장음표시 사용
171쪽
IURIS CONSULTI Et Surima Frisiinum Curia Senasoris,
Diversiis Regulis surisANTI Q U ICOMMENTARIUS.
Quo tum Leges Blide explicantur, tum assines .Quaestiones ex Veris Iuris Ρrincipiis
evolvuntur. Aactus, S illustrarus, as pluribus in locis emendarus
173쪽
LECTORI S Diobilissimus Vir D.IOANNES A SANDE, t acutissimi ingenij ICtus, inter caetetra sua Scripta edidit Tractatus exi-
lmios, de Actionum Cessione, i, Prolubita
rerum Hemitant , necnon elaboratissi-
mas Supremae Frisiorum Curiae, in
qua integerrimnm per multos annos egit Senatorem , Decisiones, quibus apud omnes maximam promeritus est laudem,& nomensuum aeternitati consecravit. In eo scribendi genere inter omnes emmentissimus Ρrincipatum obtinet: nullus enim in tanta brevitate ita perspicuus, graVis, ac gratus. Ρost eius excessum vidimus, legimus Commentaria tersissima ad Titi graecis Re sis Iuris MDFqQuae saepe mihi, dum viveret, Ostencut, Librum utilitate sua se satis commendantem, uti celeberrimus
Vir, D. Ioannes Iacobus Wissembachius, ICtus conlammatissimus, in sua ad Lectorem, quae &huic annexa, demonstravit. Ultimam hanc editionem accurata, ac diligenti, initio D. Pauli de Weitens, piae memoriae,& deinde a lento eiusdem morbo ac obitu,D.Henrici a Gemen IC ' praestantissimorum, opera ac studio optime adornatam ac plene elimatam in lallo,ac optima &comvenienti λrma exhibet Tibi diligentissimus Typographus. Utere hoc ipso labore, quicunque Certimma legum fundamenta, solidas Juris nostri
rationes , ac rerum momenta scire voles: nunquam te laboris tui Poenitebit. . . BERNARDUS SCHOTANUS ICtus
is Academia Lugdun Batava Antecessor.
174쪽
I. V. D. & Prosessor Frisius. se
ROHunt in lucem, Bene I Lector, Io ANNI s SANDII, Antecessoris quondam in hac Atiam mia Celta rimi, rihinc in Suprema Frisiorum' Cum S nasoris Gravisimi, in Titulum
Digestorum de Regulis Iuris seu
Hilitatem operosὶ commendine vesi id Myo esset, auendere is τη με μω ρ λυχνον Acroamasa, si Recitationes CaintLisaria, Husius hactenus asservata, ais suppressa. Impleois --ctis in his Commentationisus optim Interpretis partes. Verum gmuinum uni cujusique Legissensum expositurus, non ex aliis D-
ire retibus , quidquisique sint im, sed quo sibi probaretis, pariss-
-m executus es: quo onore mi r nandi Veritas planius osten-
duuν, iudicio Cuμιν interpreto G ummassimi. Tum exemplis, ριι unt obsides sermonis, i uitarat, quae o cura sunt , fariis ερογο- suuἡ omasion/μ3 quaque loco tradens. In Controversiis ex ipsis b-gibus natis saltenas enim mobcra quoiaenes, is sic o Iurision til ei e aberrantes, Squasi cogit ara Intermundia Epicuri, bras ei visim labor, m quod eramma gmphus, Disscdri Nugo milia vindice dignis, veram ampliast sententiam, eams bibus, ae lgum rationabus confirmnam ab Ohectionibus dextra Dinduat. Ut assio his Auctoris δι-ο γκης inter Prosissionis munia, Ss
oculisque legi, manibusque teneri.
Vah, Canade Lector, O salve. Ast. Frane era.
