Commentatio de Euripide philosopho

발행: 1888년

분량: 231페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

191쪽

Tum sive optimatos uore in ulpa sive populares, belli eloponnesiae temporibus reapubliea Athenionata dimordiis ivilibus laborabat tam acribus ut munerum publioorum dotreotatio Mileoxcusari possit. At ira eua noster eum jam viginti sero annis antea respublica vacare potuimat, ab ineunte astato statim vitam sibi ologi otiosam. b. Euripidos claudator patrias.

Erat enim natura ad contemplandum et cogitandum quam ad agendum propensior. Nam eius ti causa nullo modo indorepetenda est quasi omnino censeret patriam hominibus parvi esse pretii, aut suae urbis statum parum curaret. Nemo saepius

enuntiavit hominibus nihil dulcius esse patria, nihil exsilio iamrius Med. 49 sqq. , hosn. 358 sqq. 389 406. Aeg. r. 6, Αοοl. r. 30, Dict. r. 349,aemonid. h. 729, Ρhrix. h. 814ὶ Quod

semel vel iterum dixit totam terram nobis esse patriam Ρhaeth. h. 774 h. inc. 10343, id illarum sententiarum vim vix extenuat. Sed quomodo cum his voluntarium ipsius exsilium congruit Quid Nonne Aeschylum quoque patriae multum tribuere censebimus Is autem perinde ac Euripides Athenis silotis ad regem beneficum se contulit ).Ρraeterea noster primum Graecos barbaris multum praestare hoquenter testatus est λ), ita ut ipsam Hecubam exclamaro faciat: Graecos intelligitur quippe generosiores numquam barbaris amicos esse posse tum e civitatibus Graecia Athenas somperplurimum celebravit Athenienses ante Omnia pietatis laudem sibi arrogabant, itaque multis sabulis argumento sunt exsules,

1 Tamen neseio an de ratione inter patriam et ive aliter poeta senior iudieet, aliter junior; omparemus Septem adu Thebas et Phoenissas. In illa fabula Polynides quasi hostis patriae improbissimus depictas est, neque quisquam monet eum a fratre injuste expulsum esse. In hac vero Polynices est juris sui petitor iustus, quamquam Jooaste non proba bellum adversus patriam susceptum Eteocles eontra injustus est tyrannidis amator. Dicas Aeschylum censere cive patriae omnia debere, patriam iis nihil Euripidem vero patriam quaedam mota erga ivea exsequi debere. Non inepto Sohenkl Die politisohen Anaehauunge de Euripidea g. 22 Med. 32 et Suppl. 506 sqq. ubi familiae patria posthabetur, eiusdem rei testimonia putat πλὴν γὰρ τέκνων ἔμοιγε φίλτατον πολις, et φιλῶ μὲν ὁ κρῆ τους--οος πρῶτον τεκνα, ἔπειτα τοκέας πατρ- ο

192쪽

qui caedo polluti aut innocentes ab inimicis patria expulsi, ab Athoniensibus praeeunte rege excipiuntur, purgantur, defenduntur. Supplices matres principum, qui apud Thebas ceciderunt,a hebanorum, Heraclidas ab Eurysthei vindicantur serocia. Oedipus novit se Athonis comiter exceptum iri Hercules liberorum sanguine maculatus a heseo eodem abducitur, Aegeus Medeae expulsas perfugium promittit i. Verbis quoque saepissimo Athenas celebravit Troados captivas optant so thenas abductum iri 20 sqq.), Iolaus longa oratione Athenionsium virtutem exponit Heraclid. 181 - 2013; Ion crevsam beatam praedicat quod in tali urbs habito 262sq. chorus in ede Athonarum laudes canit v. 324 sqq. yi.

