장음표시 사용
271쪽
Ad L. 6o. Ulpianus libro io. Disputationum.
Se re qai non prohibes pro se inserveniνe, mandare creditar. Sed es quis ratam
O Ui mandatu meo pro me intercedit, eo
tra me mandati habet actionem. Idem est, si presens alium pro me intervenire passas sm.
Mandati enim obligor. Quia & mandatum tacito consensu contrahitur. f. h. ε . I. si remane an s.
6. s. passus. r. l. qui ri. 3 3. A mandri. Sed N is, pro quo absente & ignorante quis interuenit, mandati iudieio obstringitur, s modo ratum habeat , quod gestum est. Nam ratthabitio manda
obiicitur L p s. s. sed s ero. s. vras incia iuri 1. de aura. test. ubi dicitur, nihil agi rati habitione. Respondeo ideis rati habitione ibi nihil agi, quia negotium non erat gestum contemplatione , ae nomine illius. qui illud ratum hahere eupiebat. Vetiam si negotium intuitu illiu, gestum suisset, potuisset illud sua ratthabitione postea rectὸ eomprobasse. Rursus videtur obstare d. t. si pupis. s. h. hem uκνhar. 9. erran Lia. 4h. sqq. f. de metatis L ubi
ex latthabitione datur actio negotiorum gestorum, non vero actio mandati. Respondeo, distinguendum est hoe modo. Aut gessi negotium non tuum, verumtamen tui contemplati nervet etiam negotium quidem tuum gessi, extinim non contemplatione atque respectu tui. Hisce casbus negotiorum te gestorum actione Obstrictum esse ,s, quod gessi, ratum habeas. Rati habitici enim ne otium , quod tuum non erat, vel quod tui eonia templatione non erat gestum, tuum essicit, atque, ut tui contemplatione factum videatur,facit. ideo hine resultat actio negotiorum gestorum L
fecis taum negotiam. Adde L ei Mi serta. 7. I. ali quis. i. C. quia tam ea qui in alisn. potest. Aut vero negotium tuum gessi tuo nomine, ae tui eon templatione , tuque dhineem hoc ratum habuisti. Hoc casu, ex ea ratiliabitione, obstrictus mihi es, non solis m actione negotiorum gestorum , ve-Tum-etiam actione manssati I. pom nitis. s. D. denuos. Iest. I. fis Di. 3 o. f. manni neque enim novum est, ut de eadem re & mandati, & negotiorum gestorum agere liceat. Porro quicunque actus , quodcunque neg tium nullum est , ex desectu consenses, ἱllud reis gulariter eonfrmatur rati habitione eius, quem
tio enim retrotrahitur ad tempus ipsus actus, seu
negotii gesti. d. I. D. C. ad SC. Mucia. Idque pro-
cedit non tantum in contractibis, & ultimis voluntatibus , sed etiam in maleficiis: nam & in iis rati habitio υim mandati habet. I. tit MN. is a. csin. l. a. Unde si quis absque meo mandato alia quem de sendo deiecerit, N ego illud ratum ha heam , ipsemet dejecisse videor. Nam dejicere vi detur , &qui mandat. I. i. h. isiecisee. ia. I. s. sed ob i4. L quia est. 3. s. ιam p ocurataν. io. D. de is rini amisi. id est, ad restituendam possessionem tenetur, non seeus, ac si ab initio deisiectionem istam mandasset. ἡ. r. μή o LM. D. db iis vi rimar. Diss Covarris ciem finissus aret. a. . r. n. s. de homicia. Itaque non dubium , quin& edicto unde vio tenear, di vis publieae, vel privatae postulari possim. Simili modo, si quis alleui iniuriam fecerit, aut id, quod perpetuae iurisdictionis eausa propositum erat, torruperit, auessens dolo malo testamentum suppresserit, sub ieeerit, deleverit, & ego id ratum habeam, etiam eoniti, me actio iniuriarum , actio popularis, quae datur in corrumpentem album praetoris, item tuis
die um publicum ex lege Cornelia de salsa dEGeendens, habebit locum. Quia & is, qui alicui
ἰniuriam inferri, album praetoris corrumpi, vel testamentum supprimi, subjici, vel deleti maniadaverit , actione injuriarum , iudicio populari, di poena legis Corneliae de fassis coercetur. L nansuum. it. A de injur. ι. qais. 7. hoc vero. HI. D. is laris ict. I. pillest mensam. a. D. M L. Cor. δε f.
sed hie ita procedunt, s maleficium illius, qui id postea ratum habet, nomine ae eontemplati ne fuerit commissum. Ut puta si quis aliquem meo nomine de sundo deiecerit. Nam si quis notimeo nomine deliquerit, atque ego illud factum
comprobaverim; non ideA mandasse videor. au.
illud quoque monendum , quod rati habitio nihil operetur in delictis, quae non possint per
alium mandari. Qualia sunt adulterium, & similia, personae e haerentia arg. 1 ne autem. 9.C A tiari. tallinae innus. in t rutilabitionem. n. q. de reg. 1m. ia 6.
Porris,quod dixi ratil, ab tionem retrotrahi te gulariter, hoe, quia quotidinum est, usumque habet, paucis erit explicandum, quando i cum habeat, quando veri non. Tres igitur casus sunt distinuendi. Primus rasus est. Quando lex requirit consensum simplieiter, sine ulla temporis praefinitio'e , tune semper ratibabitio retroc
lex requirit consensum praecis/, eerto tempore limitato , & pro sorma actus, tune ratthabitionumquam retrotrahitur. sie lex vult, ut iussus atris, vel domini praecedat, tutoris auctoritas
statim sequatur nogotium. Igitur s filius instio
patre adeat haereditatem , vel nuptias contrahar,
ratiliabitio patri postea interveniens nihil operaatur, nec retrotrahitur. I. si vis. as. s. i. m. q. D. δε arquin Leria. au ergo. ryd. de his qui nos L . imam.
272쪽
de Husi siquidem in id haeres succedit. II res. promittendo ali uid,vel ab his legando. Dui
ditur haereditatem est: suecessionem in illud ju . bo hie inteIligimus non tant sim jus, quod de- Non est ergo ius, in quod succeditur, seu quod sunctus habuit in alios, sed etiam quo ipse ten
defunctus habuit. Praeterea haereditas maxIma batur aliis , aut fecit, quo aliis teneretur. est, quae nondum est adita, vel successione acqui- Postremo Ioco additur, i de Bm M. it. sita. Igitur haereditas non sic dicitur successio, Ex quo sequitur, non viventis, sed destincti tan-qustulit ea solum, quae per successionem obtine - tum esse haereditatem. I. i. st. de haria vel a ptur. Relinquitur, ut haereditas sit res, quae in iis B. desuncti ius suecedit. Nam in libris nostris verba lia in is significant non tantum rem, quae acti nem patitur, sed & quae agit. Sie agressam vocabulo signiscatur res, quae alii accediti ut eum diarimus Mnti seri, alligationem ese artesiarum WincipaID
abluas senti. g. Olleiastor/1. s. Inst. de Mela θω. Aenequis de hujus vocabuli innistatione dubitandi
causam habeat, illud etiam eonsderandum est, quod iuris auctores haereditatem dominam v cant: item vicem defuncti eam sustinete scribant.