175쪽
D. As Us Rutilis Iuris antiqui.
Tituli, in Digestis nostris postremi, qui de diuersa Regulis Iutis inscribitur,
esse duco, si primum indicaverni quomodo hic titulus cum praecedentibus con
tinuetur, ac cohaereat, R deinceps verba rubri ei , seu inseriptionis explicavero. . . . Ad rationem ordinia quod attinet , hie tit Ius sane haud improbitaliter duobus modis p test piscedentibus connecti. Primis, cum ex imis regula fiat, ut inquit Ulp. in I. r. h. r. necessarium stat prids Jus e gnoscere. Differunt enimius, & regula . heut causa & effectum, musta
que ita regula tempore posterior est, quam ius. Sie ut meritis ius non ex regula, sed ex jurea quod est , memoridi mus ι sumatur regula. Non mi tum igitur videri debeth s hute titulo ultimus inributus fuerit locus, eum sub summa veluti eorum, quae hactenus dicta sunt, contineatur. Tx omnibus enim partibus juris variae sententii, Ad regula hie proponuntur , hoc est ἀ multatum rerum , num eodem se habent modo, mi re-hetis nes breves. Deinde eum Glossa diei potest, Hed hune titulum ad calcem Digestorum esse ro. ae m , ut ratio, quae in pluribus nostri iuris parialitas specialibus est observata, in totius operis
fructura non videretur neglecta. Lφε δ tua. τε. D. de Ni viniit t. sed eum novum non si, ut
specialiter enumeratis generalis elausula sibilata tur servus. ν' h. Es non neg/ι. 6. p. ad L. A. I. Ut antea speetales tituli, de Iudiciis ι do Contractibus , de ultimis voluntatibus. de oe- Iictis tam publicis quθm privatis posti sunt, idia nune generalia titulis subiicitur qui reliquorum
omnium quandam epitomen, aut brevem sumis mam contineat. Quae ipsa continuatio probari potest , non tantiam per t. q. vi Volinat. is 6. sed etiam per integros titulos. Nam postquam in Digestis tractatum est de servitutibus tam urbanorum qu m rusticorum prediorum, si iei tui tandem titulus Communia praediorum , & in Codice titulus Communia utriusque judicii, se quitur titulos speciales Familla ere; seundi, di Communi dividundo, parique ratione eollati sunt tituli in Codice Communia de legatis, fleCommunia de suceessionibus. Et ab hae eonia nexione non discrepare arbitror eam quam tradit Uesemb. in parat. adris. δε -λHU. Quod nimirum generaliter. & breviter omnia repetantur, quae ante in specie copiosὰ enunciata sunt His ita de ordinis ratione praemitas, nunc ex4plicanda est rubrica huius tituli, qui in Pandectis Florentinis inscribitur, is Lissi regali, laris ratiisse, non simpliciter de repulis iuris. Rem in quam) inseribitur hie titulus de diversis regulis Iuris , id est, non omnibus, sed quam-plurimisιti pletisque regulis. Nec enim omnes regulae hie
tradunturi quae spars m in voluminibus tutis Oe turtunt , sed pleraeque tantum, quas Τriboni nus . ob stelientiorem usum, magis necessarias esse existimavit.
Nam quod Iulianus ait in i filiara: 41.ss. iam aer. unicuique licere, quaepto se introducta sunt, contemnere, id regulam luris antiqui esti Iustinianus ait in nil, 29. C is patia. quae iliadem verbis repetitur an tit. Q de Dipv. o l. si Di,. 3 ia S ex illa desumpta est, ut versa i sa, & inseriptiones & subscriptiones utriusquale inflieant. Haee tamen regula sub titulo n stro non ponitur. similiter nec illa hie traditur. qua non edinceditur. illius hominis gratia . pro quo nox em furti actionem suscipere quis ecim Irllitur, adversus alium furti actionem habere.
apud antiquas. M. in princ. vers tamque, αδ furti dem. ιανυι. quam tamen generalem Iuttin lais
nus & ab antiqua prudentia expositam ait. Simili modo regulae . quarum satiunt mentionem, Iu astinianus in I. uti. vessia auamentam . C. dehinea. inst. Ulp. in L Iar fientium. T. q. quin ima. q. vers idem re sensium stra. f. de pactis. in maptae. I. is aesi. O ιonstra . stiter. Paulus in I. regala. s. p. vitiis. os R. uno. Modestin. in I. Denetri aci. q. t.' A de taιιν. O tur M. diu. ab M. Papinianus is si
de aquis. ves amis. ριδί. & eomplures alis regulae tu hoe titulo non proponuntur. Recte igitur haee
inseriptio tituli nostri est de diversa, hoe est , olerisque non omnibus regulis juris antiqui.
176쪽
In Ti . da Reg. Iur. Commentarius.
Caeterum quemadmodum non omne regulae luris sub hoe titulo comprehenduntur, sic nonnullae reperiuntur, qudi regulae nec nomen, me qu-
ctoritatem unquin habuerum: Talissunt l. Δ-
permndula Tribonianus . dum nimis testinanter otiam opus cotisicit. CH. in μειοῦ b. t. . sditur in insiptione Iarii Maximi non quod illud iure novo sit abrogatum, sed quod 1 ICiis, qui veteres spes laptur, continuo usu sit
6. m quibusdam. n. IV. devie. Fa ex Has exurat . nast. I. ust. C. unde vi. Quod Ius I Iulliniano antiquae leges, antiquum jus appellatur, in Cost. s. S. ριμ. i. de emend. Cod. Φ. I. inpro . Inst. Atque ita haee partieesa rubricae nostrae non tantum nihil detrahit, sed etiam valdὸ commemdat i quod nimirum hie tradantur axiomata, non quae a Caesaribus, post natum Christum, nonnunquam sine ratione ex sola voluntate constit ta sunt, sed quae . veteribus, te antiquis I Ctis, matura habita deliberatione,inventa sunt, e tra dira ι ut ita ius antiquum , fle jus vetus significet Ictorum dilutationes. Utta νῶ. Cia De . iane . Menoch. iare .possess. um L l . n. I. Ex his consequens est, nimirum, quod licet
alias sub poena salsi prohibitum sit legibus anti
quis , de abrogatis uti. I. suma rei'. l. him irris. 3. C. de Uin. Ced. ULLA .f. ad ι. cim. δεμ d. tamen haec prohibitio huius tituli nostri legibu non possit applicari. Hiae videmus, quod Iustiis nianus noster, de alii Caeseres hisce regulis iuris
antiqui ad deeisiones causarum utantur. I. u. o sit. C. de pacti Lasstuum. 6. C de α Mim. I. xli. vers. hoe neutra a. de Cat-ν. or retin. pes .
