장음표시 사용
41쪽
. . . . multa dies in bello conficit unus: Et rursus multae fortunae forte recumbunt: Haudquaquam quemquam Semper fortuna Seeuta est:
Apud Livium nulla exstat Fabii oratio illam vero quae os apud Silium ad perfectissimos Silii loco adnumerandam esse interpretes enSent. Itaque non dubito quin sententias illius orationis Ennio debeat Silius. 22. Nuntio vietoriae a Marcello ad Nolam reportatae Romam ullato, cujusque ordini homine peeuniam aurum ornamenta Sua in nerarium deferre certant et Patres omnia consilia in bellum convertunt. Hanc rem Silius lib. 12 V. 306.-319. narrat et hunc addit versum 3 18.
Corpore sic tot ac membris OmR Omnibus usa, EXsangues rursus tollebat ad aethera vultus.
Illorum temporum Speciem ampleXUS animo videtur poeta conseratur utilenius pag. LIV. . f. Cum Scribere v. 492. inter ine. Sed frag.):
Moribus antiquis res stat Romana ViriSque.
23. Inter multos alios in pugna ad Ticinum facta e cessos Ufentis quoque cujuSilam mentio sit lib. 4, v. 341, qui ab Hannibale ipso ense interficitur et poplite Succiso cudit Versus est hic:
Ufentem collapsum poplite caeso Ensis Obit . . . .
quocum versu comparo Ennianum vorsum 279: Is pernas succidit iniqua superbia Poeni.
me versus quin pud Ennium in prorsus Simillimo rerum nexu fuerit atque apud Silium non dubito illo oonus enim apud unium qui mullis pernas uelidit Hannibal ipso si qui apud Silium . . multos trucidat, sentem poplite caeso necui Leguntur autem apud Silium duo praetereo lii Ui similes, quorum ulier lili. 5 v. 547:
uelit Poplite ea Duin spolias gravis inimit cum turbine eost Fiaxinus lari ii ,
42쪽
24., nullus conSul postquam Junonem quae in formam Motolli conversa illum lioriata erat ut Salutem fuga peteret gravibus verbi inerepavit, ferociter in tostes irruit tHannibalem investigans Chorram quendum caedit. Quo loco Siliu comparationem a crine venatica petit rem addit his quidem verbi lib. 10, v. T.):
Ut canis oeultos agitat cum Belgicu apros Erroresque ferae sollers per deVia merSa Nar legit, tacitoque premens vestigia rostro Lustra inaccesso venantum indagine saltus; Nec sistit, nisi coneeptum Sectatu Odorem, Deprendit spissis arcana cubilia dumis.
Sicut si quando vinclis venatica velOXApta solst canis forte feram se nare Sagaei Sensit, voce sua leti ululatque ibi acuto.
EXStat alia quoque eomparatio huic simillima apud Silium lib. 3, V. 295. ubi de moribus Gaetulorum qui sunt in eXercitu Carthaginiensi agitur:
Ceu pernix cum densa vagis latratibus implet Venator dumeta Lacon, aut exigit Umber Nare Suga e calle seras perterrita lato Agmina praecipitant volucres formidine cervi.
Cum vero non raro Ennius et Silio et Vergilio praeiverit, - Cuju rei Xemplum Supra attuli pag. 32. 34. difficito est diei u utrum Seouius Sit Silius Legitur enin eadem comparatio en lib. XII, versibus 749 Sqq. unde illeloeu lib. 3 v. 295. petitus est Aen. 12 V. 749.):
Inclusum veluti si quando in flumine nactus Cervum, aut uniceae Septum formidine pennae, Venator cursu canis et latratibus instat: Illo aut0m insidiis se ripa territus alta Mille fugit ofugitque vias a vividus Umber Hasiret lainnS,
25. Inter eo quo Hannibal obtruncat Telesinus quidam est, cuju mortem Silius Sio describit lib. 10 v. 152. :
. . . dum Supremam Telesinus in auras
Exhalat lucem, et dubitantia lumina condit.
