장음표시 사용
201쪽
cognito , multarum lauticiarum viri nil nos desiderare mistientur . Satis mihi suit haec adnotare , ut in amplissimuri virum Capponium , obsequium , & amorem meum declararem , qui cum alia , quae in manus eruditorum dedit. tum hoc insigne monumentum , ut adspicerem, humanissime curavit. Ad C. Manneium Coranum Archimimum ut revertar οῦ cuius sepulcrum Volaterris conditum fuisse constat ex hoc Titulo, eadem in Urbe reperto, ex eius cognomine arguitur patriam habuisse Coram , Romanorum Coloniam, in finiis bus Volscorum , Velitris proximam , inter Appiam viam Praeter hos Titulos sepulcrorum alios duos VoIaterris inventos vulgavimus in Trima Parte Inscriptionum antiquarum Etruriae Urbium pag. 2I I. n. 6. & T. qui hodie Florentiae exstant in AEdibus Bonarrotianis . matuor abhinc mensibus Volaterris detecta est Cella sepulcralis Etruscis urnis , & monumentis reserta , iuxta quam altera condita creditur , quam , quum ruderibus purgata fuerit, quod
brevi futurum spero, diligenter in Appendice describam. Interim insignium circa Volaterras locorum & opidorum veteres inscriptiones proferam , ac primum Civitatis S. MLNIATIS , glorioso nomine huiusce Martyris Florentini nuncupatae , ex qua orti clarissimi cives, armorum gloria, doctrina, & sanctitate insignes 1 prodiitque Borromaeorum Familia , cui summum decus addit S. CAROLUS Borroismaeus. Veterum hanc consuetudinem appellandi Urbes . α Opida Sanctorum nomine, eaque eorum tutelae, & pa trocinio dedicandi , ab Ethnieis prisci Christiani accepere Quemadmodum enim ipsis curae fuit Municipiorum , fic loniarum Patronos cooptare, decreto inciso in hospitali tabula , missisque ad eos Legatis, qui , ut in clientelam sedi Municipia , & Colonias recipere dignarentur , impetrarent , ita melioribus auspiciis id curarunt Christiani nominis cultores ut Sanctorum tutelae , ac praesidio se se comis mendantes , urbesque insigniores eorum nomine appellanistes , sanctissimos illos Viros , qui cum Christo in caelis
202쪽
aeternum regnant , Patronos praesentissimos in terris venerarentur . In hac igitur Civitate S. Miniatis paveas hasce inscriptiones exstare tradit pag. 92. vetus Codex peregregii
Viri Gregorii Redii Patricii Arretini, ex Equestra ordine. ia quo haec in rubrica leguntur: apud S. Miniatum, Cassium.
. Videlicet : C. Celius C. F. Sabatina Semerus, auinquennalis, AEdilis, rintifex . Sabatina Tribus , ut supra diximus, eadem est in qua volaterrani Romana civitate donati sunt. mo vero tempore S. Miniatis Castrum Civitatis nomine donatum fuerit, indicat his verbis Rhellius Italiae Sa- erae Tom. III. Lueensispirituali ditioni Me Opidulum paullo ante Fubiectum emi s sed quum Seeundus Comus Magnur Dux Druriae Mariae Magdalenae aut atae uxori illud dono dedisset, impetramis illa a XV. Gregoris , ut in Cathedralem Surfraganeamque Florentinae Sedis er geretur i. Igitur V. die Mensis Derembris, anno MDCXXII. publico in Consistorio Gregorius Q. S. ΜΙΝΙ-Is Cimitatem se repati insignitis dignitate. An scriptum sit in al- Iato lapide C. CELTUS , ex autographo scire cupiebam ,
sed intercidit , ut putat, datis ad me literis, Vir humanissimus, & impense doctus D. Bindus Ferdinandus Bonapa te, Vicarius Generalis, & Praepositus Cathedralis Melesiae Z a Min*-
203쪽
Miniatensis, qui severiores Musas.maiorum suorum exemplo , colit, & eruditae antiquitatis studio mirifice delecta.
a Nou. 'R M. CIMARVLINA FECIT. ONESIMO BENEMERENTI
2. Huiusicinerariae Urnae Titulum descripsit quoque Cl. Senator Carolus Stroetius , cuius autographum vidi in eius Bibliotheca . Cimarulinae Familiae nomen nunc primum in lucem prodit. Urnula eineraria marmorea , quae olim exsabat in eadem Cisitate 4. Idest a Domitiae Thilidis Constemae C. Domiti; Lemia
204쪽
Treeuratoris Germanici Caesaris. Hodie haec urnula marmo.