I. non minas. 3 a. i. D. de haerea. inst. I. ha egras.
Iast. δε hared. iast. I. Maritia. H. D. adlutis q. Ex quo incitur eam in defuncti loeum suceessisse. Neqne enim aut defuncti virem sustinere, aut rerum haeis reditariarum domina diei posset, nisi intelligeretur in defuncti loeum sueeesse. Est ergo haereditis res incorporea, quae defuncto succedit. Haec autem res nihil aliud est, quam quaedam universitas, quae suere ne omnia iure defuncti me pavit . Ocupata tenet , & quodammod est ais effettur. Qua de causa a iuris auctoribus
universias. ia ibantram. 2M. D. is vers. ln. ius successionis. in I. i. g. με. vers. ram inam laifatussanti. D. da νει. Eris. & successio universtatis appellatur. ιι bona 3. D.de bon/ν. pol. Caeteriim ex eo quod dicitur haereditas universitas esse, essicitur universtatem non se nigrare res sngulas. d. I. ιε-nertim. 2 8. D. 4 ver . Pr. Proinde qui hirediis ratem petit, non necesse habet res sngulas enumerare , sed satis est, s haereditatem in genere peiatat. Ex eo autem, quod ius esse dicimus haeredi ratem, duo Meiuntur. unum, haereditatem esse,
eis nulla sol eorpora in haered tale, di ideo qui eam haereditatem adit, haeredem fieri, & obligati ereditoribus haereditariis. .I. bona. s. h. I. vers nasie D. διαπιν. g. Atque hoc est, quod Papinianus seribit. in L linea ras 3 ci. t. de perit. lared. ared Ialem etiam fine alti favore iuria intellectvim titi. n. Vult enim Papinianus iis verbis sDistatum haereditatem , etiam absque ullo corpore, iure intelligi haereditatem. Alterum est, quod haereditas etiam damnosi, si haereditas.
Additur tu definitione. la timuersam ias: id est,
actiones, & restitutiones, quas desunctus habuit. I. lines in emae. n.1f. vi ais . haria. Nis ius aliquod defuncto se tributum si, ut ejus personae cohareat. Ut s ei constitutus suetit usuifructus, vel personale aliquod aliud bene fietum competierit. Tale enim ius personam egredi non potest. Per incommoda non tantum intellige aes alienum , quo defunctus tenebatur, sed etiam ea omnia onera, quae ipsi haeredibus suis imposuit, vel
Ad L. εἶ.1utinus libro I . Digestorum.
mirisur marum facere. Dii Bar s. etiam ad I. um test iurabas. 99. h. t.
AN mora sacta si, poties in facto, quam in
iure eonsstit, & plerumque eius rei dissiciis lis di incerta est definitio. l. mora 31. g. de οιπα Hine debitor, sive possessor, sue promissor , eo ipso quod non solvit interpellatus, sed provocatus ad iudicium, non intelligitur eontinuis moram fecisse. Est enim hoe ex circumstantiis aestimandum. Nam si nulla iusti causa intercidente,
iudieium suscipere, lii dare, quam id, quod peti
tur , solvere maluerit, intelligitur esse in mora. Lmma. g2. q. si post moram. i. ibi, o his ma=am viilet θιi se at hilare matiis, quam pessimere. D. de vers.
sit sie s quia sciens se debere, & rem, quae petio eue , adversarii esse nihilominils judicio eonte dat , per hoe in mora suisse intelligitur. I. Liter μν. Ur. D. de coniuci. Iun. Caeterum si absque dolo
malo, id est, iuste & bona fide ad iudicium proinvocet , id est, paratus si iudicium accipere, di liis
tigare , nullam moram sacere videtur. ELO Lν- statam. antepea. f. de Hari Cilm enim mora sit injusta dilatio, & frustatio prmstandi eius, quod petitur, ide/ s quis iusso impedimento sortὸ detentus suerit, a mora excusatur. Nee enim omnis.
qui differt solutionem, in mora esse latelligitur. L sisnavim. M. trib. I. seM. f. de Uaeris. Ut eece, qui in alterius locum necedit, veluti haeres ι bonorum possessor,tustam habet eausam ignorantiae, an debeatur id , quod petitur. Isti in alterim. 'p. h. t. itaque licet statim non soluat, sed sitiis offerat bona fide, non poterit tamen morae in s mutari. Nam Venuleius ait: N.nναι' impratistiani, id est, frustrator, aut cessator, qui nescit. uaniam solane debear. I. non pote 4 99. b. r. Quapropter si res, quae petebatur, post litem contestatam perempta fuerit, reus ita demum ad aestimationem tenetur, si absque iussa causa iudicium susceperit. l. illud. o. D. deperit. haereae M. nemo.s1. . . de vers. Miu. Quod in praedone, vel f re dici non potest i hic enim scit se nullam habere iustam litigandi causam, ideoque moram non purgat, etiams paratu si iudicium suscipere. LI. liter fis. ah. D. de conLA. fart. E. I. Elad. qo. D. δε iis. haerea. Usurae quoque iis eas bus, quibus a
tempore motae prxstari solent. I. Mara. 32. ia, a ludi. r. J. is ustitis non aliter a lite comestata L a deben.
273쪽
debentur, quam si absque iusta causa ad iudiciumst provoeatum. Eademque ratione rescripturi est, non posse creditorem pignus distrahere, s debitor paratus residuum debiti solvere, quia ignorat quantum adhue restet persoluendum , arbitrum , qui excutiat rationes, petierit. I. si usi iam. s. c. is strin. pignor. Nam distractio pignorum non si iure, nisi moram trahente debitore. I sitis-
Iante. I. C. eail. Hoc autem rasu debitor moram
non facit, ut qui probabili de causa ad iudicium
provocarit, atque arbitrum petierit.
Ad L. 64. Iulianus lib. 2 q. Digestorum.
Ea, qua raxo accidunt, non temere in age dis negotiis compatra tar. HAEc lex ex lege. I. q. s. &. 6. D. eligo. e plieari debet. sensus elus est, quod eorum, quae perraro eveniunt, non temeia, id est, non facilὰ habenda st rario. Quia jura de his, quae plerumque accidunt constituuntur. Nam quae si pe sunt, eerto definiti, ae praeceptis comprehendi possunt: quae vero raro eueniunt, cum indefinita & indeterminata sint, in nullam artificii disciplinam , nullamvὸ doctrinam, praece tionemque incidunt.Quapropter neque de hisL gi satores leges condendas existimarunt. Hoc an iis inadversone dignum est, quod hae voces spe O rar bifariam aecipi possint, nimirum, aut
simplieitet & absolut/, sine eollatione ae smilitudine, aut respective , & relatiuὸ ad aliud quid eiusdem vel diversi generis. Absolutὸ sepe eveni re dicimus, quod indies accidere solet, ut aquam pluviam eadere, hominem mori, & quae sunt nis similia, quorum usus est quotidianus. Abs lute-ὸ fieri dieitur, quod semel, aut his tantum evenit, aut evenire potest, ut sceminam uno partu septem filios edere, hominem, mortuum
resi, scitari quod in Lararo factum legimus a vel lapides pluere , exteraque huius generis. Haee enim dicuntur absolutὸ rard di sate fieri, quia ad
nullam rem certam definitamque reseruntur.