43쪽
Nec raro Silius cum de militibus ab hostibus dotruncatis narrat Similibus usus est verbiS. Confera enim lib. .,
V. 122.: Membra levat parvaque oculos jam lue natantes Irrorat lacrimis;
vel lib. 4 V. 239.: et divisum humeris acuit caput; vel lib. 5 v. 4l6.:
. . avulsa est nam protinus hosti re simul Cervi . . .
seminecem Xtremo Vitam exhalabat in auras Murtivire deficiens jam Cloelius oraque nisu Lancruida ViX aegro et dubia cervice levabat;
Hujus cervicem gladio inter verba receSque Amputat absciso durabant murmura collo.
Quaerebat miser morienti lumine fratrem.
Oscitat in campis caput a cervice revulsum Semianimesque micant Oculi lucemque requirunt.
26. Oratione ab Hannibale ante pugnam Canneiis bubila es. No. 13. milites utrimque in elem irruunt. Cujus pugnae summus impetus a Silio v. 10. lib. . destingitur milites enim in vicem Se pugnando et caedendo Superare ceriunt, et unusquisque Primus SSe cupit qui hostem sternat.
Nec vero prinia in tantis concursibus hasta Ulla suit stridon uinibus eortante furore Teloruin illi si effusus, cupidaequo cruorisi linc atque in animae gemina cecidereis cella.
Sequitur amplo eludis descriptio. Ad quam conserus nec si agmenta Ennii v. 287. ei v. 288 ):
H:i-l: ili spargunt hastas, i ferreus inber; Densantur campis ii rentis tela virorunt.
Nolo tamen negari jusmodi versus in nulls pugna I0eum
44쪽
habere non posse. Simili enim modo Silius lib. 13 v. 181. cum Capua a Fulvio Xpugnatur, dicit:
tune a Xeus imber ingruit et summis adscendunt turribus hastauo alio loco lib. 14 V. 39.:
Perculsis cuneo ooni densentur alii densantur in unum,
Graja phalanx patri densarat more CaterVRS.
27. . Ad Varronem consulem referendum eSSe CenSeo illud Ennianum V. 29. :dsibilo homo,
i. e. debilis homo, do quo Silius lib. 8, v. 258. dicit:
Idem, ut turbarum sator sic debilis arte Belligera.
28 , In pugna ad Trebiam faeta multis Romani occiSiS, denique qui et elephanti in undas Sese projiciunt
clademque Ugent: v. 594 Enabat tand0m medio vix gurgite pulcher
IrpinUS Cum rapidis illatus aquis et vulnere multo Impulit asper equus fessumque sub aequor merSit. Accumulat clades subito conspecta e undaSVis lephantorum
Ad quam narrationem conferas Ennii verSu 237. Sqq.:
denique vi magna quadrupes eques et lesanti projiciunt ΘSe
forta Sse in undas. t dixerit quispiam haec duo Ennii fragmenta V 237. et 258 sqq. quae in libro annalium Septimo scripta fuissu Gellius XVIII. . . et Festus p. 166. M. tradunt ad hoc bellum contra Hannibalem geStum On CSSOud Scribenda, cum septimum librum tinius in bellum Punicum primum impenderit. Sed conferas quae Vahlenius qui de hac re capite quarto quaestionum Ennianarum uberius disputavit, pag. LVIII. dicit: Ρoterat autem versus ille i. e. VerSu 237. , i quidem bellum punicum primum ad G- tremum librum pertinuit . . . . et paulo infra se Verum Si Cui ne ea quidem quam exposui ratione materia Sufficere videatur qua totu liber ceteri menSura non diSpar X-
45쪽
pleatur, poterit ille in hune lubrum initium quidem rerum Hannibali relegare Cui rei infra apparebit proximi libri
reliquias non ObStare' - 29. Elephanti igitur illi qui terrorem Stragemque auxerant Romani veruti fortiter Conjecti necantur. Quae res deseribitur lib. 4 v. 18.: Stat multa in tergo et nigranti lancea dorso. Saepius nim Silius elephantos atros vel nigros dieit conseras enim lib. 9 V. 570. appellitur atra Mole fera . . . sive , T T. Liventi dorSO turri Sede . . . . SiVe 9, 240 propugnacula dorS Beluis nigranti gestan . . . denique si tholai Heliasii conjecturum, mea quidem Sententinfelicem accipimuS, lib. 3, V. 463. :At gregis illapsu fremebundo territus atras Expavit moles Rhodanus atras pro CriS .
