장음표시 사용
361쪽
tis DE SECUN. NuPTII shuius constitutionis. Alia questio est si vitricus meus in accipienda dote paciscatur cum
matre mea uxore sua, ut capraemoliente dos
apud omnes liberos remaneat, atque ita sit stipulatus pro filiis nas turis, materque mea decedat liberis ex priori matrimonio extantibus. an haec constitutio locum habeat, quaesitum est ' Maximetque in ca DD. concertationes
sunt,qua de re dixi prioribus lib. II. de donat. int. vir dc ux.c. XXVIII. Octauo&postremo, consideranda est sanctio huius L. Leonis, in S. sveropius. Est autem talis, si plus vitrico vel no-nercae datum relictumue fuerit, quam uni ex libetis prioris matrimonii cui minima pars obuenit,tubet haec constitutio,illud superfluum,
id est,quod plus datum relictumue est, haberi
pro non dato,pro non relicto pro non scriptor
atque id diuidi inter liberos prioris matrimonii. Qua in unctione primum intelligendum est , ut libeti prioris matrimonii superfluum
consequi possint,vti eos posse & debere condictione ex hac l. Leonis iuxta definitionem. Lun. D.de condicit.exleg. Deinde quaeritur, an
diuisio huius lucri fieri debeat aequaliter inter liberos,quamuis pater vel mater inaequalibus ex partibus eos instituerit vel eis donauerit Et quamuis legibus admodum commendetur aequalitas inter liberos;tamen parentibus licet filios suos inaequaliter heredes instituere, vel hereditate suam & substatiam pro albitrio inter eos diuidere.l ilis.&Lυθ. C.Dm1Lerci . d. ou.de m pl.*.vit. ubi Iustinianus dicit, se aequalitatem parentibus suadere sed non iube-
362쪽
C A p v T XVI. re.Suasio autem legis non affert necessitatem. quia legis virtus est iubere, vetare, punire, non vitem suadere. l. legis. D.de letib. Et Seneca
Platonis leges irridet, quod magis suadeant, quam imperent. Lucrum autem illud inter liberos primi matrimonii aequaliter diuidi debet;sed quaeritur an etiam inter liberos secundi matrimonii , id est, an hi liberi concurrant eum liberis prioris matrimonii ' Et Imperator quidem Leo liberos tantum prioris matrimo nil admittit ad hoc lucrum, lustinianus vero in Lquoniampraeterita. C. d. ntra iubet, etia fialios secundi matrimonii ad ista diuisionem admitti sed postea ipsemet suam constitutionem recantauit in d. Mu. 22. atq; ita ad ius vetus,id est,ad costitutionem Leonis rediit. Et merito, quia haec poena inflicta est parentibus in fauorem tantum liberorum primi matrimonii, ut supra initio docui.
De ingratis. BEneficium L .hao edictali.ossa proxime eX-
posui no datur liberis ingratis. vetat enim constitutio,ne parens, qui ad secundas nuptias transiuit in nouam nuptam vel nouu nuptum
plus ullo titulo conferat, qua in aliquem ex liberis prioris matrimonii, cui minimum dedit.
363쪽
DE SE cvar. NuPTII sMinimum autem ita intelligit dum non sitim. en legitima minus, quae liberis debetur ipso iprenaturae. potς it quidem parens uni ex hiiis minus relinquere, quam caeteris, sed non po-tcst ei minus relinquere legitima portione.