Alia ratione diei tuis τὸ quid seti respective. Ueluti s duas res eonserimus, quarum utraque eve
nire quandoque solet, sed altera magis quam altera. Ut elim dieImus με homines intestatos moisti. Nam eomparatione facta ad eos, qui testato moriuntur, plures ab intestato quam tessato oecidunt. Hue spectat species a paulo tractata in Laaravi. 3. D. si pars linia. pri. Quidam decessit relicto filio, di uxore gravida filius pro pane haeres erit, & idia partem tantum haereditatis petere debet. Hi ne quaeritur quotam petere debeat, ne plus iusto petat. Dubitationem parit, quod incertum sit, quot nam sint nascituri: Nam inter dum unus tantum, interdum duo, interdum tres, interdum quatuor, interdum etiam quinque nascuntur. Ut ICti in d ι. ori titi s in I. atram. 7. D. de reb. I b. de is L si paro. s. D. is suas. Gellius lib. lo. e. a. Plinius hs. 7. Lis. memoria prodi-
detunt. Adde Ant. Hui tumia pia hi ere. e. ii. sed ICti mediam viam secuti, inspexerunt quod seri non admodum rato posset, id est , quia seri
ierat, ut tergemini nascerentur . quartam paris
tem filio superstiti ad fgnarunt. Tergeminos namque nasci, di si per se. N suapte natura adia modum rarn accidere soleat, isse tamen evenire dieitur, si cum eo conseras , quod quatuor aut quinque unico partu nascuntur. Itaque de his. quae uel suapte natura , vel saltem in suo genere. quoad ejus seri potest, & relative saepe evenire solent. leges serendas existimarunt iuris auctores. Illud quoque notandum , quod iura aliquando etiam eonstituantur de eo quod raro accidit, nitieet s illud, quod rath accidit, temper eodem modo accidat in suo genere. sie ius eonstitutum est de insula, in mari nata, quod nimirum ea sat
ius constitutum est de partu quinquagenariae, quod videlicet is si legitimus, etiams rarissim Econtingat, mulierem illac aetate parere. L sim.-ie . q&iηθragenaria. ia. C de legitim. hinis. Sed tu per utroque illo ea su ideo ius constitntum est, uia insula, quando in mari nascitur, semper eo-em modo nascitur. Et maior quinquagenaria spariat, illud quoque eodem semper aecidit modo. nimirum pet naturalem coniunctionem. Ae pro in thctissimὸ Ae his eonduntur iura. Hugo Do
Denique quiri potest , quid statuendum sies ea sus aliquis emerserit, qui aut perquam raro eontingit, aut sorth numquam alias extitit ι Rea spondeo, in tali rasu novi Prineipis eonstitutio ne deereto vῖ opus esse, aut interpretatione legum qum ad similes eatis latae sunt. Quem agmodum
Ad L. 6y. Iulianus libro 14. Digestorum.
Ea est narura ravissationis, quam Graci
lanι, ut ab evidenter veris per brevisi mas mutationes disputatio ad ea, quaev denter falsa μαι. perdacaIar. AGitur hoc loco non de omni cavillatione
sed de ea, quam Graeci speciali nomine n- voeant, ea ue recte definitur, quod sit cavillatio , in qua per brevissimas mutationes, id est, per minutissimas interrogatione , Se quasi per gradus, paulatim addendo aut detrahendo, ab evidenter veris , ad evidenter falsa pervenitur rquem acervalem Syllogismum appellant Cie lib. i. de aras. Persus Satyr. c. lavema cirisippe, tri ter atervi. Horat lib. 2. epist. Exempla Britis haee sunt. Certum est plures collegium facere. Quaeret igitur quis, an non faciant sex collegium t
274쪽
D Tu. de Reg. Lur. Commentarius.
quinque si quinque, an non & quatuor ἰ Si
quatuor, an non & tres O Ae deinde his omnibus concessis inseret; quod falsum es, duos etiam collegἰum facere. Constat enim ex L Nerarias. 83. D. de Trab. st . ad eonstituendum collegium tres ad minimum tequiri. Item an non tredecim oves faciant gregem ι ita sanὸ. An non de duodecimi An non δὲ undecim φ An non & deeem & hoe quoque verum est. Cur ergo non de novem s Idverti falsum est. I. ulr θ. de abigeis. Seneca quoque M. 7. δει 2. e. q. salsi soritis proponit exemis Plum hoe modo: B, inquit, tutas pustum IMI, I asto est r amnia stitem septemta sunt, intra omnia Op
filmsam, euo G prostitatis sapientii sum, leno δε-um o misi φν itura sam, ergo sapiens una est. Ad extremum hie quaestio moveri potest, aueavillatione, & fallaci fori te uti Advocato liceat lTt sane licet frequenti da Doctoribus placuerit, od Advocatus fovens iussam musam, possit per
fallaeiam di malitiam vincere adversarium suum. g. me. dominai no/ν. 23. qa . 3. Mynsngam. 3. ιιιις Catellianus Cotta in memGal. M. 9. in Derb. duas bonas. And. Tiraquellus in uno ae petracta, in o. recti iis tamen Andreas Aleiatus &eum secutus Greddaeus in L natura ι Dist Ironis. 377. D. δε vers. sign. sentiunt, gravi viro Advo calci numquam convenire in causarum desens ne cavillationibus uti, nee eum debἴre ἡe victoria maris, qu m de virtute esse sollicitum. Non igitur utendum sal laesi si sed potius in id incumbendum est , ut solida iuris ratione, ac Interpellatione huiusmodi sophist eas ecptiones
frangere, convellere, ae illidere valeamus. Id autem assequemur, si nos elenchorum heritos reddiderimus, ingeniaque ninra non vastis quae s iunculis , novis opinionibus, ae inutilibus e
villis . sed potias solida, vera, ac recepta doctrina excoluerimus.
Ad L. 66. Iulianus libro 6o. Digestorum
Nareellis: Desinit debitor esse is, ari nactias es exceptionem junam, nec ab aquitatenasar ali abhorrentem.
Ad L. 67. Idem libro 8 . Digestorum.
Suωiens idem sermo d- sentensias exprimit , ea potissimam excipim' qca rei gerenda a ior est. DE hac lege tractatum est ad legem semper la
Ad L. 68. Paulus libro singulari de dotis
repetitione. In omnisus eatisis id observatur, ut ubi pedisona condisio locum facis beneficio tibi' desitiente ea beneficium quoque deficiat: abi vero genus actionis ti desiti eratini, ad quemvis persecuris ejus devenerat, non deficias ratio auxilis.
P Rivilegium dupliciter accipitur. Aut pro si
gulari iure, quod in unam solam personam concipitur, atque ita acci tur in lege duodecim tabularum, dum ita sancitur: Druileia tu inetamo. Cicero 3 rist. Aul.Gellius. ID. Io. c. ao. Dicit ut enim privilegium , quasi lex privato data , ut ait Isiodorus, reserente Gratiano in c. privilegis. Ast. 3. Nam priva Veteres singula dicebant. Huc re spexit inpi nus ἰηι jura. 8. f. de R dum ait: turanan in Diuus p sonas,std gem ather con lituuntur. Cujae. G. M. Obse. 8. Ant. Augustin. ab Mib. pet.
3 9. Briss M. q. de ver b. . Aut privilegium ac cipitur pro beneficio, de iure singulari, quod non in unam , sed iri plures personas ejusdem condi tionis conceptum est. idus singuiare. 36. f. est. v lae. L loci Atque ita privilegium in hoc loco, tunia libi apud iuris auctores plerumque accipitur. Estque nihil aliud quam beneficium, quo eontr1ius commune alicui indulgetur , singulari quc dam favore , aut clementia, vel rebus, vel peris nis concessum. Est autem duplex, aut personala;
Persionale est quod personae eonceditur, vel eui Nisonae eonditio Iocum facit, vel euius causai roxima est persona. Hoe personae colamet, nec transit ad alios, sed persona, cui e cessum est de sciente , te ipsum defieit. Huiusmodi est privilesium, quod competit marito in repetitione d tis, ne ab uxore, soluto matrimonio, in plus qu mfacere possit, conveniatur. Hoe enim beneficium haeredibus, aut ride iussori mariti non datur. Lmais
que exceptiones, quae parentibus, sociis , & similibus personis competunt, ut scilicet eatenu tantum , quatenus sacere possint, conveniantur, fide jussoribus, aut haeredibus parentum, soci 'm , similiumque personarum non prosunt. Ratio est, quia eiusmodi privilegia persenalia sunt;
di personis eorum, quibus concella sunt, cohae lentia. I. ex times ad perso . 7. D. de exceptiens.