Concedo eum laudes illas haud dubio non solum ob patrias amorem tam benigne effudisse sed etiam ut spectatoribus suis gratificaretur. Qua in re reliqui tragici praeiverant Aeschylus Ρersarum fabula celebravit Graecorum et imprimis Athenisnsium victoriam, quorum virtutes chorus Alossae exponit 236-245),

et per totum drama vel invitus laudat 285-289, 34 sqq., 10253. In Eumonidum fabula Orestes Athenis perpetuam pacem exoptat 16 sqq.). Sophocles Atheniensium pietatem per Oedipum Coloneum elebravit, quem adit dicontem 1125):επε τὸ γ' εὐσεβες

μόνοις ' παρ' μιν ηυρον ἀνθρωπων ἐγώ καὶ τουπιεικὲς καὶ τ μη ψευδοστομεῖν.

Nihil novi rgo introduxit noster, sed non potest negari eum hac in re ut in aliis nonnullis modum excessisse, cui superiores prudenter parcentes profuerant et delectaverant. Spartiatas contra detestatur odio capitali testimonio est Menelaus, qui in nonnullis sabulis moribus abjectissimis producitur. Andromache et eleus vehementissime lucropant Lacedaemoniorum allaesam et impudicitiam Andr. 445 - 453, 595-6013; etiam in Supplicibus crudelis et sallax dicitur Sparta ), Troadesque captivae optant ne illuc abducantur 21 sqq.). Huius odii

t Erechtheus quoque fabula nit amoris patriae plena, ideoque Lyeurgo laudata et Moer 3 8 .s in praeterea Suppl. 11 sqq. n. 131 sq.

8 V. 187. Suspicor in meraelidis proavae Alcmanae moribus a daemoniorum ser iam tecte vituperari, M. g. 13 not.

193쪽

causas in promptu sunt. Νulli homines Euripidis ingenio magis repugnabant quam Spartiatae, qui arte disciplinasque omnes

contemnerent, nil nisi corpus colerent. c. Quarum partium civilium sectator esset Euripido S. Ut consentaneum sat in homine cui tam cara esset patria, multum eius intererat quae ratio intercederet inter thonas externasque gentes, et quomodo in ipsa civitate sua res administrarentur. In nonnullis sabulis procul dubio xstant foederum et bellorum significationes, quae tamen, si ignoratur quo anno sabula scenae commissa sit, vix cum certa fide ad res gestas revocari possunt. Qua de re quae conjiciuntur exposui sere in annotationibus ad pag. 10-15. Jam quaeramus quid de republica regenda censustit. Quod id non sino fructu quaerere possumus, id acceptum reserimus temporum incuriae, qua Euripides, heroum antiquorum mores cum depingeret, suae aetatis leges et instituta iis praebuit Reges apud eum nihil invito populo vel exercitu sacere audent. on

vid. g. 178 et Theseus Suppl. 232 sqq. narrant studia civium quasi aequalium poetae quin etiam Hecuba in cogn sab. 291 sq.)diserte provocat ad legem de servis latam florente republica Atheniensium. Itaque Opinionem suam poeta saepe personis sconicis tribuit. Vix opus est dicere eum tyrannos tyrannidesque gravissime increpare Ion, heseus copiosis orationibus eas improbant Ion.

621-632, Suppl. 427-4553δὶ solus Eteocles vir injustissimus et cupidissimus dicere audet pro tyrannide vel peccandum esse. Ad idem tyrannidis odium pertinet quod ipsi illi rogos prisci civium suorum voluntati subjecti sunt, unaque cum ita

de omnibus rebus consulunt.

Sed non minus diserte plebem invidam odit eiusque poten-

194쪽

tiam improbat. In Suppl. inter tres civium ordines enumer-tur pauperes 240 sqq.):

Plebs autem plerumque oratores sequitur: itaque omnia inde pondent quales viri si praesint Or. 7723:

δεινὸν ι πολλοι, κακουργους ταν ἔχωσι προστάτας.