hanc enim minuere aut grauare n9n potest ullo modo .l. quoniam l. omnimodo. Idetno f. t
stim. nisi tamen filii fuerint ingrati . na hi posi1unt etiam in totum exheredari. ut nihil de bonis parentis consequatur. &hoc est quod Imperator Leo i ta d. l. hac edidit. ait nisiex his caussis, qua de ivossciose querelam excludua . Sed nihil aperte cauit Leo de beneficio suo, quod liberis dedit, ut iam plus liceat parenti in vitricum vel nouercam conferre. Id igitur Iustinianus mentem Leonis interpretans constixuit,vd
ingrati liberi etiam ab hoc beneficio constitutionis Leoninae excludantur. l. vlt. C. eod. tiri,
Neque enim confundenda haec duo benefici sunt, legitimae portionis benefici iam de dictae constitutionis. quorum utrumque liberis adimit sua erga parentem ingratitudo. ingratitudinis autem caussae iustae quae sint hodie , id est , nouo iure exponit idem Iustinianus in P ou. ut cum de appellatione. I i s. g. aliud quo que capitulum. Nec siissicit, quem ingratum esse, vel exheredatum ex aliqua iusta caussa; sed oportet id ipsum demonstrari euidetissim stprobationib ab iis qui heredes exstiterunt.2.Lvis. sn . d. Nou.r i s. Quod primus induxit bastinianus, cum antea potius filio incumberet probatio,se immerito exheredatu esse l. liber C. de ino f. test. Idemque apparere oportet V ε
364쪽
euocatio donationis prioris mariti liberis ingrati tydinis pra textu factae valeat. d. Vov. denupt. 9. marer. illud sciendum est, ut adimaturillio ingrato benescium huius constitinionis
Leonis, non esse necesse filium propterea ex heredar nam etiam sine exheredatione potest pater,vel mater aliquid ei minimum relinquere; nec is queri poterit , aut beneficium huius constitutionis implorare. Perperam enim videtur Cuiacius in d. Nov. aa. exheredationen requirere, ut filius ingratus hoc beneficio priuetur. Quod nec L Leonis, nec Iustiniani eam interpretantis constitutiones requirunt. perperam & illud, exheredatione extingui omnς ius filii, sin e i a s su i tat is, in d. Nov. 2 3. ta Nou. I. scribit quod refutaui pluribus inbb. I. de donat. int. νιr. ρο -. cad. I i. Exheredatio igitur non est necestaria. at necessaria ingrati obiectio, id est, debet pater, vel mater filio obiccisse ingratitudinem, alioquin .heres non potest obiicerqei tomnimodo. ci ibulosi. dein o f. test. vi in similibus aliis quoq; articulis obscruaturi veluti . donatoris heres no potest donatario ingratitudine obiicere, qua donator nou obiecit,&propter quam potui sic t donatione reuocare. t. au. solis. . de reuoc. donat. item nec heres pa troni eam obiicere potest liberto ingrato. Lqui manumittitur. C. de operis lib. . l. tiberti.
de tiberti ta bb. eor. nec dominus senioris obiicere vasallo. c. r. 6. insever &ibul. es Bal din deprohibsevd.alien . denique nulla ingrati actio transmittitur ad heredes , nisi antea ὶ defuncto mota, vel contestata fuerit, ut δέ de
365쪽
ma est dicere solemus.Illud in matre donatrice ianimad uertendu est, quae ad secundas nuptias transiis, vel quaelibidine se polluit, quod talis mater reuocare donatione n0 potest ex caussi ingratitudinis siue ante siue post secundas nuptias factae sint, ut Imp. Constantinus cauit in d thusolis, quam lainen constitutionem miti gauit, & emendauit Iustinianus in d. Nov. de
