장음표시 사용
211쪽
fm Classe , qui scilicet duplicia congiaria , & annonam. duplam accipiebat. Alium militem Duplarem , five Duplicarium Classis Praetoriae Misenatium produxit praelaudatus Vignotius Inser. Select. pag. 29 q. Maritimo, hosce lapides heic reserre peroportunum esse duxi, quia FORUM TRUENTINORUM , vel DRVENTINGRUM , ut aliqua habent laxa penes Cruterum pagina CCCCXCII. 3. & MXCIV. a. Episcopali exornatum sede . partimque in Ditione Magni Ducis Etruriae constitutur . Vulgo Zertinoro appellatur , haud procul a Foro Popilii . Versus meridiem . In militari laterculo edito in Prima Parte pag. I 3 3. dedimus C. Saturium Sabinum , militem Pra toriae Cohortis , patria Truento ; de qua consule Cluvemum Italiae antiquae Lib. I. Cap. XXVIII. pag. 29 I. De victoriis Romanorum Navali Militia partis Optime
meriti suere Volaterrani , qui navium armamenta , nem rostra aere , aut ferro munita , ancoras , rudentia , anten-naS , remos , transtra , aliaque huius generis arma , quibus naves instruuntur, itemque cibaria dedere , ut memorat
Livius Libro XX v III. Etruriae inquit , primum populi, pro suis quique facultatibus Consulem Scipionem J adiuturas milieiti.
Gentes frumentum seriis natalibus eommeatumque omnis generis AG linienses forum 3 Tarquinienses lintea in meis ; VOLATEM RANI armamenta namium , tr frumentum . Si quae alia erunt ad Volaterranos pertinentia monumenta , quae interim ita apricum proserat aetas , ea in Appendice , IN Disiligod by Corale
212쪽
Ia marmore , in maiori platea tantieato .
ORDINARIO. PRAEF. PRO . V. PRAEF. VI GVL. P. U. TRIBCΟΗ. PRIMA I. PRAET. PROTECTAVGG. NN. ITEM. TRIB. COH. IIII. PRAE
OUum in explicandis illustrandisque Urbium ETRU
RIAE monumentis, hactenus, utcumque Potui, servato quodam ordine, de patriis Diis , & de eorum cultu , de celeberrimis aedificiis , ac templis , ad haec de
213쪽
Magistratibus , & de illustribus viris, qui aliqua virtutis
Iaude in his floruerunt disseruerim 3 mutato nunc consilio, eodemque ordine , varietatis caussa , liceat primum ea Senatus ARRETINORUM exponere publica monumenta , quae viris optime meritis decreta eiusdem splendidissimi ordinis decus , & maiestatem non obscure declarant. Inter haec principem sibi vindicat locum allatum marmor, in quo quidem non pauca notanda sunt. Certo coninstat anno MDLXXV. in maiori Arretii platea inventum .esse , quum porticus magnifici operis substructiones fierent, iuxta archetypam delineationem eximii Pictoris, & Architem Arretini Georgii Vasarii , quodque procul dubio basis
frontem exornasse arbitror, supra qua ualua publice in . Foro collocata fuerit in honorem L. Petronii Tauri Volu- sani , Patroni optimi Arretinorum , qui pluribus honoribus domi serissique auctus Romanam Rempublicam, clientesque suos egregie nobilitavit. Facile id intelligi potest ex adposita eiusdem marmoris interpretatione , quae ad hunc maxime modum se se hahet. Lucis Petronio, Lucii Filio, Sabatina, Tauro Volusiano, Vnre Consulari Ordinaris , Traefecto Praetorio , item Urbi , Praeforiis Vigilum , Terfectis'mo Viro , Tribuno Cohortis Trinae Praetoriae , Trotectore AuguHorum ηο rerum , item Tribuno Cohortis zuartae Praetoriae , Tribuno Cobortis Undeeimae Urbanae , Triabuno Cobortis Tertiae Vigilum , Legionis Decimae , γ' Decimae quartae Geminae Tromistiae Pannoniae superioris , stem Legionis eirae , Traeposito Equitum Singularium Anguctorum nosirorum , Praeposito Legιonis Tricesimae Ulpiae, Centuriens Deputara , Duo Tublico ex auinque Decuriis , Laurenti Laminatium , Ordo Hre
Protulit Gruterus hanc inscriptionem, sed levibus quibuς dam respersam mendis, ex Schedis Ursini pag. MXXVIII.
