장음표시 사용
351쪽
servandum esse Canones praescribunt .
VIII. Quin si ipsa Beneficia fuerint Patronatus latet, nequaquam admittetur unio; nisi ipsius Patroni consensus accedat.
In ipsa Coneilii Tridentini in Belgio
promulgatione apposita fuit ad dictum east. 8. haee nota : Committitur Episcopis is cura erigendi Seminarii pro institutioneis adolescentum in disti plinis Ecclesiastieis, is etiam cum incorporatione , & appliea- tione fructuum Beneficiorum juris Pa- is tronatus laici , & Hospitalium , & de-- cimarum secularibus competentium is . Deinde quaedam praestribuntur observanda in eollationibus Beneficiorum, quae scholasticae dicuntur. Monent hie rursum, tangi ius Patronatus, decimas laicorum, & fundationes Regias. Qui noldi sat indieant, eonfensum iam rum esse necessarium , quemadmodum n tarant ad eost. 3. Seg. 2I. ubi de unionibus agitur , & haec nota apposta fuit ris Potestas fit Episcopia ex justis causis , ,, uniones saetendi Eeelesarum , & Beneis ficiorum . Sed monent Consilia Regia , ,, opus esse placito Regio , & contensuis Patronorum laicorum is .
IX. Ut vero lacilior esset Decreti exe- tutio , voluit Synodus , ut si vel pro is unionibus, seu proportionum taxatione, ,, vel assignatione, & incorporatione, aut ,, qualibet alia ratione aliquam dissiculta- ,, tem oriri contigerit , ob quam hujusis Seminarii institutio, vel conservatio imis pediretur, aut perturbaretur; Episcopus is cum supra deputatis, vel Synodus Pro- is vincialis , pro regionis more , pro Eeis etesiarum , & Beneficiorum qualitate , si etiam supra scripta, si opus fuerit, re is derando, aut regendo, augendo, omnia is & singula, quae ad felicem hujus Semiis narii prosectum necessaria , & opportu-M na videbuntur , decernere ac providereis valeat is . X. Hla apparet, Episcopum circa uni nes , assignationes, & taxationes eum plenaria , & amplissima potet late iudicem constitui; nihilominus s Episcopus, vel unien-
Ad constituenda seminaria litterarum Reis elatum necessitas probatur Edicto , quod Rex L
do, vel taxando, aliove modo derernendo, videatur aliquid eontra juris ordinem , &perperam decrevisse , haec quaeitio non coram ipso Episcopo eiusve tribunali erit agitanda ; sed eoram legitimo iudice superiore ; quemadmodum in casu occurrente
respondit, & solide ostendit Zypaeus Reis. I. de Masiseris . XI. Porro ad evitandas dimeultates ;nee non ad faciliorem operis executionem,
Episcopi Seminaria extruere intendentes solent implorare auctoritatem Regiam , atque Litteras Regias impetrare , quibusti ipsa Seminarii constructio probetur λnee non insuper auctoritas uniendi Beneficia; aut certas pensiones super quibusdam Benefieiis imponendi conceditur ἱ quarum Litterarum plura exemplaria extant mactis Chri Gallieani tom. i. tit. I. cast. I. a . XII. Ut tamen Episcopi in hac Seminariorum extructione, & mediorum arplicatione securius, ae majore eum circum
spectione procedant, nodus Tridentina praeeipit , ut Episcopi haec omnia aganteum consilio duorum de Capitulo, quorum alter ab Episcopo, alter a Capitulo eligatur . Itemque duorum de Ciero civitatis, quorum quidem alterius electio similiter ad Episcopum , alterius vero ad Clerum
XIII. Hi suatuor distincti sunt ab illic
duobus Canoni eis senioribus, & gravioribus a solo Episcopo eligendis , quorum consilio, quae ad disciplinam Seminarii spectant, ab Episcopo ordinanda sunt. Sex illos Deputatos in Synodo Dicece insana, partim a se , partim a Capitulo &Clero electos pronuntiavit Archiepiseopus Mecbliniensis tit. χα cap. I. a. Dum quidem quorum consilio in constituendis is regulis, electione puerorum sngulorum ,, introducendorum, discipulorum expulso D ne, Magistris constituendis, visitatione
M ae similibus semper utatur ,, . Quatuor vero aliorum Deputatorum conis
,, filio in tota temporali administratione , o Beneficiorum unionibus, ceterisque hu-- jusmodi utatur is . Simi
dovicus XV. Gallis dedit mense Augusto an. 749.
352쪽
PARs II. SEc T. I. TIT. XI. De seminariis Clericorum.
Similiter Episeopus Namurcensis anno et 539. in sua Synodo tit. at . east. 8. 9. σ
deelaravit. XIV. Hi omnes Seminarii Deputati habent votum duntaxat confultimum , non deei ιυum p & quamvis eorum consilium Episcopus requirere teneatur , non tamen sequi iubetur ; uti decisum refert Barbosa in Collectaneis ad eap. x8. Sest. 23. CO -eilii Tridentiai . CAPUT IV. De Collegiis Academicis.
r. Olim etiam fuerunt Sehola publiea. a. Erigere Scholas publicas pertinet ad D premam potestatem. 3. Synodus Parisiensis semio I x. erecti nem hujusmodi Scholarum postula
. Cur ha Schola dictae Universitates r. Varia Prisilesia , er praerogativa his Seholis concessa. c. Ad has Seholas plures visi eruditi, σmaior copia sudiosorum solent com
7. In misersitatibus, oe signanteν in hae Lmaniens varia erecta Collegia, σ
8. Collegia his fisos oeriales habent pro
ventus , Amersimodo impendendos.