terum nupsit ex tribus fallem causis ingratitudinis reuocare donationes a filio possit: si filius videlicet vitae eius insidiatus sit, si man' impias ei attulerit, si totius substantiae molitus est iacturam .d. Nou.&Auth. quod mater. C. de reu.ian. An idem etiam in patre obtineat, quaeritur,id est,an pater reuocare donationes ob crimen ingr*ti nequeat ut mater' nam dicta constitutio Constantini de viris nihil exprimit. Et verius est in viris ei constitutioni locum no es.se;quamuis ad secundas nup ias transiuerint,&nouercam liberis quibus donauerunt, induxe- Tint.magis enim coercetur in hac parte foemi nae,quam mares ut & in aliis quibusda, puta in poenis praematurarum nuptiarum. nam foemi Baintra annum listus iterum nubens grauis sime punitur,no item m as. V nde apparer, maiori odio dignas esse visas seeundas nuptias foeminaru quam viroru, ut recte obseruat Franc. Conanusii. s. Commenc Io. quavis enim etiaviti sepe ad reuocandas I filiis donationes novercalibus delinimentis, instigationibusque
eorrumpantur. l. . D. de mo=r est. non talemitas
366쪽
C A p v T XVII. ratira,vt foeminae, coercentur ob intemperantia siue secundas nuptias. Sed materni huius odii ea ratio est, quod quae non vivit continenter aut secundo nubit, tam multa peccat in filios ut nullam non digna acceptura videatur ab his iniuria, ut ide ait,vel ut A dcursius scribit, quia mulier facile secundi viri vel vi vel precibus reduci potest ad reuocandam donationem. quae ratio non debuit Conano improbari,cu experiεtia ipsi doceat facili' flecti & impelli muli
res a viris,qua viros a mulieribus. cum multeis res ament etiam ardentius, quam viri. qua ratione fuit etiam motus Michael Hospitalius cum d. l hae edictali. regis Francisci secundi no mine in Galliis sanciret, ut in bonis, in quibus
d. L. mulctat tam mares, quam foeminas ad secundas nRptias venientes, ipse cliscrimen fecerit: & ea poena foeminas coercuerit non ma res:vt eleganter Cuiacius ; foeminas non mares sparsit aqua, id est, earum ardorem rein pressit, qui maior multo est in sceminis, quam in maribus. unde Virgil. Remineo praeda θθσ-tiorum ardebat amore. Foemineo, hoc est,magno & vehemeti. Punitur praeterea ingratitudo liberoru in lucris nuptiali hus parentu suoru .id est,in iis, quae pater superstes a matre defuncta, vel harς ab illo accepit,de quib. a nobis fatis supra demonstratum est Nam cum filiis plerumq; debeat eorum proprietas reseruari, hoc ius aliaq; commoda amittunt per ingratitudinem , idque siue pater vel mater ad secundas nuptias conuolauerit siue non εxplicatu in
367쪽
merito. Cur enim praemium ullum iis detur iqui parentes iniuria aliqua affecerunt, veluti loqui solet Nouell.vetus interpres,exhCnorauerint d. 'u. o. ta u. I.9. exheredatu. cs Nou.de immens donat.in . imo saepe nec Potest pater vel mater,etiamsi maxime velit, hilo ingrato aliquid relinquere, utan losemina. . C. de sic. nup mulieri ad secudas nuptias transcuti datur electio omnia lucra nuptialia in unu ex
liberis primi matrimonii conferre sed adiici tur, dummodo ex his sit, quos rati successionudignissimos iudicamus, id est, dum non sit ingratus.Ingratus autem definitur in d. su. nut., his. qui vel erga utrumque patentem ingratus fuerit,uel saltem erga eum,qui post exi ius mortuus sit siue pater sit,sine mater. Sufficit enim aduersus hunc ingratum fuisse. D probari. Postremo, non solum liburi ob ingratitudinem puniantur sed etiam materi sed etia fra. Ires , de quorum succossione in bona filii Vel fratris defuncti, satis etiam a me su p. explicatuest Sed ingratitudinis certae ς ausist repertu tur.
siit illae causse in matribus itemque fratribus iustae,cognosci debent ex d. Nov. de appellatio-
ignori. Nou. de non eligendo secunda uub. - . cum igitur . Ex quibus duabus Novell. desumpta est d. Asoth. ex testamento.
368쪽
De ea quae intra tempus luctus nubis.
