장음표시 사용
371쪽
conspirasse in necem prioris mariti. Omnis e-him adultera,vt Cato dicebat, etiam venefica est.& solent nuptarum mulierum corruptores vitae maritorum insidiari , ut scriptum est in non. lauis vivente. 2I. quast. I. nec absque caussa Imperatores rescripserunt, commissum olim adulterium velamcnto sequentis matrimonii non extingvi. commissum. C ad L. Iul. de adult. quo pertinet tis .in Decret. de eo qui in matrimonium duxit, quam per adulterium polluit. Ad eandem rationem referuntur aliae similes , veluti ut reuerentia ista memoriae prioris mariti seruetur. nam ut Pompeius ad uxo xcui Corneliam ait apud Lucanum , vltima debet, Uesides, lugere virum . Item, quod mariti manes moerore assici existimantur, ut Iustin. in s. denupt. UNou. de restit. saepe ait; idemque alii imperatores inculcant. Imo&ad religionem quandam id tractum est ab
antiquis. Sic enim Imperator Gratianus in Liu .desec.nupt. Si luctus religionempriori ri eo nuptiarum festinatione non prastiterat. dla Apuleius lib. v III Metamoiph. Quarti m Di μου
meum pudorem , tum celam meastutu commodum, re ficit , ne forte immaturitate nupti rum indignatione iusta mandis acerbos ad exitiuMG salutis tuae suscitemm . Qua nauis igitur prior illa ratio turbationis 1anguinis in
aliqua secundo nubente cessaret, puta si certa esset de vitro;tamen haec altera ratio superest, quae nuptias impcdici intra legitimum tempus cotici alii .ubi enim duae rationes prohibe -
372쪽
tis legis sunt , sussicit alteram extare. g.os itatu. LUt.denupt Lquod dictum. D. depant. Tertio, de poenis nubentium intra annum luctus cognoscamus. Et primum quidem, An matrimonium tale valeat, an vero ipso iure nullum sit vel rescindi debeat Et constat valere,ut ad inparet ex his legibus. quae certas poenas talibusiauptiis iniungunt, atque ita Adcursius; matrimonii , inquit, nimias finatio punitur bed matrimonium non casiatur, in Auth decernιt. C.de recepi. -b. Recte tamen C. Caesar nuptias olim diremit praetorii viri qui digressam mulierem a marito statim post biduum duxit. quam-liis sine probri id est,adulterii suspicione ,teste
Suetonio. Recte,inquam inam & dignitas talis viri,& temporis illa: angustiae & prioris adhuc viri ratio id postulabant. Poenas igitur nunc illas explicemus. Prima est, & omnium grauissima, & quae plurima detrimenta secum
trahit, infamia.l. t .a. desic.nut L squamul er. D .ad SCTertuli. Infames enim & honorib. Omnibus priuantur,&multis incommodis ad .ficiuntur; quodsiingulari tractatu de Infamia prolixe docuit eruditissimus amicus noster Marquardus Freherus. Infamis aut mulier sit iapso iure statim contractis nuptiis,ita, ut sente tia iudicis opus non sit, qua infamis essiciatur, vel declaretur. Neque mater tantum hac pinna asscitur sed etiam pater eius, qui eam in potestate habet, & maritus qui eam scienter du- it ,quamuis sit miles, cum tamen militibus ius ignorare perimitariis. l.decrιro. C quib.ex sati
373쪽