Regula est, qua rem, qua est, breviter enam rat. Non sι ex regula ius sumatar; sed extare, quod est, regula fiat. Per regu
Iam igiων brevis rerum narratio tradi
ιαν ut ait Sabinm quasi easse conisiectio est qua simul eὼm in aliquo viti ra es, perdit Usi mInterpretatur hic etiam l. omnis desiis
nitio. aox hoc tit. Cum secundum Ciceronem x a P. omnis,
quae de aliqua re suscipitur, institutio, a deinscitione debeat profieisei, reci E de ordine factum est , ut initio hujus tituli proponeretur , quid sit regula. Est autem regula definitore Paulo Farem , Fa s , id est, quae iam ant8 constituta est, ae definita, reviter enarrari quod fit, quando vel causam aliquam generaliter proponit, quam in variis controversis decidendis secuti sunt ri den es, rei quando ipsi quoque singularia, ἐμvei sis lori occurrentia, propter aliquam simili- rudinem , quo in evin t be Iin unum fasiatu lues.lve corpus norix Patia , colligit. Ait Ictus Naa vi ex regati ius sumasar , sed eae iis . quia est, putii fiat. Atqui s ex regula non otiis tui ius, igitis regulae non est fidendumo nec ex
earum aliquat ius elixe si lia; debes
Venm hac istis vertit, non Avitur su potita
ostenditur discrimen inter tua , & regulam. Di serpn enim sicut causa L . materia &materiatum. Atque ita regula tempore posteriotest , syamius, umet o non ius ex regula fiat, sed i juris, quoia sU Ad est, ante constitutum est , & quo ante diuei s casus des niti sunt, regulaFodie it,utque ita si in plerisque non dissimilibus causs basi quinta essentia. Unde MICithaee generalia, sine individuorum complexione , axiomata prationem iuris appellant. ιβι Κιον. 4. g. . '. qua. mia. pign. Des hsorbet. s. ULI EI μιήι- α i f. h. t. Ad dubium uitis sus ivit motum responderi potest pol distinctionesti , ΑlIud esse loqui de tei juc piam origine: Aliud de rei eiusdem usu. Textus noster non loquitur de usui harum regularum rideoque hine neutiquum probari potest, quod eae
ad eausarum decisones aeommodari nequeant. Sed certem est, quod tamdiu stetur tegulae, donee exceptici ab adversatio probetur L suas. q. f. r. inser. D. e saria. iast. e. D. in D.. erest ι. θοhar. Λ s. rum en L qatiles. n. i. p. fi Fis Mariani as. Lueram. Δι. IV. as επισι. ad regniam R. II. Addit Ious cpiste alam istis breuis rerum υν
pati tragis . Nam regula, quid in sngulis rebus. tutis sit, breviter, & generaliter demonstat: Unisi de resu Sabinus hie eam causae coniectioni eo mapalati sumpta metaphota ab Oratoribus, quibus conjicere causam, nihil aliud est, qu3m arguis mentum rei breviter, di summatim Iudici. apud quem agendum est, exponere, vel in Leve eo gere , uuiue vel in pri pis, ut attentum faciat Iudicem , uel in fine, ut eum memorem dimit lat. Hadrian. Turneb. lib. 19. advers. ων. i . In eadem fgnifieatione hoe verbo uti videtur Mariscianus sη L i. g. ad L. Cina. Δώδ. D tivisse a sat litaenia reniemu) ut in Florent. legitur, id est . testimonia salsa in breve coEgerit: & hane lectionem Flarentinae agnoscunt, quae & com probatur auctoritate Ciceronis ad Herennium si is modd auctor est tib. a. Asconi Pidiani in seia eunda Verrina. Gelli I s. q. e. II. o M. I. cap. 1 eamque confrmant, P. Duatenus in Litis gratiam. . β. Fimmὸ. g. de piatis. O lib. I. ana rverso. ἀ- θω. tap. 46. H. Bolerus is is M. fori Roman. ita. q.
Vulgati Codires legunt coniunctio quam lectionem retinent omnes sese eum latini, tum gegisci interpretes. Sed ea hute Pauli loco non videtur quadrare. Nam alioquin hae duae voces aasitias. frustra hie essent i ICto appostae. Denique subiicit ICtus s ura simiatim in aliis νο vitiara est, perdis a filiam suam. Non rard enim ut ut verba regulae latias pateant, quam ipsa sententia.