9. Ad Couetia, fumptibus couetii ala di , ordinaria non nis pauperes admittena; . Io. Prater Praesidem Collegii sunt oe GL legiorum Provisores, quia horum
tr. Disciplina milesiorum mnipue depen det a Praeside. 2. Norma vivendi praescripta Collegiorum non absimilis disciplina Seminariorum. II. Ostendistiν exemplo Collegii Adriani VI. siis Pontificii. 24. A quo, CT quando hoe essiegium fundatum γ
3. Quis huie prast ρ π qui admittendi IO. Examen, quod circa admittendor ins,
tuitur. II. Non convenit, ut Fundatores pasime'n-fanguineis suis dent praerogati m ad Bursas . I 8. Iudicium Tilmamni Clerici de Fundatoribus Bursarum eum consangui utarum prerogat is .
ritualia se recolligunt ; qua in decursu Theologico sepius reiterant. ao. Qua halus Collegii exercitia quotidiana ante meridiem star. Qua pomeridiana Par. Plures habentur hebdomadatim lectiones
misa mittere holent ς π quare 'a . Quid in hae Missione Episcopi attendore debeant RI. DR aeter Scholas Episcopales sive set minaria , in ovibus Clerici aut ad Clerum assumendi instituebantur , & erudiebantur , iam pridem etiam institutae la re Scholae publicae ; non quidem in singulis civitatibus. sed quibusdam duntaxat e Iebrioribus ; idque suprema auctoritate. II. Regium plane munus est ait Chop-
,, pinus lib. I. De Domanis Gallico tit. 17. is num. I. Scholasti eas Universitates inisis stituere , non Procerum Galliae inferio- is rum . Et sane in partibus Regaliorum is recensendis, hane non transmiserunt Ra A phael Consi. 362. Barbatias , BAldus .is Unde si vel Regius frater , cui fiduciae se lege data si ampli Isma civitas , publiciti in ea Musaei relli tutionem , reformatiori nemque mandarit nonnullis, puto Regiae is auctoritatis ius imminutum,, . III. Unde anno 829. Patres Coneilii Parisiensis ad Ludovicum Pium Imperatorem sermonem convertunt, eum exhortantes, ut tres Scholas publieas, quas Car Ius pater eius inchoaverat, perficere dign retur. Similiter etiam inquiunt obni- is xe ae supplieiter vestrae Celsitudini sug- ,, gerimus , ut morem paternum sequenis tes, saltem tu tribus congruentissimiso im-
353쪽
Ius Deli sticum Iniversum. is imperii vestri loeis Scholae publicae ex VII. Ut autem non tantum scienti , se vestra auctoritate fiant, ut labor patris sed & optimis moribus , & disciplinis i
se vestri , ae vester per iniuriam serte ventus Aeademiea institueretur, erem fue- in Ham quod absit, labefactando non re in ipsis Aeadem iis specialia Collegia , , , depereat: quoniam ex hoc facto & ma- ad quae cum quodam delectu iuvenes ad-- gna utilitas, & honor sanctae Dei Ee- mitterentur, & sub speciali Magistrorumis e lesiae, & vobis magnum mercedis em cura in morum disti plina imbuendi trad
is lumentum , & memoria sempiterna ac- rentur.
crescet ,,. Huiusmodi Collegiis prae reliquis Aea-Hle agi de Seholis pυblisis , quas hodie demiis abundat haee nostra Lovaniensis. Academias, seu inivrestates dicimus , ex Praeter Collesia doeendat Philosophiae ipso contextu sat manifestum est, & mul- atque iuventuti Philosophicae, nee non lin-tis ostendit Caesar Bulaeus in historia Uni- suis, ae litteris, historiaeque, ae politicae scien- versitatis Pari sensis ad annum 819. tiae tradendis deputata, plura sunt superio-IV. Hae Scholae dictae suerunt publieae, rum Facultatum alumnis destinata, quae Se- quod passim omnes artes & seientiae in il- minariis Episcopalibus, praecipue ea , quael s traderentur ; nee tantum Cleri eis aut ad Theologi eae Facultatis alumnis destinata Clerum assumendis , prout Scholae Episco- sunt, admodum smilia sunt; adeo ut non- palis, sed omnibus indifferenter adolescenti- nulla quoque illorum Seminaria diei con-hus paterent; atque inde paulatim uni sι- sueverint. rates, id est, Seholae uniuersales dici coeperunt. VIII. In primis Collegia haee non se-V. His Scholis, eorumque Prosessoribus cus atque Episcoporum Seminaria , suos& Scholaribus varia tum a Prineipibus , habent speetales proventus, quibus & Col- tum a Romanis Pontificibus privilegia da- legii Rector, seu Praeses, & alumni, quosta suerunt ; nec non mercedes me hono- Bursarior vocant , aluntur ἔ estque horum raria etiam e publico Prineipis aerario, aut conὸitio, pro Collegiorum eonditione , &civitatum attributa fuerunt ἔ x qualia hute fundatione alia