Si e quod mullisi a Iustiniano tributum est, ut da
dote agens omnibus creditoribu , etiam expresissam anteriorem hypothecam habentibus praeponatur L a uisi 2.C. quint. in pig. hab. ad haeredet
eiusdem minimὸ pertinet, e4m sit persehale. I. is de privilu. At. Similiter licet pupillus iaactione persionali privilegium Labeat, praeseratur que aliis creditoribus, sueeetares tamen illius
275쪽
vatis eollatum sit in alios. I. - 2ia.. 3. . de exsexu. Primip. l. in creantadato. II. 9. 8M. I. f. movi juncta I. I. cor v. st. deprecaria. Generalis igiatur est haec regula, eaque idem Paulus signifieat, quod Ulpianus m t. inditus. 336. b. h. l. --
luit, dum ait: stata caltare pastasar prora, imitonis tribunis. id est, omne quod alicui praestatur, quodcunque etiam id sit, de a quoeunque , aut cuicunque praestetur, invito non tribuitur, id est,
non acquiritur cum effectu, vel eo uti non cogitur, sed ejus repudiandi habet saeuitatem. Bene seium enim perdit benescit Ee liberalitatis nomen . si in invitum conseratur. Omnium enim beneficiorum ea natura est it non sint i necessitate, sed a mera ac libera voluntate, de quicquidio honorem alicujus inventum est, desinit privia legium vocari posse, si cogast auctore in intilia no declam I. 7. Imo non beneficium , sed iniuria esse censetur, s beneficium invito obtrudatur.
m=ιiam iudico esse id, νώ cui facias Maptius. Cui non absimile, quod est apud Flaccum , in arte poenis , Invito qui seruat, idem Dis etfitenti. Hi fit ut donatio iovito non aequiratur. i. hociare. I9. q. um mest. 2. D. de D-. psest inquit UDpianus , bisallam auratir ace m. Similiter nec creditor debitorem praesentem, de invitum obligationis vinculo liberare potest , ne benescium invito detur. I. fidelitis. 9 i. f. desuui. sie si cui legis beneficium coaeeetat, eo invitas uti non coingitur. Potest enim quisque iis, quae pro se introducta sunt, renuncitare L O suis tu constrisenda. n. v. C. deprilis. L pactam. 46. sfetit. Ideo minor repudiare potest beneficium restitutionis in int grum, si laesus pl. L si index. 4 i. f. de mmyd. Atinque hue pertinet, quod Cicero I. Verrin. ait, uia mihi lex mea causa dati ea gratiari non stet. Cui
convenit quod Senec. dicta. I. M. 2. scribit. Se - σον post pexuelisum Olmatam annum in turiam runire
Δω , in utrampae partem situ, alimἱ de trianuam cst, uti neret has imponitur. sed obiicitur contra hane regulam,quod qui quid servus ex quacunque causa acquirit, id domino suo etiam invito fle repugnanti acquirat. t.
s. q. D.de ac vir peri iam. Ergo videtur benescium etiam invito domino per tervum dari. Respondeo , verum esse semper, atque indubitarum invito nihil dari, nihil prastari, aut tribui: sed qu.
per tavum aequiruntur,his verbis non contine
tur. Nam cdm per se vum quid acquiritur domino, in eo nihil datur domino a quoquam , nihil praestatur, sed dominus 1 servo prilis quaesitum,
de in numero rerum suarum inventum suo iure occupat. Quod igitur dicitur invito liberalitatem non acquiri, hoc non pertinet ad ea, quae per λ- vum acquiruntur . etiamsi quid servo donatumst. Licet enim id, quod a donatore in servum consertur, liberalitatis sit, tamen, quod 1 servo quaesitum , deinde a servo ad dominum transi, non est liberalitatis sed necessitatis, non enim
transi hoc ad dominumino quod servus id ipsum
ita velit, sed quia servus quaestum retinere non potest. ι. N. 79. D. de ae m. red. Rursus objicitur L solvendo. 39.A. de uetu. Ist. o Isuisu. 3 3. I. ostia . ubi dicitur, eum, qui
pro is vito di ignorante debitore solvit taebitorem per hoc ipsum liberare, ergo hie beneficium
invito datur, & acquiritur. Resp. Regula n
stra seripta est de iis quae directo, & immediata
alleui aequiruntur: ad ea autem , quae per conse quentiam , & interpos tam perlonam aequiruntur, non pertinet. Quaecunque enim beneficia, & quaecunque acquisitiones in aliqua re , aut alicujus perlona primo recte consstunt, eae non prohibent, quominus istorum beneficiorum, atque aequisitionum eommoda etiam alios contin gant , quamquam ignorantes, aut invitos. Αliter respondent Decius, fle. Cagnotus, qui hanc I. n. intelligunt obtinere, quando solum agitue de utilitate eius, cui conserendum est beneficium , non autem quando agitur etiam de alteritius interesse privato , vel publico. Nam solutiosacta ereditori. invito debitore, de qua agituria L soluendo. 39. In Z Lsai N. 33. non tam debitoris causi fieri uidetur, quam creditotis, cui ut satissat, omnino necesse est: a quo vero illud sat, interest. Tettio obiicitur, quod libertas, quae maxi reum & inaestimabile est beneficium. I. Menas d
s moram Iuliam est. C. de rectam. mammisi. Respo deo, servus proprius a testatore manumissus, hae resque institutus est necessarius , adia ut sive velit , sve nolit, protinsis post moriem tessatoris si e & Meessarius hae tes fiat i sed hoc non tam in ipsus commogum . quam honorem testatoris datum intelligitur, ut ejus potias , quam testatoris . qui non solvendo sortὸ deeesserit, bona a creditoribus possideantur , & disti ahantur. I. uetestarius. Ind. de hared. φι ι. O iust rem. Ali sextra hune calam servis liberum manet arbitrium c ut inquit Iustinianus ia Z L tvm tonsi raro. BII. an ad libertat ei, venite velint, an veto in servi
Porro interdum benescium datus invito, si
publiea causa eoncurrat. Veluti si alicujus tenuentis saluti iuccurratur. Nominem enim servati
rei publicae interest. au. Iram ratia I. g. βρlia m. m.
si de bis. Ea vi. & pulcherrimum opus est tesse seneca lia. a. de benefic. e. 3. etiam invitos , n lentesque set vati. Hi ne humanitatis ratione reis e tum est, ut quilibet appellare possit, nomine
ejus, qui ad supplicium ducitur, quamvis ille r
pugnet. I. nan ranium. s. d. de sp stas. Sic pupillo etiam invito tutor datur. ι. 3. O 6. f. ia rasin. O4a viae. Δι. Naturali enim iuri conven ena est. impuberes esse in tutela. g. impabens. pen. Inst. Ea Attil. ι ιιν. Item ei, qui in possessione servituti aeonstitutus est, invito , nee de eonditione stia litigate past , succurritur. I. i. a 3ae a g. de
aberas. ων . sunt nonnulli alii easus , quibus inutio beneficium datur, quos annotavit Catel.
276쪽
Ad L. γα Ulpianus libro I. de ossicio
Proconsulis. Nemo potest gladii poterisem sibi datama
ves cujus alterius coercitionis ad alium Iransferre.
Ad L. II. Idem libro 1. de ossicio Proconsulis.
