장음표시 사용
381쪽
DE SE v N. NuPTII seorum moriatur relictis filiis, ad eos suam partem transmittat. sin nullis filiis relictis, caeteri eius fratres eam inter se partien Iurs; mater autem ad eum semissem luc solum admittitur.
si omnes liberi eius mortui sint absque filiis Mmortui sint intestati. nam si testamentum fecerint, quod pollunt, heredes quoque testamentarii matrem excludent. lini qua mulier. C.
ad SC. Tertuli. d. Nov. de nupt.9. Uprimae quiadem.in .No solum aut infamia sic remittitur
indulgentia Principis, sod etiam aliae omnes
poenae,quas supra exposui. d. v. ta d. l. 7qua mulier. Hanc autem indulgentia Principis sua- dant utilitas & fauor liberorum. Vtilitas in eo esti, quod de semii se bonoru dixi, quae ad matrem non aliter redeunt, quam si liberi omnes& sine filiis de sine testameto decesserint. quasi enim durae fortunae solatia ad eam reuertu-tur, ut ait d. l.si qua mulier. quae est Gratiani
docti Imperatoris &Ausonii poetς distipuli,sic
Virgilius: Solatia luctvi ex gua ingentis. Fauor in eo est, quod ex infamia matris etiam liberi aliquid labis contrahunt. Non solu aute Princeps remittere poenas huic mulieri potest, in quas iam incidit; sed etiam ab initio facere, noin eas incidat:puta si veniam et roganti conceu serit ut intra tempus litistus nuberet.l. solet. D. de his qui not.in m. f. U. D desinat. Solus Princeps hodie hanc potestatem habet, olim etiam& Senatus Roman. ut docet Culacius ex Plu-luod etiam
382쪽
CΑpvT XVIII. rue Ito Senatus luctu foeminis imminuto intelligi
duntaxat remissum tristiorem habitum. & insignia lugubria, puta,ut aurum,&purpuram
caetera ornamenta sumere possint, non autem,
ut etiam intra legitimum tempus nubere possint, vel si nubat, impune sit. idemque &in Principe dicendum si luctum imminuat, non propterea concedere intra tempus luctus legitimum nuberemisi & hoc specialiteri nominatim concedatum, similiter ut concessa alicui a principe libera testandi facultate, intelligitur hoc tantum ei concestiam,vi testari posui. non autem ut sine solemnitatibus,quas leges requirunt de testamentis, testamentum facere possunt.lsiquando. C. de inoff.test. Solet autem lit-chus saepe minui publice a Principe, vel Senatu propter aliquas laetitiς caussas,veluti ob victoriam, vel ob gratulatione, vel in honore Principis ob quas caussas & feriae indici solent. l. si
sas, vel publicas vel & priuatas, quas Cui acius
commemorat ad d. l. I. C. de sec. nupt. Interdum etiam non solum luctus sic remittitur, sed etiam facultas nubendi intra annum luctus omnibus datur. quod a Caligula Distum esse esse testatur Dio lib. 18. sed addito optimo tamen temperamento, nisi quae praegnantes estent. Has enim iure excipi voluit.Secunda excusatio est ignorantia non in ipsa muliere, sed in aliis personis, veluti in patre, is enim in famia notatur si filiam in matrimonium collocauerit intra tempus luctus sciens generum
383쪽
Vnde esscitur, cum non teneri, si ignorauit, ne ignoratia puniatur. inquit Vlpianus in I. ge- Mero. D.eod. tit. Sed hic obiicitur; imo si ignorauerit multo magis puniendus est, & grauioribus poenis; si enim priorem vivere si iat,etiam adulterii,& lenocinii accusari potest ,lad LIul.de adul. Certe quidem edi sto praetoris tenetur ex eo capite, quo infamia notatur λ η: dem pater, qui binas nuptias filiae vcl sponsalia bina eodem tempore constituis,d.l. i. Re spondeo. si pater sciuit certo generum morrua non esse omnino notatur. sed si ignorauit, sed dubitauit, an is mortuus esset, excusandus videtur , maxime si putauit errore 'babili deceptus eum iam pridem mortuum esse; atque ita luctus tempus, quod continuum esse supra dixi, praeteri ille. Mulieri veroptat textus ignorantia: prodesse non potest, siue ea ignorantia sit iuris, quia est ignorantia iuris& pudoris naturalis,in qua nec mulieribus silccurritur. l. regulam detur. atii. ignor. adeo quidem, ut nec minor 2 s. annis mulier ab his poenis excusetur, vel in intcgrum restituatur quia indelictis restitutio minoribus non datur. auxiliis. D. de n. l. i. C. saduers delict. Sive east ignorantia facti; quae tamen non facile hic adcidere potest, cum mulier iterum nubere noti possit, nisi sciat certo, priorem maritum defunctiam ei lic; scd debet expectare quatuor annos ex constitutione Constantini, I. uxor. C. repud. hodie vero cx constitutione Iustiniani Abu. o Ebeae, macri vel au. c. s. J., . . unde