atque alia . Sunt Colim nostrae Universitati tum Pontificum , tum se gia , in quibus certa peeuniaria summa Principum liberalitate plurima, eaque val- is annua ex fundatorum dispositione ali de ampla privilegia indulta suerunt e quae se mentariis praebetur , quae si alimentis in Fasiis Aeademicis ipsus Universitatis se non sume it de suo addant neeesse est vaniensis resert Andreas Valerius. Hu- is quod victui deest . Sunt alia, in quibus jusmodi privilegiis, & iuribus scholae Epi- is ex institutione alimenta, meus, lumina, scopales gaudere non .lent. ,, aliave quaedam similia accedunt is . Ita VI. Privilegiis hisce, nee non eonstitu- Andreas Valerius in Fasiis Aea demi eis stutis honorariis , hae Scholae sue Aeademiae dii Generalis Lovaniensis , pag. 286. editi instructae, facile doctiores atque capaciores, I 6 Q. Iam Professores, quam Scholares ad se al- IX. Porro quemadmodum ad Seminaria liciunt; quin & Principibus eurae esse s Episcopalia , sumptibus Seminarii alendi , let, ut hae Scholae in omni scientiarum ge- seli pauperum filii admittendi sunt , itanere floreant, & emineant; ideoque Sch omnibus fere Collegiis ex iundationis, vellae publicae in scientiis doctrinaque traden- dotationis lege eommune est, ut selos paudis privatas quasque Scholas multo antecel- perer ad Bursag admittant . ipsque Collelere consueverunt. giorum proventus in pauperum usus im-
Unda de Ae et demiis loquens Morinus pendi debeant nec id duntaxat in Colle De SS. Ordinat. part. 3. Exercit. 13. cap. giis Theologiae Studiosis destinatis, sed &xnico, mum. l . pit: Institutae Academiae pro Iurisperitis , aliarumque scientiarum ,, sunt, ad quas velut ad studiorum & scien- Studi sis fundatis, verum eis. is tiarum emporia undique concursum est, De Ioanne de Winckele Fundatore Col-
in qu bus doctrina Christiana persectius, legit Winckeliani Juris alumnis dei inati, ri diligentius & splendidius, quam in Col- resertur in citatis Fallis Acadimicis pag. is legi is , & Seminariis Clericorum tradi- 3oo. Studentes, seu Bursatos Uincksn ta est ri . ,, lius
354쪽
PAas II. SEc T. I. T T. XI. De Sem nasiis Clericorum.
fi lius pater assumi voluit pauperes , quiri bus in studio Iuris alendis Scholisqueri continuandis , parentes commode dareis aut suppeditare annue non possint se.
Similiter de Euthachio Chapuys Collegii Saubaudiet , studiosς tam Juris , quam
Theologiae communis , fundatore , in eisdem Fallis pag. 3ro. legitur. Haeredesis instituit pauperes Bursarios per eum in se Collegio Lovanti erecto, & fundato pro,, tempore futuros , ipsumque Collegium M pro perpetua ejus fundatione , dotatio- is ne, & intertentione, sive praedicti Colis legii provisores, nomine & ad opus e is rumdem pausterum is &c. Si Collegiorum pervolvantur , & examinentur fundationes , & dotationes , apparebit , pasti m omni uin suisse mentem , Bursas non nisi pro pauperibus ς hoe eii , qui attentis omnibus, commode a parentibus in studiis ali non possent, fundatas esse ; atque ita Fundatores voluisse , bona sua Christi pauperibus in bonum Ecclesiae,& Reipublicae impendi; ae proptere3 pro ventus illos posse diei Patrimonium Christ. Ut proinde non immerito Franciscus Ho-vius , qui anno 33. seculi xv I r. iundans Collegium , voluerit illud institui eum is hae inscriptione ; Patrimonium Chrisi; atque intrinsecus ad ingressum Collegii, , scribi, aut insculpi haec verba : De steν- ore erigens pauperem is . Fasti Academi. ei pag. 328.
nes quem studiorum, & morum directio,& eorreetio , totiusque similiae tura immediate residet , habent singula Colleg a suos particulares Provisores , vel ab ipsis Fundatoribus desgnatos , vel ab Universitate , aut certis Facultatibus pro tempore elinendos. Horum munus est : statis anni tempori-hus Collegia vi stare , in mores ae studia Bursariorum inquirere, imo & horum adversus Praesidem querelas audire, examinare casiis difficiliores , maiorisque momenti negotia una cum Praeside resolvere, rati nes administrati Collegii quotannis exigere, & audire . Quin Se Praesidem constituendi avetoritas penes Provisores esse consuevit, nis in ipsa sundatione aliter cautum sit; ex hae enim dependet plurimum Van-Eoen Tom. II. ipsa Provisorum auctoritas, praesertim ei rea Praesidis electionem, bursariorumque admissionem.