177쪽
tentia a & tune In eo casu, quem sententia non continet, ipsa regula, utpote aliquanto gener hiis eoncepta, quam oportuit, perdit ossicium suum, id est, non omnes Omnino casius, subjectum concertientes, sua generalitate includit, ae comprehendit. Quod autem hie ait Paulus vitiani
perirae um m ν lam, quando in aliquibus easibus non procedit, hoe alii ICti appellant derogari , I. Metarer, IOa. l . de vis. a. . excipi, LGν ρι--π. 7. in print. d. de do l. non proe dero , I. HiMN. 7. sequii. -- aaura. ias ris a I mat , D ad ι. Mylliti subverti. t. innis. Σor. b. P. temperari, moderari, restringi i ut pas sm apud veteres, de recentiores Iinos videte est Vulgus interpretum exceptiones vias, regula limitationes, Ee fallentias appellat. Fallentias ob id sortὸ, quod fallant & decipiant multos. Quamvis autem communiter .hee Mii ve ba intellexerint de exeeptionibus, limitati nibus, ut in iis regula ossicium suum perdat.
Decius his A is. C agnotus u. 13 . tamen hanc in terpretationem reiiciunt Franc Hottom. Lub. 2.us. ωρ. Ig: Ee Marquata. Frehemis lib. a. parm.
LII. hae praecipuὸ moti ratione, quod si regula propter limitatiores deberet perdete omium suum, ad est ι ut ipsi interpretantur, regula esse desineret , tum nulla ser8 esse posset in toto jure regula . quia omnes seia certis casibus limita
tur . de restringuntur ἱ postulante aequitatis de circumstantiarum ratione. Glossi in I r. vera. extins amat , Nov. 9 . Pan . in c. ime xi. 7. n. I. in D. I r. is laticiis. Verum-enimvero communem DD. sententiam sustineri existimo, adducta ratione nihil obstacite. Quod enim Matqvard. Heli ero absurdum videtur, id aperte fatetur, ocagnoscit ICtus is L Mims. ibi. b. r. ubi definitionis se rabulo non signifieatur dialecti ea definitio . eonstans ex genere At forma, sed generalia traditio 3 ut Placentinus ibi resu interpretatur, Id est , Brevis, generalis, dc circumscripta quae dam se. iuris sentenua , quam ICti propriὸ definitionem vocant, ut 3 ex γibustam. Diti. de vi. ex φωL cdntract. 6. de fretine. I s. in sa. Inst. δε- auae ex Mἰ1. i. 22. l. φ Δm Mum Uers ima est lis. o. φιεώ. Les legor. αλ I. mora. II. A. des r. i Dialectici si ιν, positionem ς conclusionem . e tauricia um, 4b , 8c Medici a .eis . . id est , aphorismum nuncupant. Ait igitur Iav lenus omnem definitionem, id est, regularem
traditionem 3 periculosam esse in iure civili, id est , rion posse sine periculo in jure aliquid statui
generaliter, Et, qua tegula definiti. Parum enim est.id est, vix est,ut non aliquo modo subvertatur, id ess . Mittetur, de exceptionem patiatur et qui inbus verbis satis indicit ICtus . nullam esse regulam , qtam non Ν ibeat suas limitationes. Quaddeinde opponitur illud vulgatum, quo diei solat exceptionibus regulam confirmari, non eve
ti i hule facit E resipondetur, per distinctionem
inter certos Casus exceptos, de non exceptos: in casibus enim non exceptis, eonfirmatur regula p-r exceptionem : sed in casibus exeeptis infir
y. n. r. Catellius Cotta in memorab M. ver . exup
riosirmat. Ergo est reiicienda interpretatio Hot tomanni, te Freheri, dicentium hune versic Ium intelligendum esse de axiomatibul vitiosisrsed omnino accipiendum eredo de veris tegulis, quae in hae nostra lege definiunturi illae quippe perdunt ossicium ι quando exceptio ab adve sario est probata. 1. 6. ff. epulas. Et haec sentenistia non tantdmper praefatam interpretationem
potest defendi, sed di per relativum Maii repetens praesentia; cdm autem in antecedentibus textus noster loquatur de vera regula , sequitur quod relativum etiam accipiatur de regula in i ribus sundamentum habente. Bart. tui. s. n. Iὲ
Ad L. a. Upianus lib. I. ad Sabinum.
