장음표시 사용
141쪽
as4 S. 44. Emphases si e titia e.
quae supplent Adjectiva, significationem minime augent, quare emphati ea censeri non possunt; uti
tiae, i. e. Odio violento, vel injusto me persequuntur, ubi non video, quid emphaticum recentissimus interpres Cl. Rosen mulier Schol. in P s. T. II. p. 697. Invenire potuerit, nisi expresissionem emphas eos caussa, inproprie usurispaverit '). VIII. Denique synonyma Sese Subs quentia rem quidem illustrant, et diutius attentioni offerunt, emphasim autem continere , quia Significationem non augent, dici nequeunt. S. Q. Em phases verae. Emphases verae facile agnoscuntur, si in verbis plus latet, quam dici videtur, aut si ordinaria ver. horum significatio inferior est consilio aut horis. aut magnitudine rei, quae indicatur, Vel vehementia affectus, quo scriptor animatus est, ut sine augmento significationis inepta, aut frigida esset oratio, uti in allatis supra exemplis S. 4i - 42. facile observabis; alia sunt Ps. I 38, 24.: rit
t= risu duri haec est dies, quam fecit
J e h o v a, i. e. dies, quo Deus nobis singulari modo opem tulit; et contra Ps. I 37, 7. zi d i e sJerusalem, i. e. dies urbi quam magiane fata. lis; phrasis: dies de bovae, frequenter in bo.
142쪽
nam et in malam partem, emphatice occurrit, et Arabibus etiam solemnis est formula dies noster,
de praeliis, in qu bus feliciter laborarunt. Conf. et Pro U. 2I , 3I. Jes. 2, 12. Ia, la. 13, 6. 9. 34, 8. HOS. 2, 2. Ioel 1, 15. 2 , 1. 13. 3, 4. 4, a 6. Amos 5, 2 o. Obad. II. Jer. 46, 1 O. Ezech. AO, 3. Zeph. I , 7. I 4. 1 TheSs. 5, 2. a Petr. 3, IO. 12. Tale est etiam illud saepius recurrens: ero illis Deus, et ipsi e uni mihi populus, nempe Deum me ipsis praestabo protectorem et benefacto rem, et ipsi erunt populus meus, uti pietate in me insignis , ita beneficiis meis conspicuus ΕTod. 6, 7. 29, 45 - 46. Jer. 7, 23. II, 4. 24, p. 3ο, 22.32, 38. Ea ech. 11 , I9. 14, 11. 34, 24. 36. 28. 37, 27. alias Singnificatio est simplex, ubi sermo de eo est, ut Iehovam colant Deum, ut Gen. 7, p. 28, 21. II, p. 8. Ita etiam quum Paulus Eph. 6, 13 - 14. Col. 4, I a. hortatur Christianos, ut Steat in pugna contra adversarios, verbo hoc cum augmento significationis utitur, desumto a militibus Romanis, quorum erat in pugna, noumore Orientalium fugere et rursus aggredi, sed Sine fuga firmos stare et impetum hostium fortiter sustinere. Ceterum sunt quidem in simplici narratione. in ad curatiori expositione doctrinae vel legum, multo rariores emphases , neque tamen Prorsus defiunt , ut Eccl. 2, I 4.: oculi sapientis in capite ejus; et supra adductum Eccl. IO, I 2: cor sapientis in dextera ejus, et cor si ulti in sinistra ejus.
143쪽
Ad parens Iocorum Pugna. Si scriptores saeri, prout alibi ostenditur, divino
ad praecavendoS errores auxilio adjuti erant: neque singuli secum ipsi, neque plures inter se invicem pugnare possunt, alioquin enim sequeretur, ut alteruter locus errorem enunciaret. occurrunt nihilominus Ioca non pauca, quae ab aliis locis dissentiunt: ast si utraque diligentius examinantur, et libris sacris eadem, quae profanis, exhibetur aequitas, conspirare, aut saltem non necessario revera pugnare deprehenduntur; nam nulla persona inspirata de eodem subjecto, eodem rein spectu et de eodem tempore idem simul affirmat et negat, quod solum veram pugnam