Diseiplina in Collegiis servanda dependet partim ex generalibus legibuς Unive statis ; partim ex singulorum Collegiorum
statutis, ac ordinationibus, tum a Fundatoribus, tum a Provisoribus, aliisque Superioribus pro varia Collegiorum, & tem porum conditione. praescriptis. XI. Ceterum sicuti Seminariorum bona malave disciplina praecipue non dependet a legibus, sed ab exacta rectaque harum executione; ita ei rea diseiplinam Collegiorum contingit. Hinc ulterius fit, ut quemadmodum S minariorum recta institutio maxime habetur a provida Rectoris, aliorumque, quibus eorum regimen commissum est , vigilantia; ita quoque Collegiorum recta institutio unice sere a Praesidum vigilantia dependet: ut propterea qui Collegia benere ' , 'ς desiderant, ante omnia sollieiti esse debeant , ut providus , prum dens, doctus, piusque Praeses praeficiatur,
qui legum ae statutorum executionem verbo, & exemplo urgeat, & persuadeat. XII. Statuta, legesque Collegiorum praesertim Theologiae studiolis destinatorum , si attendantur, apparebit, disti plinam nommamque regiminis, saltem quoad praeeipua puncta , esse non absimilem disciplinae , quam Seminariis Epistopalibus iam pridem Canones praescripsere , & S. Carolus in suis servatam voluit; neque horum Collegiorum disciplinam minus aptam, & eonis venientem esse sormandis Ecclesiae mini, stris, & Pastoribus, quam Seminariorum, si modo rite servetur. XIII. Et ne susior sim , quam prauens hoc meum institutum permittit in recen sendis omnium Collegiorum statutis, &legibus , aut eorum vivendi disti plina Iunius duntaxat Collegii Ponti fieti quod
per viginti tres circiter annos continuos
pro domi ei lio habui , & habere pergo ,
euiusque propterea disciplina regimenque , atque instituendae iuventutis norma persectius mihi perspecta est distiplinam re
XIV. Collegium vulgo Pontificiam dicitur a primo suo Fundatore Adriano VI. X x Pou
355쪽
Pontifice Maximo , qui illud anno I 323. erigi jussit ; relicta eum in finem domo
aliisque nonnullis , quae ante Pontificatum sibi comparaverat ; quemadmodum suo testamento declaraverat; uti videri potest in
Fallis Academicis pag. 3o . ubi plura ad
hane fundationem spectantia, nee non dotationes sive Bursarum funὸationes , quae primae fundationi accesserunt , reseruntur . XU. Anno circiter I 677. huic Collegio praesectus est eximius Vir Gummarus Huyens Doctor Theologus, a doctrina, eruitione, morum integritate, & in agendis prudentia, & regendo suavitate,& mod ratione singulari, atque eonversandi affabilitate omnibus notus.
Ad hoe Collegium soli admittuntur, qui studio Theologico incumbere , idque animo statum Ecclesiasticum assumendi intendunt.
XVI. In assumptione serium circa capacitatem, indolem, moresque admitti postulantium examen a Praesidente instituitur i praesertim cum de assumendis ad Bursas , sive sumptibus Collegii alendis tractatur .
Hic veI maxime sollieitus esse debet Praeses, ut sine ulla personarum acceptione , magis merentibus, &de quibus major spes affulget, ut in strenuos Ecclesiae operarios evadant , distribuantur ; hoc tenetur frequenter ingemiscere, quod nonnulli Bursa-Tum Fundatores nimium carni, & sanguini indulgentes, consanguineis suis, tametsi saepe exiguae ea tacitatis , & expectationis praerogativas dederint; atque hinc impedia-xur , ea pacissimos quosque promovere, &
XUII. Fundatores Bursarum , qui consanpuineis suis , etiam eum extensione ad multos gradus, & nullis pene terminis ei cum scriptam praer ativam tribuunt, merito attendunt, quod si eas ex bonis Ecelessiasti eis fundent, reipsi suos consanguineos quodammodo ha redes laetant.
Ulterius ex illa , praesertim illimitata
consanguineorum pra rogativa ad Bursas
Theologis destinatas, contingit , quod frequenter inepti plane, nec ullatenus a Deo vorati studio Theologico, & statui Ecele- fastico a parentibus, commodo harum Bursarum allectis, applicentur, imo quasi i
trudantur atque ita landatores plus su inde Ee lesiae per similes sundationes obsint,
XUIlI. D. Tilmannus secundus Praeses Collegii Adriani VI. qui obiit is o. 3. Oct. inter alia sie habet : Si Praesiden is & Provisores velint Collegio prospectum ,, esse de concordi & perseverante discipli-
na, caveant suscipere fundationes Bursari rum ad ullos de sanguine aut patria ad- ilrictas, nisi sorte, ceteris paribus, autis parum discrepantibus , ita quod Praesiis dens habeat illarum , scut aliarum, colla-- tionem, & dispositionem ,, . XIX. Admissi ad Collegium sive expensis Collegii, sue sumptibus parentum alendi , per dies aliquot ad locum exercitiis spiritualibus dei inatum se retrahunt ut de vitae Clericalis ratione, studioque The logico rite instruendis serio deliberent ; &per sanctas Meditationes se praeparent, &specialiter initruantuT. Quod ipsum ab admittendis ad Seminarium observari voluit Sanctus Carolus ;eodem modo , ait , quo ex Constitutione nostra consueverunt, qui ad majores Ordines sunt promovendi.
Quin S. Carolus vult , ut transactori vacationum tempore, reversi in Semina- rium exercitationes spirituales , unius,, saltem hebdomadae spatio illi ineant cle- ,, rici, quibus a Rectore iussum fuerit, . Licet circa exercitationes spirituales in deeursu Theologi eo instituendaς , nulla sit in hoe Collegio specialis lex ; nee soleanta Praeside ad eas urgeri priusquam sacris ordinibus sint initiandi, nihilominus is sere mos invaluit, ut pleriaue annis singulis aut ciret ter has spirituales exercitationes
XX. Quotidiana tum studiorum , tum
pietatis , aliaque communia exercitia haesere ratione & ordine instituuntur. Mane ad mediam horae quartae excitatur, & ad horam quintam omnes in Sacellum Collegii eonveniunt; ibique pre semihoram meditationi , seu orationi mentali vacant: hane immediate subsequitur Sacrum, cui omnes amistunt. Hoc finito, retrahunt
se singuli ad sua eubicula, ibique studiis i cumbunt quousque tempus lectionum publie rum , aliave exercitia ichol 2stica alio vocent.