DVo huius legis explicationi premittenda
sunt, quorum alterum continet disserenistiam inter munera & civicia , alterum discrimen
inter ossicia Civilia , 8e Publiea. Ad prius quod
attinet, notandum est , muneris appellationem latius patere, quam officit. Nam munus, vel Ednam tam caasa, ut natalitium, nuptialitium. vel iam, ut puta, Tutelae , vel Curari vel fiam, ut puta, iudicandi, vel legat cinis sidinificat, vide ι. manas. i8. I. inur. I94. I. munus a i q. D. de 'νιον. finis Munus rursus diuidit ut in Reale, seu Patrimoniale , Personale , & Mi tum. I. D. J. de man. O lis . patrimoniale seu Reale est, in quo sumptus maxime requit Itur, de personis imponitur , ratione tamen rerum de Misnoma i ut viarum munitiones , Collationes praediorum aliaeque contributiones, A i. ga. l. patri maniaram , i 8. Personale est, in quo non spe tatur sumptus, sed prseipue eura At industria hominis , ut Tutela . Cura, d. l. D. in priae. Mi tum, quod partim animi eorporisque intenticiis nem partim sumptus exigit. LI. D. q. mixta. Egi Porris quantum ad alterum illud , quod initio explicandum proposuit pertineti Quamvis si Faber hae Civilia ossieta a Publici, nihil differre. ae proinde verba in hoe loeo ita accipien)a esse, ae si ICtus dixisset , ei Vilibus, sive publicis, contendat e tamen cum Bulgami de qui eum sequitur, ae defendit Iacobo Campio a inter hie duo differentiam statuendam esse puto. Nam Osuetum , ab essiciendo dictum , consstit in opera, de ministerio ei visum negotiorum, qui vel ad publieam , vel privatam pertinent utilitatem. Ad publicam, iudicare, vel Magistratum gereret ad privatam , caetera tria exempla in textu posita, buta Postulare, Intervenire, Procuratores exi r stete.
178쪽
stere. Itaque officium ei vile generale nomen est, di latius patet quam publicum . ita ut quidem omne ossietum publicum si ei vile, sed non omisne ossicium civile sit publicum; quamquam etiam ossicia civilia , quae ad privatam spectant utilitatem , nonnunquam dicantur publica , sed improprie. His praemissis, iam ad ipsius textus explicationem erit progrediendum. Ait Vlpian. Faemitias removeri ab omnibus ossietis, non etiam oneribus, vel muneribus. Quamvis enim eorporalia munera foeminis ipse sexus deneget L vi originem. 3. ε. Corporalia 3.
II. δε retineν. O linor. attamen patrimoniorum onera sustinere debent. ι. 9. C. de mun. ammon.
hb. Io. Quinimo & munerum corporalium sue personalium , & honorum quorundam sunt ea. Paces. l. ante. C. de muherib. in qua lita maneνa s xισMν. agna'. lib. ro. a quibus supet stilum quinisque liberorum numero ipsas liberati, marium exinemplo, imperatores tradunt in L pen. C. de hs. νιnum. M. hora ici.Sic etiam ab ossiciis,quae nudam continent dignitatem, S sunt sne administratione, non removentur neminae. I. imperialis. 23. 4. similes. q. C. de naps. e. maiierem I . cir ibia sis sverba , ciοριι ι . cos. 33. i. s. Removendarum autem mulierum a publicis , di civili , ossicii, duplex potest assignari ratio. Primum, quia illaudatum est, & contra pudorem sexui
congluentem, mulieres civilia ossicia subire,eum earum propeium sit munus curare domum, &aeeipere, atque tueri conceptum. I. quaeritur. 14.
i. fila inguis. Hus. Deinde , quia insimum de fragile est mulieris consilium , ae multis capiationibus obnoxium I. a. h. verba. I. ad sc. nis an . Haec Regula exemplis a ICto nunc de-
Primum quidem exemplum, quod nie proponitur, est, quod neminae Iudices esse non possint; quod inde evenire testatur Paulus in L cum prat . 1 1. g. morabas. θ. de laiciis. quia recein tum est , ut eivilibus ossiciis non surgante2 Iu dicare enim est ossicii ei vilis, publici. s. quin Iuditare. 77. βδε Dauiis. L amisiane. s. adi.ian L sq. g. ia capis. minui. Eadem ratione prohibetur mulier arbitrium in se reeipere, Lati. C db
Secundum exemplum est , quod sceminae non possint Magistratum gerere, ut hie, in I. O
Differt Magistratus a Iudice , quod Magistratus si ossicialis, qui imperium habet publicum, cuius ossicium non in litibus decidendis, sed in
procurandis populo necessariis, ac nocituras praecauendis vertitur. sed Judex est , qui a Magistratu datus, litigantium iura audit, & poste
sententiam dicit. I. i. q. sic A. vers. suamvis δε- rem tacus. st da postia. L 1 a. h. ladium L Jri Iudiciis. Mulieribus agitur Magistratum gerere interis
dictum est, quia Magistratus est honos Publiacus. I. Imperasu. si ad M. ιθ. Tettium exemplum est, quod neminae prohibeantur postulare, id est, Advocationis osci.
um exercere, patrocinium exhibere , causam age.
re, Causdici ossicio fungi. Ratio autem prohibitionis , secundum Ulpian. ia 1 3. L h. selandris. vers sexum. D. depastia est , ne contra pudieiii. am sexui congruentem alienis causa se immisceant, nee virilibus ossiciis sungantur. Huic autemrohibitioni eausim dedit Calphurnia improbis. ma mulier, quae inverecundό postulaverat &Magistratum inquietaverat, ut idem Ulp. auctor est in . . I. i. Ubi Calphurnia restituendum esse pro Caia Aphrania) monent And. Aleiat. hb. I.