constituit. ιDiuitigod by Corale
144쪽
S. 47. Rationes εναντιοφανων. 37s. 47.
Si igitur quaepiam Bibliorum loca, alibi
dictis repugnare videntur: apta conciliatio quaerenda est, quae etiam in libris profanis tentari ubique solet, etsi non semper obtineri possit; ast in libris sacris conatus non frustratur . nec allam al
id obtinendum viam ingredi necesse eat, quam qua in libris profanis hoc casu trita est. Itaque sicut in his, ita in sacris sedulo dispiciendum est, an non alteruter locus in mendo cubet, aut forte minus recte, aut non plene intellectus fuerit. Quare ad solvendas hujus generis difficultates non requiritur nisi diligentior usus artis criticae et hermeneuticae, ut praeceptis Singularibus opus non esset, nisi commodum tironum moneret, pauca adjicere.
Locus alteruter mendo laborans. Occurrente itaque locorum Biblicorum pugna, quod simili casu in libris profanis fieri solet, primum diligenter inquirendum est, an uterque locussit sanus. et repertae sorte lectionis varietates, absque ullo partium studio, ad regulas criticae eXplorandae sunt, ut genuina lectio restituatur, qua inventa, non raro pugna quoque locorum sublata est. Ita dissensiones quaepiam Ρaralipome non libros inter et libros Samuelis ac Regum feliciter tolluntur, aut saltem detegitur in alterutro locomendum, quod, etsi defectu adminiculorum emendari non potest, ostendit tamen, veram non esse
145쪽
is 3 g. 48. Loeus alteruter mendo laborans. Iocorum pugnam. Ita I Reg. 5, 6. Salomo dicitur
praesepiorum Pro equis vehiculorum suorum; contra u Paral. 9, 25. habet
mum itaque est, literam numeris iam id, 4O., eum' , 4. , a librariis permutatam fuisse. Sic quo isque 2 Paral. 22 , 2. pro z Pa re la42 annos natus, legendum eSt, ut u Reg. 8,
α 6. habetur, rus z trima ua annos
natus, ut literae numerales 22 cum 22 commutatae fuerint. Si comparentur nomina heroum Davidis a Sam. 33, 8 - 39. et I Paral. II, 1 - 52., magna apparet diversitas, negligentia Iibrariorum inducta, cui autem medela ferri non potest '). Ita etiam dupleX mendum I Sam. I 3,I. manifestum est; nam inter t2 et n)s excidit
numerus annorum, es ante Periit numerus
major, Sed numeri, qui exciderunt, nulli bi conservati sunt. Huc referunt nonnulli quoque pugnam Joh. I9, I 4. cum Matti . 27, 45. Marc. 25, 25. de hora, qua Christus crucifixus est, ut doli. I9.14. Pro cc ι εκτη , rescribe udum esset τριτη, quod aliqui codices et Ρatres ecclesiae exhi. hent . sed id correctionem sapit; quid autem, si Iohannes tempus, quod inter horam tertiam et seX-
146쪽
s. 48. Locus alteruter mendo laborans. I 39
tam intercedebat, et sextae propius erat quam tertiae, adcuratius definire volens scripsit hora fere sexta 8 Ρotiori jure huc revocari potest Καιναν, qui quidem non in Luc. 3, 26., Sed in versionem Aleis xandrinam. vel potius in illam genealogiam, ex qua Lucas hausit, intrusus fuisse videtur, et intextu Hebraico non legitur.