356쪽
PARs I. S g T. I. TIT. XI. De Seminariis Cler corum. Diebus tamen Sabbatinis solet , finito Sacro, per Presidem haberi aliqua brevis exhortatio de iis , quae praecipue Theologis,& Clericis conveniunt ; ac praesertim ut ipsis necessitatem , utilitatemque orationis inculcet nec non ut omnis ex ipsorum animis sitis , & aviditas Beneficiorum tollatur, & ostendatur quam inordinatum ae
turpe se, ut in militia Christi lucra seculi
Ad mediam post undecimam rursus ad Saeellum convenitur, ibique per quadrantem meditationi sive orationi mentali vacatur; qu1 finit , ad mensam acceditur. &sub initium prandii aliquid e Sacra Scriptura praelegitur. XXI. A sumpto prandio reereationis tempus datur usque ad horam secundam , v. ndo ad publieas rursus leEhiones autudia se retrahere debent. Media ante septimam iterum ad Saeellum eonveniunt useque ad horam septimam , meditationi , &recollectioni vacantes. Diebus Sabbatinis cantantur Laudes ;atque initium semper fit a Litaniis Lauretanis D. Virginis. Hor1 septim 1 ad mensam coenaturi aecedunt , atque iterum initium fit a lectione Sanctae Seriptum; & lub finem aliquid ex alio pio libro a Praeside designando legitur.
Post eoenam vaeatur usque ad mediam ante nonam ; hora vero nona liberum ellis quieti dare. XXII. Praeter lectiones, & exercitati nes publieas , habentur in hoe Collegio hebdomadatim tres lectiones domesticae, nimirum seria seeunda , quarta , & sexta ,
praeter disputationes, quas antiquo vocabulo
Sabbarinales dicimuς , quae seria quinta
XXIII. Diebus Domini eis , & Festivis
praeter iam dicta exercitia pietatis, habetur hori octava matutin 1 concio per unum Baccalaureum , cui Praeses semper astiliit , sedulo in desectus advertens , quos mOX , finita concione, concionanti corrigendos eX- ponit . Coneionem sequitur solemne Sacrum. Post meridiem hora secunda decantantur vesperae, & ei rea sextam Completorium t quo finito, fit concio per unum e iunioribus , sive non Baccalaureis : ei quoque
Praeses interest, ut desectus observet, &corrigat .
Diebus solemnioribus , totum olfeium etiam matutinale solemniter decantatur , ipso Praeside officiante ; omnesque non Mineerdotes sacra Synaxi sub Sacro reficiuntur.
Quia & diebus Dominicis Festisque ,
semper plures sub Sacro communicare conis sueverunt ; adeo ut singulis saltem duabus tribusve hebdomadis plerique ad sacram Communionem accedant; plures etiam singulis in iduis. Insuper diebus quibus Venerabile asseris vatur, tota nocte duo solent per horas sue-
celsivas coram eodem orare, atque per i
tam octavam Venerabilis diu noctuque duo ut minus semper sunt eorum Uenerabili superpelliceo induti orantes. XXIV. Comessationes , potationesque pomeridianae hie non permittuntur , nec dissimulantur; at si quis amico honoris aut benevolentiae causa haustum cerevisae su inde propinare velit, hoc ei a Praeside benigne, & eum discretione indulgetur. XXV. Plerique ita sunt instituti , ut nee ad sacros Ordines, nee ad Ecclesiasti- eas iunctiones , nisi Praeside praemonente ,& movente, accedant: scientes ex crebris monitionibus , quam periculosum si sine legitima vocatione in ministeria Eeelesiae se in trudere. Hane Collegiorum Academicorum distiplinam si quis attenderit , atque una expendat, quanto selleius & doctius doctrina Theologica in publica Universtate, quam particularibus Episcoporum Seminariis tr di soleat , non mirabitur , si doctiores , aptioresque operarii ,& Pastores e Collegiis Academicis , quam e privatis Seminariis prodire soleant.
XXVI. Quare etiam ipsi Episeopi maioris capacitatis, & spei adolestentes ad
Universitates potius mittere consueverunt squam in suis Seminariis retinere. Synodus Namurcensis anno Is . tit. I. cap. I. ait : In dicto autem Seminario is remanebunt, donee studia bonarum liti is rarum absolverint; pollea ad Giυersita-
,, tem studii generalis sumptibus eiusdem ,, Seminarii mittemur illi, de quibus oesis sit, quod in Philosophiae, & sacra The is logiae studiis insignem fructum iacient , X x a ,, quo
357쪽
PARs II. s Ecet. . TIT. XI. De Seminariis Clericorum. 34 neglectu harum Scholarum erassa in populo ignorantia, &morum corruptel3 ex ne plecta tenera: iuventutis educatione deprehenderetur, curae fuit Episcopis , & Magistratibus etiam Civilibus, ut ubique per civitates & pagos Scholae instituerentur adini rustionem & efformationem puerorum. Synodus P. I Cameraeensis titti . De Scholis, cap. r. ait: Cum non minore curari parentes proles suas initituere, quam nu-
, , trire, ac fovere debeant; aequum eli Ec- esesiam liberos, quos Chri ito per lava- ,, crum regenerationis peperit, omni disciis plin , ac salutaribus praeceptis erudire. o Docet enim Scriptura Ecclesiastici eap.7. M vere. 23. Filii tibi funt ' ilus erudir ne- is que enim ius a crementa iuventus adis capessendam virtutem suscipere facile se potest, nisi a pueritia iis do trinis imais buatur , quibus robur ea re ad pieta-- tem , & religionem colendam possit . ,, Quod quia plerisque locis partim parenis tum incuria, partim Pallorum negligen-- tia contemptum est, excusso timore diis vino, multorum temeritas, audacia, tiis peccandi lieentia erevit. Quare, ut huicis malo semel occurratur, statuit saneta Sy- is nodus : Id curent Episcopi , ut quamis primum Seholae in urbibus, oppidis, deis pagis Dicecesium suarum , ii collapsae,, suerint, restituantur : si conservatae, co- is tantur, & augeantur ,, . Similiter Synodus P. I. Mech liniensis ,rit. De Dialis, east. 1. decrevit, ut cu- rent Episcopi , ut quamprimum: in Opis pidis & pastis suarum Dioecesium Paro- is chiales Seholae, si collapsae sint , restiis tuantur; si eonservatae, colantur, & auri geantur e sed praeter Parochiales , nonis admittantur multa ,,.