ter mariti, qui passus est, cuna possct filiu prohibere, infamia notatur. l. I. E d. Viberorum. Atque hoc de prima poena. Secunda poena est; quod mulier non potest omnia sua bona in dotem nouo marito dare, quod alias licet. l. mulier bona. D. de iure dot. l. nulla. C. eod. tit. sed tertiam duntaxat partem ei dare potest. d. I. I. in qua re poena est. nam& dissicilius mari. tum reperiet,& non ita honestu. Nov. de nust. s. prima quidem. Sed neque alio titulo pitis huic dare, donare, vel ultima voluntate iel in . quere potest, D st. minus vero potest, inter- Eum etiam cogitur, si ita ferat ratio liberorum exi stentium ex priori matrimo nio iuxta constitutionem Leonis in L hac edictali. quam supra exposui. Dixi, dare, vel donare ; quamuis e- nini lietae leges non loquantur de ulla inter vivos donatione, sed de ultima voluntate; tamen idem etiam de donationibus inter vivos statuendum est, qui acu tales donationes confirmentur exoratione Antonini sub ea conditione: si donator prius moriatur & in eade voluntate usque ad supremum spiritum per sciterauerit, tales donationes vltimis voluntatibus, id est, legatis & fidei commissis aequiparantur. I iu donationibus. C.ad I. Falcia. Tertiam autem,llam parte habebit maritus illibatam, atq; integra r, quare non semper tenebitur heredibus uxori ab intestato venietibus, vel aliis, restituere totii id, quod supra tertiam parte bonorum ei ab uxorc reli istu est, si legatis oneratus sit vel fidei commissis. nam haec soluere debet de illo
374쪽
C A p v T XVIII. Ωpers uo, non autem de sua tertia parte. quia haec tertia pars est pars siue quarta bonorum, quae intelligitur pura, &absque ullo onere. l. i '
de inti flest. Quod autem sup.dixi, poste muli- erem testamento relinquere tertiam partem bonoru huic marito; et opponitur , quod mulier haec testamentum facere non polle vidε tur,cum sit infamis.l ob carmen. D. de testib.Lucur.9. 2. GD. qui tectoc oss. Respondeo, infamia non priuat aliquem testamenti factione, vel etiam estimonii dictione. LAtutore. C. do interd. matr. iunm l. vlt.D. de leg. I. nisi ubi lex aliqua infamibus talem poenam irroget, ut eos etiam iubeat intestabiles esse,id est, qui nequo testamentum facere possunt, neque testimo nium dicere,puta L. Iulia de vi l. 3. D. de testib. quales sunt& Manichari. LManichaei. C. de haret. Item carminis famosi damnati,dictis it.&alii quidam, quorum poena propria est, ut ita dicam, intestabilitas, de quibus videnda est
lib. 5. Duarenus lib. r. Disput.c. 3 3. Tertia poena est, quod talis mulier nihil ex ullo testameto extraneorum capere potest ullo titulo, nec hereditatis , nec legati, nec fidei commissi, nec
trinsecus. S. primae quidem. Idque generalitet verum est', & dictis in locis ita traditum est; quaecunquerandem sit illa persona extranea, ouae quid ci reliquit, ut pluribus explicabo inferius. Male Salicetuso alii dictam constitutionem restringunt ad personas, quae sunt vl-
375쪽
i;o D t S E cv N. Nup Τ1 1 stra tertium gradum positae, quasi mulier ista
possit capere ex testamento filiorum , nepotima,fratrum,sororum, fili Ortim ex his nator u,
qui intra tertium gradum sunt. Nec obstat, quod i*-d l. i. scriptum est detertio gradu, Nam id pertinet ad successiones adgnatorum, cognatorum , ut postea dicam , non ad extraneorum, de qui b. d Lmpmicaoquitur.Illud hic quaeritur , cum talis mulier capere non possit, quod ei relictum est, quis sibi vindicabit ' Et aeli. adiudicat id heredibus vel coheredibus, vel venientibus ab intestato. heredibus testa- merrtariis applicatur, si mulieri aliquod legaturelictum sit,uel mortis caulla donatum. coheredibus autem , si mulier una cum aliis heres instituta est. Ventcntibus ab intestato, si sola mulier heres instituta fuit; tunc enim cum testatori nemo si heres , res recidit