384쪽
unde sumta est Auth sed . Ieod.tit. etiam post quartum annum expectare maritum debet. qui in militia, vel peregre mortuus dicitur, nec ante nubere alii potest, quam is sub quo mari tus militauit,testatus sit mreiurando adhibito&apud acta iudicii, eum mortuum esse. a quo tempore,id est,testatione & iuramento debet
Atque ita in hoc casu singulari tempus luctus
noti numeratur a morte mariti; ut alias solere, supra docui. Deinde, ignorantia excusat quoque nouum maritum. is enim non aliter infa- mis fit, quam si sciens talem uxorem duxit. d. l. I. Od. l. decreto. Ignorantia aurem intelligenda est facti, ut ait l. tiber orsi. 5 .vit. D de hu qu; no ta. infam. Nam iuris ignorantia nocet, nec e X-cusat. non solum alios, sed nec ipsos milites in Ioc proposito nostro, d. l decreto. quamuis regulariter mi litibus.ut & foeminis & minoribus 2 s .annis, ignorantia iuris nocere non soleat. . Lre quia b filius m. cumsimilib. Nam hoc ius, vis .epe dixi , habet in se naturales rationes; quae autem natura turpia sunt, vel illicita , eoruignoratio neminem excusat. l. si Titius. D. dores. misit. d. l. milas .in princ. Im 5 neque tutor, vel filius ex cuiatur, qui pupillam in matrimonium duxit contra interdictum iuris ciuilis, neque excusatur ob imperitiam vel rusticitato. . i. 6.de interd. matris. Tertia excusatio est,iuia
sus&potestas: si pater filium, quem in potestate habet. cum tali muliere intra annum luctus eius coniunxerit d. l. i. quamuis enim filius non possit inuitus cogi a patre Ut Uxorem
385쪽
t o DE SE cv N. NuPTII sducat. l. non cogitur. D. de nupt. item quamuis filius in delictis parere patri non debeat,ut nec seruus domino. ad ea. D.de rex. iuri cumsimil. tamen iussus patris & authoritas hac in re excusare filium debet a poena infamiae; nec filio imputandum est, quod patri paruerit, cum hoc delictum non sit ex genere atrocium facinorum de quibus loquitur diserte regula luris ira ut iussus patris merito eu excuset. Imo nec si postea liberatus sit potestate patria, cogetur talus nuptias dirimere, aut infamiam vitam incurret, si non dirimat. l. qui iussu. D. de his qui not.in m. Alia ratio est incestarum nuptiarum,& aliarum,quae i are interdict ae fiunt de incest. προt. Secns etiam est in nuptiis inter tutorem vel tutoris filium &pupillam.nam filius iussu patris ducens pupilla patris, omnino notarur. non est matrimonium. D.derit nupt. quis
ut dixi, tales nuptiae plane interdictae sunt, ob praesumptam a lege fraudo. at secundae nuptiae sunt permissae, iure diurno Sc ciuili, licpt tepus luctus obseru ndum sit. Quarta & vltima excusatio est: si talis vir sit, qui Iugeri non debet, puta damnatus perduellionis, & similos. Frontinus Stratagem. I V. In legione qua regium ορ-pidum iniussu ducis diruerat, animaduersum est, ita υτ quatuor millia tradita custodia necarentur. Praeterea SQ cautum eris, Ne quem ex iis β-Pelire, vel lugere fas esset. talis enim mulier si rim nubere alii potest, nisi praegnans sit, inquit Cia iacius, lib. s. obf. 3 a. allesata l. libero rum . D. de his qui not. infam. quod falsium Vide-
386쪽
C A p v T XVIII. et ividetur,nam licet prςgnans non sit,tamen abstinere a nuptiis debct intra annum, id est, elugere cogitur, licet non lugeat, ita loquitur d. l. tiberorum. neque adiicit , nisi praegnans sit. nam dc plerum que incertum est, an praegnanS sit,& periculum suprafoedationis metui potest, ut sup. initio docui: Incertitudo autem uteri, dc prolis nasciturae prohibet inprimis ita nuptias contrahi. l. s 2. C. de episc. b cler. l. con si v. f. si vero. C. de repud: dc videndus idem Cuiacius in tract. de diuers. temp. praescr. duobus tribusue locis. & lib. 22. Obser.
