장음표시 사용
31쪽
a o De otio fugien .mfugmm. I.
Corpora quaedam otio corrumpuntur, quod itae. . .e. si v I taurentius, & S.Chrysostomus obseruauit , ae in puteo S. Ambrosius: unde ante hos d
S. Chlys ctores vulgatus versus: . c Iuni vitium, m moueantur aqua. s. Amur. l. Orbes caelestes cum suis astris in gyrum moueri, eo motu, qui multiplex est, ut astronomi do-Duid. l. i. cent,otium abigere; nemo sensiu oculorum praeda de ponto. tus negare potest. Confirmat Salomon,cum ait:
' i J . .. Oritur sol, b occidit , ct ad locum suum reuertitur,met t. i . ibique renascensrarat per meridiem, S flectitur ad Eccle. g. CAquilonem ustrans uniuersa in circuitu, ergusi i 3' ritus, ct in circulos suos reuertitur. Ne an geli quidem exuti corpore in otio sunt. A quibusdam mos.Th. 2.p. ueri orbes cauestes in gyrum philosophi cognouoveb., : xunt, & Theologi non dissentiunt. Ab Apostolo
Paulo dicuntur omnes administratoris spiritus, iraministerium mi propter eos, qui hereditatem capiet . . ad loco inter alia S.Chryst,stomus his laborant,propter nos discurrunt,nobis suo fungulatur officio hoc est eorum ministerium, ut propter nox ubique mittantur. Idque probat longa inductione petita ex utroque testamento. Nec desunt nobi- .i l . i. e. les Theologi etiam e Schola S.Thomae,qui negae concl.i. dici poste, angelos csse in aliquo loco, nisi in eo aliquid agant & operentur. Auctor sermonum ad ..hihil' Fra res in Eremo, fugam oti j obseruat esse quo
temo. sei. que in animamibus, non tantum in astris cet - . risque corporibus inanimatis. Equidem cum Sa-
'r 21. ' cito Basilio, Ephrem, Cyrillo Iero lymitano, An . eph. t. tiocho&aliiv mittam socordes Christianos, Ia. icimo. desides ReligioQs ad duo genera animantium, s.crn, quae vitam coenobilicam referunt, &in sacra roso.eat. v. Scriptura laudantur hom inibusque desidions in F An inc- exemplum imitabile proponuntur. Ea sunt m hyin' ιβ' mica&apis,quae inter animantes otium insigniter
32쪽
ter oderunt. De formica Salomon in prouerbijs: Prou. 6 d. Vade ad formicam,o piger, es considera vias eius, ct iuste sapientiam. Commendatur eo loco bestiolae huius in primis prouidentia & cura cibi comparandi in hiemem; sed non omittitur laus orij vi- aeritandi,ut notat Ian senius,cum obijcitur in exem-isi, ridic plum pigris iv otiosis. Malchus monachus,cuius s. Hiet. sic vitam S. Hieronymus scripsit, in captiuitate posi- vi M vitam S. Hieronymus scripsit, in captiuitate posi-..tus, intuens formicarum gregem summa solertia - . naturalique charitate laboratatem , recordatus V et, imoniti Salomonis, faciem in eo recognouit mo- nasterij,quod fuga repetere constituit. S. Basiliustitit in hac bestiola miratur odium otij,cum ait: Non ituri sim quod hiemis incommoda nondum adsent, otiosa tempus traducit, Iedincessabili quodam intentoque studio legendi semina tanti per incumbit , dum seu ciens alimentum in celi is sibi recondat. Plinius lau- PM.ri. e. dans formicae laborem, sedulitatem, diligetiam, Io attingit quoque fugam otia, quod cum diligenti
seduloque labore stare non potest. Praesertiuia Id.I. r. icum saepe notet in interlunio tantum quiescer , 3- quae cessatio breuissima est ; sed laborare in no 'py etibus quoque plenilunij. Mittunt pariter nos ad apem Graeci patres, quod in prouerbijs apud Prins,iux. Ixxij. interpretes legant haec verba, quae absunt ab Hebraicis codicibus Sancto Hieronymo testes e.3 Eete atque ab editione Latina vulgata et out vade ad apem, O ilisce quam sit operaria, quamque seriam operationem exerceat: Sc. Hunc locum respectans idem doctor , vitae monasticae formam Rustico describens s c monasteriorum, o dinem ac regiam disciplinam in paruis disce corporibus. Inimica otis avicula est , quae fucum arcet , pigras ignauas apes proturbat, ut post Virgilium Q Plinium antea productos, iupra
