Iani GulielmI Plautinarum quaestionum commentarius. In quo omnes ordine M. Plauti comoediae, tum multa veterum scriptorum, poetarum inprimis, & M. Tullii loca varie illustrantur, corriguntur, augentur

221쪽

fragium ficere ne te sit. Cauendi una ratio est, humanam sapientiam diuinae postha bere,&illius sominia ad huius oracula ceu Lydium lapidem examinare. QMod quomodo recte fiat, iamdiu exemplo suo docuerunt di- suini homines pietatis nostrae antesignani,Tertullianus , Arnobius, Cyprianus, Laet1ntius, Hieronymus, Ambrosius, Augustinus, alij Illorum ego, ut de me fatear, mirifice capiotcum religione litteris ceu emblemate quo- radam insignita, tum litteris religione ceu condimento saluberrimo tempes stis . Gratiam sanctissimorum hominum manibus beatis Unam refero , ut maculas ultro se offere tes s neque enim has minutias sectari meum is est ex eruditissimis monimentis tollam.

quod Arnobh multis locis feci, & nonnullis Tertulliani, ex Lactantio eo plura, mendosii quae erant, meliora feci; quo diligentius eum scriptorem ad membranas infimae antiquitatis comparaui. Specimen rei iam

dabo , sed vellicatim , & desiuitorium in

modum , per omnes illius libros incitato curriculo 4ecurrens. Ait Lactantius in re-ςensione Sibyllarum, libro I. institutionum, capite V I.

buri cotitur, ut Aea, iuxta ripas amnis inimis: cuius in gurgitesi lacrum reus inuentum esse diacitur , tenens in manis librum. cuius sacra senati s 3

- Capitolium reo disse dicitur. Albuneana Tiburi cult in religiose indicat in

222쪽

IN CHM. VAESTI 'NES. agro Tiburtino mons & fons eius nomine. de quo Virgilius aeneidos VII. --- lutat .sub altacin sidit lbunea,nemorum quae maximasacro is 'ntesinat saeuam . exhalat opaca Mephitim. in sequetibus membranae legunt, serici 1A

mophilen Cumanam Sibyllam , apud --dem Virgilium,

Hic ego namque tuas sortes arcanaq. fata Dicta meae gutti ponam,iem .sacrabo . ma viros. & AEneidos VII. Non patrio ex adyto sortes ion plurima caelo Mon trafinunt.

Hinc lucem accipit Tibulli lociis libro I Lel geia VI. suicquid malthea, quicquid Marpesia dixit,

Herophile Phoebagrata quod admonuit, xo siua q. sisten acrins Tiburs perflummasortes Portarit laco perluerit. sinu. nam ita in mss.legi credo fidei clarissimi viri, optimi poetae Iani Puetae.& ipsam Albunea a patria Tiburtem nominat. Paullo post etia noreel e habent vulgati libri, ubi de Erythraea loquitur,quq solaSibyllaru suo nomine ceseatur u D G tamen suum verum carmim inseruit, o Erythraeam se nominatum iri praelocuta est ; cum esset orta Babyloniae. io sincerius scriptus , Erythraeum se naminat, ubi proloquuta est, cum esset orta Babylone. Proloqui 'aticinari & futura canere. ynde prophetή,

223쪽

183 I A N I G V LI E L M I Iquod proloquerentur. Iulius Adrasto. Tum cupita viridi lauro velare imperunt

Prophetaesensi a caste qui purant ima. Secundi libri quarto capite, cum ostendisset deos dispoliatos a sacrilegis non valuisse in s vindictam suam , & flagitia Dionyse Siciliae

tyranni recensuisset,addit. Nunc interim quaero, cur il tot Cr tantasmis stia in Dionysia non vindicarint, qui non furtim, papulam aeos ludibrio habuit. Cur hunc tam pο- Iotentem sacrilegum a templisin cerimoniis, si im ginibus suis non recuerunt'Membranae, Cur hunc tamenpotente acrilegum. emendo, tam impotentem sacrilegum. Impotens,

iracundum & inhumanum significat, quique is ferri non possit, quod & cupiat nefaria omnia , dc in ea quς concupiuerit omni mentis impetu feratur. Cicero epistola ad Plancum. V Y potest enim stes esse n ea re p. in qua hominis impotentissimi atque intemperantisimi armis o omnia ' Glossographi explicant ω - , dc sic Latini interdum ton accipiunt pro duro & inexorabili. Truculento Plauti. E Iaxo dicat me in Lybus pauculis

Crudum virum esse. asTertio libro, cap. IV. de philo phorum inter se dissentientium certaminibus ait. Pereunt igitur uniuersi hoc modo ; σ, tamqWam i. Spartiatae issi poetarum lase invicem iugulant, ut nemo ex omnibus riaret. quod ea fit; quia gladium sotalent culum non habent.