Ex quibus apparet, non satis sibi constitisse in
hac sententia dc distinctione; quae tamen non ipsius fuit,sed Iohannis veteris glossatoris aduersus Martinum,ut refert gloss. in d. l. liberorum . Sane, si plane certum esset , non esse praegnantem ; vel si peperisset, non dubito, quin statim possit talis mulier nubere seruato tamen aliquo tempore ob reuerentiam prioris mariti,maxime autem hanc ob caussam peti Mimpetrari venia a Principe posse. In illo autem
casu contrario, cum constat cam ex priori viro praegnantem esse, non ira facile ei debet concedi nubereaametsi. quaedam exempla sed antiqua tamet,& rara & in summis ac principibus viris reperiantur , qui praeῖnantes duxerunt; Pontificibus velfenatu ipso autore. verti
ei Pompeius Amyliam, teste Plutarcho, Antonius Octauiam, Dione , Caligula Cesioniam Suetonio, Atagustus Liuiam, Suetonio, de Tacito testibus. Sed haec exempla non sunt in consequentiam, vel ius ordinarium trahen-
387쪽
i 1 D1 Srcv N: Nup Tits da; praesertim cum qui sic duxerunt. probro iti-terdum datum fuerit ; ut Augusto de quo et
δ norata suspicione adulterii quasi Liuia alteri nupta ex Augusto concepisset. quam etia spicionem notat Imp. Iustinianus generaliter in Nou. de restit. ta ea quae XLmen . Postremus locus est, de iure Canonico ut videamus Quod ut rectius intelligamus , sciendum est primum iure Canonico fuisse adprobatas has poenas. etiam infamiae, ut adparet ex c. t. in n: quo in cap. totum fere edictum praetoritae his , qui notaurinfamia,recitatur. postea vero infamiae poena diserte Pontificum decretis sublata est clen. tavit. tr. desec. nuptἰHinc DD. vulgo colligunt omnes poenas. quassu p. exposuimus , cile iure Canonico i blatas, quorum argumenta hic breuiter referara& refellam. Primum igitur est in d. c. pen συst. Sed rc sponde dum est , male Pontificent interpretatu esse illa verba Pauli, des in domino nubat. Epist.ad cor. I.volim. no Paulus nascen re in Ecclesia haeresin refellere eoru qui se cudas nuptias improbabant, non aut tollere leges ciuiles. praesertim talio uellas la d lepus eas co-
trahi prohibet. imbdiserte illis verbis eas legesesi firmat; ut picri m patrum vetusti sim orta intel ex eru Chrysostom Tertullian L&alii. Se
cundu argumentu est ex code Paulo; mulsere mortuo marito luia r sie a lege viri. V eru est; sed
non lege tamen honestatis, de pudoris, aut lege sanguinis nec quae uis libertas est libertas vera, sed licentia poeius. V . n. libertas, es: legibus
388쪽
C Α μ v T XVIII. t mire . ideo legi seruiseumus, inquit Cicero, ut liberi es possimus.Tertiu est, si, aiunt costitutione hac de annuo luctu esse iurispositivi.Erg6 tolli posse corraria lege Uauic sit iuris positivi.