Omnia quacunque causa cognitionem
desiderant , per libelram expediri non possunt. Η Ee regula, in qua ostenditur . qui sint
meri imperii, iisdem proponitur verbis m I. βι-. 6. in prisc. 1. de oci procans Interpretationi huius legis praemittendum est, omnem Magistra ius potestatem, vel in coercitione, vel in jure dicendo positam esset Illa in duo discedit genera, in imperium stilicet mixtum, & merum. Mixistum imperium sic appellatur, quia non est me rum , sed mixtum t nam iurisdictioni accedit, illique cohaeret, de miscetur, adeo ut ab ea re ipsa divelli, ae separari non possit. 1.2. G D. de iuri Biren Nemo iurisdictionem habet, quin ei
mixtum imperium eompetat. ι. I. s. olt. I. vis.st. de Oe. Hau. au manae est iuris . Itaque licet quis possit considerare modicam coercitionem
per se , de animo illam abstrahere ab ipsa iurisdictione , tamen nulla est ea coercitio seu mixtum
imperium, nisi simul adjunctam habeat iurisit - tionem. Estque hoe imperium nihil aliud quam
potestas, consistens in modica coercitione , per quam iurisdictio expeditur ae defenditur. I. ab. d. δε οφ. Em mandar. est imi R. Hujus imperii est, poenali iudicio, vel indictione mulctae iurisdicti nem defendere, in possessionem mittere, in integrum restituere, bonorum possessionem dare, di in summa, aliquid subere, vel imperare. I. De q. D. de inrisAQuaeritur nune, an Magistratus, qui hoe imperium mixtum habet, id ipsum alii mandare,
delegare, vel committere, vel in alium trans serre possit i Et sane , licet Doctoriam vulgus causas mixti imperii indelegabiles esse dicat, tamen contrarium verius est. Cum enim mixtum imis perium non specialiter leges, vel constitutione, vel Senatusconsulto tribuatur, sed jure magistratus competat , eonsequens est , illud mandari posse. I. r. f de eo. eim eri mand est iuri L Et hoe probant manifesti textus in I. uis. ωι. nudi εήλ eias cis mand. est imi I. r. b. q. D. δεκγ9. t εο . iocia I. I. D. de iuri 1. At obiiciunt Doctores L nec quicqMm. 9. q. Hassi rerum. Id .is o F. Prmus unde sum pia est I. -- αβ quat-3-.7II . Lubi Ulpianus ali. missa. urine e se covinionem fideram, per sisellam expianinan possum. Ex his verbis colligunt DD. omnes eas caulas, in quibus plena cognitio requiritur, delegari non posse, liheliique vocabulum acetis
piunt pro judice delegato. Sed cause, inquiunt, mixti imperii ciuis cognitionem desiderant. V de coneludunt eas delegari non possie. Resp. Ineptissim8 Doctores, Glossam secuti, libellum is d. st. accipiunt pro iudice delegator eaque interis pretatio, meritissimὸ primum Fulgioso improbata , deinde a Budaeo, fle aliis politioris literatu. rat Interpretibus explosa est. Est enim libellus nihil aliud, qu m laedula supplex, Principi, aut Magistratui oblata, qua aliquid ab eo petitur.
Unde fit preces dictae sunt. tu. m.C. deprec. Imper. θν. sententia igitur harum legum haec est. Quae eausiae cognitionem desiderant, hoe est,quae utra inque parte praesente, & audita, vel f item vocata, disputari Ze examinari debent, eas Magistratus
de plano, per subscriptionem fictam ad libellum,
que, causa cogniti, constituta sunt de definita, ea subscriptionibus istis revocari non possunt.Nihil igitvir in L si de delegatione seriptum est. Alia enim est quaestio, an ea, quae causae ereniticinem desiderant, delegari possint: Alia ver3 , an expediri per libellum possint. Et tantum de mixta imperio. Merum imperiuri dicitur, quod purum, s Iutum, non cum iurisdictione mixtum . sed ab ea seiunctum Si paratum est i quod , inquam , se-sunctum est, a iurisdictione in specie, de propriὸ sie dicta, quaeque ve satur in cognitione rerum ei vilium. lurisdictio enim duplex est, civilis, Secriminalis. Civilis non inest mero imperio. Cruminalis iurisidictio i quae olim iudiciorum publicorum quaestio, vel exercitio, vel rerum criminalium cognitio dicebatur propriὸ merum imperium appellatur. Nam qui de criminalibus coll- nostit, quamvis ius dicere videatur in eos, qui erimina aliqua eommiserunt. I. mussarium. Σ. Ψ qaia. 23. 1. dem, iuri tamen non tam ius dicit quam pro imperio agit, punit, coercet, animadvertit. Inde fictum est, ut jurisdictis criminalis merum imperium diceretur , 3t a iurisidictione quae jure magistratus competit, segregaretur Et cum jurisdictici criminalis ipsi sit imperium meis rum , non potest dici ei inessi. Imperium emo eiusmodi, quod non explicandae, vel vindicanis dae, vel tuendae iurisdictionis gratia exercetur. sed per siestat, de in vindicanda delictis totum consistit, mixtum non est Merum imperium non exactὸ, sed cur Cujacius inquit . . xi. obstrv. c. 2 o. id est per exemplum des nItur, vel potius desicribitur,n I. 3. D. de tu i . esse habere gladii potestatem didanimadvertendum in facinorosos. Quae cle finitio desumpta est a potiori parte meri imperii nempe potestate gladii, quo gladii, verbo significi
277쪽
In Ti . de Reg. D. Commentarius.