c. In Coras. hb. q. N pessi. e. 2 l. Pet. F ber his, nam. 37. Quamvis autem foemimae pro alio postulare nequeant, alii tamen petere bonorum possessionem possunt A. servas I. g. da tia. , P . . linatio, prohibentur lite sceminae pro alio intervenire , quod Placeotius, Decius, Cujacius, Re vardus, & Interpretes communiter de sdeis iussionibus ob SC in in Velimanum interpretantur. sed malim eum Fabro hic. n. 13. idiplum ad interventionem, aut defensonem iudicialem, ut sine mandato fit ut distinguatur ab eo quod e procuratione statim subiicitur referendum ense, ut exemplum regulae, quae de publicis, & eis vilibus est, eongruat. Quaestionem hane ex Philippo Matth. ad h I. n. 22. movξre quis potest, an scit. mulier sCici Velleiano renuntiare possit. Tutius est negate , s non tutato renuncia verit in priuaho instrument . Primo per L antilaeae a 3. C ad SC. Velvio. quae requirit publieum instrumentum. Deinde per ter tum in I. i. D. eod. ubi generaliter legibus cautum est, ne ob verecundiam sui sexus pro alio interce t mulieri vid. detis Difit. Iib. 3. t. H. Asin. a. sin autem in publico instrumento sine luteiurando, vel in privato cum
jurejurando recesserit a s Cti Velleiani beneficio, vili de fideiubet. Act. 53. 3. Li t. desin. I. O 6. Quinto,prohibet haec lex sceminas procuratores existere, quod intelligendum est, ut scilicet
in iudieio , alterius nomine, cum, vel frie manis dato alterum eonvenire non possint. q. . Inst. Δαισι. I. negae semina. 34. p. a prathras. Ubi Paulus ait i neque sce ninam, neque qui iudicium iti-vitus pati non potest, idoneum defensorem ἱi
telligi. Ratio est, quia alienam suscipere de se sonem vitile, S civile est ossicium , ει ultra muliebrem sexum. I. alienam , is . C. de procinam. Sanὰ extra Iudicium alterius negotia sceminam , ut sine mandato, L t. nasor. D. Anus. Iess. ita dicum mandato, instat procuratoris, ad miri in ea
re pol si non dubitatur , I io. g. idemque si tita 6.1I
sed & in iudicio quandoque mulieres procu tatores esse possum. Primo , illis pro parentibus. nec alium quempiam, qui agat, habentibus, &sorte morbo, vel aetate impeditis , causa cognita, agere permittitur. seminas, qI. g. de procώνat. seeundis,in actionibus voluntariae iurisdieti
nis. I. i. 3Iudqhniae. c. communia de maritimis.
Tertio, quando mulier est tui rim liberorum
179쪽
suorum tum enim personaliter potest compareiare nomine liberorum. Phae Francus in ta mesines. . num. 3. da Ia u. in s.
Porro limitatur, & restringitur hare regula, ut& mulier publieum ossietum personale eum administratione obire possi. Pri , si in reg one, vel civitate aliqua consuetudo huic legi derogaueriti tritus est manifestus is si dueta. q. vers ma ramen ton uetuas. Exι. de arbis. Sie hodie usu saluto Prinai pis privilestio haereditati a iurisdictione mulier sungi potest: Decius hse. Seeundo,s P inreps scienter iis causam delegaverit, i. rem arvuligaeimam . 8. eos Ir. φ i. 2. GloK in de . ras. dueeii, η. - . lar remara I. viris L
Q Uod supra de seminis dictum suit, illud
nunc ad impuberes porrigiturr illas serus, hos aetatis desectus a civilibus, & publicis ossiciis arcet. lnei vile enim est, eos, qui alieno auxilio in rebus suis administrandis egere noscuntur, de intellectum non habent, ad res vel publicia vel ptivatim gerendas adhiberi. Bem major I 3. IM. Ee exosas. ιαιν. iaa 3. L 1. D. e mimis. Praeterea officia civilia virilia sunt, quae ante sumptam virilem togam juventus Romana non subis bat; Ra vard. hic. At quis hie obiiciet. ad Tribunatum numeis rotum vel cohortis pupillos olim admissos esse.&se per consequens ossicium eos gessisse virile. Luti. C. de ress .mbi. Hane obiectionem ut declinet, Ioannes Ruardus M. q. Din. e. 8. putat corrige dum esse textum, & pro c Tribunatu numer tum legendum esse sin Tribunatu numeretum, id est . sub Tribuno numerorum ) Verum, cum textus correctio, seu emendatio omnibus modis si vitanda , retenta reopia lectione, dicendum existimo, impuberes ad Tribunatum militum,&alios militares honores admissos esse, non tam i re . aut reeepta militari disciplina, quam praerogatiua quadam, & Principum voluntate, qui interdum Be civiles honores antὰ tempus deserebant L ordam s7. st. δε re justri. Cujac. lib. t . ias e. 36. Hie autem Tribunatus erat Codieilla ris ,& nuda sne administratione dignitas, quae
per maiores natu v earios administrabatur. Cu-iae. lib. II. ias e. 36. Corasus lib. I. mi est. e. aa. Impubes igitur euiuscunque dignitatis , quae administrationem non habet conjunctam, eapax est, ut notavit Bald. post. Odosred. ia Z l. ωθ. per illum textum C. ι iesam. ID. 8e idem Bald. in ι sed O mihim. iam aurem. D. 4 ex M. Ia . Aenotavit. Bart. m. I. I. Tres praessitas paser. C is AP mr suas tib.
