장음표시 사용
531쪽
eatum diebus illis exercitos . xy. De vetitis mercatu , Nandinis die festo decretum S M. Cameracensis.14. Conforme Edicttim Philini II.
13. Simile Decretam Synodorum Methlianiensium , Cr Edictum Principum.16. Vetitum seudere carnes in macello, is merces in domibus privatis , etiam foribus clausis . 17. Regulamentum m stratus Aruxellem sis elua venditionem edaliorum di
18. Decretum S. Caroli diebus fesis meremitim interdicens. 19. Etiam ementer violationis festoriam eo pia es declarat ἰ minutiora tamen vendi peνmittit.
Domini eis, & Festivis, ea poti
sinum ex causa, quia hominem abitrahunt ab iis , quae diebus illis tractare di agere oportet, redduntque eum nimis implicatum, quam ut divinis pro exigentia & sanctificatione ejusmodi dierum vacare possit, notatum suit ea pite superiori. Ex ipsa igitur ratione praecepti consequens est merito per Canones iam pridem vetita esse diebus illis Deo sacris omnia ea exercitia, quae hominem rebus terrenis imis plicare , & a eultu divino nata sunt av care : inter quae eminent strepitus judiciales, qui , ut capite praecedenti notatum est, magis hominem rebus terrenis implicare solent, quam opera servilia.
observantia diei Dominici , seu Solis supe- Tiore capite relata , quis dicitur : Omnesse iudices , urbanaeque plebes , & euncta- is rum artium omela die Solis quiescant, rsat aperte strepitus iudiciales die illo debere quiescere indicat. Quinimo eidem Imperatori eonsideranti, ipsos Gentiles a suis Feriis , sive Deorum Fellis jurg a litigiorum amovisse e indi- ,, gnissimum videbatur diem Solis venera-- tione sui celebrem, altercantibus Musisse m noxiis partium contentionibus Occupa
se .ri ut loquitur in L. I. Cod. Theod. De Feriis. III. Theodosius Imperator in L. 2. Cod.
eod. ait : Ut die Dominico emanet pare,, ae manumittere liceat , reliquae causae, ,,' vel liter quiescant , . Dein paucis interpositis adjungit : Sanctum quoque diemis Paschae , & diem Natalis Domini , &is Epiphaniae , septem qui praecedunt , &o septem qui sequuntur , sine prepitu vo-
,, lumus observari . Et quod contra hoe, , factum fuerit, omnibus modis irritatur,, . IV. Verum omnibus generalior, ipsosque actus iudiciarios proprius exprimens , vi Constitutio Leonis & Anthemii in L. D. Cod. eod. Dies sestos Majestati Altissimaeo dedicatos , nullis volumus inquiunt
,, Voluptatibus occupari, nec ullis ex ictio- is num vexationibus profanari. Domini eum is itaque diem ita semper honorabilem de- ,, cernimus, & venerandum, ut a cunctis is executionibus excusetur: nulla quemquamis urgeat admonitior nulla fideiussionis fla-- gitetur exactior taceat apparitio: a duci ,, eatio delitescat. Sit ille dies a cognitio- ,, nibus alienus : praeconis horrida uox si- lescat : respirent a controverIiis litiganis tes, & habeam foederis intervallum: ad ,, sese simul veniant adversarii non timenis tes , subeat animos vicaria poenitudo: o pacta conferant , transa tiones loquan-ri tur is . U. Canones ipsam dierum festorum se ctificationem unice desiderantes, eas Imperatorum leges laudarunt, atque frequenter
Sub nomine Concilii apud Compendium in cap. I. M De Feriis , praecipitur , ut omnes dies Dominiet observentur, & iari eis mercatus minime fiat , neque placia is tam: neque aliquis ad mortem , vel adis P nam judicetur, nee Sacramenta nisi is pro pace , vel alia necessitate praelieam tur oVI. Ex his iuris textibus tino consensu tradunt Jurisconsulti , per Ferias omnem iudieiorum actum quiestere debere ; & si fieret, non valere, v. g. si sententia feratur ; etiamsi tum solum pronuntiaretur, jam ante iuridico die composta , & eoncepta ; uti post Antonium Fabrum docet Tuldenus ad Codicem titulo De Ierati
- VII. Recte quoque ibidem Tuldenus re-
532쪽
PARs II. S ge T. II. T r T. II. De GIebratione Festorum . .