ἀλλ' δταν χρηστους λαβωσι, χρη τα βουλευουσ' ἀει. rissimos autem duces censo demagogos illos qui, ut plebi πω tificentur, montiri non verentur, aut qui stulti quidem sed audaces et loquaces ad mala actionos cives proripiunt ) Talis vir

dsseribitur in Oreste 903 sqq.):

ἀνήρ τις ἀθυρογλωσσος, ἰσχυων θρασει, 'Αργεῖος ου 'Αργεῖος, ναγκασμένος 23 θορυβον τε πωυνος καμαθεῖ παρρWlα. Ubicunque potest demagogos illos carpit et lacerat. Inter heroas antiquos nemo illis tam similis videbatur quam Ulysses, qui dicendi teritus ingenioque versutus ultro semper aggreditur res diffeillimas. AEum igitur sempor negotia odiosissima suscipere facit: Ροlyxenam a matro abducit, Iphigeniam abducturus emodicitur, Astyanactis infantis necandi auctor est in Troadibus . Ei ergo poeta mores domagogi suas astatis tribuit; Hoeubaeum in com fab. v. 254 his verbis alloquitur: ἀχάριστον υμω σπιρμ , σοι δημηγόρους γλουτε τιμας ' φου δὲ γιγνώσκοισθέ μοι, σι τους φίλους βλαπτοντες οὐ φροντου, ἡ τοῖσι πολλοῖς πρὸς χαριν λέγητέ τι.

Eadem in Goadibus 284 sum vocat virum dolostandum, justitiae hostem, Quam leges violantem, qui duplici lingua omnia por- Vertat, probet quae antea odiosa fuerant. In Iph. Aul. 5263

1 CL ipp. 486: hoo ipsum ivitatos et domus perdit οἱ καλοὶ λίαν λουσι, non enim uounda aliis dioenda sunt sed quae eorrigant et amendent. 2 Miam in Palamede agebat partes proditoriin, qui se effoeret ut prino cinnom apud populamaoousatus apitis damnaretur itaque suspim eum in hae quoque s alaad exemplum demagogorum depictum me.

195쪽

Haec omnia vel ab Aristophanis opinionibus nihil disserunt. Nec non comicus in Ranis laudat responsa de republica a nostro data, quorum primum hoc ad Alcibiadem transfert v. 1427ὶ: Odi civem, qui tardus est ad juvandam patriam, acer ad nocendum ad suum quaestum acutus, ad civitatis pinguisV, - alterum hoc ad civitatis Atheniensis statum 14463: si civibus quibus nunc confidimus, dissideremus, quibusque non utimur iis uteremur, fortasse salvi essemus' i . Euripides ergo nullo modo partes plebis infimae demagogorumque nudacium sequebatur, sque conspirabat cum Ochi oratia quae Oeatur.

Quid num ligarchiam probaus nobilium partibus ascriptus erat Non credo Videor mihi harum reprehensiones in nonnullis sabulis legero. In Suppl. 238, ubi inter civium ordines primi numerantur locupletes, ait: οἱ μεν ολβιοι ἀνον ελεῖς τε πλειδνων τ' ἐρ- ἀει Nobiles quoquo procul dubio, mempe quibus patrimonium dissipatum erat, significavit his Herc. sur versibus 588i: πολλους πένητας, ὀλβέους δὲ τῆ λόγον δοκουντας Ivαι, ξυμμαχους ἄναξ ἔχει, ο στασιν Μηκαν καὶ διωλισαν πιλιν ἐφ' ἁρπαγαῖσι των πέλας, τὰ δ' ἐν δόμοις δαι ἀναισι φρουδα λαφυγόνθ' υπ' ἀργέας.Τum qui tam parum tribuebat opulentia et generis nobilitati, qui tam clare videbat non eundem osse sapientem sortem justum, qui nobilis sit vel dives vid. g. 172-1753, is numquam suffragari potuit ii statui cisipublicae, in suo solus nominis vel auri plondor viam ad honores faciat. Vidimus igitur eum infimae sano plebi dissidero, sed multo

magis demagogis. ον δημὸν vero minime oderat modo cens bat prudenter esse temperandum et regendum neque omnem

potentiam si tribuondam. Vid. listhenis h. 6289 apud Stob. flor. 48, 1 servatum:

1ὶ Ignoratur quibus e sabulis hae sententiae petitae sint et quo pertineant; ego verisimillimum duco comicum eas arbitratu suo excerptas in suam rem vertisae.