si1 eamdem erectionem , Sc instaurationem urget; vultque, ut ubicumque Scholae a hue requiruntur agant Archi-Presbyteriri eum Magiitratibus , & Praesectis lociis rum , ut eae mox erigantur , smulqueis rationem ineant , ipsis Ludi magi stris deis annuis stipendiis providendi M. Tituc a
Idipsum omnes Synodi uno consensu desiderant , & vehementer urgent et Optatque Synodus Namurcensis amo I 6Oq. ιit. 2. p. r. huiusmodi stipendium Ludi magistro assignari, quo mediante, si fieri potest , is doceantur gratis; sic enim fiet ut a pa- ,, rentibus pueri lubentius ad Scholas init
IU. Quia autem multos inopia proh ruis bet , ne filios in Seholis litterariis en ,, triant , quorum tamen salutis habenda is est ratio , cum sint & ipsi in Christi,, corpore & familia ,, t ait Synoduq P. I. Cameraeensi et east. 2. haee subjiciens. Quamis obrem diebus sellis , & maxime Domi-- nicis, expleto Uespertino officio, iubet se sancta Synodus Luὸ imagistros doeere ea-o dem rudimenta fidei & eatechismi pro se captu, di ingenio iuventutis, quae litte- ras non didicit. Nee non subinde per ,, vices interrogare , ut sciatur an profi-ri etat, atque huic negotio tam in pagis , is quam oppidis Pastores incumbant , aut is Sacellani, aut Clerici, seu matricularii. si Parentes si suos mittere negligant, m is neantur moniti , nis pareant, Magi- si stratui deserantur . Pastores vero , auto I udi magi liri , si id contempserint , abis Episcopo corrigantur: &, quantum fieri ,, misit , in Scholis puerilibus puellae se-
Similium Seholarum necessitatem, earum que inlli tutionem passim urgent &praeseribunt Synodi Belgicae ; additque Synodus P. II. Cameraeensis cap. 4. ut in his i is cis, ubi dictae Scholae eommode institui,, non poterunt, Parochus ipse a prandio,, commodiore ante vel post Vesperas ho-M ra, pueros campanae pulsu convocatos , is ex parvo Catechismo, qui ad hoe pro se tota Provineia imprimetur , prima fideiis rudimenta doceat , eumque memoriteris ab iis recitari faciat, , . V. Desiderans autem Synodus hoc adeo pium ae necessirium imiructionis exercitium non intermitti, addit ev. 6. Ut autem ,, ipsi etiam Parocho succurratur, omnibus,, Sacerdotibus, & Clericis, qui intra fi-ri nes Parochiae degunt, praecipit haee san- Eta Synodus, ut eum in hoe sancto m is nere, pro sua qui Que virili, adjuvent,, . VI. Hae Scholae mminicales , quarum frequens occurrit mentio in Synodis nostris, respondere sere videntur ea techirati
ni puerorum , quae diebus Festis , & D
358쪽
3ueo Ius Ecclesiasticum inmersum. minicis in Parochiis recte institutis, per
Parochos, eorumve Uic Pastores fieri s Jet, de qua late actum eii supra pari. I.
Et si hae Scholae ait Synodus P. I. Μethli mensis cap. 2. non proprie instituan-m tur ad litteras, aut artem scribendi at-M que legendi, poterit nihilominus iuvenis tus in his doceri , postquam in praedi- ,, ctis utcumque inibi tuta suerit ,, . VII. Synodus P. II. Mech liniensis east. I. praecipit, ut Scholas Dominicales frequentantes , non tantum doceantur legere& seribere , verum etiam & quidem praeripue, instituantur in rudimentis fidei. Hoe decreto sat ostenditur , quod tempore huius Synodi , id eii , sub initium decimi septimi seculi, in his Scholis pueri
Praecipue docerentur legere Sc scribere , neglecta instruEtione in rudimentis fidei rquod Synodus reprobat; nequaquam tamen vetat , in utrisque pueros in lirui : licet posterius merito tamquam praecipuum ma-3orisque momenti priori praeserat.