a. rursumque ex eo Fabretius inscriptionum antiquarum CaP. V. n. 69. utrique etiam locum non indicarunt ubi
Lucius igitur Petronius, ut singula breviter Percurram , quem GDiqilirco by Corale
214쪽
quem Patronum sibi adscivere Arretini , Romae magnaiatum dignitate , tum auctoritate floruit. Id enim unum clientes curabant, ut Romanis civibus , qui gratia , & f vore apud Senatum , & Imperatores plurimum possent , se suasque fortunas commendarent 3 quod ex pluribus editis antiquis lapidibus , & ex Ciceronis praesertim testimonio satis superque cognitum est . Petroniorum domus Romae fuit in Aventino , ut putat Reinesius , Classe VI. n. I 23. quo in loco, inter plurima domus rudera , inventa fuit vetus Tabula P. Petronio Honorato dicata a Negotiatori-hus Oleariis ex Baetica , qui missis Romam Curatoribus , eum sibi Patronum cooptarunt. In Sabatina Tribu Petro nium Taurum Volusianum censum fuisse constat ex allato Arretinorum marmore ς quare suspicari aliquis posset eum Volaterris originem habuisse . Nam , ut vidimus , Sabatina Tribus propria civium Volaterranorum fuit , itemque ex allatis Volaterranorum inscriptionibus perspicuum est Petroniam gentem praecipuis honoribus in eo Municipio functam fuisse . Adeundus Iohannes Glandorpius in on mastico Romanae Historiae , qui huiusce Familiae decora illustresque viros recenset. Sed id certo adfirmari non potest , quum una eademque Tribus pluribus Municipiis, &Coloniis communis non raro fuerit , quod ut probem , il- Iud solum dicam, in Scaptia Tribu non solum Florentinoscensos fuisse , verum etiam Faesulanos, Nolanos , Narnienses, quod diserte vetusta marmora testantur .
Libet id confirmare eorumdem lapidum testimonio e Probe omnibus eruditis perspectum est in Stellatina Tribu Cortonenses suffragia tulisse, ut inserius constabit; & tametaeam quoque Beneventanis communem fuisse , indicat s quens sepulcralis ineditus Titulus, ibidem erutus, qui exstat
in Ecclesia S. Festi , ex MS. Codice Illustriss. V. Gregorii Baiulivi Redii , ex Equestri ordine, Patricii Arretini. Id etiam clarissime liquet ordini amplissimo splendidissimoque Decurionum , qui in Coloniis, & in Municipiis
idem erant ac Romae Senatores, haud accensos nisi eiusdem
215쪽
Coloniae , ae Municipii cives , qui centum millium nuismum , nempe duorum miIlium , ac quingentorum scutatorum facultates haberent. Illud etiam addam, viros eius. dem familiae interdum diversae Tribui adscriptos fuisse,& fratres ipsos , quod observari potest apud Gruterum in Romano lapide MXLI. Io. Sed ecce prae laudatus Titulus. C. TUCCIUS . C. FI L. STELL. SABIN vs BENE VENTI DECVRIOUIVVS SIBI ET O FILLIAE PARATAE UXORI ET TUCCIO VERECUNDO FRATRI POSTERISQ . S VI S. FECIT Sed ut ad Arretinum honorificum Iapidem illustrandum propius accedam , L. Petronius Taurus Volusianus Consolordinarius fuit cum Imperatore P. Licinio Gallieno Augusto HK. Consule , anno V. C. Io I 3. Christianae auten AErae anno 26r. ut ostendit in Consularibus Fastis Relaniadus , testanturque summi viri Panvinius, Petavius, & Cauvisius , quamvis apud Cassiodorum , & in Prosperi Cht
nico pro rit inna, Gentiaramr perperam ponatur. In nullis ad hane diem editis vetustis saxis notatus est consulatus V lusiani nostri eum Gallieno . Insigne monumentum nuper
produxit praeclarissimus Praesul Franciscus Blanchinus ex Musto Eminentissimi Principis Alexandri Cardinalis Albani , in Appendice ad finem Chronologiae Tomi III. ad Anais stasium g. CXXVIII. in quo Imperatoris Gallieni Consulatus mi. & Volusiani illustri oceasione fit mentio ; nem-m Sentinatium Collegio aeream Tabulam patrocinii os rente per Legatos . Corelio Fusco eiusque filiis , necnon Vestae Martinae eius coniugi, quos iampridem Patronos Per Diqitirso by Corale
216쪽
per diploma , ob egregia eorum merita , cooptaverat. Se cundus post Blanchinum eruditorum oculis eamdem aere
am Tabulam libenter subiicio ; quae latitudine palmos du
os, uncias tres complectitur, altitudine vero duos & semis, eum elevatione tympani perpendicularis unius palmi quod nempe genuino documento tum praelaudatum Con
sulatum Gallieni Augusti His , & Volusiani confirmet ;
tum etiam in cooptandis Patronis solenne institutum , de quo infra , egregie declaret . Sed en ipsa Tabula , eadentia cum orthographia uti ex archetypo accurate descripta est. Im GALLIENO AVG . IIII . ET VOLUSIANO COS XV KAL SEPTEMBRES
217쪽
De Praesectorum Praetorio , & Urbi praecellenti II misdignitatibus, Principi proximis , maximae potestatis, summique imperii, & animadversionis , quibus exornatus est L. Petronius Arretinorum Patronus, quum multa scripserint viri docti, nil dicendum superest , nisi aliorum scrinia exint lare quis velit. Calvisio auctore L. Petronius Praefectus rhi fuit anno V. C. Iois. Christi vero a 67. Paterno , &Arcesilao Consulibus , iterumque consequenti anno Pater no iterum , & Mariniano Consulibus , quamvis alii contra sentiant, quemadmodum Felix Contelorius , qui in later- εculo Praesectorum Urbi , quod concinnavit, Urbis Praefecturam gessisse tradat anno Christiano 269. Principe in loco, nempe digniori, haec munera Volusiani
in marmore recensentur , quae viris spectatae maximaeque
virtutis, & nobilitatis, tantumque Equestris ordinis conferebantur , post haec alia minus splendida , sed summi h noris potestatisque memorantur , videlicet praefectura Vigilum . Scriptum est VIGUL. id est VI GULUM , pro UNGILUM , eodem exemplo ut optumus , minum3, auroex , pro optimus , maximus , aurifex ; nam I in V usitata priscis seculis scribendi ratione non raro convertuntur.