tur summa potestas uliae eripiendae. Cuiae. λι. a. Petr. Fab. lib. si c. q. Quia vero merum imperium non tantum in iure gladii consssit,sed etiam alias animadversonum species comprehendit , idcirco LL 3. D. Abrisae est supplenda ex LL o. i uelahentis uuasvis ιonciliaris, subintelli iage, saevioris.) Nam modica mercitio est mixti imperii, non meri. l. viis. p. de Q. eius cis man est. ἐωiu. Metum igitur imperium, praeter ius gladii, alia multa continet. Veluti ius damnandi in b, sias, in metallum , ius deportandi, ius relega di , ius consistandi, graviorem mulctam indicendi , atrociter verberandi. Ex his nune colligitur merum imperium nihil aliud esse, co8icendorum maleficiorum potestatem. Noe autem imperium non competit iure magistratus, sed specialiter, vel lege , vel Senatusconsulto, vel constitutione Principum deis. sertur. I. i. q. n. fri os .eitai m L ea imis Atque hine est, quod Praetor, licet tutisdictionem
tunc potest meri imperii causis alteri demandare. f. I. θ. de eis. ein. I. i. siet M. T. f. Mum. Turpilrum . procurator. 2. Cristo. RIod interpretes plerumque extendunt ad ea sum in fisemitatist sed malὰ hoc enim east nulla lege imperium delegari permittitur. Deinde non eadem est ratio absentiae, & infirmitatis, in hae utiquere , in qua animi vigor & prudentia requiritur, non corporis lal Or, aut firmitas. arg. l. sextum. a. q. quem ira senio. vers corporiydebilitas. g. de istat. excus man. Quod si tamen tanta sit vis morbi, ut non modicum metui possit,ex ea, praejudicium, deserendae paulisper mus, capitales sunt, vel certe alius a Principe subrogandus. MD. si isnpivi. 18.1. de liuis. Illud. nune merito in disciuisitionem vocatur,
an ne merum imperium hodie demandari possitῆ Id omnino dicendum videtur, si modo verum est, q iod Cujacius scribit in t 2.. φ. deinde
habeat. & imperium iurisdictioni cohaerens. I. in ἴ- - Σω3. Hu. ubi ita ait. Quia olim fuiι αεγια im
is, vitari. 1. L ia initis vocata. niliu tamen eorum, quae ad merum imperium pertinent, vindicare si
hi possiti ideoque siquid .cidat , quod . maiorem
animadυersonem exigat, illud praetor ad Pr sectum urbis remittit. Traeterea non omnia, quae meri imperii sunt, in eamdem personam concuserunt. si quidem nemo sibi plus assumere potes, quam specialiter lege suetit datum sibi. ut eceo. Pimses ius gladii, ius damnandi in mettallum, ius
Telestandi habet. I. illicitas. 6. F. εω uniuersas. g. st. de ostre. pras Ius vhro 'deportandi vel consileandi non habet. Limes panas. g. a portanae amem l . D. H in nait elegas. Porro cum supt dictum si, merum imperium non jure magistratus competere sed specialiter te M. vel senatusconsulto, vel constitutione Pi in cipis tribui, inde consequens est, ea quae meri sunt imperii, non posse mandari, nee mandata iurisdictione in mandatarium transire. l. 1 .ss Aas eias cui manae est laris. Quia in his rebus electa es persona cena , cujus industria, prudentia, fide, auctoritate res tantae explicentur, quae ad vitam, ad famam, ad fortunas hominum pertinent. Nine merum imperium Praeses vel Procohsul legato suo mandare non potest. t. suem. 6. in princi D 22 4s.. putans Ideoque legatus nec animadvertendi , neque coercedi. neque atrociter verberati
di tu, habet. I Daianiι. D. D. de os . Proconssed se illud benὸ notandum, quod non omnes , qui merum imperium habent, mandare ita. Iucl prohibeantur, sed tantum magistratus, atque ili dices. Alii namque, ut summus rinceps, item Duces, Comites, & smiles, qui id proprio iure, & ratione sui d gnitatis habent, Idipium mandare possunt. Zas udd. l. 3. D. de ψνis. Deinde excipitur iudex, specialiter 1 Prineipe
in aliqua eausa dolegatus. Is enim omnes eausas tam civiles, quam criminales, & consequenter merum quoque imperium alteri delegare potest. I. . iudita. s. C. δε inditiis'. I unit si nostra imis . Denique excipitur eausa absentis. Nam si maperiam, hola mixtum dici pus, quoniam magistratas
na compem itire magistraim, ergo misti est jtiri Actio. me Cuiacius. Quae s vera sunt, eis consequens est, merum imperium , utpote hodie mixtum, mandari posse. Sed contraria sententia verior est. Nam ad hoc, ut merum imperium nominatim concessum videatur, nihil interest, an lex sugulis magistratibus, qui creantur, merum imperium ad tempus, vel'n perpetuum tribuat, an vero in perpetuum omnibus, qui hoc vel illo ma- sistratu donabuntur. Semper enim verum erit, lege tributum non iure magistratus competere.
Nec ideA mixtum dici pothu, suod magistratibus inrisdietionem habentibus 'competat. Nam illis comρetit non quia iurisdietionem habent. sed quia illis hoe ipsum lege tributum est. Nam&olim, ordinario iure, hoc imperium, atque haee potestas animadvertendi tribuebatur praese. urbi Romae , Praesidibus in provinciis. I. i. iuprint. vers. O , si a familia. p. δι f estis reti dia. i. Uritisti . l. i sistas. 6.h tii umissas. 8. p. de ιβι. Pras. Atque ita idem habebat gladii potestatem, qui &juri lictioni ptietate & tamen illud meri imperii nomen retinuit nihilominu , ae distinctum iurisdictione manst. Nam se istis magistratibus merum imperium tribui coepit, non ut tribu retur propter iurisdictionem,sed quia personae talium magistrativum praecipue idoneae esse visa
sunt, quibus eriminum executio committeretur.
quia & malas eiaone metu, & comperia iussi poenis subiicere, propter vim imperii facilὸ ptinsent. Quamvis igitur olim merum imperium ordinario jufe tribueretur, tamen mansit hcie etiam Papintini N Ulpiani temporibus, ut verum esset,
hoe imperium nq,n esse iurisdictionis, hoe est, non esse cuiusquam, quis lutisdictionem haberet. sd quia ei id ipsum lege specialiter tribueretistratus peregre reipublicae causa abesse ceperit, ' tur, Qua causa etiam tunc manente, rei tit pia M cuit.
278쪽
cuit, ne tum quἰdem merum imperium mandati posse. Ergo & hodie, quamvis magistratibus iurisdictionem habentibus, hoe idi petium ordina
rio jure competat, nihilo tamen minus merum manet, proindeque mandari nequit.
Postema quaeri potest, an ne de iure eanoniaco merum imperium mandati possit Et disti guendum est inter magistratum politi eum, Ac ecclesiasticum. Ee lesastieus magistratus in eausis, in quibus de sangqinis effusone agitur, iudicate non potest, sed eas remittere tenetur ad magistraatum Deutarem. e. illai. as. ιε est. q. e. Νηι. a. 7. ι. 1. de s fici viων. in s. I3 ue singulari ratione placuit, quia scilicet eccletiasticis personis causas sanguinis agitare non lieet. Ideoque elerici
nec venatores esse possunt nee chirur . e. pennis. O EI. Ne thriti. Ominviti. Ad magistratum politicum quod attinet, communi Doctorum se tentia nequicquam reclamente , omninis. dicendum est, eum cie iure canonico merum imperium
mandare non posse. Nullus enim , in libris iuria pontificii reperitor textus, quo in hae parte iuri civili derogatum sit, erga adhue illi standum est. Nec quiequam ad rem faciunt omnes illi texistus , ex quibus Doctores contrarium conantur
probare . ut post alios dotet Fachineus I. 9. un- inues cap. 99.
Ad L. gr. Iavolenus libro 3. ex posterioribus
Frucrus rei est, vel pignori dare licere. N rei vindicatione, quae adversus malae fidei
I possessorem instituitur, fructus veniunt, non illi modo, quos percipit reus, verum- etiam quos actor, si possidste ei rem Ileuisset , percipere potuisset. I. fundum DIC e rei vineta. si navis. 62. b. pML J. eod. In fructu autem numeratur quaelibet utilitas, quae ad petitorem, ex re, de qua agitur, redire potuisset. I. videamus. 39. s. D. A. δε ιν is. Quamobrem omnis utilitas ἰ quam actor habiturus suisset, s rem petitam pignori dare Iituisset, etiam hic aestimabitur. Nam in fructu et iam numeratur rem piguori dare posse. h. l. I. si 1. θ. de libur. σVerum non rectὸ hine eolligitur u fructearium, rem, in qua habet usumfructum, pignori ob. ligare posse. Constat enim ex t. interest. 6.C. de us fiucta. proprietatem ab usufiuctuario oppignorari non posse. Nec ad rem pertinet, quod in L 7. D. inus tra B. scriptum est: ad usumfructuarium om nes rei Ductus perii aere t id enim de iis tantum accipiendum est . qui ex re proveniunti, seu quos res ipsa parit, non de qualibet rei utilitate. Planὸ eommoditas utendi stubodi, seu perceptio fiuctuum , reetu pignori datur, quia de vendii ει I cari , dc gratis concedi potest. F. i. Inst. de usu G habitat. Et se intelligenda est Iasis ii . .ustustam . a. f. de tenv. Vid. strantist. Sarmientum MPI.