prebat quorumdam opinionem arbitrantium, sare debet iis diebuς mercatus sive merea- executionem sententiae die Feriato licitam tura, seu negotiatio. I ieet enim proprie esse , eo quod in ea non versetur cause non pollit operibus servilibus annumerari. eognitio : quia ait Tuldenus Feriae mereatura, tamen ex illis et , quae homiis non magis disceptatione secura justeis, nem secularibus implicat , & a divinis. se quam vexatione damnati violantur & avoeat : unde iam pridem a Canonibus .is cnxia perscrutatione victoris apparito- uti actum iudicialem, ita & merearum die- ,, riique . Hoc enim potissimum i pectant bus Dominieis vetitum esse, ex verbis cap M leges. ,,. I. ia De Feriis vidimus. VIII. Notat quoque ibidem uxor. . non XII. Hane tamen quoad eam prohibi- recte quosdam Interpretes admittere die- tionem inter actum iudicialem & mereatumo bus festis examen testium , quamvis in communiter notant distincti em Doctores, is Profesto iuraυerint οῦ neque eorum ei ta- quod eontractus in mereatu aut nundinis,, tionem ob supra citatam legem finalem: die Dominieci telebrari , seelusa eonsuetuis nam eius Decretum utique iudietate ell, dine , simi validi; actus vero iudieiales iu-- dc executio inquietat . Sane eum validio lieet enim omnes aequaliter vete ,, eonstet, in sesto telles adigi iureiurando tur in citato eo. r. non tamen mercatullis non posse cap. r. ia De Feriir qui ta- irritatur , neque contractus, aliique actus is mea actus religionis et nescio , qu 1 mercaturam spectanteς ; sicuti irritantur ,, ratione velint eos examine diffringi potis: actus iudieiales in dicto eap. in. is eum suae potius conscientiae ad legis divi- XIII. Synodi nostrae Belgicae observati
is nae normam examinandae vacare opor- nem dierum sestorum urgentes , mercatum
is leat is . nundinasque diebus illis proscribunt, veti- IX. Et quidem usque adeo solemnibus laque deelarant; eaque ut etiam Regi 2 a Feriis, quae ob reverentiam Dei noscuntur ctoritate interdicerentur, postularum. init: tutae , a strepitu iudiciali se convenit Synodus P. II. Cameracensis tit. 4. ea 2. abstinere ait Ponti sex in cap. βη. ia De ait i Similiter eidem Regiae Maiestatio Feriis ut eo entientibus etiam partibus, o supplicetur pro Edicto contra aurigas , is nec processus habitus teneat , nee len- nautas, Oc similes, ne Dominicis, & aliis is tentia , quam contingit diebus hujusm, is sellis diebus merces vehere possint ; utis di promulgari se . is que etiam subhastationes , quas vulgo
Ratio decisionis est, quia, ut recte mo- is res tira, aut passemens appellan P, &mul net Tuldenus num. q. Feriae religiosae non is to magis mercatus, aut ves pubi ea tem-
ad litigatorum favorem , sed ad honorem is pore Missis, & Vesperarum sub gravi
Dei pertinent. Unde ibidem labi ieit Pon- is poena prohibeantur : nundina etiam an tifex : Licet diebus feriatis, qui gratia se nu e , Se forum rerum venalιum hebdo is vindemiarum, vel mei sum ob necestitates se madari uin, eum in diem sestum incidunt. M hominum indulgentur , procedi valeat , is in alium transferantur ab Episcopis cum is si de partium processerit voluntate ,, . is consilio Magili ratuum se .X. Addit nihilominus Ponti sex hane pa- XIV. Synodi postulationi annuens Phi-renthesim, nisi nec suas urgear, vel pietas Iippus II: Edictovad hane Synodum man
suadeat . Hine uno consensu eone ludunt davit art. 8. ut dictae subhastationes, & -- Canon illae , communi praxi comprobante , ctiones publieae in alium diem non festum urgente necestitate , vel pietate suadente , differantur, ira tamen ut denuntiationes, &posse subinde actus iudiciales diebuq festis proclamationes iis diebus , ob concursum exerceri. Casus plures pallim reserunt In. populi, fieri pollini extra Εeelesiam, fini-terpretes, & Doctores ad titulum Codi eis, ta Missa, aut Vesperis absilutis. Nundi- dc Digestorum De Feriis, qui, casu oecur- nae annuae , & serum publicum hebdomarente, facile consuli poterunt. darium, si in diem festum incidant vult XI. Sicuti ob nimiam a rebus divinis ad diem non sestum anticipari , vel disser- dii inactionem diebus festis debet quiescere ri per Magistratum cum communicatione strepitus Iudicialis; ita eadem ratione ces- di consilio Epis porum.
533쪽
31 6 Ius Melisiasteum inhersum.. XV. Huie eonsonat quo3 iam ante statuerat Synodus P. I. Meehliniensis titulo De Feliis, east. 3. Si forum aut nundiis nae incidant in aliquod ex eelebrioribus is seit is, serventur illae, vel ante, vel postis sessum, prout Magistratus euiusque loei , iudicaverint expedire se . Et in Synodo
tum, & Edicto Principum ara. 9. robora. tum fuit.. XVI. Synodus Bustodueensis sub Masio
fit. I Z. cap. 2. ait: Merces etiam suasse distis festis ante fines, vel in fenestris 4
,, morum , vel alibi venales non exponant, . Rursus Synodus Tormeensis an. 643.
th. I. cap. 7. ait: Promotor districte in is vigilet contra eos , qui diebus seliis &,, Dominicis, etiam iori bus clausis mereesis emere vel vendere pratum unt in ei vita- tibus A. Et ejusdem Dioecesis Synodus anno I 89. tit. q. cap. a. prohibuit , ne se die Domin leo aut festo vendantur carnesis in macello, vel etiam in domibus privari iis, nisi superveniente necellitate, . Inter excessus eommitti solitos diebus sessis, & in quos Magii iratus ceterosque OLficiarios invigilare hortatur Synodus i prensis
anno I 6o9. tit. 6. eap. I. recensentur venditiones earnium in macellis.