Exstat autem Ennii versueuius inter ine. Sed frag. 465. :
quem de elephantis esse dictum Servius in Aen. IV. v. 404. Do dolet, ubi haec eadem verba sed de formicis dieta
30. Libro Sexto Silius narrationem de Regulo carmini suo intexuit. Cujus oratio, qua ne i conditione CnP-tivorum redemptionem disSuadet, V. 467. Sqq. X Stat, Ubi hae laguntur verba v. 479.):
At non Carthago fraudum domus, inscia quantum E nobis restet, juVene Parat .... Ito dolos contra gensque astu sallere laeta Istis eat me capi quantum ti iri, Roma, SVPeΓSit.
Credibile est Ennii versum inter tae. Sed si ag. V. 486. in simili rerum uni ratione suisse:
Dii in quidem huius limo Romanus toga super est. , l. Hanniba omnibus regi is circa tisiuiis uti mob ubi agro serrum ignemque et vim ostium abstineri jus serat, mi ieculii alicujus inuit uti merces videri io set
quod Filius lili. i. v. 269. sic dixit:
46쪽
at non vacat aegre Invidiam gladios inter lituosque timere Et dubia morsus amae depellere pugna.
Quibus in verbis similis inest Sententia atque in versu illo Enniano notiSSimo V. 14.:
Noenum ponebat rumores ante Salutem.
32. Noo dubito quin Silio cum Scriberet versus lib. 16,
672. Sqq.: Sat gloria muto Non vinci pulchra est Fabio peperitque sedendo
ant oculo fuerit notisSimus ille Ennii versus 3 13.)
Unus homo nobis cunctando restituit rem.
33. Hannibale victo Scipio Romam redit plondidissimumque agit triumphum. Ad finem autem carminis sui Silius Scipionem laudibus esseri V. 650, lib. 17.):
Similos laudes Scipionis apud Ennium riuoques fuisse ex
Verbi apparere CenSeo VerSu 321.:. Scipio innietes
34. Libro tertio decimo de Scipione narratur, cui a Sibylla praeter multo alio Vir0 Homeru quoque monstratur. Quem Scipio conspicatus ex Sibylla uuaerit
Dic, ait, hic quinam virgo nam luce refulget
Qui vultus quem si Stygia non esset in umbra Dixissem facile esse deum lSed Ennium quoque Orco ingit Homerum escendere libro primo, ubi hi XStant Versus v. . :
visus Homerus deSSe Oeta . . .