Ad L. 73. Quintus Mucius Scaevola libro singulari . L.
tuo lateti redit, eo hareditas pervenit, ascam famina haeredes intercedunt. IN hae lege quinque nobis proponuntur regulae. In hoc prineipio prima regula est , quae docet eo redire tutelam, quo pervenit haereditas, legitima scilicet. Quae ad huius regulae explicationem faciunt, dixi supra a l. lG.
Nemo potest tutorem dare euiquam, nisi M.
quem in suis haredibus, eum moritur, Hin
buti, habiturusve est,si inriser.
ALtera regula quae est in hoc F. t agit de
tutoribus testamentavis, id est, qui testament vel eodicillis testamento confit malis dantur. Εjus autem sensus hie est. Testamentarii tutores suis haeredibus dumtaxat, & post humis, qui in ea eausa sunt, ut si vivo testatore nascari
tur, sui haeredes suturi sint, dari possint. LI. g.
tem sui haeredes, qui in patrisfamilias potestate sint, dc quos nemo mortis testatoris tempore in patrisfamilia antecedit i qaa les sunt filii familia,
de filiae similias, nepotes, neptεωὸ ex filio iam
mortuo, aut emancipato. Ergo paterfamilias filio impuberi in potestate retento, recte testamen to tutorem dat, idem recte dat post humo suo tutorem ; hie enim si vivo patre nasiceretur, Et in ipsius potestate futurus esset, de proximum in f milia gradum obtenturus. At nepotibus ita deismum tutor rectὰ testamento constituitur , si αὐλeodemque testatore mortuo , non sint in potestatem patris siti recasuri. t. r. in . f. de test. t m. ut s pater eorum iam sit mortuus, vel iri potestate sibi patris esse deserit. Liberis enim in potestatem patris recasuris, ne miles quid2m iratorem dare potest. I. uti Militem. 1.1 is testam. tui. I. I milia familias. 18. f. de te m. mssit. Quid autem si testator nepoti ex filio, adhuc in potestate exiis stente, tutorem nominarit. de filios post testamentum factum vivo testatore decesser it, atque ita hie nepos in Ioeum patris sui, vivo avo su cesserit, id est avo suus haeres factus si s ite spondeo, quemadmodum totum testa meritum, in quohaeres institurus, vel exhaeredatus en , ex imge Iunia Velleia valet, ita etiam tutoris dati eadem lege sui inebitur. I. si haereritas. I . istiis.lium. 2. D. detest. ystria. Sed tamen omnino ri esse est , ut vel lim res scriptus sit nepos, vel ex haer datus . idque non tantum in nepote . sed & in omnibus aliis, quibus tutores testari emo clare volumus, sive iam sint nati, sive nascitiiri Ioiacum habet. i. op q. de io. tutia Nam si sui h re- des
279쪽
des praetereantur, testamentum ipso iure nullum est. ιαι. tis. Inst. δε exhaere . histor. Quod ad pom humos attinet, illi nisi nominatim exhaereden tur, aut haeredes instituantur, rumpunt testamen tam poste nati. g. posthum. 2. inst. eod. Ubi autem iesumentum non subsistit, nee tutoris datio, in de dependens, subsistet. Caeterum pater filio naturali tutorem test mento dare nequit. Emancipatus quoque, tametsi iure praetorio inter suos ad haereditatem patris admittatur, iure tamen civili situs non maritis est, quam filius naturalis. t. I. I. nasuras. . de confirm. lasar. Sie etiam si mater liberis tui rem dederit, datio nullius est momenti, cum ii, quibus datus est tutor, non sint sui heredes. t. r. a. s. ω v D. de confirm. tatar. Dati tamen tutores
bis casibus a magistratu confirmari debent. Et quidem a patre filio emancipato datus, sine i quisitione eonfirmandus est , si filius sit exhaer datus, vel haeres institutus. Naturali filio datus non item, nisi aliquid ei relictum sit. d. I. Iur
li. 7. D. de confiis. ω. A matre nominatus ita eo
firmatur, si is, cui datus est ligres in solidum, velφro parte sit institutus. L . f. detest. tui. σι. q. C. edd. in qua lege tollendam esse neglitonem. secundo Ioeci positam, Monuit Cuiae. in vit. νέω s. ad tit. M'. de tuis. ω ad inde limae in exp-timis d. t. . f. de testam. ist. Uerlito non aliter confirmatur tutor a matre datus , qu m si Magistra ius prius in ipsus vitam & moles inquisierit. I. a. q. crs. A. de ransirm. tui . d. ι. . f. de te πω. mores. Et tantum de regula secunda.
Vi factam id miδειαν esse . qua de re quis. cum prohibesur , feris ciam . quod quis
que , eum controversiam habereι, halia. rarum se putaret, ferit. TErtia regula, quae proponitur in hoc g. per
tinet ad interdictum quod vi, aut clam, per quod occurritur iis , qui aliquid vi, aut clam in solo alienci moliuntur, aut opus sieiunt. Illi enim opus ita factum tenentur rursus demoliri. s. i. m m. st quia ii viti ilum. Definitul autem is, ε. quid ut, & quid elam Censeitur esse factum. Opus vi factum videtur, quod quis , contra quam prohibetur. fecit. Nee Tefert utram ab ipso adversalici, an veris , servo, aut mercenario prohibitus sit. I. 3.1f. quia vi amesam. Prohibetur autem quis opus facere , quando ipsi, ne opus faciat, ab adversario nuntiati
sit, vel per Plaetorem, vel per lapilli iactum sve ictum, vel nudis verbis. d. ι i. h. sti eisi T. L U
At inquies,qui contes prohibitionem saeit, clam sacere videtur.ι. 3.14 hinc re primar.ergo des-nitio Quinti Mucii quam Ulpianus in II. i. .Quia D ra folium. s. D. quod uiatit c . tamquam omnibus suis numeris plenam probat. aut salsa est, aut saltem ei, quae proponhur in L 1 3. D. de ii
mera alia ae privis. e diametro ccintraria. Respo
deo. Qui plohibenti res stit, id est, aliquo prohibente nihilominils opus inchoatum perficit, vi facit. At qui prohibitioni aequiestat, sed poste inscio adversatio ad opus redit, clam facit. De hoe loquitur. d. L 3. D. de itin. actuque φνα. De illo vero I. Κι ns. Od. I. i. F. quid βι vi satum.
D. Fod vi avi Elam. Atque eo modo omnis pugna
facilla tollitur. Id quod Ioannes rem animad
Clam sesisse inteli 4tur, qui furtim secit, elaniam controversam haberet, aut se habiturum existimaret, aut saltem sbi motum iri controverissam existimare deberet, ne melioris conditionis
snt stulti, quam periti. 1 3. q. 7. i. q. I. φνοι vi
fri a non Menti Q Uarta regula proposta in hoc h. pertinet
ad titulum D. de hi, quis pro non ripsis haben-ιω. Nam & in I. i. h. a. f. de his γα pro non pripti labent. usdem se te verbis haec eadem regula recitatur. Sciendum autem est , eorum quae in test mento dubia , obseura , S ambigua sunt, quae dam sol .i posse, aut subtilitate iudicii, aut con iectura & Esumptione voluntatis. L tam in rest mento. 24. A de νιλ b. Atque haec semper valent. Quaedam veris esse ejus generis, ut intelligi & ex plicati nullo modo possint, tune prci non seri tis habentur. Ut ecce, testator edae duos amicos ejusdem nominis puta Titios) haberet, uni e rum tantum legavit, hoe videlicet modo e Titiciamieo meo centum lego. Hoc legatum pro non semipto habetur, quia non apparet utri ex amicis legatum st. I. siqvistia ligonis..ε. num Atiis.