Vigilum Cohortes Romae septem omnino fuere, quae in Florentinis antiquis Tabulis , imperante M. Aurelio Ant nino Augusto scriptis enumerantur G quas in Prima Parte pag. Ia I. & I 29. vulgavimus , & collisitur ex aliis inscriptionibus, quae a Grutero pag. DXXVI. , & a Fabretto asseruntur Cap. IV. pag. 238. & sequentibus. Septem Cohortium numerus ad Pauli I. C. qui tertio post Christum seculo floruit , tempora perduravit, ut in L . nam salutem 3. D. de Officio Praesecti Vigilum . Incendiis restinguendis, agendisque nocturnis excubiis , ac vigiliis ab Augusto institutae sunt , Suetonio teste 3 eaque cura , & ordine ut una duabus Regionibus praeesset , uti ex antiquo fragmento manu scripto Victoris evidenter ostenditur apud eumdem Fabretium in loco suprascripto . Septimam vigilum Cohortem SIPONARIORVM , hoc est Siptinariorum de
218쪽
nominatam suisse ostendo ex veteri lapide Florentino in UNhanis Hortis Marchionum Corsiniorum Pag. I 3I. num. I 6.
quod scilicet Vigiles siphonibus ad incendia restinguenda uterentur . Vide sis doctissimum Adrianum Turnebum in Libro XlX. Cap. XXIII. Adversariorum. Plinius Secundus Libro X. in Epistola ad Traianum, in qua Nicomediae in eendium factum vanissimum describit, sphones, hamas.
aliaque instrumenta ad incendia extinguenda adhibita fuisse confirmat , adeoque instituendum monet Collegium Fabrorum , ne desint instrumenta ad incendia compescenis da . De hamis adhibitis a Cohortibus vigilum , quae st pendium de publico accipiebant, Dione teste Libro LV. 'meminit quoque iuvenalis Satyra XIV. v. go . his verbis: Di positis praedives hamis migilare cibortem
Semorum noctu Licinus iubet, attonitur pro
Electra , signissue fluis , TbrViaque columna . Ex quibus etiam liquet nobilissimos viros eidem muneri praepositos fuisse, qui a Paulo I. C. Fuper omnes Spectabiles a pinpellantur . De auctoritate vero , ac potestate Praesecti Vigilum haec idem clarissimus legum interpres subiungite C tmscit Praefectus Vigilum de incendiariis , γ' effractoribus , furiabus , raptoribus , es acceptatoribus , nisi si quae tam atrox , atque farinorosa persio fit, ut Traefecto Urbi remittatur , ου quia plerumque incendia culpa fiunt inhabitantium, aut fustibus eastigat eos , qui negligentius ignem adbibuerunt , aut semera interlocutione tam minatus , fu Num eastigationes remittit . Praeterea , quod attinet ad splendorem ossicii , & dignitatis Praesecti vigilum, is non solum Spectabilis titulo decoratur in Pandectis , &Clari iam in Codice , verum etiam Perfectissimi viri appellatione exomatur in hoc Arretinorum perhonorifico lapide , atque in pluribus aliis, qui a Grutero asseruntur pag. MLXXXVI. s. io. & a Fabretto Cap. IV. Inscriptionum antiquarum n. I o. Item in Basi Musti Ciampini Herculi sacra , posita Alexandro Augusto iterum , & Marcello iterum Consulibus anno V. C. 978. Christi a 26. Praefecti Vigilum Terfectissmi misi appellantur . Quo monumento
219쪽
antiquitas perfecti matus dignitatis ostenditur , quam etiam ad vetustiorem originem deducit V. C. Iustus Fontaninus Archiepiscopus Ancyranus Lib. I. Cap. III. de Antiquitatibus Hortae , ex Codicis Iustinianei Lib. IX. tit. XLI. Lib.
