장음표시 사용
511쪽
latam , consectam suilla tradunt Authores. Ita ut triplex haec Natio causam iron habeat Germanorum cerevisias cavillandi, nec in majores suos vina ex hordeo conficientesciplime sint injurii. Curiosum equidem foret tam miranda 'eteroclita cerevisiarum estphalicarum nomina, e. g. Vechtensis in Vestphalia DODENKops, Monasteriensis EUTHA, Osnabrugentis BUESA, Techlabur. gensis RusiNCx Brunsvicentis MUMMIA c. non tantum ex primaeva origine deducere,, suo Etym unamquamque illustrare , sed, virtutes earundem qualitatesque describere, equidem vel sola Mummia Per utrumque orbem usque adeo famosa
est, ut obilem Cereti iam appellite Tollius Epist.
Itinerar. I. p. 7. Mommam duplicem statuens Uri
tenuiorem , hanc nauticam , quae curribus an
noveram , de hinc per visurgim Bremam, inde ad de as, Britannos, ad Indos usque devehatur. Hanc quidem praestantissimam omnium, quotquot Author biberit, erevisiarum depraedicat, cui ea vis insit, ut nisi per parum biberis , inebrieris facillime , corrumpi tamen plerumque monet admista ab aurigis aqua, qua quidquid epotum, affusa,
suppleant, dein rursus cerevisi alius, cujus citra saporis detrimentum quartam facile partem admittit , admistione ab earum regionum cauponibus, ad quas devehitur , aduheretur. Haec quasi in transitu Gron ingensium porro CLUNIAM, Neoma gensium MoLLAM , ut Germanorum cere visias mira denominatione finrosas taceam lic scrutari supervacaneum. Nam quanta Scriptorum sui diligentia in pervestigando Scotorum potu HELA , Dariorum OELIAI
512쪽
OELIA; Slavorum OLLA , Gothorum BVsx , Tu carum CVRFIA , Moscorum PARABIA , Estyopum ZAURA O CANA , Tartarorum BUZA , Arabum SORTET, Hebraeorum SCHECAR SICERA , Pol norum Pi O, Boomorum HoRosia PHILI Biso. Illyriorum SAMIA, qui omnes sunt potus extritico, hordeo avena, milio aut pannico consecti. V rum si quis horum originis historiam, consectionis modum de usus rationem una cum universe Germaniae populorum modernis potibus enucleare animus esset. Nae post Homerum Iliada scribere tentaret, etsi enim a multis plurima de cerevisiis eum cura elaborata circumserantur, multa tamen adhuc dicenda supersunt Hactenus de paranda cerevisa, ejusdem vi tutibus differentiis actum est, restat hoc unum, antequam finiam, ex te adhuc intelligere. Nostine Metamorphosi ex vino concoquendi cerevisiam 3 Apage Ludos, ais, qui seria tractas, imo vero ,
amice, physicalia discutiamus. Absit tecum orari aut colloqui figurate, quasi dilapidando bona vi num in aquam, sive aurum in plumbum citra Geretum Alehymisticum transmutare norunt. Hae quidem artes luxuriante hoc seculo nostro Doctore non egent, mallem potius arcanum mihi pates ceres ex cerevisi vinum
E converso nihilominus hanc ex illo parari stastam docet constantinus Africanus lib. s. Comm. c. Medic C. a. 8. Omnis, inquit, cereusa de quo bibit ex vino facta artior e , quam vina vi ctilica, ad digerendum ess durissima Jed digerentes
multum nutricat. Vale, amicorum Colendissime,
513쪽
cujus senectae non tantum vini generosi sedi cere lam potum in plurimos annos percupio alutarem.
Ex ichingliovio VI. Idus Octobris A. MDCCXLV.