ad caussam intestati Dicet aliquis, Imo fiscum his personis praeferri, quia regula iuris sit; ea quae indignis relinquuntur fisco vindicari tot. tit. D. V C. his quib.ut indig. Sed hanc obiectionem Impctores in dae i. remouent, specialiter constituetes in hoc casu nostro, ne ic' succedat indigne mulieri, addita ratione pulcherrima ¬abili. in his in quib.morum correctionem induximus sit videantur habere ratione , id est, ne subsipecie publicae disciplinae, & morum emen d dorum nostrum compendiu secuti videamur. Quod valde notandunt esse Sichardus scribit aduersus multos principes , nobilesq; omnes qui leges, inquit,dure statuunt,non religionis, , iustitiae amoreaed ut viantur illis pro laqueis
376쪽
is quibus irretiant subditos ut iis delinquentibus poenas suis utilitatibus applicent. Eadem ratione recte colligitur, etiam in priori casia,v-bi mulier secunduna maritum ex alle hered minstituit id quod opta tertiam bonorum portionem est, non fisco , sed heredibus prius ab
intest ato venientibus vindicati, argumento huius Li' hac edtchru. C. eod. t t. l. cos. I.is
qui olidum. D.ad SQTertust. Sed dicet aliquis, hac ratione fieri , ut mulier partim testata , id est, in tertia illa parte bonorum, partim in te stata id est, insuperfluo, decedat. Quod regula iuris ciuilis non patitur. l. isti nostru . D.de reg rur. B.espondeo,id constitutum speciali ratione esse ind. l. s.victi a in quibusdam aliis casibus idem euenit, ut 6.D.devust. Upup .sus. l. 7 Titiin.9υθ. D. deleg. a. & di eta regula iuris ciuilis loquitur de eo, qui partim testatus est partim intestatus decessit, id fieri non potest. At ut quis ex post facto, & ex casse, partim heredem testamentarium habeat, partim ab intestato .id fieri potest, ut explicat Phil. Decius add. l. tiun strum. Sic igitur mulier ista cictoto testata est. Sed postea iussu legum eo
res recidit , ut non in totum heres testamentarius ei succedat. Quid si ab intestato etiam nulli sint heredes , aut hereditatem non adeant , quid fiet de hereditate extraneorum huis mulieri relicta ' tunc demuni fiscus vocabitur. ssicus enim vel populus , tanquam omnium parens vocat Ur
vi est apud Tacitum . Illud notanduiti
377쪽
132Dg SEev N. Nur Tra sest , mulierem istam infamem vetari in prin dicte l. i. capere ex timis voluntatibus cxtraneorum. unde Adcursus& alii colligunt, non vetari etiam cam capere ex donationibus inter vivos, quia legum poenae molliendae , non exasperandae sunt. l. interpretatio ne. D. de poeu nec obstat, quod lup. de uxoris donatione inter vivos facta secundo ma-
rito diximus;eam aeque prohiberi ac donationes mortis caussa, & legata, δc similia : cum tamen leges de donationibus istis uxoris ni- hil dicant. Nam longa differentia est inter
donationes ab extraneo factas , dc donationes ab uxore marito factas. Donationes enim ab uxore in coniugem collatae, non possisunt valere , nisi tanquam legata , vel fidei commissa, ut sup . exposui. At donationes inter vivos ab cxtraneis factae statim valent, dc valent iure donationis , non legati vel vitimae voluntatis. Quarta poena est ; quod ista mulier omnia sibi a priori marito relicta penitus amittit,ut nec quidem usumfructum earum rerum retineat. d II. Gl. a. id est,hereditatem egata, fideicommissa,mortis caussa donationes, item donationes propter nuptias quae nomine sponsalium appellantur in d. l. 2.