. Similia in omnibus pallim Synodis decernuntur , mandaturque Palloribus. Archipresbyteris, & Osticiari is, ut sedulo in
XVII. Circa venditionem eduliorum , quaeque ad victum quotidianum pene necessaria fiant , nee diu eo serva ei possunt ;solentque hodie in omnibus passim civitatibus publice exponi, extat longum ac moderatum regulamentum M 3gii iratus BruxellanIis . eonsectum de eonsensu & eum interventione Iaeobi Boonen Archiepiseopi Mech liniensis lib. i. Eὰictorum Brabantiae, pag. I 8. quod licet in multis ob eonsuetudinem inolitam eondestendat , ae nonnulla permittat, quae melioribus temporibus permissa non tuissent : optandum nihilominus esset, ut quae ibidem decernuntur, ubique exacte hodie observarentur, atque ad eius nocinam dies selli colerentur . Hoe inter alia praecipue prae oeulis habuisse videntur huius Regulamenti austores , ne per huiusmodi mercὰtus, publica & Parochisia ODficia impedirentur; &eonsequenter nee ipsi
Uendentes , aut ementes a frequentatione illorum Ostieiorum retraherentur; ita enim pleraque ordinantur , ut vel ante tempus
inchoandi divini ostieii debeant sistere , vel nonnisi post absolutum divinum officium
inchoare queant. XVIII. Decreto hule Magistratus Bruxeliniensis in multis consonat monitum S. Caroli anno I 38 s. ad Parochos milium, euius inscriptio est: Ne quidpiam ematur, mutaturis diebus foliis; extatque in Acti x EGelesiae Mediolanensis pag. 33r. Hic in primis memorat, iam pridem specialibus a se editis. decretis super observatione Feitorum,
prohibitas esse emptiones , ae venditiones quarumcumque rerum , iis duntaxat exceptis, que ad humanum illitis tantum diei victum neeeffariae sunt, quae tamen Dilice non exponerentur, & non nisi determinatis horis venundari possent, elausis omnino officinis, ostiolo solum patente.
XIX. Post haee deplorat, haee tamenis admodum negligi, plurimis apertas exhi- is tantibus officinas , aliis etiam pullos , is fructus, aliave id genus vendentibus peris vi eos & plateas sicut ceteris diebus ciis tra discrimen , publico scandalo pravo.
que exemplo .... Monere Uero , nonis vendentes modo , verum etiam ementes,, censeri sellorum violatores , quippe quiis peccato cooperantur , atque adeo partiis cipes eius fiunt: quare quisquis ea, quar, , sunt usui suo Meessaria pridie festi sibi
is comparet, exceptis quibusdam miutiliori- ,, bux rebus , quarum venditionem certis
is locis primo mane permittimus Edictois nostro, , .
Citatum quoque Regulamentum Magiis stratus Bruxellensis, permittit diebus sellivis vendi minutiores aliquos fructus facile corruptiles , idque poli absolutam Missam solemnem in Parochia usque ad horam primam pomeridianam ; item omnis generis acetarii poli completorium. XX. Quantus eirca publieas mercium venditiones in multis et Uitatibus hodie sit excessus , nemini incolarum ignotum esse poteli; ipsorum Archipresbyterorum , ODficialium, Promotorum, Sc etiam ei vilium Magiitratuum osticio incumbit illis excessubus invigilare . atque delinquentes iuxta
534쪽
coercere, & punire; ne alias fellorum ρο sanationis ipsi parti ei pes eisciantur.
CAPUT V. De Spectaculis, Choreis, & popinarum
Frequentatione vetitis. r. Ab operibus illisitis . aut ad illicita trahentibus diebus fesis maxime ab
a. Disinctio inter obferiationem Sabbati Iudaicam, Christianam. 3. Verita a Theodosio spectacula die Domi
. me Constitatio extensa ad omnes dies festivos. 3. Etiam Iudaeis , o Gentilibus exhil tis Dectacularum vetita diebus sin .s . 6. Nequa ob Natalem Imperatoris in diem festim incidentem exhibitio Leita. 7. Merito Dectacula initia fuisse Uendiatur ex Tertulliano.
8. Spectaculorum Iaditarem desinera C
xa. Belgica nequaquam ab his plana dissι-- milia.
ig. Chorea oe tripudia inter personas uir usque sexus antiquis spectaculiis iam d-m smilia . II. His merito applicantur, qua de choreis fui temporis diait Chrysossomus.16. Iudicitim Cardinalis Bella ini de eh reis nHiralibust. 17. Curea cum sanctificatione festorum nti
I 8. Abominanda clarea, qai in popinis inter utriusque sexus personas hodia
frequeutantur. I9. Decretum isnodi rirnacensu contra hie menticula.
II. De Celebratione Fesorum. 52 Q. Simile meretum Spiscopi Gand nsis.
Ir. Frequentantes huiusmodi conventieti . Pastores matrimonio fungere Non
22. Quam abominauda in his conventiculis e mmittaniar 'χῖ. Parochi contra hos abusus agere debent. ta . Potestatum se Irrium es contra eosdem iabinus Mere. 23. Edicta Resia contra hae conisut erila. 26. Frequentantes haec cor en rcula tamquam peccatores publici a Sacramenιis amaeendi .a . Qui potismum impedire tenentuν se
quentationem horum conventiculorum.