Locus a it erut e r m i n u s r ect e i n t e II ect u s. Quod si uterque locus est sanus, et nihilominus pugna apparet: diligentius examinandum est, an in utroque loco sit idem subjectum et praedicatum,
et an utrumque in utroque loco, eodem respectu sumatur; an in utroque loco loquatur persona inspirata aut eadem, et an de eodem tempore sermo sit; an pugna non sit, in Omissione quorumdam adisjunctorum historicorum S ita , quae author nota esse posuit, et ideo reticeri posse arbitratus est. Sic Deus Gen. 22, 3. tentavit Abraham, et Exod. II, 25. I 6, 4. 20. , so. Deut. I 3, 3. etiam Hebraeos. et Psaltes 28, 2. orat Deum, ut ipsum tentet; econtrario scribit Jacobus I, l3.: Deus neminem tentat; ast prioribus locis praedicatum est. experiri, periculum facere, ut ex Deut. 28, 56. et 1 Sam. I, 4ο. . atque eX significa-
tione verbi Arabici tentavit hominem per beneficia vel per afflictiones, liquet;
in loco autem Jacobi tentare est incitare ad malum morale, uti ex mOX consequentibus
147쪽
ado S. 4O. Locus alteruter minus
v. 14. patet. Ita quoque mandatum Luc. 24,49. Αcl. 1, 4., ne Apo3loli Ierosolymis disced rent, duntaxat cavet, ne alibi domicilium sigant. aut in patriam ad suos redeant, donec recepi S. sent Spiritum sanctum ; adducta loca non pugnant cum Matth. 28 , 7. IO. Marc. 36 , Z.
Joh. ul, I 2. , ubi Apostoli jubentur in Galilaeam proficisci, Iesum ibi visuri. - Nothan 2 sam. I, 3. probat Davidis consilium aed. si candi templum, sed ex proprio judicio; quare v. 5. divinitus edoctus, sine pugna id ipsum reprobat. Similiter Iesaias e. 38, i. proprio judicio regi filia hiae, peste laboranti, an nunciat instantem mortem; et v. 4- 8.ex revelatione divina promittit recuperationem Samnitatis et longiorem vitam. - Posteri Jacobi in Aegyptum commigrantes Gen. 46, 26 - 2'. et LX Od.
3, 5. dicuntur fuisse ro personae ; sed Stephanus, qui
non erat inspiratus, numerat 75. Act. 7, I 4. Numerus Levitarum subductus eκ Num. 3, 22. 28. 34.
est 223Oo; ast Num. 3, 39. dicitur fuisse 22 Ooo, cujus diversitatis ratio est, ut observavit Cl. Bosen militer ad h. l. , quod 3oo suerint Levitae primogeniti, qui in censum permutationis cum primogenitis Israelitarum, non venerunt. - Ita etiam
Num. 4, 3. 23. 3O. 39. Levitae Servitia. ineunt 3 3 annos nati, et Num. 8, 24. ministrant 25 annos nati, pugna nulla est: prioribus enim locis sermo est de molestioribus laboribus, posteriori vero loco de ministerio leviori; hinc Num. 8, 26 adjieitur. Levitam so annis majorem adhuc dum ministrare
148쪽
recte intellectus.14 fratribus suis in sacro tabernaculo. etsi a molesta gestatione partium et utensilium sacri tabernaculi abis solutus sit, quo indicatur, idem valere de Levitis ab anno 25 usque ad 3o. - Si Iesus Matth. I 2, 38
29 - 30., Pharisaeis petentibus signum denegat, id nequaquam, ut contendunt recentiores quipiam, est contrarium illis locis, in quibus legationem suam divinam mraculis comprobat, et ad ea provocat. ut Matth. it, 3 - 5. 9, 34. I 2, 24. Job. Io, 24 -- 38. O , 42 24 , IO - I4. 9, 36. II, 22- 24. cons. Iob. 3, 2. 5 , I 3. 9 I. 32 - 34. Narc. I 6, ΩO,; sed Iesus ideo solummodo denegavit petitionem Pharisaeorum, quia miracula patrata Bel Zebulo tr buebant, et patranda quoque ei de in tributuri erant. - Mulieres Matth. - 28, IO. amplectuntur genua Iesu ; Maria Magdalena autem Iob. 2O, II. Prohibetur ipsum tangere ἔ ast alia et diversa utrobique est historia. - Ancilla Hebraea
EX Od. 22, 7. anno septimo non manumittitur, Sed
Deut. 5. II. manumittenda est, quia prior lex Primo mo X anno post egressionem ex Aegypto lata, mulatis rerum adjunctis anno quadragessimo mutata est. Ita etiam lex de foenore Exod. 22, 24. Lev.f5, 35 -37., mutata fuit Deut. 23, uo - 2 .