VIII. Principes nostri in Edi Eto ad hane
Synodum art. I 0. iniungunt omnibus suis
ossicialibus , Magilitatibus. Sc Vasallis ,
ut in erigendis Scholis Dominicalibus assistant Episcopis, eorumve Deputatis , tum etiam in conquirendis pecuniis necessariis ad dictam erectionem , ac insuper pro annuo stipendio Magistrorum , & Magiit ra
Hle rursus non obscure innuitur, in his scholis non tantum fidei rudimenta , sed& litterarum tradenda esse per Magi liros,& Mag thras. IX. Quapropter licet praecipuo scopo harum Scholarum satisfieri videatur per Pastorum pomeridianas puerorum eatechizationes, in Parochis bene institutis fieri solitas diebus Festis, & Domini eis ; nihilominus satendum et , admodum laudabile esse, de harum Scholarum initi tuto consor- me , s pauperes etiam legere doceantur :eum indubitatum sit, quod ma qno suhsidio esse possit ipsis pauperibus piorum librorum lectio, ut ei rea Religion: s nostrae mysteria rite instruantur , dc in pietate s
X. Ut vero optatus fructus Scholarum,
seu quotidianarum, seu Dominicalium habeatur , prima cura habenda ei rea Magistros, & Magistras I a quorum pietate Ee rapacitate praecipue dependet bona iuvea- tutis institutio, & instructio. X l. In primis iubentur Magistri, &Μagistrae in sua admiisione emittere pro se Isionem fidei Catholi eae iuxta formam in Synodis expressam : idque iis in loeis, ubi ei l Schola illeus , in manibus Scholasici; alibi vero in manibus Decani Ruralis, uti statuit Philippus II. in Edicto ad Synodum Cameracensem art. q.
Id ipsum expressi Synodus P. II. Me Achii mensis tit. r. east. q. At Edictum Prin-eipum nostrorum ad sane Synodum art. I. jungit Archi-Presbytero primarium loci ossicialem Regium ; ut & hie in recepti ne Prosessionis fidei interveniens auctoritatem habere videatur . Interim in similibus locorum consuetudines praecipue attendendae sunt: quemadmodum de iuramento Edituorum Ecclesiarum , & Magistrorum mensae pauperum, monuimus supra pari. I. tit. I. XII. uantum autem ex assumptione Magistrorum dependeat , non ignorantes Patres Synodi Cameracensis anni r 3 o.
o in virtute sanctae obedientiae, & sub imis terminatione divini iudieii districte prae-- eipiunt, & inhibent omnibus, & sngu- ,, lis Praelatis, & Capitulis, ae aliis, qui , , in Dioecesi Cameraeens Magistros , &is Rectores Scholarum reeipiunt seu assu- munt, ne quemquam in Magistrum re-- cipiant, seu affumant, nisi de euius vi- , , ta , integritate , scientia , moribus , aeo conversatione , plenam habeant notitiam, is & qui perversorum dogmatum fermcnto se minime suerit conspersus . Consentiunt & reliquae Synodi praecipientes , ut non alii in Praeceptores affumantur, quam qui probatae sunt fidei, vitae, & dochrinae. Edictum Principum nostrorum ad Synodum Mechliniensem art. I. nulli concedendam lieentiam docendi iuventutem decernit, nisi de euius bona vita , religione, sumetentia, & doetrina omnimoda satisfactio habetur. XIII. Ut autem in Magistrorum admissione securius procedatur, decretum est tum Synodorum , tum Principum Edictis, ut nullus ad docendum pueros , sive in
359쪽
PARs II. fg c T. I. TIT. XI. De Seminariis Clericorum. 33i Seholss quotidianis , sive Dominicalibus , admittatur iis locis, ubi est Schialasicus , nisi praevia eius approbatione . Ita habet Edictum Camli V. datum Bruxellis dieam Aprilis anno lueso. & habetur in primo volumine Edictorum Flandriae lib. r. Rtibrica 7. Et in citato Edicto Prineipum ad Synodum Mech liniensem art. I. dicitur , nemini licitum esse Scholas tenere ad instruendum pueros, sive masculos, sive puellas, nisi praevi 1 licent Scholasti ei, si ibidem aliquis sit. Hoe Ius Seholastici, non tantum quoad Seholas ordinarias, & Paroe hiales; sed &charitatis, id est, in quibus pauperes gratis dicentur, non semel in iudieio contradictorio firmatum est, ae notanter in Par lamento Parisiensi 13. Ian. 368o. pro Scholasti eo Ambienensi contra eiusdem civitatis Parochos; uti refertur in compilatione quadam Arrestorum, cui titulus Iournal des
XIV. Ubi vero Scholasticus deest , iuxta eitatum Caroli V. Edictum , nullus ad instructionem puerorum admitti potest, nisi praevia admissione , & approbatione primarii officialis loci, Sc Parochi Eeelesiae Parochialis, infra euius fines residere intendit. Edictum vero Principum ad Synodum Mech liniensem art. I. requirit licentiam Archi-Presbyteri, seu Decani Ruralis, & primarii Oisci alis. Synodus Antuerpiensis sub Miraeo tit. say. Σ. cum praecepisset in pagis institui Scholas, subjunsit: Ludi magister eonsti- ,, tuatur a Papore, Magi IIratu, O' Prim ,, riis Parochiae Incolis qui eurabunt deis necessario stipendio ei provideri eum
is consensu Decani Ruralis, . XU. Ceterum circa ius assumendi, aut prissentandi Magistros , aut Magistras Scholarum, lex fundationis, & consuetudo Ioel plurimum attendenda sunt quemadmodum denominatione, vel electione aedituorum, & Magistrorum mensae pauperum alibi notatum est. XVI. Certum nihilominus est, Seholastieo tamquam Scholarum Magiitro gen rati curam , & super intendentiam Schol
rum civitatis , & sibi subjectarum primario incumbere. Hi ne passim Synodi praecipiunt, ut Sch lae saepe visitentur a Scholasticis Cathedra. lium . & Collegiatarum Ecclesiarum ; ita
Synodus P. II. Cameracensis tit. 2. eap. a. Synodus P. II. Mech liniensis tit. ΣΟ. ωρ. .