rea exstat in Museo Mediceo , cui altera iunilenda est edi ea in Cruteriano Thesauro DLXXXIX. ia. Cippus marmoreur , ima parte fractus , exutus in Ilva insula , tidis Cosm Osi , Italice Porto Ferrato , die IX. Martii anno MDCCXXVIII. in loco qui dicitis it Ponticello a
I . V A L E R I v sMAXIMUS CASTRA . PRAETORIA RAVENN. MILITAvIT ANNIS XXII VIXIT ANNIS LX::: HELVIVS MERCv
Hoc est : Diis Manibus Sacrum . L. Valerius Maximu3 C stra Praetoria Ramennatium, militatis annis duobus cir miginti, προωit annis flexaginta .... Humius Mercurius H in beres amico b u emerenti Ex magna antiquorum lapidum copia, qui ad rem navalem veterum illustrandam , studio , ac Iabore virorum doctorum in lucem editi sunt , nullus ha- tenus prodiit , cuius auctoritate noverimus . Romanos re rum dominos pro decore , & utilitate magnitudinis suae LΛSTRΛ PRAETORIΛ in utroque mari, tum supero Ra
205쪽
vennae, tum in sero Miseni habuisse, quod tamen vero longe erat simillimum . De utraque vero Classe tum Ravenna. te , tum Misenate disertissima sunt veterum scriptorum , lapidumque testimonia ; ex quibus cognitum est non solum Classes Romanorum ad Urbis aeternae tutelam , iam ante Augustum , quem auctorem facit Suetonius io eius Vita c. q9. ibidem collocatas fuisse s verum etiam colligi potest, qui fuerint militarium ossiciorum ordines, & gradus , nempe Praesectorum , Subpraefectorum , Nauarchorum , Gubernatorumque classium , item Chiliarchorum , Centurionum , Trierarchorum , Praefectorum Remigum , Vetera norum , Evocatorum , Manipularium , Scribarum , Naurarum , Remigum , e quorum numero non paucos illustravimus in editis maritimis saxis in Parte I. Inscriptionum antiquarum Etruriae Urbium , praesertim pag. 236. & insequentibus . Sed praeter has Classes , Castra Praetoria ad utrumque mare constituta fuisse , auctoritate huius Cippuli discimus ; in quo licet mentio habeatur dumtaxat Castrorum Praetoriorum Ravennatium, tamen & de Misenatibus idem asseri potest , quamvis de utrisque nec Tacitus , nec Suetonius, nec Vegetius, nec Schefferus, Lib. III. Cap. IV. qui de Re Navali veterum scripsit, nullum verbum fecerint . At doctissimus Lipsius de magnitudine Romana dis. serens Libro I. Cap. V. ea utrobique suisse monet his veris bis : Fisi autem names ibi π Hassis , tamen CASTRA etiam M. terra , π ad Tortum ips2m fuisse commoditas eorum exigit. Portum vero novum intellige 3 iam enim ante Cn. Pompeius Populi Romani auspiciis, Italiae duo maria maximis classibus firmissimisque praesidiis adornaverat, quae in Portu vetere constiterunt. Consulendus Cloero pro lege Manilia.
Haee paullo post subiungit Lipsius: In bis item Portubus pra
teν CASTRA , Pharos, sive Turres quasdam ad praelucendum no
fuisse , Isinius mibi suggerit Libra XXXVI. e. I a. qui ipsi fuit
Classis Misenatium Praefectus is Usus Phari, nocturno navium, , cursui ignes ostendere , ad praenuncianda vada , portus-isve introitum : sicuti compluribus iam locis flagrant , ut
206쪽
- Puteolis , & Ravennae . Si divinare liceat , dicerem haec Castra Noma ad distinctionem Veterum Castrorum , quae Cn. Pompeius, adornaverat , ut puto . appellata fuisse . Ad hoc discrimen fortassis servandum , Romae Castra suere Noma , & Vetera Misenatium , & fortassis Ravennatium in III. Restione , ut observat Fabretius Inser. ant. Cap. U. pag. 363. Rufi , & Victoris auctoritate , Castris Praetorianorum admota , uti legitur in hae inscriptione e lateribus compacta , etiamnum Turri angulari eorumdem Castr rum , meridiem, & Viam Tiburtinam versus , inhaerente.