196쪽

δων δὲ υ τε παν ἀναρτή σης κρατος μήτ' α κακώσης, πλουτον ἔντιμον ιιεὶς, μεν ανδρα διεμ πιιστον ἐκβάλης ποτε μηδ' ἀξε καιρου μειον ου γαρ ἀσφαλk, μή σοι πυραννος λαιμπρος έε ἀστοὶ φανῆ.κόλουε π ἄνδρα παρὰ aIκην πιμώμενον, πόλει γὰρ ευτυχουντες οἱ κακον νοσος 3. M igitur miramur sum alibi dicere, ut g. 182 vidimus, omnem spem vel motum in populi ducibus situm esse. Quanti autem sacero viros humili loco ortos sod prudentia si constantia conspicuos, id ostendit descriptione talis viri in Oreste, quem audaci rabulae opponit 917-9223: Alius quispiam surgens contraria dixit orat vir non quidem formosus sed sortis, raro urbem sorumque visitans, agricola qui sua manu victum sibi quaerebat, quales soli fines servant, prudens, paratus ad disputandum, integer vitae scelerisque purus'' etiam eiusdem rei testimonium est persona αυτουργου in Electra sabula.

In Supplicibus 947 dixit mediam partem civium inter divites

et victu indigentos, quippe observantem civitatis leges et instituta, optime rempublicam serVMe. Optimum igitur regimen popularium moderatissimorum populique gubernati a prudentissimis viris censuisse videtur, quae omnia cadunt in eam aetatem, qua ericles reipublicae Atheniensium praeerat. Quare mihi persuasum est eum omnium maxime laudasse rempublicam ericlis, cui in moribus magna ex parte similis fuisse videtur cf. g. 233, quemque recens mortuum

significasse nobili illo Hippolyti vorsu 1459 non inepto eroditur:

κλειν' Αιηνων Παλλαδος ' ρωματα, οῖο στερωεσιν ἀνδρός. Τum regnum Atticum a regibus illis antiquis hosso et Demophonte moderatum in Suppl. et Heracl.), et ob pietatem tantopere laudatum omnino ad exemplum civitatis ericleae conformavit. Vido modo quid heseus in Supplicibus de sua urbs jactet, satis absurde pro illius aevi rationibus 404sqq.): civitas nostra non ab uno viro regnatur sed libera est populus regnat annuis vicibus, non divitibus plurimum tribuens; pauperes aequum

197쪽

habent us; Ἀ4343: eivis humilior orantiorem vincit si stat a

parte juris haec quoque est libertas quod rogatur quis vult consilium utile reipublicae in medium profore, Quod qui vult conspicuus est, qui non vult tacet. Quid his civitati aequius 2 Euripides igitur rempublicam ericleam omnium maxime probavito etiam postquam ericles mortuus est eam celebrarit, quemadmodum sabulae supra citatae Atendunt. Sunt qui contendant eum postea Alcibiadis sectatorem exstitisse, sed nescio an nullum huius opinionis argumentum inveniri possit praeter epinicium quo Alcibiadis victoriam Olympicam colobravit i. Quod enim foedus cum Argivis, cuius princeps auctor fuit Alcibiades, commondavit in Supplicibus si modo idem foedus agitur vid. g. 12 not. 23, id non necesse est eum Alcibiadis gratia fecisse. um reputemus quantopere bellum non necessario susceptum improbet Adrastum enim in Supplicibus vehementer increpat heseus v. 232 quod id sesrit

Nonne haec potius eiusdem Alcibiadis acrem vituperationem continere videntur, qui eo ipso tempore nova bella pararet Etiam . 480-493 eiusdem sabulas bellum improbavit, ait enim: negligentes bona pacis οἱ κακοὶ πολέμους ἀναιρούμεσθα καὶ τὸν ἔσσονα δουλουμεν ανδρες ἄνδρα καὶ πόλις πόλιν ). Non igitur verisimile est sum Alcibiadi aliquamdiu avisse.

