Enchiridion hermeneuticæ generalis Tabularum Veteris et Novi Foederis

161쪽

De audiendis et ' tigendis interpretibus, et de exercia. tatione hermeneutica.

IExercitatio hermeneutica. inui omnes regulas interpretandi, non modo Ret Ν. F. communes, sed etiam cuilibet peculiares, tenet, nec linguarum et antiquitatum cognitione caret: non ideo etiam promta in omnibus facultate pollet, recte interpretandi, quia nondum didicit, quibus regulis in quolibet loco, et qua ratione recte iis utendum sit. Hermeneutica, ut mox initio monuimus, non eSt Proprie scientia, Sed, saltem Si officium ejus spectetur, ars, quae sine e Xercitati ne non adquiritur. Tiro itaque, necessaria supelle cintili exegetim instructus. se ipse in interpretatione eXerceat necesse est, ut usum regularum sibi familiarem reddat. Atque id primum fit audiendo claros

162쪽

I. 54. ΕXercitatio hermeneutica. 155 interpretes; plura enim de usu regularum viva voce traduntur, quae tu libris frustra quaesieris, nec, ut repetitiones ejusdem rei frequentiores evitentur, in ipsis locum habere possunt. -- Dein scripta optimorum interpretum legenda et dijudicanda sunt. In hoc utroque exercitationis genere inprimis usus regu Iarum spectandus est, atque bbservandum, an non ipse inter pies, qui auditur vel legitur, hinc inde regulis minus recte usus sit ἔ an non verba, in vilis principiis interpretandi, et invito usu loquendi, ad sua sensa detorserit; an usum loquendi adprime perinspexerit; nullus enim interpretum nunquam peccat. - Quaecunque autem Observantur singularia, in chartam conjicere juverit. - Denique exercitatio interpretationis propriis viribus tentanda est. Antequam autem de 'his generibus exercitationis praecipiamus , nonnulla de operibus interpretum, quae Iegenda esse monuimus, dicenda veniunt. Interpretes V. F. sunt vel Iudaei, vel Christiani: atque tum illi, tum hi Christiani interpretes U. et N. F. sunt vel au i qui, vel recentiores. Antiquiori. hus, non quidem omnibus, Plerisque tamen, uti et multis recentioribus, adminicula necessaria, praesertim ars critica, ac notitia linguarum, historiae et antiquatatum, desuerunt. Alii porro tam in Rquam in N. F. inagis sensum liter alem. alii magis mysticum, alii dogmaticum, Iudaei nonnulli etiam h ah balisticum consectati sunt, quorum primi, reliquis Omnibus longe praestant. Opera celebri ors,

in quibus haec tractantur, sit ut H o m i l i a e, S ch o.

163쪽

r36 3. 54. Exercitatio herme ne ut ita.

ia, Quaestiones, et Commentarii, de quibus singulis quaepiam monenda sunt.

Η o m i l i a e. Homiliarum nomine veniunt familiares ad populum Christianum Sermones, quibus fragmenta S. Scripturae explicantur, et ad vitam recte instituendam transferuntur. Cum horum operum finis sit instructio populi, alia interpretatio expectanda non est, quam ad captum Populi adcommodata, quae quidem in plerisque illis antiquis . est mystica, in nonnullis tamen etiam literatis, uti in Homitiis S.Chrysostomi, et in pluribus recentioribus, uti in primis in Gottis. I ess Sonntags Evangelien i 78 i. In his itaque operibus subtilior tractatio locorum S. Scripturae , et solutio difficultatum, quae ad vitae rationem nihil facit, frustra quaeritur, lectio tamen meliorum, pastoribus populi perutilis est.

Seholia et Quaestiones. Seholia sunt adnotationes breves, quibus eKplicantur . quae occurrunt difficilia aut paulo ab .strusiora, nempe I. graviores lectionis varietates eXaminantur, et ad regulas artis criticae explo Tantur ; ΙΙ. voces et loquendi formulae difficiliores et obscurae per faciles et claras, rarae per obvias, tropicae per proprias exponuntur; III. per So nae Oecurrentes, loca geographica, allegationes histo, riae antiquioris, circumstantiae historicae illius aeta. tis , et allusiones ad antiquitate a minus notas,

164쪽

3. 56. S cho Ita et Quaestiones. Is

p a vei s describuntur et illustrantur; et IV. pr a eti-puae discrepantes Iocorum difficilium interpreta. tiones referuntur, dijudicantur, et quae sit Verisimillima , definitur. In his omnibus Iaudatur perspicuitas, brevitas et illa plenitudo, quae nihil difficile aut obscurum inlaetum relinquit, et nihil, quod aliunde clarum est, expliealione onerat, minime frequens profecto virtus scholiorum. His affines sunt Quaestiones, quas antiqui scriptores ecclesiastici in quosdam S. Scripturae libros conscripserunt; disserunt vero a Scholiis iae . quod non omnia, quae eXplicatione indigent, at ungant, sed aliquas duntaxat, et quidem illas solas difficultates spectent, quae illa aetate movehantur.

