장음표시 사용
151쪽
ars HISPANIA ter lapsum, cum diffunda in Baetica sit non procula Corduba. limbrica vero in extima paene Lusitania. Plurimi vero putant Pli ni j Onimbricam nostram esse Combram, non abludente nomine,sed illa fuit, ubi hodie Condera,etin, eodem teste Re-sendio,Vasaeo, alijsque tersae auris Scriptoribus, quae nihil praeter miserandas antiquitatis ruinas
ostendit: ab Alanis quibus Lusitania in barbarorum illa illuvie obtigit) diruta, ex cuius ruinis Vicinam Combram enatam ferunt, ut & plurimisH1 S Ρ A N 1 A E urbibus euenisse palam est.N Gadesuere, qui Cymbram olim A imum dictam crediderint cuius Plinius, de Ptolemaeus meminere. Sed cum Plinio pugnat haec coniectura, ait enim
lib.iv. cap. xxij. O dum s lumen d miniam non ut vulgata lectio, linilam: ) CDmbrie vero flumen Anda est: nec poterat 'Munda Se AEminium idem sumen esse. subiungit enim Plinius: M Duris Tagus CC. XL F. interueniente 'Munda. At Psimi-x um Valbo, & Iac. Mornelio Vasconcello est
opidum vulgo, di ctum . ada, vel Maiia,quod
eiusdem nominis fluuio alluitur. Sit igitur prorato, COImbram ex antiquae Corumbricae cineribus emitatam,quae, ut multis placet, Olimbria aut Lo- Ebria vocanda. de nomine enim solo parum anxius sum.
Urbs est loco sita amoenistano.in rupe undiquo
152쪽
olivaru siluis,vinetis .cin ad Mundam amnem Ptolemaeo & Plinio,Musiade vero Straboni,vulgo Mon ego dictum posita: qui duas urbis partes diuisas pulcerrimi operis ponte coniungit. distat aute a fluuij ostio VIII. leucis. vicina arua omnis generis fructus magna copia proferunt: multis& limpidissimis sontibus rigatur, praecipue Vero
aquaeductu celebri, a Rege Sebastiano an . cII. II. LXXII. maximo sumtu perfecto. Hinc enim ad editiore urbis colle, qui pone Regiam est,ubi studiosorsi forum est, tanta optimae aquae copia in marmoreu stagnu erumpit, ut per omnes plateas, torrentis instar n varios incolarii usus derivetur.
Sed praecipuum illi decus & ornamentum , eX uniuersiali disciplinarum Academia, cuius prima
fundamenta ferunt anno M. CC. XC. a Dionysio Rege inchoata, Olisiponem postea translata, tandem vero circa annum M. D.L. a Ioanne eius nominis III. luxuriante nimis per Indica commercia Olispone, ne teneros iuuentutis animos contages haec vitiorum arroderet, iterum Coinnimbricam, tamquam ad natiuum solum,deducta
fuit. Vbi incredibile dictu, & Regia profusa liberalitate, & genio loci adiuta uberrimos ingeniorum fructus eTudit,quibus breui, non modo Lusitaniam,sed & Hispania uniuersam ditauit.iuuetus hic studiosa & freques,& prisco more togata.
153쪽
Salmantica non a Teucro condita. Elmantica, Hermandica, s Salmai 1s Nocata. Academia quo amo institutdSAmantica Lusitaniae urbs, Academia toto orbe illustris, licet extra Portugaliae terminos hodie sita, & Castellae veteris sit, tamen, quia Ptolemaeus illam inter Vettones Lusitaniae populos recenset, non erit mihi hic praetereunda.Ιo. Ma rinus Episc. Gerundensis, alij que non pauci, a Teucro conditam volunt, in Salaminis memoria m,sed exigui apud me ponderis est b c opinio. Iustinus enim lib. xliv. auctor est Teucrum ea loca occupasse, ubi nunc Carthago noua est,inde Gallaeciam transii sie, nusquam Salmantica mentione faciens. Adde s blitos fuisse Graecos relictis mediterraneis maritima occupare, commerci j
causa, ut videre est Obsipone, Emporijs, alij sq. mille locis, ubi sedem fixere. Dubitant non pauci , num haec eadem sit urbs cum Elmantica Stephani, & T. Liuij Hermandica.