probant ex eo, q, Princeps aduersus ea dispeniare potest. Respondeo i md constitutione esse rationibus naturalibus consa tuta, ut sup . docui. Nec nocet, id e disipensatione dicitur. nam id Princeps interdum facit iusta aliqua dccerta ratione; psertim cu fere c5stat prςgnante non esse visu p. dixi, atq; ita indulgeria Principis non ta contra hoc ius ciuile & naturale est,ied potius a regula hui= iuris eximitur obcer tas rationes qui b. mouetur. Concludendu est igitur, non solu poenas illas quar ad succession opertinent,& rem familiarem; sed etiam poena infami .ae manere hodie, nisi in terris Ecclesiae, ur rectillime Cynus & alii veteres Interpretes tradunt. Atq; haec de nuptiis intra tempus luctus contractis .Quid dicendum de contractis post illud te pus, an illae poenae manent, quae ita secundo nubenti b.irrogantur in casu extanti ui ex priori libero tu matrimonio,de qui b.inl passim. . desecinupt. Et de his poenis o-mia es csi sentiunt, minime, etia iure Canonico, abrogatas esse. Ratio differetiar illa affertur inter has &superiores nuptias'; φ in his nuptiis poenae sint constitutae in fauore liberorum. In prioribus autem illis in poena duntaxat secundo nubentis constitutae sint; poenas restringi. fauores ampliari debere . c. hodie. extr. deret. Iur. Sed haec ratio nugatoria est. & mirum est, velle eas poenas eius mulieris sublatas esse quae plus delinquit , id est, quae in
389쪽
i DE SECUN. NupTII stra tempus tu ctus contra legum interdicta nubit. deinde poenae ipsae interdum fauorabiles
maxime, si ad publicam salute, & disciplinam
tuenda pertinent,ut haec constitutio de annuo luctu ad corrigendos malos mores introducta est l. i. C. desecinut. Postremo sciendum, quib. pinnis diximus, mulierem intra annum luctus nubentem puniri, iisdem poenis nominatim subiici eas quoq; mulieres, quae intra undecimum mensem a morte mariti pariunt de qui b. sup. dictum est; ite eas, quae su scepta liberorum tutela iter a nubunt antequa vel tutores alios liberis petierint & rationes reddiderint Nou. de rest. ta ea qua parit. U Nou. de nuptiis.* is autem tutelam. de qua paulo pluribus docea
De matre tutrice iterum nubente.
1V1 tutelam gerere,liberisq; post pubertato teneri rationes tutelae reddere, si ad secundas nuptias transiuerit, costitutu est: PVou.de nuptis 2 2.9 λ autem tutetam. Quo etiam casu secundarum nuptiaru postunt liberi restitutionem in integru aduersus matrem impetrare,cu alias non detur aduersus parentes restitutio. Luit. C. qui ta aduers quos in int. resis. Sed ab ea lego nominatim excipit hunc casum Iustinianus ui
390쪽
ou. t matr.ruteLratio. I 3s. Quod si maior filiorum fetia naturaliu) tutelam deserat,quam suscipit cum iureiurandose ad secundas nuptias non transituram . 3c ante redditas rationes petitosque liberis tutores, nihilominus secundas nuptias contraxerit; iisdem poenis , visu p. dixi, subiicitur,quibus mulier, quae intra annuluctus nubit, nisi veniam Sc ipsa a principe impetrauerit.d. Nov. 22.ta Nou.de restit.taea quavnd.menspar. Iure autem nouissimo, id est, Le irim Aeprohib.matr.&c. 9 . Vnde sumpta est. d. Auth. eisdem. o. b. t. posterior pars no iu- rat,sed contractis nuptiis a tutela statim repellitur. Pater autem tutor sui filii, puta a se ema cipati impuberis ; an pariter remoueatur a tutela, si ad secundas nuptias traseat, qu situ fuit Et verius est,n5 remoueri, cu hoc nuspia cautum sit:& non eadem sit ratio remouendi patris, q matris, ut rectEdocet Pinellus ad Lust. n. II S seq. debon. matern. Idemq; dicedunt puto, si filiosamilias ob eam caussam ali' tutor datus sit, quod pater bona eius dissipet ; neque enim legitimo usifructu spoliari de oet, quavis adminiit ratio interdicaturivsvsfructus,in qua, ei saluus maneninon alimenta tantu praestanda de usu fructu& reditib. retu aduentillaru sum Vt perperam viri quidam docti colligunt exet Imperator D .ad SC.Trebell. Nam in ea lege diserte exprimitur ita fideicommissum relictum fuisse a testatore, ut ne quid pater in ea pecu nia, quamdiu filius eius viveret, iuris haberet. quod miror illos,& Schurpsium non animaduertisse confiit. XX. snt. II .ubi scribit in specie