obseruat Sanctus Ambrosius: qui locum eumdem auc
33쪽
expendens ait: emittit quique te , ut apiculae illivae sequaris exemplum , imiteris operationem . Viderquam laboriosa , quam grata sit. Labor otium eo trudi lassiduus, quem in eis nos imitati iubet Ambrosius. Iam vero ascendamus ad Deum Naturae architeetiam, qui in summo suae beatitudinis o-go.s.l, tio, non est otiosius, Christo ipso teste: Pater rem, us vfique modo operatur , ct ego operor . Mercurius M, Emir Trismegistus hoc ipsum enuntiauerat ante Chrimet. in stum , quamquam non eodem plane sensu: Ne-aesem,c.ra que otiosis, inqui t est Deus : nam otiosa forent omnia et cuncta si quidem Deo plena sunt. Post eos Ph i-
philo l. . to disserens de die septimo, quo Deus dicitur is araea. locis quieuisse ab omni opere, quod patrarat; hqc enuntiate Requiescens . mortalibus operibus, alias diu niores formationes incipit. 2 umquam enim Deus
operari desinit , sed Aut est proprium ignis orere, renivis refrigerare , ita Dei quoque operari: idque mutaro magis eo , quod ipse aliis etiam rebus omnibus v randi auctor est. At Christiani doctores agnoscunt in Deo operatione, quae est in Mundo gubernanis do , conseruandis creaturis, iuuandis miro modo B.AIehuu. naturalibus agentibus, ut suos producat enectus. isterrog- Non enim septimo die requieuit, nisi a condens.eth. ν dis ex nihilo nouis integris creaturis, ut docentris s.M.t B. Alchiivinus, Sanctus Thomas Aquinas, B ad 3.M M. nedictus Feruandius&alijgenesis explanatores, Nis. reis. secuti veteres magistros Ecclesiae. Hinc S.Chr
in e. r.gen sostomus Operationem continentemsuam prouiden-etet et tiam nobis declarat; ct operationem vocat consera hom.iliti timem factorum. Sanctus Augustinus e Continu
gen. tionem quandam operis eius, qua uniuersam creatu-edaeis ... ram contiraei atque administrat ostendit. Finio in.Iit... D Tcitamen tum Tertulliani die o subobscuro quide Tertuli. .i sed quod tacit ad rem nostram , signi sicans otium incognitum diuina naturae: Nonposse quid,
34쪽
Deo non licet, ne dum naturalibus suis fungie qua si
continentur quo minus currant, Naturalia non erunt.
Et otium enim sui natura non novit; hinc censetur, si agatur. Si nec uoluisse videbitur exercere honitatem interam natura nomine. Natura enim se non potest
nolle: qua se ita virigit, ut si cessauerit, non sit. Incitam. m. Hominis institutio naturalis.
se Extum incitamentum, idque vehementi simum ad vitandum otium,est hominis coditio, siue institutio, qui natus factusque est ad Iaborem otio plane contrarium, siue illum in i nocetiae statu spectes, siue in statu peccati; proinde vetat nos esse otiosos. Et quod attinet ad statum illum priorem ante peccatum, habemus clarissima verba genesis; ubi Deus Adamum omnium nostrum parentem, Posuit in paradiso voluptatis, ut operaretur ' cui Iodiret illum. S. Basilius biiuconstitutionibus monasticis producit hunc lo- -s
cum, ad commendandam Religiosis otij fugam , de laboris amorem: I sque, inquit, eo consilio D minus hominem finxit, v vnis ac languens desta ret g sedcontra potius, ut esset, quis in laboribus honestis exerceret: quandoquidem S primum inpar aeso Ada praecepit, ut laboraret, ct paradisum ipsum custodiret; ct tum deindepostquam ex eo ille eiectas exulauit, sententiam tulit, ut pane suo in sudore vultus sui oesceretur. Addit sententiam hanc ad omnes Adami posteros esse derivatam . Conuenit inter patres & loci huius expositores operatione illam Adamo praescriptam,futuram fuisse ssi perinscuerasset in innocentia dc perstitisset in paradiso voluptatis) iucundam, & sine ulla fatiga tione.