Ego eamdem ausim asserere: nec me mouet quod Stephanus dicat citra Iberum esse,cum Salmantica
non longe a Durio amne sit , sed error hic, cum
154쪽
aliis plusculis, Graeco homini & Hispanicarum
rerum imperito condonandus. Sed unde colligam easdem esse urbes, quaerest Liuius lib. xxi. refert post vastatas Hermandicam & Arcabalam Carteiorum urbes s seu, ut Sigonius ex Polybio emendat, Vaccaeorum) Carpetanos, Vaccaeosque incitatos ab exulibus Hermandicae & Olcadum, adortos Hannibalem non procul a Tago. Vnde colligere licet Hermandicam non procul a Carpetanis 3c Vaccaeis fuisse. Vettones autem, inter
quos sita est Sal mantica, his populis vicinos fuisse testis est praeter Strabone Plinius lib. iij. cap.iij. his verbis primi in Ora sent Bastuli, post eos, quo dicetur ordine, intus recedente entsent, Uretani, s ad Tagum Carpetani, iuxta res Haccaei, Hettones s Celtiberi. Coniecturae nostrae fauet Plutarchus, qui lib. De mulierum virtutibus urbem hanc Salmanticam
nominat: Cum Hannibal, inquit,prius quam in ηο- manus moneret, Salmanticam ob id ret, Ur promisistac obsidibus f totidem talentis, Ob idionem; oluit,quacum incolaesoluere rem assent, reuerses Hannibal militibus Ῥrbem diripiendam dedit. perterriti Salmaticen es
,rbem liberis corporibus salvis tradiderunt, cumque Ῥrbem exirent Xomuges arma clam a fortarunt, quibus ρο sea opportune viris traditis,nonsolum libertatis eorum, sed s recuperandae patria causa ex itere. Polyaenus Strata gematu lib. vij. idem narrans vocat Vrbem
155쪽
3 32 HISPANIASalmatidem , quam Plutarchus Salmanticam appellat. Non immerito itaque dicemus, Elmanti- eam Stephani, H modicam Liuij, & Polyaeni Salinatidem esse Salmanticam nostram , Cum res circa illas gestar eamdem ostendant esse. Urbs est fluvio Tormis apposita, qui 1e in Durium amnem exonerat,non solum laeto agrorum
prouentu felix,sed & Episcopali dignitate, & Equitum frequetia conspicua: quibus accedit Academia, omnium dilciplinarum genere instructissisima, iurisprudentiae potissimum sacrata. quae cum primum esset Pallentiae, tandem a Ferdinando tertio Castellae Rege, anno Domini CII. cc. X L. huc translata fuit, quod aptior hic Musarum locus videretur. nec opinione sua frustratus Rex: siquidem urbs haec nunc totius H I S P ANI A E ornamentum,& alterae Athenae.Hinc enim tamquam ex Oceano, in uniuersam HI sΡΑ-NIAM, ingeniorum & virtutum rivuli deducuntur , hinc populi iura & leges petunt, hinc ad
Regis curia Senatores, Doctores,&cuiuscumq. scientiae lumina mittuntur.ad hoc etiam Gymnasium magna frequentia, non solum Hispani, sed& extera, tamquam ad celeberrimum Mineruae emporium indies confluunt, quae urbem praeclaram & nobilem alioquin,opulentiorem & clariorem essiciunt.In D. Pelagij templo non inelegans
156쪽
LUDOVICI NONII. 133 marmoreus cippus visitur, cum hac inscriptione, Pae, quod urbis nomen referat, hic adducitur:
D. M. S. L. IVLIO. CAPITONI. SALMANTI C. ANN. LXX.
SOROR. PIENTISSIMA.H. S. E. S. T. T. L.
