Scipion. Gentilis iuriscos. De bonis maternis, et de secundis nuptiis, libri duo. Cum indice duplici, vno capitum, altero rerum & verborum

31쪽

. η D E O N. M A T E A N. Ac. filio reinittere .sed etsiυvim. I. plane. D.dei, i ituri qua de re plura infla dicam iii loco de Α-ctionibus,quas pater nomine filii exercet. Ex his omnibus apparet, fili offam. licet a Plinio lib VIII. Epis .ad Russin. mancipia vocemur

non fuisses cruornm loco habitosi cum seruos& liceat vendere , dc oppignorare ex arbitrio, aliaeque & multae graties differentiae, interseruos & filuissam. sint cum scrutas plane nihil sit iure ciuili, S loco pecudii habeatur rure praeue 'torio La. D . ad Aquini.sierum . D de Reg tur; Item hi iussam . in omnibus rebus habctur pro libero, ideoque ex contractibus obligatur Omnibus,excepto mutuo,& voto. lothousamo, D de obes. ει actionu. a. D de pollicit. Item filitisfamilias omnia munera,omnosque honores

capere potest,& si magi stratus sit,etiam in pa-- trem sLmin habet summum imperium. Dile. βδ' vicita leg.seqq. D.ad Senatusconstultum Trebella

in publicis enim non sequitur ius p riae potestatis,vel ut ad hanc rem Valerius lib. u. cap. Irloquitur publica instituta potiora si int priuata pietate. Postremo quod valde notandum est. adeo filios distinguia Ieruis voluerunt, ut nec alagellis liceret filium caedore, quod sciui flagellis caedi solerent; iraque ob causam pater qui filium flagellis c cideratJapidibus obrutussu a populo, teste eodem Vallario. Neque illud

praetermittendum est , quod pater filium m. numittens , non potest: libertatis causa ei aliis 'ai dim ponere veluti operas quia hoc nometa - α nota ieruoru eit qui na anu m irtu laturi filii e se niua parental .pie catem dcbere; non operas di A

32쪽

iliis

ieli:

eni cia

- De bonis paternis. Es externaequas habemus , sunt bona, in I. quae etiam imagna est parentum potestas; sed hic duplex inspectio occurrit, vita est de honis patris,altera estde bonis filii familias. Bo- a patris cade dicu tur esse & filii vivo patre. sinuit enim dicuntur esse domini, unde filiisam. heredes siti appellantur, quasi bonorum suoru heredes ac domini,nota paternoru . illud enim, I in refertur ad ipsum filiti, non ad patre ; curre dicitur situs heres , ut pulchre docet Hotomanus lib. lX. cap. X. Paulus etia appellat domesticos heredes, ait te etiam eos vitio patre dominos esse. Lin M. D. de lib. I posth. unde Myarticeps a Terentio dicitui in Eun. & Cicero' Verrina li I. Qu sussse, inquit, visi bona nosura Partimur. neq; obstat quod duo simul,& in so-'lidum domini esse eiusde rci non pollunt. l. os rario.* mali. D.comodat. NE pater,& fili' una' per na censentur osse, ob vinculta patriae po- Niestatis, quo soluto,puta per emaci patione, dia cuntur separari, ac distingui persolis; ut Theophilus scribitin 3 ause o. Inst. Alegatu. sicut manumissione duae personae constituim- tur, quae antea pro una habebantur, id est.

33쪽

is DE BON. MATER N. &c. domini, & serui.L Pamphilo. D - option legate. Deinde, filii non proprie & vere domini 1 uotvivo patre, sed quodam odo domini existimantur,ut loquitur d. Unsiuis. atque ita existimari , ad multas res utile est, ut tum Iason, tum alii add. l. explicant; in primis autem, ut mortuo patre continuetur in filios dominium paternorum bonorum,ut qui non tam patris hereditatem percipiant, quam liberam bonorum administrationem consequantur.d. l. insuis. f. 2IU.dr. red.quat.*.4. Du.de hered.qua ab intes u.Imo, quod plus est, non solum dominiubonorum paternorum.sed etiam ipsa possessio