28. Multiplex fessorum 'ofanatio per si
29. Decialiter vetita popinarum frequent iis diebus fessis per isnodorum, σPrincipum Detreta . 3o. Dnodi procedi volunt judicialitra contra frequentantes postmes. 3I. Exercitia etiam alias non illisita diebus
festis , Ditem tempore diuini inelivetita, o quare ρ3et. Profanatio fesorum praeipue mputanda
neglecta executioni Decretorrem Sym .dalitim, O' Edictorum PrincipMm. I. I diebuς Domini eis sestisque ab ope L I ribus servilibus, aliisque haud alias de se illicitig abstinendum sit , ut facilius liberi disque dies illos Deo pietatisque Ο -ribus eonsecrare possimus ; quanto magis igitur abstinendum ab operibus malis, aut ad malum de se incitantibus , ipsumque animum suo quasi pondere ad peccata deinprimentibus. II. Augustinus hane inter Iudai eam &Christianam Sabbati observantiam assignat distinEtionem , quod vacatio Chrisiana a malis operibus sit, vaeatio Iudaica a bonis operibus. Eeee & hodiernus dies Sabba ,, ti est ait hune in praesenti temporeis otio quodam corporaliter languido Mis fluxo, & luxurioso eelebrant I udaei; v ,, cant enim ad nugas, & eum Deus pret se eeperit Sabbatum, illi in his, quae Deus prohibet, exercent Sabbatum . Uacatio is nostra a malis operibus, vaeatio illorum is a bonis operibus est . Melius enim estis orare quam saltare. Illi ab opere bono
535쪽
se vaeant: ab opere nugatorio non vacant,, . versos dies Festivos extenὀit, diemst GDo. In N. 9 I. . . , is minica, qui septimanae totius primu est Et rursus Enarratione in PDλ.32. num. 6. is dies, &. Natale, atque Epiphaniorum Chri-- observa diem Sabbati , non carnaliter , is sti, Paschae etiam . & quinquagesimae die- ,, non Iudaicis deliciis, qui otio abutun- is bus, quamdiu coeteilis lumen lavacri, imi se tur ad nequitiam. Melius enim tota die is tantia novam sancti Baptismatis lucem ue-- foderent , quam tota die saliarent. Sed is stimenta teliantur, quo tempore & eom- ,, tu cogitans requiem in Deo tuo . & is memoratio Apostolicae passionis totius is propter ipsam requiem omnia iaciens , is Chri istianitatis Magi lirae a cunctis iure M absime ab opere servili ,,. celebratur, omni Theatrorum atque CimSimilia hibet libro De decem chordis se censium voluptate per universas urbes cap. 3. asseritque de Iudaeorum seminis , is earumdem populis denegat , totae Chri- ,, quod melius die Sabbati lanam facerent, is stianorum ae fidelium mentes Dei culti- is quam tota die in Neomeniis su .s imp - bus Occupentur , .
se dice saltarent, . V. Poli haec dubium secundum resoluit, III. Ne ergo Christiani vaeando ab ope- subiiciens : Si qui . etiam nune vel Judaeixe seruili, aliisque iunctionibus civilibus , is impietatis amentia , vel stolidae pagani-
otio Iudaico de querent; deliciisque sensua- talis errore, atque insania detinentur , libus, N. operibus malis diem sellum insu- is aliud essit suptlicationum noverint tem- merent, admodum iam pridem sollicite ea u- is pus, aliud voluptatum ,, . tum, ut ea omnia diebus Dominicis sest: s- VI. Expendebit nimirum ipse religiosi Gque vetarentur, quae populum sensuali ali- smus Imp rator diebus illis spectaculorum qu 1 voluptate aut euriositate allicere , & voluptates haud convenire, nec minus pe- ad uitia quodammodo impellere solent. riculi imminere Christi fidei: bus a specta- Sie legi mos a Theodosio anno 386. eon- culis per Judaeos, & Gentiles , quam perstitutum Nullus Solis id est Dominia Christianos exhibitis., eo die populo spectacula praebeat , nec Denique tertium scrupulum eximens , '' ivinam ὐenerationem consecta solemni- sententii Christiano Principe dign1 , suam
'' tata erinfundat A. L. a. Cod. Theod. De legem concludit : Ae ne quis existimet Spectaculis. M in honorem Numinis nostri veluti ma-Idipsum in occidente , nominatim in se jore quidam Imperialis ossicii neeessitate Astiea ab Honorio Imperatore sanciri an- se compelli , & nisi divina religione e no or. petiisse Patres Africanos docet Ca- se tempta spemculis operam pratilin, fu, non ri . . in Codice Africano a . se eundam forsitan sibi nostrae serenitatis IV. Cumque in citata Theodosii lege se offensam , s minus circa nos devotionis diei Solis sive Dominicae duntaxat mentio is o fenderit , quam solebat , nemo ambi- fieret, adeoque spectaculorum exhibitio die- is gat , qu id tunc maxime mansuetudini huet selli vis permissa videretur; ac dein du- is nostrie ab humana genere desertur, cumbitaretur, an &Judaeis Gentilibusque exhi- is virtutibuS Dei omnipotentis ae meritis bitio haee vetita esset ; aut saltem si dies is universis obsequium orbis impenditur ,,. Notatis Imperatoris in diem Dominicum VI l. Quam merito scenica haee specta- aut Festi. um incideret, in honorem saltem cula, ludosque theatrales diebus sessis pro-Im eratoris eo die spemcula exhiberi pos scripserint imperatores, pateb:t, s adde sent hisee deeidendis alteram eamque ge- tatur, quid de his spemculis ludisque iam neraliorem edidit Constitutionem tanto Prin- pridem dixerint Patres ,& quomodo illaei pe dienam quae resertur in L. uis. Cocl. ut irritamenta vitiorum , & ad eorrum- Theod De Speeiaculis. pendos animos potentissime valentia, caute
Primo ergo hane prohibitionem ad uni- ac studiose a Fidelibus fugienda monuerint;
vide Seliolion in buae Canonem Tom. VI. Operum D. van-Espen , huius editionis.