Aurifodina in Methaliae Torvenis detecta. Curiosissimo Priadi
Patriae Monasteriensis Aurifbdinam
detegit Orestes. Non est dubium , qui patria nostra Monast
riensis etiam auri, argenti fodinas suas habeat, imo thesauros hactenus occultos recondat. Memineris ante plures annosae quoque effodiendis thesauris sedulam operam navalles, ut vulgi rumor tum temporis ferebat homines simplices, imo patriae advocatus Fiscalis contra Te nescio quum actionem ridicule movens, quamvis id vir plane non amussis id melius scire debuillet, credebant, quando ad sepulcreti ni estphali co-Gentilis constructionem, urnis Gentilium linebribus eruendis te occupatum sim spargebat. Quae quidem relatio Tibiis omnibus emuncti naris ritum movit, nam ut in proverbio est, Thesaurus Carbones erant , una excitavit musam meam , ut sequentes tibi strophas conficerem, quas quoque per litteras meas eo tempore communicatas ellei cordor, & huc ceu apprime facientes judico repe tendas. Rumor Thesauros quaerere rettulit Te, quando soler rudera detegis Anti-
514쪽
Et illa nullis hactenus obvia Mandare scripto: nigricantib Damnata nunc adhuc tenebris Atque nigris latitant sub umbris. Hallucinatur qui gravidas putat Has aureo urnas aere, sepultaque Plutonis in his dona condi Perpetua tumulata nocte Mors est in olla, sunt cineres suis Urnis reposti, quos rogus Ethnicis
Corporibus superesse iaciti Hi sunt thesauri, quos patri sisti
Dolendum profecto haecis similia Gentilium monumenta hactenus nullum post te nacta suisse investigatorem, dolendum inquam neglectam h ctenus stetisse patriae historiam, δc neminem patriae Natum ita erga suam matrem nutricem gratum fuisse, ut ejus statum per seculorum aetates, pri cipia, progressus, casus, revolutiones regiminum rerumque publicarum detexerit, belli iacis r censuerit vicissitudines. Agnoverunt utique plurimi quantae id sit molis opus, quod virum requirit in historia qua nova qua antiqua apprime ver satum, in publicis non hospitem, juris non ignarum, in Geographicis non peregrinum, itineribus exercitatum , quae dotes in paucis reperiuntur. Verum quidem est, haec animos scientiae, non a rem auri cupidos satiare Sed cum urnae aliquando fuerint ex lapide pretioso, cui metalli genere
515쪽
elaboratae, credo si ejusmodi his in tractibus invenirentur, at sere multos, qui se velint glebae addidere, de Tibi in effodiendis illis socios adjungere , pro ea quae hodie regnat auri idoloniani a. Sane ista detegere Gentilitatis producta etsi non sit lucriferum, saltem est Luciferum, quatenus multis antiquitatibus eruendis facem accendit, non enim Omnes thesauri cinis erunt , ut dicit Alciphron apud Erasmum in Adag. p. 3O3. Invidorum itaque est alienis laboribus detrahentium , vel pigrorum labores subterfugientium. vel ignorantium ejusmodi historicas delicias ita stantium, id quod in Decuriae Monumentorum primae censura nuper expertus es. Mihi sane licet professionis medicae sphaera sit constituta, melitemata quoque ista apprime sipiunt, unde in eruendis patriae thesauris tam physicis quam moralibus tecum pergere lubido est. Novi quidem quae sit estphalorum nausea ab istis cineres mortuorum
continentibus urnis , non ignoro tamen quoque,
quomodo in exteris gentibus istarum studia deis cient curiosos, ut propterea a viris in alma urbe eruditis atque librorum editione celebribus expetita sint adhuc nuper Sepulcreti tui, Mi hoc Ossi. legii mei exemplaria, ut hisce passim deficientibus ultimum , quod restabat bibliothecae, exemplar Romam missum tibi redonaverim. Ita quae corpus
nostrum teget, non teget sumam, unde memineris
me Tibi quondam misisI hoc Epigramma: Haec tua Charta tui superabit funera busti. Candorem fama nigra favilla dabit. Dant aliis mortem, vitam tibi casea epulara Isa dabunt erit gloria magna inis.
516쪽
Redeo ad reconditos patriae thesauros. Negavit inquit Tacitus Germanis id est antiquae Saxoniae
nostrae aurum largentum. Neque ut vertim fateamur, ita benevolam experti sumus naturam, ut
nobis hosce fatius in hac patria generarit, licet sit vix dubitandum silices Marenas in flumine Amalino contineri auri & argenti feras , ut experimentis plurimis in arena maris detexit Ioachimus Beccheis rus in sua minera arenaria, nec minus in minera Martiali Bucholdices, ex qua certa enchi resi aurum educi posse ostendit Otto Helbigius in Arcanis majoribus. Unde miror, quare ad ejus processum
tentandum hactenus se nemo accinxerit. Memorabile est adamantes in Vestphalia nostra prope Osnabrugum in agro Schinckelbergens reperiri duritie singulari praestantes, ut nihil cedant Hol landie illi, quem gemmarius s. millionum monetae Holiandicat pretium, si germinem ejus deprehenderet , eQuare dixit , ut Commercium Liti.
Noricum physices technices medicum Spec XL. p. 3hs scribit. Exprobrat Robertus Βογl l de Util. Phil. Experim. c. 3. medicis & chymicis, quod ob incitriam terrarum mineralium , in regionibus , non omnibus , plurimis tamen copiose protuberantium pe vestigationem negligant ipse respectu coloris, saporis, consistentiae aliarumoue qualitatum in terris, quae etiam simpliciter elementare credebantur, notabilem differentiam observavit. Earum quasdam quasi exhalationibus seu succis mineralibus, in quibus metalla seu mineralia tanquam in solutis principiis delitescunt, tincta invenit , undes partes illarum nunquam ignem expertae liberiores
517쪽
& volatiles extricantur virtutes obseratae ad earum communicationem aliis subjectis disponuntur, unde Spiritus terrarum varia praebent aurum vel argem tum solventia αNon est dubium, quin tractus Monasterienses etiam terras tales metalliseras producant, unde quoque mirari subit, cur terra cerulea in districti Vechtensi hujus Dioeceseos Anno ITa I. inventa, hactenus nullum nacta sit sui scrutatorem, varios olim eam experiendi modos tecum communicasse
recordor Invenisti in Vici tauri Tua sic primus ichingi ovium tuum latino nomine appellavi, quod QVicisilla dici pollet,Glossispetras. Inv nisti Silicie quasi adamantinos , sive gemmarum instar adamantis fulgidissimarum, ut illarum politura detexit matrices.