Commentarii.

Quod Scholia paucis , hoc Commentarii pluribus et majori ambitu praestant. Commentario. rum itaque est, I. lectiones variantes, non solum gra Uiores, sed omnes, quae sunt alicujus momenti, et etiam verisimiliores conjecturas criticas ad ferre et dijudicare; II. notiones Verborum, et sensum propositionum, quae aliqua diffleu Ita te laborant, eruere et argumentis exegeticis comprobare; III. res historicas, perso . nas occurrentes, loca geographica, aliusiones ad ritus, mores et consuetudines, atque etiam doctrinas dogmaticas et morales, eas tamen duntaxat, quae

sunt obscurae aut difficiliores, vel ab

165쪽

3. 57. Commentarii.

adversariis impugnatae aut depra VR-tae, illustrare et vindicare; IV. sententias aliorum, quae habent aliquam veri speciem, sive ad criticam, sive ad exegesim spectent, ad ferre, dijudieare, sententiam ferre, eam clare Pro- Ponere, et argument: s idoneis comprobare, atque etiam ea, quae objiciuntur, aut objici possunt, refellere. Vitiis accensendae sunt I. longiores de verbis disputationes, quae ad sensum authoris perspiciendum aut comprobandum, nihil conserunt; II. tractationes dogmaticae aut morales in to eis alioquia claris; III. explicationes verborum et rerum, quae aliunde lectores minime latent; ΙU. omissiones IO- eorum dissicilium . quae explicatione opus habent, aut eorundem explicatio mystica, quae in antiquioribus frequens est: V. digressiones ad res aliena S, quae ad hunc locum non pertinent, aut nimis diligens historiae enarratio; vitium Iudaeis ' et antiquioribus Christianis, imo jam olim grammaticis Romanis non insuetum 'I : UΙ. explicationes ad Tigorem dialecticae exactae, vel e definitionibus

. ed. 168o. Quintilianus L. I. e. s. f. 8. de interpretatione et enarratione authorum seribit: is his Reeedat enarratio historia- ,. rum . diligens quidem illa, non tamen usque ad superis

Vauaneum Iahorem Oeeupata. Nam receptas, aut certe M claris auctoribus memoratas exposuisse satis est. Perseis

i, qui quidem, quod quisque unquam vel contemtissimois Diuitiam by Cooste

166쪽

philosophicis haustae, vitium antiquis et recentiori-hus quibusdam commune, ut Paulus ius Comment. ins X. T. T. I. p. 496. πραυς, Hebr. e XΑri totele explicat: VII. expositiones a longe peti

tae, quaesitae, artificiosae et argutae, aut ex Sectis philosophicis arcessitae, quarum exempla nec olim defuerunt, nec nostra aetate desunt; recen

tissima vidimus in Κantii Religion in ne rhalb denGraen Zen der Uernunn, et in operibus asseclarum ipsius adhuc dum conspicimus.

S. 58.

Antiqui interpretes Iudaei. Iudaei antiqui Scripturam S. allegorice seu mystice interpretari solebant, quorum quidem non primus, attamen princeps est Philo, diligens sectator Ρlatonis, qui similem interpretationem mytho rum Graecorum suaserat, et in hac diligentissimos asseclas habuit Stoicos. Allegoricae et mηgna ex parte adcommodatae Sunt quoque interpretationes Thalmudis et Medras chim seu Rabboth, et id non mirum; Iudaei enim cuncti, studio allegoriarum, quod erat illis seculis in amore. abrepti, aliter agere vi K poterant. - Liber Zohar, quem Iudaei absque idoneo argumento perantiquum faciunt, hab-balisticus est, et nonnullis suspectae fidei. Ρraeterea in his operibus propinantur lectori, sub spe-

,. rum hominum dixerit. aut nimiae miseriae, aut inaniari jactantiae est, et detinet atque obruit ingenia. melius is aliis vaeatura.

167쪽

I6o 3. 58. Antiqui interpretes Iudaei.

eioso titulo traditionum, ineptiae omnis generis. Quae utilia ex ipsis hauriri possunt, fere redeunt ad historiam literariam interpretationis, ad singu- Iares Iudaeorum sententias, ad cognitionem dia. Iaeti Thalmudieae et antiquitatum Iudaicarum, quae una cum dialecto Thalmudica ad interpretationem Ν. F. permultum conferunt, ut ostendit

Lighilaotus in Horis Hebraicis, et Schoetigenius in Horis Hebraicis et Thalmudicis I 73s D res dae et Lipsiae, ac Meuschen in N. T. ex Thalmude et Antiquitatibus Hebraeorum illustrato 1736. Lips. '). S. 59. Praecipui interpretes Iudaei recentio

res.