in filios continuatur morte patris, utpote quae dicatur retinere , non acquirere. l. Matronus. 2 .de bonis liberi. Extranei autem heredes Adominium acquirunt, non aliter quam aditione vel pro herede gestione, neque possessione acquirunt; nisi naturali rerum hereditariarum apprehensione l.cuheredes. D.de acquir.possest Tametsi non ignoro de posse ilione plerosque interpretes aliter sentire, ut tradit Alexander in d. l. cum hered&.ta ind.Linsuis. cs Nicolaus Bellonus in supputationum lib. I V. cap. X V. Sed facile est illud eorum argumentum, quia

inquiunt possessio est quiddam facti & extin

guttur una cum persona patris. Ergo non potesta patre in filium ipso iure continuare. ω tile , inquam , hoc est; neque enim pollessionem patris continuari dicimus, sed ipsius filii, qui eam habuit, etiam vivo patre, sicut & dominium. Eadem ratione quod filii scilicet non acquitore sed rctinere dicantur bona paterna

34쪽

tum patris,magis seudo priuantur filii quam gnati , ut scribit Baldus in p. t. sivasallus

rudo priuatus fuerit . cui applicars deseat. um autem haec ita sint, tamen pater etiam abet potestatem summam in bonis suis ad-ersus filium, qui simul dominus est ; vrpoteim ea bona possit ei eripere per exheredatio-em. quidni enim exheredare liceat, cum M cidere licuetit ut ait idem Paulus in d. l. in M. Dr ine. Caeterum deque hic sine iusta , Zeaui causa licuit unquam filium exheredare, im etiam ipsa natura hereditas parentum fi

s debeatur. l. cum ratro. D. de bonis damnator.

d cauta istς olim erant incertae & nulla lege finitar, quas postea definiuit, & ad celtu nuinerum id est,XIV. redegit Imp.Iustinianusin. ou. I 8.m cum de appellation. aliud quoquestitulum. Si autem sine aliqua iusta causa fili exheredatus, exheredatio, adeoque totum ternum testarnentum rescinditur querela siticiosi testamenti atque ita etiam in bonisua est potestas patria RomanorumTyrafini- sed regia&ciuilis,ut Aristoteles debere esse it. Imo filii exheredati multa tame tetinent. luti iura cosanguinitatis.&agnatisiis intute-

35쪽

u.LIII.lae dotε sibi a parente data,vel Iibe. tis suis ab auo paterno,vel eorii nomine parciu

amonate retinet filius iura sepulchri heredit ri Iicet heredis & filii ius nomeq; amiterit cx- heredatione l. liberis. D de religiosct seu ton. quo & illud ptinet, φ filii a patre

exheredata,vel a matre picriti,qpteritio habet pro exheredatione. g. I. I .de exheredation.ώ- eror. Iam e parentes mortuos cogutur Iugere,

ut heredes.l 0., si filium. D-- liberis ρωhAvit. D.de his qui notansam. Deniq; exheredat iis' no tollit ius patriae potestat si idc oq; pater filio impuberi exheredato potest pupillariter subsumere. Inst. depulsisub tui. imo me tollit sideriis suitatis; vel certo nudu nome heredis sui cirius nudi nominis aliquot sui & magni qua de revidedus est Hororna. m d. Iib.m obscc. X. col. pe.& IassdLeyusseret . 1.I.ρο αθαρθιμ

De donis Liberorum. Einceps de bonis liberoru cognoscendita est. igitur olim quide omnia patri pariter acquirebatur pfilios sine ulla reru exception ci& distinetione:adeo ciuide ut ne mometo uno in filioO psbna con siuere dicatur, v p eos aequimur.lliaeet D.de acu .her.=sester quarpes nobisin. Sed Repub.sub principu potestateredacta, primu separari bona in castris aequisita coeperut,in qui b. nultu ius patri esse Principes Voluerunt,adeo ut filiustam . in his bonis dica-

