F. setEung des A. u. N. T. mit Anmerhungen 1775 1792. 4. Goettingae, hae adnotationes Michaelis in quam plurimis eximiae sunt , et res antiquas, historicas et geographicas, egregie illustrant. S. 63. Praecipui recentiores interpretes V. F.
Hieron. oleaster Lusitanus commentarios seri pinsit circa medium seculi XVI, in quibus, vir aliunde Hebraicae et Graecae linguae peritus, in eruendo sensu literati Rabbinos sequitur, et conteXtum Orationis diligenter confert.
Joh. Clerici Commentarii in Via T. , II 8 173i. 5 T. in fol. , insignes sunt in expositionibus
historicis . ac tractationem quoque librorum histo. ricorum meliorem quam propheticorum et poeticorum exhibent; solutiones tamen difficultatum non
Joh. Henr. Michaelis notae breves, margini Bibliorum Hebraicorum, Halae IIuo. 8. adjectae, mysticis interpretationibus plura utilia inserta exhibent; et notae uberiores in Hagiogra pha 1735 - 175 i. 3 Voll. in 4. . quarum tamen solae illae in Ρsalmos. Iobum, Canticum et L. a. Paralip. sunt ipsius ; notae autem in Proverbia, Threnos et Danielem sunt Christ. Bened. Michae- Iis, nepotis ipsius, et ceteris eminent; notae in Ruth, Ecclesiasten. Estherem, Nehemiam et Librum II. Paralip. profectae sunt a Ioh. Jae. Rambachio, diligenter quidem et oboratae, sed non magni momenti. Joh. Aug. Dathii uersio U. T. cum notis selectis
philologicis et eritiais I 773 - I789. 8. Halae.
180쪽
S. D. Praecipui recentior. interpret. V. F. 173Joh. Christ. Frid. Schulati Scholia in V. T.,
continuata per Bauerum II 83 - Ι 8oa. 8. Voll. IO. Norimbergae. Ρrimi tres tomi in libros historicos , scripti sunt a Schodero sub nomine Schulzii, et omnibus antiquioribus quidem praestant, inpri mis laudandus est sedulus Iosephi Flavii usus, sed plura loca difficilia praetermittunt, aut negligentius tractant. Reliqui septem tomi, qui ceteros Ithros v. F., excepto EZechiele et Daniele, complectuntur, a Bauero diligenter elaborati sunt; locorum difficiliorum duae plerumque interpretationes, antiquior et recentior , proponuntur , ac judicio
Brentano UebersetEung des A. T. mit Anmeris hungen, continuatur Per D. De reser, et pertigit - usque ad Ezechielem et Danielem, qui editi sunt
His omnibus longe praestant Εrn. Frid. Car. Rosen millieri Scholia in V. T. , quae inde ab anno 1 95 usque 18t . Lipsiae in 8. Prodierunt, et porro
continuantur. Vastissimam exhibent eruditionem et quamplurimas acutissimas ohservationes; in primis parallelis mus poeticus et diversorum locorum adcurate eXpenditur. Quae hucusque edita sunt Scholia, complectuntur Pentateuchum T. a. 1795- 1798., ΡSalmos T. 3. i 798 - 18O4.; Iob. a T. 38o6.; Ezechielem I T. I 8O8 I8io. ἔ et prophetas minores T. I. 18 II. Scholia in Iesaiam primum edita sunt I791 - 1793. T 3., quorum T. I. 8 I. retracta. . tus et auctus prodiit. Opus omnibus commendandum.