Sed dignitatis annexam administrationem ha benti capax est impubes , quando ea iure hetreditario ad ipsem devolvitur, ut in filio regia videre est, qui mortuo parente in regno secta dit, ut notatur in t .granas. δεμπλα neglet. tra. ias. in s. ut notat Bald. & Angel. L LI. M. C. is restim miris. Et tunc per Tutorem Regnum administratui. donee ipse ad plenam pubertatem perveniat, & idoneus, ae habilis ad regnumessiciatur. Cldrad. ιο ῖ. 3 2. inripis a stia talB. Ioannes Α r. in addi. as Speistis. tis. de twM. inras. Eleganter Carol. Molinaeus. in ιι ati. Paristit. I. . 29. Quin etiam Principes ex sententia Oldradi, L e f. s i. pupilli etiam esse intellia guntur usque ad annum aci. ideoque huc usque per Tutores Principatum administrare coguntur.
Ad L. 3. Ulp. lib. 3. ad Sabin.
Eius est nolis, qui potest velle.
V Aria est huius legis lectio , vulgatis & rea
cepta lectio se habet. Has est mile, Mi potest
velli. Quam probat Constant in. Harmenop. lib. s. epis. tis. a. de vile fis reguli imis ansi ui. in . dum hane regulam ita effert i Qui potest velle, potest etiam non velle r quae lectio etiam probatur Bulgato, dum ita hanc legem explicat, ei mistet licentia nolendi, qui habet potestatem v lendi. Hane Iectionem etiam sequitur Pet. Faberι
lunam. a. eaque communi omnium sere interis pretum consensu es recepta.
Florentina lectio hie est. Eias o nas nuti ἰ μόραι' vilia, quam primus restituit & approbauit
Ant. August. M. i. emenὰ l. a. in D. hane etiam sequitur Iae. Raevardus hie.
De huius legis lectione non ita pridem satis
acerba exorsa est concertatici inter Iae. Cuiae. &Ioannem Robert. Poscuam enim Cuiae. lib. s. ias. ι. 39. scripssset hane legem emendandam a que in ea ita legendum esse r Gai est non vesti, μι nihil O villa. Et hane lectionem reprobaret Ioan. Robert. lib. 2. Nee .len si a . Tandem Cuiacilia. is . obf. c. a 3. eircὸ medium , fatetur nihil reis ferre , utrum legatur Nollea an vero sNon vel le Robert. suam sententiam ulteriils propugnavit , tam in animad. quam in notis utrobique lib. t. t. 3o. Cuiae. ven3 Robert. exagitat. in no lat. Anicinii Mercat. lib. I. e. 3 . Cuius operis auintor est Cuiae. ut ipse scribit IV. 24. ias ν. e. ai.
Ex harum lectionum qualibet commodus senissus elici potest. Siquidem enim legimus r Erus est non nosse, utpote 3-vel . sensus est, eum posse
tacitὸ patiendo, & nihil contra direndo negotium aliquod approbare, mi etiam expressa voluntate id agere siret.Qui lectio ulterius confrmari potest ex Nicolao Bellono M. . . suppa . t. Iq. Oste dente, ex verbo, vel nomine negativo, & adverbio negandi medium inter contraria effeti ut
doctus & indoctus sunt contraria; s adverbium negandi hule posteriori nomini negativo adda mus , si non indoctus medium. Sic velle & nolisti sunt contraria , sed non nolle lanificii m dium quid , quando quis non expressὸ approbat, nec expresie improbat, sed taeitδ, & pulenta assentit ut, quod etiam notatur in I. i. 'ε scies, B tiam.
180쪽
tim. I. sit, Mavali atem. f. de tribat. E . oe vi Gloss. in um. velle Receptae lectionis nemper Eius est nosse m. hie sensus est, quod ille rem vel negotium aliquod impugnare, impedire, ac repudiare possit qui idem negotium expressὶ gerere, de approba re potest. Etsi vero ex his apparet, utriusque lectionis sensum per se verum esse, tamen recepta lectio magis eonvenit huie loco, qui desumptus est ex Ulpian. M. I. ad Sabinum. ubi ICtus agit de ae quisitione , di repudiatione haereditatis, ut constat ex. I. grasse. q. f. dea M. ueri emitte M hine . quae lex cum hae nostra eamdem inscriptionem habet. Repudiata igitur Florentina lectione, vulgarem retinebimus, de nune aliquot exemplis dein clarabimus.