36쪽

hir plane esse pateria. l. a. in . D.ad SC. -- eod. quare & de iis testari,& disponere pro a bitrio suo potest. quod si testatus de iis no fue- tit,atq ita decess erit tu demu &in hoc lo reis hiuistit quodammodo patria potestas. na bona illa castrensia pater accipit non iure hereditatis sed iure peculii id est,nsi tanquam heres, δc proximus agnatus filii,led tanu patet f. a. D. δε Castrφecul. naultu aut refert utru dicamus. Nasi iure peculii occupat, tuc creditoribus filii D.

non tenetur vitta annu a morte filii l. I. Spas. B.quandoact.pecu sancitem non tenetur in

plus,qua vires peculii ferant. nam neq; vivo filio in plus tenes. l.frater astatre. UT d. ibi.D. de cond.ind. mpassim titui depecul. quoru utruque cotra est, si hereditatis nomine ac iure petiater ea bona caperet. nam & in solidu, de perpetuo teneretur.L'ater qui castν θα& ibulassis es Bariolus notant. D.de ca .pecuti A d similitudine castrensis peculii, ide postea priuilegi ii data est in iis bonis, quae filiis a.opera forensi sibi acquirut in militia stilicet togatatuta aduocado.'Lvit. C de ino . teg. unde se quasi castrense pe- eultu somrnatur. Ide leniq; ius quasi castresis' peculii simili ratione dat si est clericis a Leone. Imperatore. secrofa .Si 1 o.vi sege i de oes Cor.Quali militudine nimis abutuntur In terpretes, cu ea qde veris & armatis militibus scripta sunt.in iure nostro tralis e fere ad aduo-eatos oc ad clericos, puetia disciplina. exempli gratia priuilegm militatis testam et i vel substi-etutionis ite priuilegiu Let. .dedon in . vi. es uxovi alia multa.In peculio igiῖ sunt isti oes paresy

37쪽

ao DE BON. MATER N.&c. Milites, Advocati, & Clerici, in caeteris non item,nisi iure expressum reperiatur: Aliud peculii genus est, quod profectitium appellatur, quasi a patre profectu,vel e re patris , vel facto

patris, vel contemplatione patris donatum &acquisitum filio. I. prosemita. D.detur. doli. l.

Atque hoc peculium in torum & plenissimum est patris, ideoque ab eo adimi filio potest pro

arbitrio:& patre mortuo,tanquam caetera bona patris, in hereditate commiscetur, & inter fratres dividitur. I. .Lcertum. famin cisi. LAlia. C. de Collation. In his duobus generibus peculiorum nihil est immutatii sed ut castren se vel quasi castretisse totum est filiisam: sic profectitium totum est patris, ut iam dictum. Tettium genus es , quod aduentilium pecu- lium appellatur , id est , id omne quod filiussam. acquisiuit quocunque modo , extra illas duas causas castrensis dc profectitii peculii. Vnde&aduentiliu dicitur, quod hoc nomine ea quae non domo & a patre ,sed aliunde sc ab externis veniunt, significari soleant, ut aduetitia & transinarina doctrina dicitur Graecorsi, Cicer. lib. I.de Oratore Et persius, Satyra sex ra; Postqua nopait, apere urbi cupipere almis

venιt,nfria hoc maris expers. ubiInterpres Cornutus,externa sapientia intelligere ait,quae ad

nos per mare. Lphilosophos graecos transiuir; atq; ita eruditisum'Paedaan' in 3. Verrina, VCL-bum Adventitia ita exponit, M.,inquit

38쪽

In hoc genere peculii multa posteriores Impe

ratoreS mutauere,cum antea eode iure aduen

titia essent quo profectitia ,id est, in solidu patri acquirerentur. Sed priusquam eoru ius explicetur,admonedi sumus; quod vulgo parum animaduertitur ,praeter supra dicta bona, quae peculii nomine censentur habere filiosf. posse etia res quae in nullius peculii ius aut nome cadunt. Earum duo genera sunt.pecunia paterna non peculio cocesta;& alicuius extranei. In pecunia paterna nihil plane babet filiusfam. cum multu habeat in peculio profectitio, puta administratione, cui 'videt. respectu possit c5 trahere,nepotiari, soluere. l. eius qui. D. de reb. . ideoq; & patrimoni si eius quodammodo habeatur Ipeculia ex eo. D. de pecul. Lno Jlii. D.de noxis tantum ei adempta est facultas donadi; quia donare est perdere,non administrare. l. tiussam. D. de donat. pecuniam autem extranei potest habere filiussam . puta, ex mutuo, vel ex deposito,vel ex causa mandati,&c.