SEcundae nuptiς quibus modis coerceantur,& quae liberorum iura sint, satis demonstratum est. Quamuis enim nuptias secundaslςges permittunt,coercent tamen certis modis 8c rationibus, idq; multo magis si aliud etia delictum ad eas acccsserit. quale inprimis est, si mulier non seruato tempore luctus iter u nupserit Q ς immaturitas nuptiarum & festinatio dicitur,qusq; in foeminis lolu punitur,no in maribus.lntemperantia est,sed legitima,iterum nubere , eaque etiam in maribus coerce-zur, ut supra docuimus. Immaturitas est intra annum luctus nubere. De qua haec quinq; ordine explicabo. I. quodnam sit istud tempus.II quaenam eius constituendi rationes. III. quae poenae mulieri intra hoc tempus nubenti irro gentur. IV. quae sint explicationes &excusationes haru poenarum. V.& postremo,an qui de his popnis iure Canonico vel consuetudin mutatum sit'An nus igitur luctui mulier u pr sti tutus fuit, sed annus decem mensibus con stans,id cst,annus lunaris, quo olim usi Romani aurore Romulu rege ut prςter alios testa lux Ouidius,lib. i. Fastorum. Quod satis e F utero dii prodeat infans, Hoc annostatuit temporis Us alis Per totidem mensis a funere coniugis uxor, Sustia
Bor in vidua tristia signa domo. Sustinex
369쪽
313 D E SECUN. NuPTII s utem ex necessitate , quia ita legibus sata es-rum est,ut tam diu lugeant. Quod intelligendum est de signis viduitatis, puta, vestibus,&c. non autom de lachrymis, & lamentationibus, quas leges potius imminuere voluerunt, & in-l rimis lex. X I I. tabul. qua prohibitus est etiamessiis in funere. Et de his Seneca loquitur, cum . alibi,tum ep. 6 o. cum ait, Annum 'minis ad lugendum constituere maiores non ut tamdiu tu orent ea ne inutius Caeterum Iustinianus prodecem mensibus constituit annum integrum, id est, XIl.meses,l. r. cs 2. 6d eo nupt. Sed hoc tempua, siue annus est continuus, ideoque etiam ignoranti mortem mariti currit ab ipso die mortis. quare si anno elapso mulier alteri nubat, eodemq; die cognoscat maritum prioreme ste defunctum, recte & sine poena ulla nubit; eodemq; die sumit lugubria & deponit. ut ait 1genero. D de hω qui uot. insem.Num: rationes videamus ob quas annus lugubris constitutus. Eae plures afferri possitnti sed ecipuae duae sunt, summae ad quas reliquet rei erri possunt. Vna est met' turbationis sanguinis, altera est hon stas. Priorem Vlpianns sic exponit, Eisi rasis sis
mclinus, quem more maiorum lugeri non oportermispoise mulierem intra legitimum tempus nuptῶ collocars, prator enim ad 1d tempus se retulit, quo
vir e lugeretur, qui solet e geri propter turbationemr sanguinis. l. liberorum. S. I. D. de his qui not. infam. ubi differcntia notanda est inter lugere & elugere , quavis ea displiceat doctisimo viro. Lugere enim est honorem istum marito praestare, & lugubribus uti, qui omnibus
370쪽
maritis prae standus non est, non perduellibus. no suspendiosis, no transfugis, & similib. aliis
mil. Elugere autem, spectat ad tempus anni, equo abstinere nu pilis debet mulier, licet non lugeat ; & debet ideo, quia turbatio sanguinis metuitur, id est, ut Basilici libri dc Harmenopulus loquiint ut, consio seminis ac Languinis. 'Nam si ex priore marito concepit,& alteri si
tim nubat,s anguis utriusque perturbatur, *peque incertum est, cui partus postea editus attribuendus sit.im & cum certum est ex priora viro grauida esse, tamen ob id turbatio sangui- cnis accidere potest, propret superiae dationem
ut Ioli. Mercerius docet lib. 2. opin. c. 2Ο. Amplius etiam, foetus ex priori marito conceptae; corrumpi posset . quia trinis mensibus iactari Eu non oportet, cum sit veluti flos in arbori M. vi Galenus in IV. Aphorism. lib. I. docet. b c igitur ad turbationem sanguinis pertinent. Sed quid de partu, si forte edatur dicendum est'da quo Alciatus multis in locis disputat, concluditque cum neutri ascribendum esse ; ide que ad neutrius hereditatem admittendum,cuincertum sit, cuius proles sit, lib. IX. parerg./ c. X II. & III. de ptaesumi. XXVII. & ad LGalliv. D. de lib. taposth. A ltera cau ssa huius legitimi temporis est, honestas publica ; quod valde indecorum visium sit mulieribus statim a
morte mariti iterum nubere. etiam suspicionis turpis vitandae caussa mulier abstinere debet. Nov. de restit. g. vlt. ne scilicet videatur iam