536쪽
quamque ea veri Christiani exhorruerint . Tertullianus in libro Apologetico eap. 33. nomine Chri itianorum loquens , ait:
Eque spectaculis vestris in tantum re- ,, nuntiamus , in quantum originibus eois rum , quas scimus de superilitione eon
,, ceptas . Quin & ipsis rebus, de quibus is transguntur, praetersumus. Nihil e in ,, bis cum infamni ciret, eum impudicitia
is theatri, cum atrocitate arenae, eum xylii
Notat hie Rigaltius ad verbum Praetem fumus d Praeteresse dicit , ut superesse . ,, fratresumtis igitur iis rebus, quas prae- ., terimus ae praetermittimus, & a quibus is valde alieni sumus, videlicet ab infamia ,, circi, impudicitia theatri, &c. VIII. Spectacularum fictitatem, ac spu citiam , nec non nocendi & animos com rumpendi effieaciam graphice describit S.Cyanus, seu alius auctor tractatus De Spectaeulis inter opera Cypriani, atque inter alia scribit: Et eum nulli hominum autis generi, aut professioni ab improbis illo is sermone parcatur; ab omnibus tamen ad , , speetaculum convenitur : commune dedecusis delectat, videlicet, vel recognoscere otia is vel discere e concurritur ad illud pudo- ,, ris publici lupanarium , ad obscoenitatisse magiiserium, ne quid secreto minus aga-
,, tur, quam quod in publico discitur, Sc,, inter ipsas leges docetur quidquid legi- bus interdicetur. Quod inter haee Chri- ,, stianus fidelis facit eui vitia non licet, , nec recogitare , quid oblectatur simula-
is eris libidinis, & in ipsis, deposita vere,, cundia, audacior fiat ad crimina Discitis facere, dum consuevit videre,, .
IX. Lactantius lib. 6. Diviv. Insit. υρ.eto. solita su1 eloquentia theatralia haec spectacula insectatur, eorumque abominandam, di perniciosam foeditatem vivae iis me proponit: In scenis ait) quoque nescio,, kn sit corruptela vitiosior. Nam & C se m cae fabulae de stupris virginum loquun- tur , dc amoribus meretri eum , de quo is magis sunt eloquentes , qui flagitia illais finxerunt , magis sententiarum elestantiari perluadent, Sc sacilius inhaerent audie
M tium memoriae versus numerosi , Sc o
M ndii. . . . Hill rionum quoque impudicissi-
mi motus , quid aliud nisi libidines donN-Eoen Tom. II. II. De Celebratione Festorum. astis cent, & instigant .... quid iuvenes, aut ,, virgines iacient , eum dc fieri sine Mais dote , & spectari libenter ab omni α,, cernunt Admonentur utique quid fa- is cere possint , & inflammantur libidine , is quae aspestu maxime concitatur , ae sese quisque pro sexu in illis imagnibus praeis figurat: probratque illa dum rident, Sese adhaerentibus vitiis, corruptiores ad eu-- bieula revertuntur is .
Post haee concludit: Uitanda ergo spe- ,, ctacula omnia , non solum ne quid viais tiorum pectoribus insideat , quae sed ita se & pacifica esse debent, sed ne euius nox se voluptatis consuetudo deliniat ; & a Deo.
se atque a bonis operibus avertat ,, .X. Et S. Augu tinus lib. I. De consensis
dinum , σ publicas professiones flagitiorum.
Unde vitae suae iuvenilis errata deseribens, ait: Rapiebant me spectacula theatrica , is plena miseriarum mearum . & fomitibus is ignis mei se . Lib. 7. Confess. ωρ. a. Sed non est quisquam, qui acrius aeri abiusque theatra iniectatus sit , dc fideles ab iis avertere studuerit, quam S. Chrys stomus,cuius vix ulla Homilia spectae lorum reprehensione vacat immitia 2'. iaeap. 6. Matthaei , stenteoe ludos ei uitatis pejlem vocat; Immitia 69. in cap. 2. Matinthaei: Theatralem chorum malorum omnium
fontem, scaturis; nem, ac fomitem. XI. Si hodiernae mmcediae , dc theatra les ludi , uti communiter publice exhibenis tur, propius attendantur, facile apparebit, rationes, ob quas Christianis, Sc praecipue diebus fellis.haud eonvenire olim Patres judicarint, etiam in hodiernis m litare. Hine S. Carolus inter publicorum ρο ,, catorum illecebras, quas homines depra- , , vatae consuetudinis errore decepti pro nitari hilo putant , ponit sui temporis specta se eula, ludos, ludicrasque res id generis, is quae ait ab ethnicorum moribus ori- pinem ducunt, disciplinaeque Christianae
A adversantur. Haec Concinnator reprehenis det .... perpetuo deteliabitur, execrabi-
,, tur, demonii rabit incommoda, publica is que aerumnas inde in Chri ilianum p se pulum dimanare, .