In his Romanis Castris Milites Classis Ravennatium , &Misenatium stationem habuere , eo tamen consilio , ut Imperatoris auctoritate , quum ratio , & tempus postularet, ad propriam Classem vel Ravennae , vel Miseni consistentem, traiicerentur, ut militaribus officiis praesto essent. Navalium Castrorum meminit Thucydides a Sehessero relatus. Pro re nostra audiendus item vegetius Libro V. Cap. I. de Re militari , qui ita ait: apud Misenum ergo, es Ravem nam singulae Legiones eum Classibus stabant, ne longius a tutelata bis a cederem : π eum ratis pontalasset, sine mora , sine eisω-
tu ad omnes mundi partes rami is pe enirent. Lipsius praecitato loco crucem figit Vegetio , in illis verbis singulae Legi
nes eum Clastas ctabant , aitque pro more sui aevi , aut parum conspecte locutum. Vult enim non Legiones proin
prias suisse , sed dumtaxat Cohortes, easque decem , suosique Tribunos , & Centuriones habuisse . At Reinesius i 1 . Classis IX. docet utriusque Classis administrationem sore ad sermam Legionis fuisse . Fabrenus Lipsum redaris fuens , quod non bene Vegetii mentem sit asseeutus Cap. II. de Columna Traiani pag. 83. pluribus antiquitatis monumentis probat eas Legiones Classis, sive Classicas e stitisse , & consequenter apud Ravennam , & Misenum suis. se , & quidem longe ante ipsius vegetii tempora 3 nempe ex Livio Libro XXII. ex Iacito Lib. II. Histor. ex num.
207쪽
mo M. Antonii Triumviri apud Fulvium Ursinum pag. as. denique ex Gruterianis lapidibus pag. CCCCXIlI. 3. &MXCIII. Ex quibus omnibus colligitur tum Legiones cum Classibus in utroque mari stetisse , tum Castra adiuncta fuisse , ex quibus commeatus militibus , & alia quotidiano usui necessaria suppeditarentur , ipsique milites diversarentur, & in statione tutelae earumdem Classium praessent. Accedit praeterea C. Iulii Caesaris auctoritas, qui in Libro V. de Bello Gallico Navalium Castrorum meminit , &adversus Britannos bellum renovaturus, Labieno scribit, ut, quamplurimas posset, sis Legionibus , quae stat apud eum , naverinfiituat: ipse , etsi res erat multae operae , ac laboris , tamen cominmodomum esse Hatuit, omnes naves Abduci , es' eum CASTRIS una munitione reniungi . Plinius iunior Libro VI. Epist. is.
reserens Cornelio Tacito avunculi sui Plinii Praefecti Clansis Misenatium exitum , scribit Classiarios milites tunc fuisse Retinae , in villa subiecta Miseno , qui cum cognovissent eius imperio parari Liburnicam ad inspiciendum Vesuvii
incendium , eum orasse , ut non solum desisteret ab ince-Pto , verum aliam Miseno subterfugeret. Retinae igitur Castra militum Classis Misenatis suisse facile crediderim . Hi ne & VilIas a veteribus Praetoria quandoque appellata fuisse , memini me aliquando Iegisse . Alia breviter ut tangam , quod ossicium gesserit L. Valerius Maximus in navali militia , quum in lapide non decla retur , incompertum est . Eum Castrensianum suisse puto, qui scilicet in Castris Praetoriis Ravennae excubabat contra hostes , vel ad Classis tutelam . Aliud exemplum indico apud Cruterum pag. LXXX. s. in Lugdunensi lapide , in quo memoratur dedicatio quaedam facta a L. AEmilio Leotino Classis Ravennatium, in honorem Minervae , non expresso eius munere , adeo ut vel inter smplices Classiarios sit reserendus . Adnotanda superne in fastigio Cippulit circa tympanum sculpta scuta , & breves hastae 3 quae irea lornamentum sepulcrorum egregiorum militum frequente Occurrunt, & in honorem Deorum Manium. Nam conis istat .