1 Μihi enim Sohenkl. Dio polit Ansohauunge dos . n. 25 annot. minime persuadet his Supplicum versibus 19 sqq. Alcibiadem significari:

καὶ νεανίαν

ἔχει σε ποιμεν ἐσθλι ού κρεωπιλειοπολλα λωλοντ' -εεῖς στρατηλάτου. 2 Cl. etiam aro. 400 pulcerrimusque hymnus in Mem in Cresph. r. 462. Debelli dudibus nobilis est in hoenissis octonarius 599 ab Augusto frequenter laudatus: ασφα ς γαρ ἐστ' ἄμεινων ἡ θρασυς στρατηλάτης.

198쪽

Dissiciis os plura eolligero de sius opinionibus ad rempublicam pertinentibus itaque haec hactenus ut autem brevi rapetam quae de hac o mihi disputata sunt Euripidi quamvis otium

sibi ligenti tamen patria carissima eiusque salus magnoPereo di erat in ea regenda autem democratiamiericleam maxime omnium probasse videtur.

DE VITA DOMESTICA. 1. muliebri Moeu, amore, matrimonio. a. oraecorum opiniones Vulgis res.

De Euripide ominarum osse decantata sere sunt omnia. Nam in utramque partem multum de ea re disputatum est ab antiquis ei sexus muliebris odium exprobratum est recentiores plerique argumentati sunt eum si totum sexum odisse non tot feminas generosa et amabiles producturum fuisse. amen nescio an tota res nondum penitu explorata et exhausta sit. Quas mihi vidotur octo dijudicari non posse nisi universus feminarum status apud Taecos simul spectetur.

Notum est Sophoclis die rium Euripidom in tragoediis tantum mulieres odisse ἀλλ' οὐκ ἐν τῆ κλινν''. Quod ego potius ad totam gentem Graecam reserendum esse puto, nempe Graecos mulieres tantum amasse prout voluptatem praeberent, Verum in omnibus aliis rebus odio habuisse. Inter gentes Indo-Europaeas usque ad hane nostram aetatemnationes Romanis cognatae numquam tanta veneratione sexum semineum coluerunt quanta Germanae, nullus vero populus eum

tantopere contempsit a Masci. Videbantur iis mulieres esse genus hominum multo inferioris notae quam viri, tamquam viri depravati. amon cum illis vivendum erat; nam Iupiter, ut

Hesiodi verbis utar Τhoog. 600 sqq.), malum quidem eas viris

199쪽

dossit - sod non minus malum iis qui caelibem vitam agere sustineant λ). Quia igitur viri sexu muliebri carere non possint,

multae nationes Graeca hanc potissimum viam sequendam duxerunt ut eas quam maxime observarent, quam arctissima

custodia circumdarent, quam minime erudirent no libertato Mmali cognitione corruptae voluptatibus illicitis aliisquo vitiis indulgerent. on me teneo quin o Osconomico Xenophontis testimonium item, quod paucis verbis conjugum condicionem

egregio notat III. 123 Εστι δὲ μω ἐλαττόνα διαλέγει ἡ τῆ γυ

ναικί - Εἰ δὲ κη , ου πολλοῖς γε, ἔργη. - 'Eγημας δὲ αὐτὸν παπανέαν μαλιητα , καὶ ως υνατο ἐλάχιστα εορακυῖαν καὶ ἀκηκουῖαν ). Sexum igitur semineum, cui nos in vitae communis consuetudine semper loco cedimus, quem verecundia colimus, pro quo nostra ipsorum studia reprimere conamur, Graeci in servorum soro statum detrusum habebant ). Vix autem opus est dicere has perpetua illa gravissimarum rum ignoratione e custodia quaa carceris tandem actas esse genus tam ineptum et stultum ut aliquatenus jure a Viris contemneretur. Quod rursus viris ipsis maxime omnium nocuit eosque

ad omne genus impudicitias impulit 3. Illud odium o oontomptio in literis quoque lucere debuit, neque igitur ullum fere invenias scriptorem Graecum quin alia