Utque ostendat quam haec eum pristinis spectaculis , in quae Patres calamum strin-X x x xere,
537쪽
116 Ius Ecclesiasticum versum . . - ere, eonveniant , addit : In quam sen- is sed ipsa Christi Iesu membra immanioriti tentiam valde populum confirmabit ar- is quodam modo , saevitiaque iugulantur. is gumentis , quae gravissimi viri , Tertul- is Non asportatur in disto eaput in sali is limus, Cyprianus Martyr, Salvianus, & tionis pretium , sed adstantium plerique ,, Chrysoilomus asserunt se . In Actis Ec- is omnes foedis bellu inisque voluptatibus cies ae Mediolanensis pag. o. is turpissime mancipantur: dum scilicet ir-XII. Si spectaeula , quae comoediae , vel is retiuntur eriminosis cupiditatibus , non etiam opera diei solent, expendantur, quae se abscisso cervicibus capite, sed anima ahodie in ei vitatibus Belgicis exhiberi so- is Christo Domino revulsa crudelius ene-lent, apparebit sane, quod non parum iam is eatur descriptis spectaculis sint eonformia ; jan- XVI. De nostratibus audi Cardinalemctificationi dierum Festorum minime con- Bellarminum in Coneione I9. Domiuisa veniant, & nata sint populum facile a di- Quadram De choreis tantum dieam unum vinis cmens abstrahere ; imo vix contin- is verbum , atque ideo potissmum , quod sat, ut non tantum ad vanitatem, & cu- intelligam nonnullis non videri hoe ve-xiositatem, sed & ad libidinem provocent. se rum malum , & sciam Lovanti esse pri- Persecta enim vix creduntur, nis obscoena se blicas scholas, ubi docetur ars tripu/io- aliqua, ut minus saltem recte ,' & sub ter- , , rum. Sed ego prosecto : si adulterium . minis quibusdam aequivocis, quae frequenter is & fornicatio est malum, videre non mia magis inhaerent auditoribus, admisceantur. is sum, quomodo viros eum seminis tripu-XIII. Quapropter synodus P. II. Ca- is diare non sit malum, eum ad hoc illulmeracensis inter abusus, quibus per Syn is maxime pro ere Tu ad ea lorem dorum decreta hactenus mederi non po- is adolescentiae addes ea lorem potationis,
tuit , numerat spectacula tutica ; eaque is deinde ibis, & rideb s, eantabis , salta-
diebus Domini eis , & aliis Festis diebus se big eum puellis , & ego nihil mali su-
tempore divini offieii , maxime Vespera- is spicabor , . rum, & Coneionis, praecepit non haberi; XVU. Haee si rite expendantur, satea- desideratque idipsum Regio Ed: Eho eonfir- dum erit iure merito dixisse S. Carolum mari. Ioeo supra ei tato, postquam de choreis lo-XIV. Si eboreas, saltationes, Κ tripu- eutus suit: His tot offensionum, & pe dia, quae hodie , praecipue ruri inter per- is eatorum seminariis locum dari, iis prae- sonas utriusque sexus instituuntur, conside- is sertim diebus , qui dies propitiatronis Temus , apparebit his apprime quadrare, si sunt, & iis ipsis diebus fideles plerosque ruae in spectacula, choreasque suo tempore is nesari ix istis Satanae blanditiis illectos , ixere Patres; atque ad ea numquam se- is a divinis officiis , religiosis supplieatio- re conveniri sine multis , & iis quidem si nibus, lectionibus saeris abduci , avertim gravissimis Dei offensionibus uerba sunt is que rudes a percipiendis fidei rudimen- ,, S. Caroli in Synodo Mediolanens III. ,, tis; aliosque ab aliis Christianae pietatis D tit. I. idque ob turpes cogitationes, is officiis, in quae eo tempore religiose in- M obscoene dicta, inhonestas actiones, m eumbendum est, abstrahi & moveri; hocis rum corruptelas, &perniciosas ad omnia se eerte gravissimum est in conspectu Dei, ,, opera carnis illecebras illis perpetuo con- - & Ecclesiae Q. m iunctas, tum propter eaedes, rixas, di L XVIII. Saltationes, &eboreae hodiernaeis sidia, stupra , adulteria, aliaque mala plu- nulli bi turpius, majorique eum periculo,
rima inde consequentia quam saepissime A. & scandalo aguntur, quam in conventicu
poterit , quod de iis olim pronuntiavit mini eis, & Fessis in popinis, praesertim in Chrysostomus Homil. 48. in Matth Mul- pagis haberi solunt; quod Synodus Tornari ta ait o nostra hac aetate celebrantur censis I 389. t t. q. cap. rr. describit , diri convivia , multae chorea , & fallatiιnes cens Et cum intelligamus in quibusdam is homicidae peraguntur ; in quibus non is Parochiis praesertim diebus Dominicis,
is jam sanctissimus praecursor laterficitur, is de Fellis puellas , & viduas ν vel etiam
538쪽
P A Rs II. S EO T. II. TITis eoniugatas sine suis maritis deduci ad D tabernas , vel popinas . vel publiea diis versoria, & illic eum juvenibus aut viri tis potitare magno eum pudicitiae suae is periculo ; praecipimus Pastoribus , &,, Concionatoribus illorum locorum , ut is acriter hortentur Parochianos suos, &is Parochianas, ne deinceps tale quid sa- ,, eiant, aut fieri permittant , ollendentes is quam hoc sit turpe, & periculosum puri dicitiae puellarum, & mulierum, & triis stissimos eventus inde provenire, adhor- , , tantes omnes, & singulos, ne tale quid ,, fiat . Itemque ne tabernarii vel caupo-
is nes illud domi suae fieri patiantur ,, . XIX. Cum vero hoc malum hoc nostro seculo non imminutum, sed potius auctum videretur ; ipsosque dies Dominicos, & Festos turpissime per haec abominanda conventicula profanari viderent Episcopi , omnibus modis, etiam invocato brachio seculari exterminandum censuerunt.
Synodua Tornacensis anno 167 . habita art. 6. statuit : Pluribus conquerentibus,, de puellarum, & adolescentum virorum is protervia , qui simul popinas adeunt. . . ,, tum etiam de publicis choreis, tripudiis,
is aliisque ejusmodi , quibus cum magno , , Ecclesiae ludibrio, & pietatis detrimen- to operam dant populi diebus Dominiis eis, & Festivis , & maxime diebus d
is dicationis, & Patronorum . . . . adeanturis seculares etiam Magistratus, ipsaque su-
,, premi huius civitatis Consilii Curia .... ut
,, tantum scandalum tandem compescatur,,.
XX. Nominatissimus Gandensum Antistes Antonius Tri est execrabiles has ch
reas execratus Decretum edidit sub annum
i6r'. in haec verba: Abusus, qui comis mittitur, praesertim ruri a filiabus, quae ,, immemores pudicitiae ipsis propriae , &,, in primis necessariae, eo audaciae veniunt, ,, ut invitatae a iuvenibus tabernas frequenis tent Dominicis praesertim, & Fesiis die- ,, bus, praebet, & in dies magis praebebit ,, occasionem plurimis di solutionibuς , &- flagitiis: ea propter Palloribus injungi - ,, mus, ut in sermonibus suis ea, qua po-o terunt diligentia, in abusum illum inve- is hantur, & parentes sedulo corripiant deis abominabili sua incuria, & indulgentia, is quod filias suas tanto cum periculo p. . II. De Celebratione Fesorum. is dieitiae, & famae suae eiusmodi eonsor-- tiis sinant interesse ,, .