208쪽
stat arma in honorem Deorum in templis appensa suisse a de qua consuetudine alibi diximus. Legitur quoque in adlato lapide L. Valerium Maximum militasse annos XXII. Classiarii milites diuturniore servitio tenebantur militare ; nec dimittebantur , Romanaque civitate donabantur nam peregrinae conditionis erant nisi cum emeriti essent octona & vicena stipendia , scilicet postquam annos XXVIII militassent 1 ut docet vetus Tabula ahenea Neapolitana honestae Missionis, edita a Fabretto Cap. III. de Columna Traiani pag. IO. E contra alii milites, qui in Legionibus militaverant, post vicena stipendia dimittebantur , & civitatis ius adipiscebantur , Imperatorum dono ; uti manifestum est ex Missione Hone sta Imperatoris Galbae superius a me edita in Parte t. pag. a17. Verum Imperatorum indulgentissimorum munere dc ante hoc tempus dimitti utrique poterant. An vero L. V Ierius Maximus militari officio immunis factus , & hon
stam missionem ante statutum tempus , principis munere , eonsecutus fuerit , ut in hanc fortassis eius patriam reverissus , in ea mortuus fuerit, cum insciis aeque nescio . Militibus frequenter admodum sepulcrales Tituli ponebantur ab amicis, qui eorum heredes erant. Dum haec excudunis tu e rarissimus hie Cippulus marmoreus altus Romanos pedes circiter tres , latus itidem Romanos pedes sere duos, iaMuseum Mediceum transtatus est. In hoc celebri Etruriae Portu alia eruditae antiquitatis monumenta paucis ab hinc annis reperta fuisse diximus in
Parte t. pag. 3I 3. ubi alium sepulcralem Cippulum dedimus . Retulit mihi amicus meus Alphon sus Calassius I. CFlorentinus , ingenii praestantia , & eruditione commendabilis , se vidisse antiqui Balinei sex cameras, tubos, & aquae
ductuum rudera, antiquae magnificentiae argumenta . De Il.a Insula Victorius Var. Lect. L. I s. c. Io. L. 32. e. 23.
Quandoquidem de Castris Praetoriis, & de Classiariis dictum est, libet veluti parergon afferre duos item Cippulos, quorum Primus singularitatis praerogativa insignis est r
209쪽
namque in eo non solum Trieris Tinas, cuius stilieet tureia Ia Tietas erat, verum etiam Quinqueremis Augina nominaiatur Milites , quibus sepulcralis memoria dedicatur a M. Valerio Capitone eorum fratre , sunt M. Valerius Saturniis nus M. Valerius Capito , L. Domitius Martialis, M. Sestius udens Natione Delmatia . Extra Forum Truentinorum . Ibidem .
MARCIO GENIALI. LMARCIUS FECUNDUS ET . L. MARCI VS MARTIALIS FILI PIENTISSIMPATRI. BENEM POSUERUNT
Usitato lavidum stilo Delmatia , non Dalmatia pronuntiar V debet. Dissiligod by Corale
210쪽
debet . Vide eximium Virum Laurentium Pigno iunxi Symbolarum Epistolicarum Epist. XXXVII. Hoc pacto interpretandum esse censui , quamvis Lipsius loco suprascripto singularem illam notam N explicet Nave, pro Natione Ascilicet , VET. EX. PR . N. GALLO : Veterano ex Praetoria Nume Gallo . Falsam Lipsi, & Scaligeri in Cruteriano Indice interpretationem arguunt alii lapides apud eundenia
Cruterum pag. CCCXXXIII. g. DXVIII. 1. DCLVI l. 3.
Nam & N saepissime trieris nomen subsequitur , ut apud V. C. Vignolium Inscript. Selea pag. 293. Sed & III. tria
erem per nunc numerum designatam , tertiam Lipsius perpexam interpretatur, quamvis non raro expresse legatur TRLERE &e. Trierium fit mentici in pluribus sacrae Bibliae lo. cis , praesertim Numerorum Cap. CCIV. v. 24. in quo haec Balaam leguntur vaticinia r Venient in trictibus de Italia, Iuperabunt Alriss , masabuntque Hebraeas , tar ad extremiam etiaam ipsi perdunt. Quinquieris igitur singularis extat memoria In hoe Clytulo. Haec Quinquieris denominata ab Augusto nam tuinquieris Augusta scribitur I ni tamen erraverit qui descripsi pro IV. idest 2uadriere , V minquierem reponens,
Deciremium ab Augusto repositarum, decimarum nomine,
in Templo Apollinis Achii, ob insignem eius victoriam , meminit Strabo Libro VII. Eodem modo Quadrieres spectantes ad Classem Misenensem a FIDE nomen acceperunt Ixae memorantur in Florentinis Tabulis , editis in Prima arte Inscriptionum Antiquarum Etruriae Urbium pag. I 2 3. & Ias. Liburnis item a FIDE, vel a DIANA ceterisque numinibus nomen factum , uti ex iisdem Tabulis constat. Quod vero fuerit in Navali militia officium M. val xii Capitonis exprimitur singularibus notis , nempe EXEMTR. Explicandum puto , Greeitatoris Tris reborum; eodem exemplo ut in terrestri militia erant Exercitatores Duitum,
ex Gruterianis MCII. 4. Paullo post indicatur officium L. Domitii Martialis , videlicet, DUR SVB. P. Q quae notae fignificare mihi videntur Duplaris, vel Duplicarii Subpra