Celebriores interpretes Iudaei, qui a seculo XI. usque ad XVI. floruerunt, recensentur a R. Simon

in Hist. Crit, du U. T. L. III. Chap. 5 et 6. p. 418- 43o. Principem locum Simon assignat Aben Ezrae, qui in Praef. in Ρent. regulas interpretandi tradit sanas, quas ipse sequitur, ac rejectis somniis Rabbatae et limitatis explicationibus mysticis, lite-ralem sensum eruit; traditiones, quas venerari se verbis profitetur, reapse non anxie curat, nec ad aliena evagatur. 'Genus autem orationis consectatur obscurum et intricatum; hino interpres indiguit interprete; explicationes enim horum commentariorum , dictae, conscriptae fuerunt. , cons. R. Simon Hist. criti du V. T. L. III. Ch. T. p. 4iέ

168쪽

s. 59. Praecipui interpretes Iudaei reeent. I 6 I

B. . Moses ben Maimon, a literis initialibus Rambam dictus, et alias etiam Naimonides eo mispellatus, in αἰπ' P, seu doctore perple Norum, difficillima Scripturae Ioca explicat, in

ter quae tamen occurrunt quoque talia, quae his accenseri non possunt. Opus hoc quidem, quia traditionem evertere videbatur, moX adversario1 offendit, sed demum a pluribus celebratum fuit. Reapse author Aristotelem obtrudit authoribus Sacris, et subtiles notiones metaphysicas Bibliis infert, interdum etiam grammaticam negligere videtur. R. Davidis Ei mellii Commentarius literalem sensum exponit, et dialectum Arabicam in subsidium vocat; justo tamen plures et subtiliores observationea grammaticas exhibet. Versio Latina Commentatarii in Iesaiam, curis Caesaris Malanimet prodiit Florentiae III 4. R. Salomon Isaac, Iarchi dictus. et a literis initialibus Raschi compellatus, minutias quidem grammaticas negligit, et magis theologiam Iudaicam consectatur, sed traditionibus Thalmur dicis praeoccupitus eSt. R. Levi hen Gerson similis est Maimonidi.

prorsus philosophus; quare et narrationes miraculorum nonnunquam extenuat et detorquet.

R. Moses ben Nachman, a lit his initialibus

Ramban dictus, Pentateuchum explicat mystice ex traditionibus et Tabbata, nonnunquam tamen grammaticus est, et sensum literalem exponit.

169쪽

i62 S. 59. Praecipui interpretes Iudaei recent. R. Bechai stilo puro interpretatur Pentateuinchum literaliter. allegorice et hahbalistice. Rich. Simon partem interpretationis, quae Iiteratis est.

in compendium redactam, mereri editionem censet, quae tamen vix laborem remuneraretur.

Don Isaac Abarbanel, vel Abraban et, stilo quidem puro et facili, sed susiori et oratorio, aliorum interpretationes magna cum libertate dijudicat, et ad Tectam interpretationem permultum confert, Sed justo subtilior est, et plures quaestiones non necessarias interserit. R. Mordochai hen Eliezer Comtino Constantinopolitanus, utili commentario Pentateuchum illustra Vit, in quo sensum literalem eruere Studet, et doctissimorum Rabbinorum, praesertim Aben Ezrae,

interpretationes adfert et dijudicat. R. Lombroso edidit Biblia Hebraica adjectis annotationibus, in quibus loca dissicilia paucis et sano judicio explicat. R. Ahen ben Μelech optimas interpretationes I iterales, praesertim ex R. Iuda, R. Iona. Aben Ezra et Rimchio, aliisque collegit, et in formam Tommentarii perpetui in totam S. Scripturam, redegit; opus forte plerisque aliis prah serendum. Reliqui omnes Iudaei interpretes sensus allego- TicOS Seu mysticos consectantur, et partim Κabbalisticos et inanes ingenii lusus interponunt.

170쪽

S. 6o. Praecipui Christiani interpr. antiqui. IDI. 6 . Praecipui Christiani interpretes antiqui. Antiqui scriptores ecclesiastici multo minorem inveniendo sensui literati, quam stabiliendae religioni, explicandae doctrinae, et formandi η m Iribus operam navarunt, et ad id Scripturam adcommodabant, quare plerumque sensum allegoricu in Seu mysticum, qui aetati Satis arridebat, usurpa hant; sed non defuerunt, qui hoc genus interpretationis inprobabant, ut Author Recognitionum, qui non modo ipse literaliter . etsi non se in per feliciter, interpretatur, sed etiam allegoricam seu mysticam interpretationem, utpote ex philosophia geri

illium a Platonicis et Stoicis ad Iudaeos de laistam, reprobat '). Tertullianus quoque plerumque

I iteralem sensum, sed non raro infeliciter, eruere conatur '' . Generatim autem Schola Antiochen a sensui literati tenacius inhaerebat, cum e Contra rio Schola Alexandrina sensum mysticum consectaretur, Onde permulti et graves conflicius orti sunt,

Cons. Cl. M linter de Schola Antiochen a18o Has niae. Origenes, ab Hieronymo ecclesiarum post Apostolos magister dictus, primus fuit, qui primo dimidio seculi III., praeter