Sanctus Chrysostomus et Dederat itaque occupatio nem quandam, qua neque dolorem, neque molestiam ....cu'
35쪽
'Aug. . . afferret. Confirmat S. Augustinus ivon erat iac d bbri, afflictio, sed exhilaratio voluntatis . Sanctus
s. Ret sei. Bernardus et Duo nobis in hereditatem rei uerat il-D ,hebd te vetustus Adam, laborem videlicet re dolorem: l ei*' ' Mrem in actione, dolorem in passiono . Non hoc isse audierat inparadiso,quem acceperat,vi operaretur 'euctodiret ilium. Operaretur delici abiliter , custodiret
si ier re sibi et posteris sus. Illud autem in rem
nostram apprime notandum est,obseruatum a Bellen Iem. nedicto Fernandio nostro,voluisse Deum ab Ada in gen. e. mo vitari otiu, quod in illo statu locoq. felici, aut si '' dolu,aut prae ceteris periculis metuendum videbatur: proinde iucundum labore illi fuisse iniuncto. S. Basilius in verbis ia descriptis insinuat. S.Chrys ex .i sostomus liquido docet, cum ait ive immodica pro
om.1 iasperitate homo insolesceret omnem enim malitiam do Gen. cuit otiu)praecepit Deus,ut operaretur. Et paulo poste Si enim omnis laboris fuisset expers, protinus ex mutaphil L to io m ignauiam prolapsus esset. Addit Philo alia teram causam huius operationis, ut Quia primus homo lex erat futurus pocteritatis, ideo legitimi et in paradisio peciem si scepit laboris, ut nos ad operati ne et custodisi debiti ossicij, et hereditaria successoms munus adstringeret. Hqc satis de statu innocentiae. io Eiectus Adam de paradiso propter peccatu,
di in statu corruptae naturae constitutus, retinuit naturalem suam conditionem, qua conditus fumrat ad labore, sed,ut alia multa, vitiata, operatio. in laborem commutata est; labor iucundus in fati si 'i gationem , simul ac pronuntiata est illa iustissima sententia: In laborab. comedes ex ea terra cuctis di bus vita tua.Et: In sucore vultus tui vesceris pane. Accepit quidem hereditatem laboris, sed onerata v o. i5.,g. fatigatione sudoribus, rumnis. Accedit Salomon Feld. sa in prouerbis S r .anima laborantis laborat sibi ; quiara in pro compulit eum ossuum: hoc est, ut ex Beda colligit
36쪽
Ferdinandus de Salagar nostersos,quod vetitum fructum comedit contra Dei praeceptum , coegit hominem, ut sibi victum pararet per laborem,
quem magnum es e atq. aerumnosum , & omne
citium excludentem significat iteratio verbi Laborantis laborat . Consonat dictum Eliphag Themanitis apud Iobum : Homo nascitnr ad laboremi S a- Inh. . . uis ad volatum. Ad quae verba exclamat Augusti- Aug stea Dus Steuchus: Inrisa est lexis natura, ct a Deo potat m i*M'sta,ut ad labores veniremus. Itaq. multo magis in
hoc statu naturae lapis labor hominis propri' est, otiualienu. Id enim significant haec Eliphaei ver-ha: siue intelligas hoc sensu , ut naturale sit homini,victus quaerendi gratia laborare, quemadmodum auium volare ob eadem necessitate: siue hoc, ut homo natus sit ad labore, sicuti avis ad otium, quae volitat cantando,&sine suo labore seredi aut metendi,aut in horrea cogregandi pascitur a Deo sensus uterq. ab Ioanne Pine da nostro ex antiquis Patribus expressus facit ad probatione positionis ' 'nostrae,otiuab humana natura corrupta esse allem vet. r. n. s.