Spartos alij vocant, quos hic Spartiatas; du

224쪽

IN MENAECHM. AESTIONE s. Ila

quibus admonui Verissimilium libro III. cap. V. ubi eam vocem luculento scriptori Censorino primus, quod scia, restitui. sed ecce nuper Luteti et adueniens vidi, qui obscure, ut in s mendacio, sed tamen liqc erepta sibi quiritaret. o hominem acutum' qui cuius scrinia co- pilaturus esset,eum ultro insimulat. nisi tame

Autolycus ipse κλε βο-:iθ' , Vlys seni infami suet successorem quetrit: pro quoto videat, ne Homerum prςconem reppererit. Eiusdem libri II X capite sequitur. rationem doloris Fummum bonum putare ηο, plane Peripateticorum aut Stoicorum, sed Cynica-mm philosophorum est. enim non intelligua aegri is cm in aliquo Abrepositis esse hae dis

ratum'

' Scriptus codex, lnisorum,sola ratione scribe-di peccans. nihil enim certius quam reliquisese Laiectantium,esinitarumphi Iosephorum . Clinidio cos philosophos ridicule dicit aegrotos lectis assixos, & de valentium beata vita disputa tes ea, quae praesens aegritudo dictat. alludens ad Clinicos medico . qui ex Hippocratis secta lectos aegrotorum ambiunt, id curationespr scribant. Etiam superius opinor corrige dum plangeripateticorum . Ut noua con uti ne verbi inconstantiam disserendi re limul e raticam ambulationem Aristotelicorum exagitarit.& notum estploos etiam latine dici errones. Petronius. Dum attonito viam esserator.' nihilaliud quam caedem C an no cogita , se

225쪽

miliso ire ireptimus fuit ,siue noctuimus V aDASententia loci totius est, neque eos qui libere ambulare potuerint primum disputasse indolentiam summum bonum esse,neque qui stare erecti : sed solos illos qui morbo debilita- r

a vi clarius videres, sentetia graece extuli. LibtoV.cap.II.de impio nebulone,qui a Christianis sacris resiluerat ad paganorum deliria. eum Demosthenes poterat ab impietate δε- ' fendere 'qui religionis cui fuerat assensius i

det, cuius nomen induerat , in sacramenti, acceperat, proditorfactus est. Venuitius membranae, religionis cui fuerat accet, sus. tota enim a re militari tralatio est: in qua qui sint alcen fidia quid accessere, Omnes noriar. iLibro sexto Peripateticoru lententiam referes de ira , cap. XIX. Itaque, at si hanc ipsam iram comitem dicunt esse virtutis, tamquam nemo psit aduersus hostes-titer dimicare, nisi fuerit ira concitatus. iEmendaueram, hanc ipsam iram cotem dicunt e virtutis, aut certe ,fomitem. dc certe ita ex Pl tonis sententia Macrobius vinum censet esse fomitem quemdam m incitabulum ingen, viri

tiss. Sed priorem coniecturam meam dc liber Scriptus probauit, & ipse Cicero; ex quo omnia sita mutuatur deformat Lactantius.