1 in Sohol. Dionys Thrac. g. 748 et Metelli Numidio orationem p. Gellium I. 6. R CL apud Stob. 74, 11 hoe Menandri et ar γαρ ari ιο θύραιὲ υθέρα γυναικὶ νενιικιστ Ῥικας. Rid 38 Hyperidis: Δελτῶ, εκ τῆς οἰκίας ἐκπορευομενη εν τοιαύτη καταστάσει Βαιτες ἡλικίας, ῶστ τους απαντῶντας πυνθάνεσθαι, μὴ τίνος εστ γυν Ἀλλὰ τίνος τηρ. 3 Νon in omnibus sane civitatibus Graecis seminae eodem modo eustodiebantur. Spartae multo maiore ruebantur libertate et etiam maiore cura duo antur. Sed Lycurgus nil nisi virorum praestantiam spectaverat femina igitur non ipsarum musa duoari voluit, sed ut filios robustos et fortes procrearent. Itaque exercitationea corporeas praeseripsit libertatemque iis tribuit solum ut intrepidas redderet virtutes vere muliebres Spartiata nihil eurabant. Sed tamen illa dueatione feminae Spartiatae, si non verecundae castae amabiles, tamen corpore ingenioque praestantiores evaserant quam reliquae.

200쪽

quando iis maledixorit i). Apud Homornm Minerva in Odyssea XV. 20 assirmat seminam nihil curare liberos maritumque modi

tuum, simulac alius quispiam eam uxorem ducere velit; Agamemnon in inseris Uysso de sua nec certiorem lacten exclamat: ως υκ Iνότερον καὶ κυντεμ αλλο γυναικους XI 4273, monetque ne quis erga uxorem comis si neve omnia quae sciat cum e communicet, Verum nonnulla celet 3 Hesiodus semianarum originem a andor ducens, altera Eva, meog. 5913ens Vocat ὀλωῖον γένος, quae via μέγα θνητοῖσι μετ' ανδρασι ναιεταουινιν, comparatque fucis inertibus qui alioni laboris fruetum consumunt alibi Oper. 375 qui seminis fidat eum furibus fidere dicit. Otae sunt Simonidis Amorgini satyrae, Archilochi Hipponactisque convitia. Neque Aeschylus reverenter de iis loquitur; vide modo Eteoclis choriquo altercationem in Septem 245-270), et observa quanta cum dubitatione rex Argivorum in Supplicibus constituat ut viri pro mulieribus proelium ineant

476 sq.). Sophoclis quoquo haec exstant fragmenta Dind. 197; . Stob. 73. 513:

κάκιον αλλ' υκ Dτιν υν-ται ποτὲ γυναικὸς, εἴ τι πῆμα γίγνεται βροτοῖς.

ορκους ἐγω γυναικος i. δωρ γραφω. Socrates latonicus in carcere uxorem lacrimantem sine ullo dolore1 Concedo etiam in Oeterarum gentium literis a libro Geneaeos usque sexum muliebrem male audire Sollicet olim qui libros seribebant viri erant. Si in literis semper aequa fuisset mulierum auctoritas, procul dubio non rariores legeremus virorum reprehensiones. Id Euripides quoquo notavit inmedea, ubi horus mulierum haeo canit 4243 ο γαρ ἐν μετερα γνώμα λύρας ἄπαισε, πιν αοιδαν Φοῖβος, ἡγήτωρ μελέω επεῖ ἀντάκ- ὰν μινον ἀρσένων γεννο . Aristoph. Thesin. 786 luculenter indieat in quam mala existimatione essent seminae r

2 In Iliade nullae fere mulierum reprehensiones laguntur laete XI 301 . NoHelena quidem, omnium malorum ausa umquam vituperatur nisi a se ipsa. 3 Vid ante omnia hoc la. ap. ero. 29ὶ:

SEARCH

MENU NAVIGATION