Dissimu .Confirmatur auctoritate veterum docto-xu. S.Basilius in Isaiae commentario. Primit igitur . ct maxime proprium humana conditioni studium L. imita est, ut operetur ii, ut iners otium sit propemodum prater hominis naturam. S. Chrysostomus de prim , e . parente differens: Sudores isti ct laboret adierit: ni- d. hil enim minus otio ct quieti natum est quam hominis natura. Et in commentario actuum apostolicoru, ubi definiuisset otiosum esse telluris inutile pondus,&sib ipsi aerumnosium,ait pro ratione e caeniam natura est, ut semper moueatur di quiescere ne- ss.laucta, queat , Deus hoc animal condidit operationibus Adiatum; ct ex natura eius est operari, ct prater naturam eius esse otiosum. Nihil tiaratione molestius, nihil otio. Ilo necessitatem indidit operandi nebis Deut . Omnia
37쪽
rioe p. in enim ab otio damna accipiunt . Huc spectat Proet eops Garaei dictum: Nihil aque infectat humanum
animum , atque otium. Quae naturae sunt consentanea, non eam vexant, sed iuuant& delectant;quom, is,hvi ut natura: nostrae inimicum censendum sit otiti, , Thec a quo infestatur. Theophylactus probans ab postolo per a taxiam, hoc est in ordinationem intelligi otium, in epistola posteriore ad ThessaI nicenses, ita scribit et Sic namque res mortalium habet. Devsposuit hominem adlaborem, arteque ad hoc e xit. Quo circa, qui otiosus eo , ab ordine suas. 38 . si . delicit re creatione. Sanctus Bernardus e Neque E ee nos enim ad hoc in paradiso voluptatis animaduersio diuiidi na eiecisse videtur , ut alterum sibi hicparadisum a
inuentio humana pararet. Homo ad laborem natus ,
si laborem refugit,non facit ad quod natus est,ad quod menit in Mundum. Puta respondebit et , qui misit eum, qui instituit, ut laboraret y Qui plura cupirad probandum laborem homini conuenire, qui
tantopere nobis in utroque testamento commendatur a Saluatore in parabola de operarijs con ductis ad colendam vineam, atque ab apostolis, inculcatur, legat Sabastianum Barradam in exa,=. planatione parabolae predictae. Cum Scriptura sacra consonat philosophia, quemadmodum umbra cum corpore congruit: quamuis aIicui dissentire videatur. M.Tullius ex Aristotelis sententia Cie. l.a. de posteris scriptum reliquit: Hominem ad duas res , ' intelligendum y agendum eis natum, quasi mortale Deum. L. Seneca post eum: Natura nos ad utrum 'L,sem de que genuit, re contemplationi rerum re actioni. Si ad actionem procreatus est homo, sine negotio, quod otium animae inimicum fugat, stare non potest. Nec meam positionem euertit, quod asi rant fictum a natura hominem, etiam ad intellia.gendum& contemplandum , quoniam id sine,
38쪽
negotio& agitatione mentis minime fit . Necore latio quidem sine ac ione est, at i idem Seneca . Dicitur quidem communiter Otiu in , haec mentis occupatio, si cum actione corporis componatur, sed cum additione vocatur otium littera tu, seu litterarium. Cum inerti otio collatum, vere sup hmagnu negotiu est, ut Sacti Doctores Gregorius Nagian genus, Bernardus, &Thomas de contemplatione rerum diuinarum pronuntiarunt. Hinc iure Salomon inuestigationem rerum, quae subsolefiun t , Occupationem pessimam appellauit , hoc est laboriosiam , atque ut notat Lorinus noster,in- estgam laxamenti , refertq. in eiuS rei probatio-eleni nem Ausonij distichon Auson. Eis
Et cessare licet: Grais schola nomine EUD est, erit , 'Iusta laboriferis tribuantuae ut otia cras is . Quantum sit negotium otij spiritualis ac litteraris, colliget lector ex necessitate alicuius relaxationis animi, & quietis , quam philosophi, sancti Patres, magistri q. spirituales praescribunt ijs, qui
Contemplationi diuinarum & humanarum rerustudent. Postremo quod Aristoteles docet, nego iis finem esse otium , ut belli pacem , & felicita- l.i.tem , quae finis bumanae vitae censetur, in otio est se, non in negotio , proinde vitam beatam non aduenire negotiosis, meam positionem potius roborat, quam euertit. Nam primum felicitas haec, quam fingit Aristoteles , adeo non acquiritur ilia hac vita, ut propter aduersos casus, qui solent in eam incurrere, nemo felix dici possit, nisi vita ui .