CAP. XXXIX. si Norba taesariana sit Vlcantara. pae
norum opus creditur.Pons a Tmano ex tructus. Inferi pilo vetus.stuando Alcantarae milites Nocatia
A D Tagi ripas sita est Alcantara,intrandi ope
ris ponte praecipue spectanda. hanc priscis iaculis Norbam Caesaria iam svnam ex quinque Lusitaniae Colonijs,teste Plinio dictam asserunt Gaspar Barrerius, Iosephus Moletius, alij q. non obscuri nominis Scriptores. Scio Epitc. Gerun-
157쪽
334 HISPANIA densem credere Morbam Caesarianam bello ciuili a Pompeianis ducibus solo aequatam fuisse, quod
Coelari impensius faueret, in cuius locum Augustum Caesarem,post ea vicinam Emeritam condidisse ; sed non est, quod haec figmenta quispia ad-
admittat, praesertirn chim Ptolemaeus, nec Plinius de illa ut euersa loquantur. And. vero Resendius,& Ambr. Morales negat Norbam fuisse, ubi nunc est Astantara: at hic ingenue profitetur se ignorare, ubi olim illa sita fuerit, creditque nullam fuiste urbem olim,vbi nunc'. elcantarased nomen hoc illi a Poenis inditu fuisse, quod pontem significat. quia cum pons hic militari vice esset appositus, illius commoditatibus & pulcritudine inuitatos vicinos, paulatim hic domos - struxisse, atque ita in urbem excreuisse. nam si
hoc loco fui siet urbs aliqua, iniquum ibisset illam
praeteriri,in tabula illa, ubi recensentur Municipiorum nomina, quae collata stipe pontem hunc perfecerunt, immo in ipso frontispicio memoratur I ditani, quoru urbs hodie vocatur Idanhaure', quae non procul admodum Alcantara distat. Nobilitatur praecipue urbs haec magnifico & imperatoria maiestate digno ponte, quem pleriquo Traiano ascribunt, non secus ac Sego biensem Aquaeductum,licet proletarii Scriptores, ad Hispanum, vel Herculem vanissime referant.longitudine
158쪽
LUDOVICI NONII 13studine sua DC. LXX. pedes, latitudine circiter xxviij. pedes complesiitur: altitudo vero aquatenus C C. pedum est, totus autem pons sex concamerati operis pilis subnititur. Traiani vero Imperatoris opus esse confirmant inscriptiones antiquae,quae inibi visuntur , quas non pigebit recensere, ut nauseantem forte Lectorem hoc nouo ferculo recreem, ut in cubitum iterum se reponat. Ex utraque arcus parte:
IMP. CAESARI. D. NERVM F. NERVAE TRAIANO. AUG.GER M. DA CICO.PONL MAX. TRIB. POTEST. VIII. I M. VI. COS. V. P. P.
In ipso ponte quatuor erant magnae & marmoreae tabulae, quibus Municipiorum erant instripta nomina, quoru ope & pecunia opus hoc erat perfectu trium vacuae apparent sedes,quar ta vero cum hac inscriptione visitur:
MUNICIPIA. PROVINCIAE. LVSITAN. STIPE. CONLATA.
159쪽
In ipso pontis limine, exiguum est sacellum, D.Iuliano iacrum, ex ipsa rupe excissem,in cuius frontispicio, una cum his versibus, haec visitur inscriptio:
160쪽
T plum in rupe Tagj superi , s Caesar ellinam,
Ars labi materia incitur ipsa sua. quali dederit voto, Orta e requiret Cura iatorum, quos nova ama iuuat. Ingentem ta pontem quod mole peregit, Sacra litaturo fecit boniore Lacer. uipontem fecit Lacer, s noua invia dicauit, Illicselfla . . . vota litant. Fontem perpetui mansuram in saecula mundi Fecit diuina nobilis arte Lacer. Idem Romuleis templum cum Osare diuiscon lituit, felix rutraque causi acri. C. IVLIVS. LACER. H. S. F.
ET DEDICAVIT. AMICO. CVRIO. LACONE. IGAEDITANO. Vrbs haec ab Alphon se VIII. Mauris erepta,
anno circiter C ID. XII 1. & Calatraude militibus dono data- unde tamquam ex munitissima arco in hostium fines incurrerent, & in posterum propugnaculum esset ad hostiles impetus eludendos: anno demum CID. CCCC. xi. a Calatrauae militibus auctoritate Benedicti XIII Pont. Max.cruce viridi se destinxere: cum antea cucullo & rubra