Ei mihi qualis erat l De qua re conferatur Lucretius quoque lib. 1 v. 114. qq. 5. Legitur apud Silium lib. 1, V. 71.: Ortus scilicet Hannibali
Barcas auctor fuit genti Punicae, quae gens Sarrana dici-
47쪽
tur a prisco Tyri nomine Sarra. Cum enim Dido Tyro in Afridum fugisset et Carthaginem condidiSSet, poetae Sarranus epitheto utebantur et ad Tyrum et ad Carthaginem pertinente. Nusquam tamen Carthaginienses Sarra oriundi distuntur nisi apud Ennium Siliumque apud Vergilium enim cujus in arminibus uno loco Sarranu legitur Georg. 2, 506. Sarrano dormiat Stro', SarranUS StPhoeniceus sive Tyrius itemque apud Juvenalem 10, 38.; apud Terentium Sarranus est Phrugius contra apud Siliuni legimus praeter hunc locum de quo agitur, lib. 6, 468. Sarranaque uno 6 662 Sarrana caedes T. 432. Sarranti navita 8, 46. Sarrana numina; 9, 319 Sarrana maniis, quibus locis Sarranus epitheton ad Carthaginienses Spectat; et apud Ennium legitur . 330.:
P. 49. 36. Legitur apud Silium lib. 1. hic versus 527.):
Hic versus ad Pyrrhum Epiri regem, a Pyrrho Sive Neoptolemo Achillis filio, eae pronepote genu ducentem referendus videtur. Cum autem hoc loco Aeacides etiam Perseus ultimus Macedonum rex ab eodem Aehille oriun-dUS SS POSSit, addo versus 4 et 5 libri 14.:
. . . Pyrrhus Origo dabat stimulos, proavique superbum Aeaeidae genu . . . .,
ubi fert Pyrrhus Aeacides dicitur. Jam vero apud poetaS
multi homines Aeacidae appellantur, ut Phocu Ovid. Met 7 668. , Telamou et Peleu Ovid. et 8 4 et 2, 365 Achilles Verg. Aen. 1, 103. Sil. 3 796. et Saepe apud tuti imi in Aehilleidos libris . Aulo iliu8 Vergil. Aen. 3. 296 Philippum L ejusque filius Per/eus Sil 5, 292 ei Verg. O. i. 39. . Pyrrhus autem Epiri re qui contra Romanos pugnavit usquam est rides appellaturnis a Filio illis Ioel ei ab Ennio:
v. IM: Aio te Aeacilla Roman0s vincere Oiv. 187 stolidum genus Aeacidarum
48쪽
Unus locus videtur obstare Cicero nim didit o Pyrrho Oss. 1. 12 7.): Regalis Sane et digna Aeneidarum genere sententia. Illo tamen loco Cicero illos ipsos versus Ennii quibus de Pyrrho eacida agitur modo laudavit utitur igitur Ennii ipsius verbis. 37. Hannibal cum videret ad Capuam per hostes ViXPOSSe perrumpi Seeum Statuit Romam pSam petere. Et moete quidem tum isse profectum Silius 'radit lib. 12 v. 50T:
Titan dum gurgite lucem Spirantes proferret equos, impellit in agmen Voce manuque viros et coepta immania pandit.
Sic Ennium quoque tradidisse apparet e hoc verSu 295.):
Ob Romam noctu legione ducere Coepit.
Sed etiam Livius rem eodem modo narrat, lib. 26, 9 P. .: ubi tantam copiam navium esse ut una nocte trajiei poSSet exercitus, adlatum St, cibarii decem dierum praeparatis deductas noete ad fluvium legiones ante lucem trajecit. Neque negari potest Livium lio loco ante oculos fuisse Silio, qui eadem tradat quamquam discrepare inters Livium sit Silium se hoc ipso loco Ernestius jam monuit; nam Livius diei lib. 26, cap. 7. Cujus rei So. Romam petendi Semper cupitae Oeda Sionem praetermiSSam OSt Cannensem pugnam et alii vulgo fremebant et ipse non dissimulabat; contra Silius tradit v. 19. Sqq.:
creduntque ducis sollertibus actis Aptius id cooptum quam si duxisset ab ipso Fatali Aseneadi eumso.
Non autem attuli hoc Xemplum ut demonstrarem e Ennio solo hoc loco hausisSe Silium, Sed propterea quod ex illo elucet jam Ennium minutiore quoque re eodem modo tradidisso siquo Livium et Silium. 38. EXStat apud Ennium hi versus 30:
effundit voces proprio cum pectore Saneto.
Hoc voces effundero apud Silium saepius legitur Conseras 3, 696 effudi pectore voces 4, 26. de Phoebus fundere vocos. 8. 167 Ha visa in Sotimi germanae effundere
49쪽
voces 9, 123. Tum o effunditur ore 10, 365. tuno vox essuSa per aura S 14, 215. Credere erat tabulis armenta effundere voee S. Nolo tamen silentio praetermittere apud Vorgilium hane loeutionem tribus loli me inveniSSe Aen.