In hac pecunia etiam nihil iuris habet, sed is cuius illa est ; nisi quod filiusfam. vi&alius quilibet, talem pecuniam alteri mutuo dando,

quamuis initio mutuum non consistat. cum . . dominium in accipientem transferre is non possit,quod necessario requiritur in mutuo. I. a. 9 mutuum. Dderes. credae tamen si pecunia illa ab accipiente fuerit consumpta,haec cosumptio faciet mutuum,ita ut accipiens teneatur ex mutuo. nam etsisuritat. 7.furioso. ροι non , omnia. D. eod.rit. ita igitur praeter haec duo genera, omnia quae filiittam. habent aliquo pecu'

39쪽

ex Da Bo N. MATERAE &e. ii genere vel nomine continentur. axque it Suetonius inTiberio cap. i s. ubi ait.Tiberium postquam ab Augusto 3doptatus fuit set, nihil pro patresam.egisse,aut ius quod adopxione amiserat, ulla ex parte retibuisse;Nὸν Anaui. inquit, nes manμmisit, nec hereditatem quidem v Gast legam percepit ulla aliter quam ut embo

referret accepta.

'uo lare se quid tribuaturparentibuι

in bonis liberorum aduentutis. O Mnium fere sententia est, teste praeter

lios Nicolao Bellono lib. .supput. cap. s Constantinum Imperatorem primum hoc ius introduxisse, ut bona materna separarentur a. bonis profectitiis relicto in maternis patri duintaxat usufructu & custodia atque administra. tione eorum, dominiu penes Hliu remaneret. l. i. bon. mat. Quod ius paulatim increuit, ita ut idem statueretur in bonis materni generis,puta ab auo vel auia materna profectis. l. 2 -eod. tit. donec posteriores principes. in primis Iustiniani' generaliter ad omnia aduςtitia por- . rexerunt. Egum oportet. C.de bonis q lib. Qua, de e usa in Dig. nulla talis distinctio reperitur, cum eodem iure essent profectitia cuius adue-utia, id est,m solidum utraque essent patriS,ut

40쪽

donat mi. vir. Uvx. ta l. I. 6 delibem exhibend.

sed obstare quaedam videntur. I. Quod etiam Claudii temporibus bona quς filii testamento

matris aut aut accepissent iis separata&cocessa fuerint. teste Tacito t. t 3. Annal.ubi de Suilii damnatione agit. Sed id ex benignitate & mi sericordia in eo casu factum esse, non autem G. vllo iure;neque solu in bonis maternis sed etiaidem ius es: in bonis profectitiis , atque ad eos in peculio profectitio, quamuis hoc sit patris, tamen patris bonis a fisco occupatis hoc pec lium reservatur filiosam. ex misericordia, ex constitur.Diui Claudii L 3. 3. a. in . D. demimor. qualem textu . nullibi alibi in iure reperiri. Bartot',& post eu Cuiaci' scribit. magis obstat en D. ad SCtum Graul.propter quam maxime Alciatus a eommuni sententia discessit;clais, xe enim ibi scriptum est, hereditatem matris ad hilumfamilias pertinere. Ergo patri non ac quirebatur etiam ante Constantinum. Sed

recte Socinus, & alii responderunt, aliud esse ius succedendi, aliud ius acqui litionis; filiusfam. succedit quidem matri suae, & ita loquitur d. l. pen. de successionς , inquam

sed idem hereditatem acquirit patriae t. quisnaliena. D.dea'uir. her. Non minus obstant hq ll. ab Alciato allegata vis. I. C. cui admst. dboneos. ω d. cu oportet. D de byqua b. quib. rectissime ab aliis responsu est, ut vidcre licet apud Artu Pinet.in Lil. I C.dobon .mater.n.3O.

Garbitr. tui. Sed quicquid sit, quavis viasse ctus ipse patri no quaereretur. ut in eius psona