XI. ubi Diocletianus narrat M. Antoninum decrevisse nofilii persectissimorum virorum poenis plebeiorum assicerentur 3 ex quo videntur Persectissimi ultra etiam M. Antoniis num ad Domitianum usque reduci posse . Terfectissimatus , Craecis Thatia ρει Gregorio Nazianzeno Epistola I 29. proxima Clariss malui dignitas , non tantum Praesecto Vigilum tributa , verum etiam Praesidibus, & Correctori-hus Provinciarum, nempe Arabiae, Delmatiae , Hispaniae Tarraconensis , ut in Gruterianis observat Reinesius in V.
CCLXXXIII. citetioris in I. CCLXXXI. in 3. MXXVII. item Praefecto annonae in s. MLXXXVI. Magistro Census L. XXXII. de Epist. & Clericis aliisque, quos ipse enumerat ad 28. Classis VI. Paullo post idem L. Petronius Taurus Volusianus suisse dicitur Tribunus Cohortis Tertiae Vigilum , itemque Tribunus Cohortis Primae, & Quartae Praetoriae, & Coho tis Undecimae Urbanae , quae item ad Principis tutelam , Urbisque custodiam ab Augusto institutae sunt, ut Dio,&Tacitus testantur . Ex Romana Tabula Gruteriani Thesauri CCLXIX. 3. intelligimus quo ordine in qualibet Vigia
Ium Cohorte ossicia inter se disposita, distributaque essent, nempe Praesecto , Sub-Praesecto , Tribuno , Septem Centurionibus , s qui tamen Centurionum numerus in duobus Florentinis Tabulis, quae , ut supra diximus , ad VI l. C hortes Vigilum spectant, constans in omnibus non est, ut conferentibus patebit J Corniculario Tribuni , quinque Beneficiariis Praefecti, & Medicis, qui omnes imperio, dignitate , & ossicio ceteris militibus praestabant.
Legiones quoque in allato marmore enumerantur , quihus Tribunus praefuit L. Petronius, nempe Legio Decima, di Decimaquarta Gemina Provinciae Pannoniae superioris 3
item Legio Dacica . Legionis vero Tricesimae Ulpiae Praeseposi-
220쪽
positus , sve Praesectus suisse dicitur ; utrumque enim Gglae P P indicare possunt. De Praesecto Legionis cumul tissime vegetius Libro I. de Re militari Cap. IX. Nil enim moror in his militaribus ossiciis, & dignitatibus explicandis,
ne allatis auctorum testimoniis integras occupem paginas ,ruum facile , si operae pretium sit, adire eos quilibet possit.
enturionem vero deputatum , hoc est ab aliis distinctum . separatum , seleetiam , aliquo gradu supra ordinarium Centurionem constitutum fuisse puto 3 cuius praecipuum munus fuerit non solum castramentationi, ceterisque militaribus operibus praesidere , vias explorare , tuerique a ces , uti ex anaglyphis Traianae Columnae Centurionis munia ostendit Fabretius Cap. VII. pag. I 86. IgT. verum etiam qua ope, & consilio posset, ipsum Centurionem i vare , dirigere in omnibus. Deputatio enim aliquam praecellentiam δε praeeminentiam importare videtur, qua quis
ad aliquid peragendum prae aliis eligitur , & deputatur . Illud praeterea in hoc honorario lapide inter alia scri-hitur L. Petronium Taurum Volusianum fuisse Protectorem Augustorum , nempe Valeriani , & Gallieni Imperatorum , itemque Praepositum Equitum Singularium e xumdem Augustorum , d lici militiae gradu insignitum square Fabrettus , praeter Hygini disertissimum testimoniisum, hinc deducit Equites Singulares diversos fuisse a Prointectoribus, quos confundere videntur Salmasus in opere postumo de Re militari Romanorum Cap. XX. & Sponius in Miscellaneis Sere VII. pag. a18. Diversos item arguo Equites Singulares ab his qui Equo Publico , idest d nati equo publico ab Imperatoribus honoris caussa dicuntur 3 quod militare decus consecutum suisse L. Petroni tim docet marmor , narratque suisse Equum Publicum ex quinque Decuriis , de quibus supra ad Pisanum lapidem
diXimus pag. 2 o. n. Iq. nec desunt exempla in Gruterianis
CCCCLXXXIV. 3. & CCCCLXX. 6. praepostero item
ordine G V. Decuriis Duo Palleo. Protectores σωματοφυλπι ς, non custodes solum corpore , sed corporis Principis custodes βDisiligod by Cooste