vult, ut Scholae Scholasticis Capitulorum ,, iubjectae, ab iisdem Scholasticis, ceterae ,, Omnes ab Archi-Presbyteris , vel aliisse ab Ordinario deputatis , singulis saltem ,, semestribus feris visitentur ,, .
bet , ut sciatur, an iuventus rite instituatur; quis si puerorum in litteraria scientia , & scriptionis peritia prosectus ἔ au Magi illi , Magistraeve instruendae, erudiendae lue iuventuti sedulo se impendant; modum convenientem , prudentiamque in regenda iuventute teneant; quos libros pueris praelegant , aut legendos tradant , aut legere permittant ; an nulli praelegantur , qui turpe, aut obscoenum quid contineant, aut bonis moribus, vel fidei Catholieae adversum ; eurentque ut libri legantur , qui pueris pietatem, & morum honestatem ia- stillent i qua de re frequentes sunt Sya
XVIII. Ulterius m Inet ei tata Synodus Antuerpiensis east. 7. Habeant autem ra- ,, tionem Lud magistri, ut tenera aetas iuis pietate, & morum modestia instituatur; is ideoque ad eatechi rationem discipulogis suos deducant , eosque ibi existentes ia,, disciplina contineant, & ipsi met praee is plores pro eaptu discipulorum suorum ,, diebus Sabbati post meridiem fidei n ,, strae rudimenta explieent . Diebus D ,, minicis , & Festis ad Missam parochi ,, lem, atque ut minimum quater in anis,, no simul ad Consessionem Satramenta-- lem deducant; ipsque Magistri hono vi- ,, tae suae exemplo discipulos ad virtutem is provocent, & ab omni tabernarum se , , quentatione , aliisque levitatibus abstio neant . Ubi autem eonsuetudo Laudeais Beatae Mariae quotidie, vel saltem Sa ,, bato decantandi a Scholaribus inter is milia est, quam primum restituatur ,, . XIX. Et quidem prima Scholailici, ali rumque Scholis superintendentium , ac vi- stantium sollieitudo , & istudium esse debet , ne tenera aetas in Seholis vel ab ipsis
Magistris, vel sociis corrumpatur ἱ sed in
360쪽
Ius Ecelesiasticum Gisessum. Baptismali innocentia , quantum fieri potest, conservetur .
Hunc quoque in finem optant Synodi nostrae, ut tam in Dominicalibus, quam, , in aliis quibuscumque Scholis masculi a ,, a viris, dc puellae a mulieribus tantum se instruantur : ubicumque tamen id obti- ,, neri non poterit, saltem locis, & in te M ilitiis masculi a puellis separentur ,,. Ita Synodus P. II. Mechliniensis tit. 2O. cast. I. Similiter Synodus Cameracensis anno l6O .rit. Σ. cap. a. ait . Easdem Scholas in is oppidis praesertim, & aliis locis celebri ribus simul non frequentent pueri , &M puellae; sed viri masculis, feminae puelis lis , quantum fieri poteii , in Istruendis M praesint Cumque Scholasti eus Ambianensis visitando Seholas deprehendisset , nonnullos Ludi magistros ad suas Scholas admittere puellas, & Ludi magiitras admittere masculos, querela delata ad Par lamentum Parisiense, deelaratum suit 3. Jan. I 677. vetitum eme viris admittere puellas, & feminis admittere masculos idque antea non semel iudicatum fuerat ; uti refertur ad
Quomodo Sponsalia contrahenda , &quod circa illa Parochorum ossietum
I. Sponsalia proprie significant Sponsalia
3. Olim Matrimonio praemitti solita ; σmerito hodie praemittuntur. 4. Sponsalia publice coram Parocho conia trahenda . 3. Potius coram Parotho Sponsa , quam
ο. Quo loco Sponsalia eontrahenda , oequaliter desponsandi debeant ess di
ealcem citati eapitis libri, eui titulus Dum
XX. Quamvis Scholarum visitatio praeeipue ruralium, & quae Capitulorum Scholasticis non subsunt, Decano Rurali in Synodis sit commendata , nequaquam Parochis earum eura adempta est quae ipsis iure quas naturali incumbit. Quin ei tata Synodus Antuerpiensis east. I. vult, ut Scholae in pagis snt in loco aliquo iuxta Templum; rationem subiiciens: Ut tam Praeceptores , quam discipuliis frequentissime a Palioribus, aliisque visiis tari, observari, & in Religionis nostraeis initiis commodius exerceri possint se. Synodus P. I. Cameracensis tit. De Se Iis eam 3. In omnibus Parochiis sint, qui ,, doceant primam iuventutem , maximeo in his, quae numerosam plebem habent: si Pastorque singulis mensibus diligenteris inquirat , quantum proficiat pueritia r,, idque maxime proviὸeat , ut a tenerisis imbuatur timore , & amore Domini, is ne eorrumpatur ulla licentia , aut d is Et rina ; quae nee Religioni , nee bonis is moribus respondeat Q.
& Matrimonio. . De Testum, Consanguineorum praeis sentia in celebratione Sponsalium requisita. 8. Qua per Parothum a desponsandis inquirenda ρ9. Formnia eontrahendorum isonsalium. io. Consuetudo contrahendi pultice coram Paracho Sponsalia non υidetur universalis. Ir. Consuetudo Me laudabilis , Gr merito
rχ. Sponsalia clandestina licet illicita, sunt
II. Sponsalia impuberum de iure valida
sunt. t . A Parochir Ne non admittenda. is. Deoonfari intra bremo tempus debent ad Matrimonium procedere ; quare'