5, 482. 5, 23. 8 70. 39. Dum pos profecti sunt
instincti pectora Poeni v. 242. lib. . Romae M. Terentiu Varro ConSul rentur. Ad quein locum conferantur Ennii Verba eodem versu loco
. In pugna Cannensi Silius narrat lib. 9 v. 339. ne falarierim quidem afuisse . . ingen telum quamVi nonni Si ad muros evertendo aptum. Haec vox apud Livium bis 2 l. 8. 10. 34. 4. 11. ), apud Vergilium Semel Aen. 9, 705. , apud Lucanum Semel 6, 19d. OXStat. rneterea legitur apud Ennium inter ino. Sed frag. V. 34.):
Quae valido venit contorta salarica missu,
1, 351 librari multa consueta falarica dextra; 6, 273 dam tum alvo ponitus demersa falarica sedit; 9, 339 Interdumque ipsis metuenda salarica muris.
41. In Trebia flumino alii immerguntur, illi ab hosti bus instuntibus caeduntur, alii nando Salutem petere student. Dicit enim Silius lib. 4 v. 585:
Ille celer nandi jam anique apprendere tuta Dinii Parat . . . Contorta ripa pondens affigitur hasta. Hic hostem orlmlus uel compleuitur ulnis Luctantemque vado permixta m0rtu coercet.
Alter nare cupit, alter pugnare Paratus . . .
in simili narrationis conexu fuisse redibili est Consurus nuloni ei illos vel iis lili. I l. v. 550 sqq. ubi pugitu navalis deseribitur:
50쪽
Nec desunt qui correptos amplexibus artis Immergant pelago et aculis cessantibus hostem
42. Priusquam autem Silius ad ipsam pugnae Cannensi descriptionem neeedit narrationem praemittit lib. 9, V. 66. Sqq. de homine e castris Poenorum profugo a filio imprudenter interseolo. Suum arbitrium secutum esse Silium hac in re fingenda credibile non est; nam omni fere ejusmodi pisodia hausta essem aliquo Seriptore pro Certo affirmare velim. Cujus rei ut pauon tantum exemptu anseram memorasse Suffieis episodium illud lib. 2 v. 56-268. de Asbyte Garamantum regina, quod finxisse Silium ad exemplum Camilla Vergilianae Aen. 7 803 et 11,
532. Sqq. luce clariuS St tum narratio certamini ad quod in pugna Ticinensi fratre trigemini utriusque Xercitus descendunt lib. 4 v. 355.-395. , ad verbum fere adumbrata est ad illud certamen Horatiorum et Curatiorum, apud Livium lib. 1, cap. 24. narratum; porro Ovidii
Met XV. 307. et aliorum vestigiis ingressus est Silius in narrandis miraculi templi Jovis Ammonis lib. 3, V. 669. Sqq.); denique e Cicerone de Offio. 1, 32. satis cognitam hausit narrationem rodiceam do Hereul in trivio dubitante, quam translatam ad Seipionem lib. 15, Vs. 18 sqq. tradit. Quibus Xemplis multa alia addere
poteram. Jam vero unde hane de Satrio Solymoque narrationem hauserit Silius neScimuS. Num primam oecasionem hujuSomnis opisodii arripuisse eum ex Livii libri 2 capite 42, id quod Ernestius dicit, nego. Livius nim nihil tradit
nisi hoc nam forte in evenit ut . . . . SerVi duo . . . qui
Servilio ut luo filio consulibus inter pabulatores XCepti a Numidis fuerant, profugerent eo die ad dominos de- duetique ud consules nuntiant omnem exercitum Hannibalis trans proximos monte in inSidii Sedere. Quam narrationem Livianam i compara cum Siliana parum ineSSe similitudinis ipse concedas. Sed XStat apud Tacitum histor. lib. III, cap. 25. de ullo Mansueto narratio Similis, quam rem nominaque Tacitus e tradere dicit auctore