XXI. Episcopi Antuerpienses eumdem abusum in sua Diceteli invalui de intelli gentes, plura adversus illum edidere severissima decreta : quibus non obstantibus intelligens Antilles Joannes Perdinandus his malum, ubi radice; egit, in dies grassari de diffundi , Praedecessorum suorum Deereta die et . Feb. 1683. edita Constitutione renovavit ; iniungens Archipresbyteris , &Pastoribus cum Uicaniis suis, ut huiusmodi conventus ab impari sexu agitari solitos pro virili sua extirpare studeant: Si vero, , accideret ait) ut quipiam a Pastore eo se repti non respiscerent, Pastor nobis deis seret, ut si Matrimonio postmodum iuvisis si vellent, despiciamus, num satius nonis fuerit eos a Matrimonio, vel sponsalibus,, contrahendis arcere, neque adducere nocis poterunt, ut consenium praebeamus , d is nec respuerint, & datum scandalum re is paraverint ,, &c.
Deplorat autem hic Antistes pronnationem dierum festorum , quam hi eonventus per ebrietates , periuria, impudicitias, Mintolerabiles abusus in hisce committi solita, inducunt.
XXII. Alphon sus De Berghes Archiepiscopus Mechliniensis edit 1 de hoc abusia Epistola Pastorali anno i 673. fgmficat . se quod maxima & deflenda pernicies irre se pserit iuvenes inter & puellas , quiis Dominicis, Festivis, aliisque quos v is eant Vrosii e A vdeu tempore etiam , divini officii ad tabernas identidem conis veniunt; ubi potitant , & tripudia agiis tant in multam noctem , & interea ejus- is modi miscentur colloquia, tam obscoenaeis canuntur cantilenae , & ab ipsis quidem is coniugatis, qui dictis iuniorum eonventi-- bus intersunt , tam impudici attactois tentantur , &'exercentur ; tamque fre- is quentes scurrilitates, & sordes cum maia se gno animarum interitu contingunt , veis vel ex auditu eorumdem horreant pii , si & timorati obitu pescant XXIII. Mandat dein Palloribus, ut pro virili in eumbant, & adlaborent, quo int Ierabile hoe malum , & ah minandum abuissum, maximaque flagitia impediant : ut e
suggestu, & consessionali, & qu vis serenis
539쪽
te oceasione ob oeulos sicaciter proponant Pericula , & in mera mala, quae praefatos Conventus comitari solent.
XXIV. Post haee dicit , quod eum id
muneris quoque sit Potestatum secularium, ut eum Palloribus invigilare , & ejusmodi mala, ubi grassantur , a iuventute arcere obli ringantur , Pastoribus incumbat , illas accedere , ut pro ossicio adlaborent , ad
tantum malum extirpandum, brachium Gut vocant, feculare , ubi opus , non dene-sent: quo fiat, ut strenue ad executionem
deducantur Edicta, quae a Maiestate Regia pro sanctificatione Dominicorum Fellorumque dierum non semel emEnarunt.
M xvi t. seculo edita pro observatione dierum fissorum : quae si iuxta mentem Regis ab Umetariis, & M.gistratibus civilibus executioni'mandarentur , indubie magna ex parte abusus, qui diebus illis committi s lent , impedirentur ; eaque omnia rursus
innovata sunt per decretum Regium 2 I.
Nartii r 632. quod ad initantiam Archiepiscopi Methliniensis emanavit, specialiterque iniungitur officiariis Regiis sub Dic ces Mech liniensi, ut operam suam conte rant pro impediendis insolentiis ex prellisini hac Epistola Pallorali ; utque illa secundum suum tenorem executioni mandetur & observetur.
XXVI. Cum autem dictus Archiepiscopus adverteret, quod nee Epitiola Pastoralis, nee Edictum Regium ad extirpandum hune abusum sufficerent , sortiora remedia adhibenda iudicavit. Hunc in finem per litteras circulares significare iussit Arelli presbyteris , quod cum
intellexerit , multos adolescentes, ali Olque ad tabernas ire contra suum decretum de anno 1673. etsi eidem accesserit Regium
Edictum; ideirco mandet omnibus, & singulis Dominis Pastoribus , ut se dictos pu- se blieos inobedientes habeant tamquam pe is eatores publicos, de quibus in Pastorali,
,, & ad Sacramenta non admittant, assiis stentiamque suam iis denegent tum m a) Epistola. & littera eireulares Archiepiseopi lMechlinteata fimul cum gemino EMG u. Hispo lis sponsalibus, tum in Matrimoniis, donee
is publicum scandalum repararim a o. Tandem Epistola concluditur his verbis e,, qua in re illustrissimus Dominus cupit, is ut R. U. Archipresbyterum alloquitur is in suis visitationibus ei rea excessiis iliosis & Vesperarum , ae Catechismi omissi , , nes diligenter inquirat , Sane si sincere, & acturate expendantur nefanda , quae in his adolescentum , & puellarum conventibuς , & choreis perpetrari consueverunt, apparebit , iure meritiis mohodiernis illis choreis & conventibus applicari , quae de sui temporis choreis Patres dixere; imo hisee choreis aptissime convenire definitionem S. Carolo aliquando probatam : Gi circulus, chius centrum es di bolus, cuius circtimserenitae funt Angeli
XXVII. Pluta de his conventiculis, nec non choreis, & tripudiis, eorumque pellimis effectibus videri poterunt in quodam tradiatu De Choreis G tripudiis, prouν agitari passim solem , praesertim diebus Domianicis Fesis , quem sub titulo Thesium
evulgavit Bartholomaeus Pasmans in hac Acad.mia Dc tor Theologus; ubi una ostendit, quam areta gravisque si Episcoporum,
Pallorum, necnon Mag stratuum obligatio indesnenter omnibus mediis ad laborandi, ut hoc malum extirpetur quomodo item sub gravi peccato constringantur parentes proles suas , & Patres familias suos.d mesticos ab huiusmodi conventiculis retra
XXVIII. Multiplieiter per frequentationem popinarum , & tabernarum dies Dominicos , Ac festivos violari , ob murutiplicia peccata, quae in illis committi solent, iam pridem notatum suit; atque ob
hane popinarum frequentationem potissimum ver ficari illud S. Antonini star. a. tit. 9.