. D. de almen/. Iuas. Attamen graviter obsta.
te videtur L fi ris servum. s. h. infra. 3. D. ierat. a. ubi dicitur , s legatum relictum sit Titio, cum duo essent Τitii ejusdem nominis, quod ei legatum praestetur, cui haeres paratus est solvere. Respondet Aecursus ad a. 1 quod ibitares ultra paratus fuerit legatum istud solvere quo easu, inquit, haetes stratificari potest ei, eui voluerit Sed tamen ad noe faciendum nulla necessitate obis stringebatur. Quae solutio vera est,& λι congrua
Nee paciscendo, nee Deem dicendo , nee ΤΑ palando quisquam alteri cavere potest. Quinta di ultima regula , proposita in h. M
dictat quod nemo alteri possit stipulari, Niseita , legem dicere , hqc est pactum eontraditii adjicere. Ratio est, quia obligationes ideo landinventae , ut umisquisque sibi aequirat, quod sua interesti caeterum s alii detur, nihil interest
280쪽
stipulatoris. l. asteri 19. IV. dei si pipia. t. sipiet latio. 138. F. alterι. i7. D. 4e veris. g. Id que quaecunque gerimus, cidnnex ipso nostro contra. ctu originem trahant, nisi ex nostra persona iniis rium obligationis sumant,inanem nostrum actumessiciunt. I. alvae Usu ii. f. de init oe amnis poena stipulationi adiiciatur. Nam ii hoc fiat , stipulatio alteri sacta vires habet, ita quidem ut, nisi quod promissum est , fiat, poena incontinenti
committatur. Hinc fit, ut procurator domino I. I. C. per quas pesn. mb. aequi . Libertus Patrono, si ita stipularas. I 26.5. Oh geras. 2. D. ia Uerb. Mu. Filius aut filia patri matri re, quorum in potestate non sunt. ι. me . 26. S. silia. q. D. de DoLAtasib. Mater filio. ι pactum. ε depact. co veni. Pater fili Oem ncipato I. sivmνο. 26. C. de jur. datum. stipulando, aut contrahendo apionem acquirere non possint. Iam videamus quas exceptiones sive limitationes regula nostra patiatur. Limitatur i. ratione potestatis. Quo in numero sunt fili inmitiis, servi, patres-samilias, d mini. Namque filius similias patri suo, cuius potestati subest, itemque servus domino suo utilitet pacto, ae stipulatione acquirete potest. t. si tibi δε-
patet familias filio suo, quem in potestate habet, di dominus tervo meisci & stipulari possisnti ita tamen ,ut pacistendo & stipulando non filiosami. Is s aut servo, sed sibi aequirant : ut perinde sit,
ae si pater & dominus sibi stipulati essent. 4 . Opsis
39. i. eum qui. I 6. h. qui sibi. 1. D. de ver b. o.M. 2. Ratione suae administrationis, & muneris publici actormnnicipibus, tutor pupillo, curator
adolescenti aut furioso pacisci aut stipulari pos
. 3. Haeredi nostro stipulando, & pacistendo, cavere possumus. ι aevos. 33. A. pactis. Ls pluissa. s. 3. βιβιν is la. D. eleia. me. q. Favore dotis receptum est, stipulationem alteri iactam valere, si occurrat assectio personae, L Gaius SejM. que .g. μlux. marrimen. . Exceptionem statuunt Doctores quod ob si iam affectionem personarum alter alteri stipulati possit.Cujac. ιυδε. ad As n. in I. paler cum μαν. de pact. iata. Hinς consanguineum continguineo, vicinum vicino, amicum amico, utilitet stipulari posse scribunt. Verum haec exceptio
merito reiicitur ab Ant. Fab. M. I. coniect. c. q. Hug. Donet t. in ι. 'pulario illa. 8. g. almi. II. n. 9. Cr stri. D. deverb. g. Ioan . Goeddaro intriat de ipalati c. lo. n. -. Ops lib. . 6. Doctores hanc regulam in seudis non pro cedere statuunt. Nam in iis quoque fratrem fratri stipulari posse eontendunt. Bald. & Satiret.
ad ιβι n. C. res imo alios acta. Curtius junior isse ' dis .part. a. de studo sarca l . n. 39. Sed hanc e ceptionem non smpliciter veram esse , sed cum aliquo moderamine aecipiendam, docet Fachi-ueus lib. I. απι- s. c. 77. Vide etiam Gotadaeum L c. I . n. 2I. smyrenis.
7. Doctores excipiunt notarium I quem pestant posse alteri stipulando aequirere. Goddet us/. l. IO. n. 16. Rationem vero hujus exceptio
nis assignant hane et quod nimirum tabellarii, seu notarii sint servi putilici, di servi publici alteri recte stipulantur. sed utrumque falsun est. Primum enim notarii sunt hodie liberi, non seris vi , nedum publici. I. 3. C. de tabellariis. lib. io. Deinde quamvis servi publici essent, nihilo tamen magis aliis rectὸ stipularentur. Quix ut vi
publici nulli stipulari poss)nt, nis pupillo, in satisdationibus nimirqm rem pupilli salvam fore,
de in arrogatione & quidem urgente commodo
pupilli, ae Magistratu iubente. l. 2. s. q. f rem. npilli salvamfore. Sed quamquam hete ita de iure
vera snt, tamen Doctorum hic communis atinque inveterata sententia , iamdudum usu confirmata, atque in omnibus passim tribunalibus reiscepta est. Vid. Donet t. in I. sipulatio ista. 38. F. al-
nullis casibus hic regula nostra vitiatur, quos vi dere licet apud Ant. Gabriel. Romanum lib. s.
Coronidis loco quaeri potest, an ne stipuluio alteriucta , de jure canonico saltem si essicax ζRespondeo, multi id ipsum assirmant, hae prae
ei pue ratione moti, quod jus canonicum tantium ad naturam attendat obligationum. c. i. exta de pactis. Ex stipulatione autem alteri facta nat
ratis nascitur obligatio. Glossa in L I. stipularis. Feahni. de Derb. OM. quam communiter D . sequuntur. Unde concludunt, de iure canonico alterum
alteri stipulando aequirere posse. Sed, hoc arguemento nihil obstante, eontraria sententia pro banda est , quia correctiones iuris non facile sunt
inducendar, deficientibus textibus correctoriis. Nec movet superius argumentum. Et primum respondeo ad maiorem, non magis de ure canonico attendi ad naturalem obligationem, atque ad eam attenditur de iure civili. Netitro enim iure ea essicax est ad producendam actionem. Ut post alio, bene defendunt Henrie. Bocerus a Lemtralius. χ s. c. l. n. 8. stupra h. t. & And. Fachi
neu lib. 2. est utou. c. I O. Deinde negatur minor.
Nam obligatio naturalis esse non potest eonsensu destituta, at promissor cum eo, in quem stipulatio collata est, non consensit , nihil egit, hine solutum ex hac causa repetitur a promissore. I. si ita stipulatas. 326. f. mirio s. 2. D. de verbo aerit. Sed solutum non repetitur, quoties prinmissor illi, in quem stipulatio collata est, naturaliter obligatur. f. nara liter. I . D. de oblig. Oachon. At, dices, inter stipulatorem, & promissorem consensus intercessit. & promissor ad minimum stipulatori naturaliter obligatur. Sed re spoidendum, quamvis conisensus hic intervenerit, tamen nullus hie est talis consensus, ut illidetur, qui stipulatus est. Nulla igitur cum eo pactio intercessit, in hoc, ut ei detur: ac proinde de eo obligatio ne naturalis quidem ulla est. Manet igitur firma haec sententia , nempe ne iure quidem canonico, ex stipulatione alteri facta, actionem competeret Praesertim cum Se ipso jure