Huc pertinet quoque celebris illa pugna Paulum inter et Iacobum in doctrina de justificatione, quam Paulus Rom. 4, 2 - 3. , fidei exclusis operibus; Iacobus vero Κ p. c. 2, 2 ., operi
hus tribuit, et uterque ad exemplum Abrahami Pro
149쪽
a42 3. 49. Locus alteruter minus recte intelleci. vocat, qui juxta Paulum ex fide sine operibus, juxta Iacobum autem eX operibus justificatus est. Ast Baulus excludit opera ceremonialia legis Mosaicae . uti circumcisionem, quam V. ΙΟ - 12. dissertis verbis commemorat; Iudaei enim , contra quos disputat Paulus, ab operibus hujus generis justificationem repetebant; praeterea Paulus fidem, cui justificationem vindicat, intelligit vivam, Seu per hona opera efficacem , quae nempe ad opera bona moralia emcaciter incitat. Jaςobus e contrario loquitur de ipsis his bonis operibus moralibus, quae Paulus simul sub fide comprehendit; praeterea Iacobus ait, fidem mortuam, de qua prorsus non loquitur Ρaulus, ad justificationem minime sufficere. Ex his apparet, Apostolos hos apprime
consentire, et Iacobum solummodo edo ere eos,
qui doctrina Pauli abutebantur, ac si fides, etiamSi mortua, justificaret. S. 5o. Pugna apparens e X diversitate phra
Quaedam locorum pugnae debentur diversis phrasibus, quae cum idem significant, diverba, vel cum diversa significant, idem significare putantur, ubi opus non est, nisi formulas loquendi dilige uter eX pendere, et conte Xtum Orationis, Substratam materiam, ac reliqua adjuncta in consilium
vocare. Ita dicitur Exod. 33 , II., Iehova locutus fuisse Mosi facie ad faciem, verum id nihil aliud est, quam familiariter, ut ex adjecto:
150쪽
S. 5o. Pugna appar. eX diversitat. phras. I 43 sicut solet homo loqui homini, liquet, quod minime pugnat cum Exod. 33, I 8., ubi MO-Ses Deum rogat: ostende mihi gloriam tuam I. Johannes Scribit I, 18.: Deum nemo vidit unquam, et Paulus I Tim. 6, 16. idem amplius confirmat his verbis: Deus lucem habita, inaccessibilem, quem nemo vidit, neque videre potest; nihilominus Iohannes 1 Ep. 3, 2. Scribit: videbimus Eum sicuti est; ac Paulus a Cor. I 3, 12. ait: videbimus Eum facie ad faciem, et id explicat: nunc
cognosco e X Parte, tunc cognoscam, sicut et cognitus sum, quod utrumque Pro fecto premendum non est, sed indicat eminentem et singularem modum cognoscendi Deum in futura
Vita, ad quem proprie exprimendum in linguis nostris omnibus verba desiderantur; in prioribus autem locis uterque Apostolus loquitur de visione corporea, qualis in hac vita est. Sed quid faciemus visionibus et apparitionibus Dei in V. F. . quae huic doctrinae repugnare videntur Τ Difficultatem
hanc jam observarunt antiqui, et responderunt, Deum seu τον λογον apparuisse in symbolo sensi-hili, de quo jam supra mentionem fecimus. Appa-
Alias ex versione vulgata opponi solet Exod. 33, I A., ubi legitur: ostende mihi faelem tuam; ast in textu Hebraico habetur, ostende mihi viam tuam, uti etiam Hentenius in fi manuferiptis Uulgat e reperit, et in margine editionis Uulgatae 1566. Antverpiae in T. I