v. 7. g. I. omnium Iaerymis deflenia , , eli Chrillianorum caecitas, quod Sravius is Deum offendant diebus festis eiusdem is divino cultui dedicatis , quam tota heis Momὰda ad vitam parandam instituta, , .
niarum Regis Mereto eollocatae sunt is fine huius voluminis iubilittera M
540쪽
PAas II. s sex. II. TIT. II. De citi attona risorum. 3ΟXXIX. Praeter Principum Edicta, quae
generaliter usum tabernarum , ob multiplices exeessus , qui in iis committuntur,
moderantur , relata para. I. rit. 2. cap. 4.
sunt insuper plura Prinei pum Edicta, quibus cavetur , ut nullus Incolarum ad tabernas recipiatur nee taberna ulli ineolae
pateat diebus Dominicis, aut sellis tempo-rae , Sacri, de Vesperarum. Ita Edictum Philippi II. ad Synodum P. II. Camera censem art. 3. Item Edictum Alberti& Isabellae anno 36o7. , quod habeturpari. I. Edictorum Flandriae pag. XXX. Quae & synodalibus Decretis ει pius injuntia fuerunt. Et quidem' Synodus
Antuerpientis sub Mirim anno iolo. tit. II. cap. a. advertens non omnes ad sanctifkationem Festorum monitionibus flecti: Vo-- lumus ait ) contra illos transgretaresse sine distimulatione procedi juxta Eecle - sae prireepta, Serenissimorum Principumis noli rorum Edicta , Pr deeessorumque is nostrorum Ordinationes Potis limum is diligenter observetur , ne Domini eis &,, Festis diebus, eo tempore, quo divinumis Oilicium iit , aut verbum Dei praedica- is tur, tabernae, vel hospitia ulla aliis quamis viatoribus pateant . Si vero ips Umis clarii eaupones sint, & hae oceatione luis eri cupiditate hane justissimam legem ipsi
,, violent , aut alias fuerint negligentes, o mandamus Pastoribus, & aliis in Parmis chia Sacerdotibus, nec non de Custodiis bus , ut tales ad officialem nostrum de- ,, serant i eidem Oiliciali nihil minus inis iungentes , ut in tales inquirat etiam
Similiter Synodus Mech liniensis anno
M nicis , aut Festivis tempore concionis , se summi Sacri, vel Vesperarum in taberia ,, nis potitantes, Aut publicis lusibus, vel ,, tripudiis vacantes , denuntientur , pro is quai tate personarum, & modo scandaliis puniendi is . In maigine indicatur Edictum Principum pro observantia Fellorum. Eadem pallim in omnibus Synodis Belgicis inculcantur , & sub gravibus etiam poenis in junguntur ; nominatimque in ultima Synodo Namurcensi an. I 639. iisdem verbis adoptatur relatum Decretum Synodi
Mechliniensis ; additurque: In quo casu ,, & omnibus aliis seruabitur Eὀictum Ri- ,, berti dc I labellat de anno i 7. publi-
eet ex se non sint illieita, dc eam malorum de insolentiarum non solent habere sequelam , quam secum quasi infallibiliter tr
hunt choreae, iuvenum puellarumque conventicula, ac tabernarum frequentatio, tamen nata sunt avertere a divinis essetis,& debitum Festorum dierum cultum impedire , quales sunt pleri que lusus publici a
corporum agitatione & industria dependem res ἔ qui licet eum moderatione ad aliquam corporis exercitationem etiam diebus D
minicis , 3c Felli vis tolerari possint , tamen Zc synodalibus decretis , & Princi, pum Edictis vetitum est, publica haee exe citia facere tempore divini officii: ita S nodus P. II. Cameracensis , de Edictum Philippi II. eiusdem confirmatorium art. 3.3c eitatum Ed:ctum Alberti, & Ilabellae. XXXII. Ex omnibus hactenus: relatis tum Synodorum, & Episeoporum, tum Pri et pum decretis, & Edictis videre est , sat multa esse provide statuta. pro Festorum
debito cultu ; eorumque neglectam exec tionem esse causam illius dierum Festorum protinationis , quae multis in locis tam horrenda est, ut timendum si a minis, quas olim Deus per Prophetam Malachiam cap. 2. vers. 3. populo Iudaica denuntiavit in veris bis: Ecce em proseiciem vobis brachiam ,
dispergam Iuper vultum vestrum' serens s
Iemnitatum instrarum. Et illud Isaiae ev. l.
veg I3. Neomeniam , m Sabbatam , solemnitates alias non feram , iniqui fumextus vestri ; Catendas isseras, o solemnitates se iras Givit anima mea : facita fana
mihi malota, laboravi fusinens.
De licentia laborandi diebus Felsiris. I. Ecclesia in obferiatione diei festi uuissem,i illud G, sit e Sabbatum
propter hominem fastum es, Zc non homo propter Sabbatum. 2. Les