Deniq; idem intelligendum de donationibus inter vivos factis , quia haec cum fiunt inter coniuges comparantur legatis& fidescommisi. sis , ut supra expositum. Ergo si prior maritus tali uxori quid reliquit vel donauit, id ei ere aptum vindicatur ab heredibus mariti ab in testa-
378쪽
testato venientibus, non omnibus, tamen dc
in infinitum. Sed decem dii taxat personis edicto praetoris enumeratis , in g. r. In I. de bonis. Quod edictum. licet quo ad alia sublatum sita lustiniano, tamen in hoc proposito de quo agimus , id est, in enumeratione istarum decem personarum, valet. Citatur enim ab Imperatoribus, ut sciatur, quae sint decem illae personan. Sunt autem hae;quatuor quidem descendentium,id est,prioris mariti, filius, filia. nepos, & neptis, tam ex filia quam ex filio prog'ati. Quatuor etiam ascendentium, id est,
pater, mater .auus,aula, tam materni quam pa
terni Duar autem collateraltu id est, fiater, &soror. Hi igitur non succedunt omnes simul, sed iuxta gradus praerogativam , quibus non succedentibus succedent personae sequentis gradus, & sic deinceps, i. vlt. C.de vers. yrg. Lproximus. D.eod. auare stator &soror una cum
auo&auia defuncti succedunt, quia omnes sunt in pari gradu, id est, in secundo, quamuis diuersus sit ordo ascendentium ac collate-ralium . non enim ordinem siue lineam , sed gradum spectamus. Atque hoc quidem expeditum est Si maritus iste ab intestato decessit. Quid igitur . si testamentum fecit & heredes instituit, solum extraneos,nullum autem ex illis cognatis , quos diximus, vel aliquem ex his Cognatis, sed remotiorem gradu instituit 3 si
verba d. t. i. spectemus, omnino ea videntur velle , ut idem ille ordo edicti praetorii seruetur, proximoque gradui, qui ab intesta-
379쪽
to succedent, vindicatio rerum tali uxori relictarum concedatur. sed aliis contra videtur heredem scilicet testam dio cripture liis prς- ferri quia heres censetur una persona cum defuncto esse , cui facta es hab uxore inivei apermaturas nuptias. Et caussa testati praecedit caussam intestati , quamdiu et heres ex testamento esse potest, tamdiu heredes ab intestato non admittuntur. Quae ratio vero differentiae est, quod in relictis a priori marito,fiscus post decem personas, quas dixi,vocatur. In re lictis autem ab extraneo, plane rem Ouctu etiamsi aliquis ab intestato heres sit usque adde cimum gradum. Ad cursus respondet.quia marior indignatio primi viri est, si eius uxor ads
cunda vota traiiseat, quam alicuius extranei. sensus est, mulier nullam iniuriam infert extraneo ; sed magnam infert priori viro, si iterum nubat, tu quidem non tertiata ci religione luctus, quare & mortuo marito si intra annum luctus peccauerit,potest adulterii accusari, ut
notatu rex Nou. de restit. 3 Non mirum
igitur est . si talis mulier a relictis sibi a priori
viro repellitur, ut scelesta drindigna. lndignorum autem & celeratorum est iuccestar proprie fisicus. Quinta , & vltima poena est, quod mulier ista non potest succedere propinquis& cognatis vltra tertium gradum d LI. m . quem mirabilem gradum silccedendi voc t Adcursus in Nou. denupt. g. &primo quidem. Nam alias ab intestato succediturus. que ad decimum vel septimum gradgm. f. . u. v nulli iudic. S sin. Inst. desuccessognat.
380쪽
C A p v T XVIII. 33 Quod si ultra tertium gradu defuncto coniu-cta sit excluditur ab eius hereditate, ad quam alii defuncti propinqui, vel cognati, licet remotioris gradus admittiatur. Loquitur autem diserte d. l. s. de hereditatibus ab intestato. si uouae legitimae, id est, iure ciuili sint, siue honorariae . id est, iure prinorio per bonorum possessiones deferatur. Quid igitur si testamulo institutae heredes sint, vel aliquid testam e tores ictu talibus mulierib'; an capere id poterut' minime id vero putat Adcursus, Sc multo minus,qua ab intestato idque argumento d. l. I. mpriis. Sed contrarium verius est; nam de successione tantu ab intestato loquitur, ut dixi, δίd Io n. bc nominatim repetit d. Nou.de nu . f. ta prima quidem. Nec debemus exasperare legum poenas. Ratio autem differentiae est inter principium d. l. i. dc finem, quod principium loquatur de extraneoru hereditatibus, i nullo iure pertinent ad muliere, nisi voluntate eoruin ea conferantur. At cognatoru&adgnatorune reditates, de quibus durit .i ne loquitur, iure sanguinis ad eam pertinent, ideoque in his clementius punienda fuit. Quarto loco excusationes&exceptiones cognoscendae sunt. Ac primu infamia remitti mulieri potest a Petin cipe, sed non ita facile tamen, nec similiter si extent liberi prioris matrimonii. tum enim non aliter remittit Princeps infamiam, quam si mater eis semisscio bonorum suorum , quae habet tempore secundaru nuptiarum, donet