Primum exemplum peti potest ex L ι. 4. ubi
dieitur quod nolle adire is non videatur, qui non potest adiret atque haereditas nondum delata aequiri non potest. L delata. is r. n. δε ver b. signifIgitur eo emitur haereditatem nondum dela tam repudiari non posse. Cur non videatur nolle habere haereditatem,
qui eam habere non potest si velit, haee est ratio: quia non verbis ea quaeritur, sed rebus risautem sollim repudiare potest se aliquid habere nolle, qui edm potest habere in sua potestate, noluit. Caeterum, qui eum habere non potest, dixit se nolle hibere, magis ideo videtur dixisse, quia non potuit, quam quia voluit non habere. Et id- vulgo ridere solemus diri, qui dicunt se non cupere habere id , quod eonsequi, si velint, non possunt. Unde in Apolog. ridetur dictum
vulpeculae,quae cum non possit attingere ad uvas, se etiam habere nolle dicebat, eum essent acer
hae. Qui igitur non potest habere si velit, hici dicendo se nolle. inutiliter dicit. Sie hires sub eonditione institutus . ante eo ditionem non potest adire: ergo nihil agit, si
antδ eonditionem repudiet. t. ita. que. 6. Dina
Huius reἰ exempla plura seni possunt ex. d. R de --. Lud. Ex hie ipsa lege decidi potest
species L tam quidam. i7. I. pviti. I. sc δε usu ris. ubi haeres usuras pecuniae , per fideleomminsum a se relictae, pupillo tutorem non habenti non praestat a quoniam Sm solvere, etiamsi vel let , non potuerit, non potest ei qui equam imputari; nam non videtur noluisse solvere, nee videtur moram seeisse. d. ε. εριτιον. Ideo autem non videtur . quia non potuit nolle, qui non P tuit velle. Hae etiam ratione legis nostrae Papinianus respondet, eilm AElio Philippo Testator praedium dari voluerit, si Proeula Severina ipsi non nupsisset, vel nubere noluisset, eadue nondum viri inpotens diem suum obierit. eonditionem extitisse
quia puella illa nunquam dici potuit noluisse eum propter aetatem nuptias velle non potueriI. q. r. IV. δε - . in
Nee veto soldm in haered Italibus, ερ testamentis procedit haee regula, sed etiam in iudieiis , in quibus ejus est denegare actionem, qui
potest eam concedere. I. wrore. IOA. l. I. in
st. h. t. Ex ratione hujus legis revi etiam ab iniet. pretibus traditur, quod is, quo invito actus geri potest, absens non sit cita adus, ut declaret voluntatem suam. L erga q. Φ. i eam 28. q.
de Hic. ρνοιο f. Hippolyt. de Marsi fetu. 3α Gail. lib. 2. Obstra. pyacI. 42. n. 2. 3. Sic qui non potest probare actum, is quoque potestati ne, vel ulla alia ratione, non potest eum suspe
stil. esse velle, qui potest nolle eleganter indicat Senec. M. vi. lis c. Si vis scire cinquit
an velim, essire ut possim nolle. Et Tryphoninus noster ait, Captivum filiae nuptiis eonsentire non posse , dum nec dissentire possit. I. in Mo ix. S. media yssia rapi. or filiae. revers. Deinde notandum,quod haec obtineant in iis, qui filo nomine agunt, non in administratoribus rerum alienarum, tam privatis, D m publiciar nam tutor, curator, syndicus, Zi similes administratores possunt quidem velle . 8e approbare, quod iis, quorum negotia administrant, obvenit , sed non repudiare. t. rara'. 8. f. de bonar. ρεμ sis i. r. q. tWm q. Jopuas. edict. I. pactum. 21. C. de pactis.
Ad L. 4.ulpianus lib. 6. ad Sabinum;
reste non erassitar, qui obsequiιαν impriis patris , vel domini. In hae L eriam eo poniIur prine. I. ad ea a r. h. LEAEe lex desumpta est ex lib. s. ad sabinum,
ex quo & L qui in Hiera. s.ff. de ati uir. 1 νώ. in quo libro de aequitenda hi reditate disseruit Ulp. Itaque non ineomm E a. d. I. qui in asea . h. ah. haee regula referri, atque inde huius loci interpretatio desumi potest, ut scit. dicamus eum velle non Gedi, qui ncte tanthm agit, ut v suntati obsequatur a qui sallens id se voluntate sua , sponteque facere simulat, quod revera face re noluit, quodque non faceret, si sui esset arbitrii , neque ullo iusto metu cogeretur. Ait Ulp. Naa ινesiis mihi ultro scilicet, & sua voluntate , quae voluntas est integra, & absoluistar creditur tamen velle voluntate remissi, & ex necessstate quadam: quamvis a principio non velit , qui enitui r nam ide3 cogitur, quia non vult i tamen si eoactus eo deductus sit, ut velit. verum est eum voluisse, quamvis eoactus sit. I. simiaieν. meta s. p. quia mei. Mus. I. si pia euaa. ibi: e malais e ἔκ videtur. θ. de νιι. mpr.