functus ex Solonis sententia, quod Aristoteles nu ..
dissitetur . Inde fit, ut tota vita sit homini laborandum,ut hanc felicitatem, quae in otio est, consequatur . Deinde cum definire cogitur quid si e haec felicitas, respondet esse actionem , seu Opem xationem quandam , eamque perfectam . Quam
39쪽
Id l. .eth. propter in ipso otio collocat actionem, cum in eoi . . . At selicitatem ponit. Nos quoq. Christiani,quiopia V.e. 11. namur nostram felicitatem in hac vita esse praecia pue charitatem , quae otiosa non est; in futura vero diuinae essentve conleplationem , intelligimus totam hanc vitam esse militiam , agriculturam snegotiationem laboriosam, ut otium diuinae contemplationis consequamur, & nullum esse locum
otio desidioso. Incitam. VII. Cohortatio vehemens ct concors prisiorum Tatram.
DC Equitur septimum incitamentum conties
D nens vehementem exhortationem veteria patrum inter se consentientium ad pellendum metum e coenobijs Religiosorum atque e domicilijs omnium Christianorum : qui patres variis atque elegantibus rationibus otium &otiosos cuiuscu-que generis detestantur. Etsi enim multos ia produxi per varias occasiones; tamen ad conuincendos eorum auctoritate lectores,operae pretium duxi, septimum hunc stimulum ex eorum armamentario depromere, vitans omnino repetitione diciorum. Ex omnibus fere nationibus alique pro- Dent. a s ducam. Ex Iudaeis Philo duas causas affert, curae i. i. e. Deus in Deuteronomio exemerit a bello eos, qui fortitud. illo anno domum aedificauerint,vineam plantau rint,vxorem desponderint. Harum altera est, gequis otiosus alienis laboribusfruatur. Iniquum vid batur , ut si quis ex memoratis pro Rep. mortuus
esset in bello, desidiosus aliquis de timidus,qui domi remansit, laboriosi ac fortis viri domo, vinea, sponsa frueretur. Itaque legislator Deus, ex sententia Philonis, in odium otis atque otiosorum , fauit his tribus militum generibus, ilibens a ca-
40쪽
' stris redire domum . Ex Aegyptijs profero Sanctum Antonium, de quo SoZomenvsh ech dbet sokom l . ' Neque ipse otiari aliquando animum snduxit; ct qui h ist. Eccu' praeclare vitam essetae is rus ad laborandum hortatus 3. est. Item produco Sanctum Cyrillum Alexant drinum docentem poena dignum esse otiosum s. y id. quia si maledictus est negligens in opere Dei fa-Alex. holui ciendo, quanto maiorem poenam merebitur, qui P i*b facere praetermitti GE Syris proditur S. Ephraem,
qui in ter alia multa, praeclaram hanc habet sen-S. Ephr. t. atentiam accommodam disputationi nostrae: Et insit, di qui amat otium, numquam prosperabitur. Et alibi monachum hortatur, ut tamquam tentationem
repellat cogitationem illam, quae dictat, otiandum esse feria secunda & tertia cuiusuis hebd .r et et madis, cum spe supplendi sequentibus diebus . e. set. Iubet, & merito, quotidie aliquid agi, ne otium occupet mentem. Ex eadem natione S. Chrys - .,.stomus, explanans epistolam ad Ephesios scriptas in
ab Apostolo : Otium, inquit, malitiae pars est , ep. Ephei- immo vero non pars, sed causa ct mala radix . Omi nem quippe malitiam docuit otium . Itaque caueraclum ne fit, te quantiones istas indagemus t nempe
quem sit habiturus locum, qui nihil boni fecit. iv hil enim boni facere, hoc ippum est malum facere. i Dicas enim velim; si famulum haberes , qui et sit nec furaretur , nec conuitiaretur , nec contradiceret; immo nec inebriaretur , nec reliquorum malorum quidquam designaret ; sederet tamen perpetuo otiosus, nec aliquid eorum , qua seritus hero suo praestare debet, faceret; non flagellaret illum ut perauersum 3 obseruat alibi Adamum otiosium e paradiso excidisse: Paulum in laboribus&aerumnis ad rup. positum raptum fuisse in paradisum,St v . ad tet '' '' h them lum. Idern inuectus ardenter in otiosu. in