226쪽

Academicorum III i. tque illi qurdem et mittiter a natura dicebant permotiones istas animas nos, H datis ; metum , cauendi caussa ; miseria cordiam Witudinemque clementia ; ipsam si acun- diam fortitudinis quas cotem esse dicebant: recte se cusne, alias videbimus. De ira Dei I I. capite

de philosophis. futabimin postea dilig/ntius , cum restendere agomnes pedias coeperimm,quae veritatem dum dis i tant perdiderunt. Disputatione veritas inuenitur, non perditur. reditius igitur vetus, dum in pant. Simplex e nim res est veri cognitio, δέ quam, si distrahas, amittas . Eiusdcm libri capite XX. 1 Ne ferent ea, quae faciunt per iram humiales mediocres CV magni reges ἱ temperarι ά buit furor eius comprimi: ne mcntis impos alia

quid inexpiabile facinus admitteret. Vetus ie mentis imposibile aliquidi acinus admi

io teret . Corrigo, ne mentis impos a bile, aut ce

te, in bile . Profecto enim bile concitati a se exeunt, & mentis siuae parum compotes sunt. Non procul aberrauit a vero suspicio nostra:

sed illa haud dubio ipsum verum attigit, in illo aureolo libello de Opificio Dei, cap.I IX.

Rurium,foramina noluit esse nuda m inobsepta quod '' minin decorum Cr minin utile fuisset, quoniam simplicium cauernarum angustias protervolare Oxposset in spargi. nisi exceptam per cauos in m retentam framina ipsa combib rent, illissimilia usulis, qui i stis sient 'MOρω vase compleri. o

227쪽

1si r ANI cvLIEL MI IMs. avstiores vasa. tu mea fide rescribe in habro tuo,a in oris vasa. m in mente Lacta tio filii Quintiliani pulcerrimus loc'. Vt sim Ia oris an si superfusam hu-ris colam respuunt, sensim autem infuentibus vel etiam instillant si us s

complentur; ficani puerorum p Mntum excipere

possint videndum est. De alus Laetanth locis, cum videbitur, alibi. IANI io

228쪽

, IANI GULI ELMII

IN PLAUTI MILITEM GLO

i. I. G. I s. PASSERO CTIO, ELO pr fessori, CV interpretinio. S. V v A me amabo iudicio tuo, virdoistissime,in aliquot Plautinae Militis c5trouersis locis;&, si collineauit diuinatio no ' stra, sententia siubleua. Ad queenim prouocem aut libentius aut rectius, quam ad eum, cui minima, maxIro ma, mediocria comici nostri omnia sunt perspectissima 3 qui & abdita illius scholis tuis iamdiu argutii si me euoluis, & ambigua desen terrime dissoluis,& maculosa eluis tersissime. Atque utina quod cogitare te audio dem Vr- 1 gere porro perseueres ut optimum latinitatis auctore industria tua integriore & planiorem aliquando legamus. prosecto non dubito, quin, quem nunc &suum senium lentissima tabe conficit,& imperitorum audacia lauissi- ιο mis grapEius distimulatis te medico conual scere, Miterum in theatris suis cosistere possiti, neque fabulari solum nobiscum, sed etiam

229쪽

is suo genio iocari. Perge tantum quo coepisti gradu, & hoc tantum bonum reipub. matura, non propera. Nam de nostris raucarum no- ctium vigiliis & iactura leuis est, si offenderint; & emolumentum non magnum, si rep- 1 pererint, quibus persuadere possint. quae tum denique praeclare munus suum exsequentur, si te, Passerati,ic huiusmodi viros alios ad bene . 'de Plauto merendum currentes, quod aiunt,

incitarim. ' ro .

230쪽

nios vM AESTIONES. . .

Plauti negligentia notata. volup. Muta Milite

emendata.

E conomiam plauti accuratiorem multi desiderarunt. & est sane in hac re negligentior saepe, quam leges comicae postulabant: quas unice & admirabili artificio obseruat Terentius, . .as hanc partem nostro hoc longe praestantior. Vel illud mea sentencia non leue peccatum,quod Milite Palaestrionem commemorantem facit, quo pacto&Sceledrus ludificadus sit,&Acro e teleutium geminae sororis suae mentitura per- exosonam , quorum neutrum tum quidem fore .. scire poterat: qui neque Visam muliere apud senem Periplect enem cognouerat, neque,seloi mali remedium faceret, cogitarat. Ita queridicule e duabus scaenis continuis prior. narrat gerundae rei eum modum, quem poste-l rior multo conatu investigat &extricat. sed . huius generis multa in P lauto. nos, Ut occoe- pimus, non poetae, sed librariorum & correctorum errores vestigiis odoremur, dia quod in nobis est, eluamus. Scaena , Nisi hercle. -d voluis affute tecum in corde. pathi. N q