Etiam in estphalia Mimigardi Dii habitant, neque dubium eum in illius aere sit occultus vitae
eibus Cosmopolitae, cum in eo sit Sal nitrum terrae se cundissimum, cum terrae uterus metallico spe mate non careat, cum ferri minera quae Wauri minera a Bracesco appellatur, se rationes atque
experimenta esse comprobatuo sit uberi copia proveniat, etiam in ejus sinu latitare Thesauros rem ditos, quos tandem in lucem magis producet dies, quam fictilius aliquis Elias artista Habent namisque omnia matiiritatis suae praedestinata tempora.
Si Mec nates nascantur, etiam nascentur Marones,
qui aureum illius ramum in estphalia quoque crescentem explicabunt. Det Deus, ut Academina Ferdinando Principe fundata a Ferdinando insere quoque confirmata in metropoli erigatur ' biliatur, e plurima illorum quae nunc latent
518쪽
lertiat dexteritate Curiosorum in apricum prodibunt. Non caret enim estphalus tribus illis praesidiis , ingenio ad inventionem, Sermone ad instructionem manibus ad persectionem illorum, quae vel ingenio excogitavit, vel Sermone ab aliis didicit. Sed animadverto e suspenso animo tandem velle scire, quae illa sit in titulo depraedicata Patriae Aurifodina. Dicam tibi sed in aenigmate illius
minera est aspectu quidem vilis, sed re ipsa longh
pretiosa irrestantissima, nobis tamen domestica, oculis nostris quotidie obversans, cujus natura apud paucos, etiam doctos in considerationem venit, cujus Ellentiam Extranei qui eam nunquam viderunt, mirantur, ut ruerint in aliis regionibus Spagyrici rerum naturalium Analystae, qui ejus sibi copiam fieri desiderarunt, ut cultro Vulcani anatomico subjicerent cin ejus notitiam devenirenti En aenigma minera sat pretios ex auri dina estphaliae, quae locuples est vena auri sud ossicilis quoque laborum , quam non tam ipse Princeps, quam ejus Subditi, inprimis Rustici excolunt. Est
enim horum opulentia, multa cum eadem exercent commercia, ut ex iis Principi suas contributiones, sua tributa persolvant. Adhuc ne Davus es,
non Oedipus ulterius ergo tibi pretiosam hanemineram stylo lapidario elucidabo , cujus si expliacationem, exegelu dederis, curiosos minerae hujus investigatores plurimum obstringes.
Materia minerae dic Sodes, A lignum resolutum iuuenctum An
519쪽
An terra aut lutum , an bitume An radicum, corticum, foliorum Ex piceis pincisque arboribus Congeriesis compages Credo , quod omnia. Non colore nigro, non leucophaeo Non flavo. sed viden ut omnibus. Non pondere levis rara , Non gravis 3 densa, Non substantia pingui , non macra, Sed adverte ut utraque,
Non terri non aqua productum, Sed certe utriusque.
Non acetaclysmo universali Non Cimbrico relicta ,
Sed forte ab alterutro. Lignorum quibus locis deficIunt, suecedanea. Singulare providentiae Divinae munus. Pro humana indigentia Ad inevitabilem ignis necessitatem. Quae tanta est,
Ut deficientibus lignis, aespitibus bituminose Alibi pro ejus pabulo serviat
Boum, vaccarum Merda. Antiquissima Frisiae insignia septem in formam quadratam Scis hujus minerae tabulae In medio geminorum fulvorum leonum Ex dono Caroli M. exornant. Ad testimonium bellicosae virtutis, Qua admirandam hane terrae mineram Contra hostiles omnium gentium insidias Magnao
520쪽
Magnanima sortitudine defendit.
Auri, o argentifodinae , ac minerat Subditis parum, Hae plurimitin prosunt. Illa enim ex his facile comparantur. Et hae felicitate gloriari potest Diceresis Monastertensis. Ha e Commentario Exegetico in illustrata huius minerae ortum , naturam, differentias satis elucidabunt, quae magis quam aut isodina etiam ditissima Uestphaliam nostram Hollandiam, pristam ceterasque eonfines habitantium plagas felices reddit. Age itaque Qquae sit haec auritodin , detege . etenim non ibi ignota est Siracidis paraemia.
Oeealta Supientia γ thesaurus absconditus , qua utilitas in utrisque Proxime igitur Analyticam kExegeticam hujus priphi a te praestolor lalutionem , novi namque
plura in scriptis tuis de hae minera contineri adversaries, quibus conelves tuos possis ini mare, nec non promovere aerarii patrii inerementa vale. vredenae Nonis Deeembr. MDCCXXVIII.
Epistola Responsoria LPropositum ab oris de uri dina
eulis detegendi Thesauros , quos vel hominum allatai defodit di abstondit avaritia vel tem pores