Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

291쪽

HISPANIA Archiepi scopatu na habet haec urbs pereelebremn vetustum, & si Gerundensi Episcopo fides habenda, Toletano prior est . Illud certe non

minimum est, non agnouisse umquam huius Vrbis Praesules, Toletanum Archiepiseopum pro superiore,& primate: ut cetem omnes Hispaniae urbes, &ab illius se iurisdictione semper ex mille, ut nec iter facienti Toletano Praesuli per dioecesim suam, erecta serre crucem permiserint. Augusto Caeseri olim dedita fuit, ob beneficia multa illi collata, dum bellum in Cantabros pararet.cuius memoriam & post mortem ita prosecuti sunt,ut teste Corn. Tacito, a Tiberio Caesere obtinuerint, ut Tarracone templum illi exstrueret. Plurimis haec urbs SS. Martyribus ab-dat,inter ceteros vero habuit S. Erus sum, An. . Prium, & Eubgrum Episcopum Tarraconensem, quorum abunde meminit Poeta Prudentius , hymno illis dedicato:

Telix Tarraco, Fructus, 'ris

Attollit caput ignibus cur ans. Hac preterea urbe oriundus fuit Paulus o sim, D.Augustini discipulus, doctrina dc eloquentia singulari, qui ab orbe condito Chronicon ad suavique tempora eleganti filo contexuit.

292쪽

CAP. XXCVLEmporia hodie At puros. A Phocen Ius condita. Incolae diuersi. Inscriptio petus.

MAritima est Indigetorum urbs,inter Tarrais

conem Sc Pyrenaeos montes sita . Portu Commodo ornata. Clari olim nominis fuissep ter historias, testantur non spernendae ruinae.APhocensibus Graeciae populis condita , Ut nomnullae aliae illo in tractu: unde Silius Italicus lib. iij. vocat Fhocaicas:

Phocaicie dant Emporiae at Tarraco pubem

Stephanus Glorias κελ ημπολιν, esse dicit , Contra omnem rationem. nam etsi Massilienses, qui illam condiderat, in Celtica seu Gallia erant, non tamen Celtas fuisse dicendum. Ptolemaeus Emporias inter duo flumina collocat, SambroCam videlicet,& Clodianum. Pomponius Mela Clodiani latum meminit: Plinius vero lib. iij. cap. iij. pro Clodiano flumen Albam refert. Prius tamen exiguam insulam urbi oppositam, teste Strabone lib. iij. incoluere, quam Vocat , hanc Gerundensis Episc. nunc bustilam vocari auctor est. Qua tandem relicta in continentem traiecere.

293쪽

ago HISPANIA Vrbs ipse primo in duas partes diuisa, & duo opida, quorum unum Graeci, alterum indigenae Hispani habitant: post deuictos vero Pompeij liaberos eductis Romanis Colonis a Iulio C ssare. triplex essectum est. quae quia diserte & graphicὸ a T. Liuio lib. xxxiv. descripta sunt, lubuit hic Verba eius inserere loquitur autem de Catonis in Hispaniam aduentu : Iam tunc Emporiae, duo vi aerant Animo dias unum Graeci habebant a Phocea, 'vade s Massilien es oriundi,alterum Hi pani: sed G eum vidum , in mare empstam, totum orbem mari, minus CCCC pa us patentem habebat. Hispanis retr

tium genas , Romani Coloni ab Diuo Iuliops deuictos Tompei, liberos taleoli , nunc in corpm Pnum c o omines. Hi lanis prius, po tremo Graecis in Euitatem 'manam a1citis.miraretEr quis crim cerneret aperto mari,

ab alte parte, ab altera Hypanis tamjιrae s bellic agenti obiectos , quae res eos tutaretur' Disi ima erat custos infirmitatis, quam inter validiores optime timor continet, partem muri ῬEr am in agros egregie munitam habebant. Ga tantum in eam regionem porta imposita, cuius Uiduus culcs f per aliquis ex magistratibus

erat. Τ octe pars tertia cimum in muris excubabat,neqvs

moris tantum aut Iegis cavlsa, sed quanta si hostis a portas esset,obseruabant vigilias, s circumibant cara . Hi anum neminem in Prbem reciliebant ne ipsi quidem

294쪽

LUDOVICI NONII. 21 t ere larbe excedebant: ad marepatebat omnibus exitus.'rta ad Histanorum vidum Persa, nutet quam nor frequentes pars tertia fere , cuius proxima nocte vigilia in muris fuerant grediebantur. Caussa exeundi haec erat, commercio eorum Hispani imprudentes mamis gaudebat, mercarique s ipsi ea,qua exter nauibui inueherent', s agrorum exbibere fructus ruolebant:huius mutui vis desiderium, vi H pana lans Graecis pateret, faciebat, erant etiam eo tutiores quod pub γmbra Romanae amicitia latebant, quam si ut minoribus γiribus quam russa fi lienses, ita pari colebant fide. Hactenus Liuius.

Inter antiquas vero Emporitanorum ruinas cippus repertus non inelegans, qui docet Grat cos, nec Hispanorum moribus linguaque pollutos,in Romanorum tandem ditionem cessisse;

quam inscriptionem Ambrosio Morales de HLllania optime merito acceptam sero:

EMPORITANI. POPVLI. GRAECLHOC. TEMPLUM. SVB. NOMINE. DIANAE EPHESI R EO. SAECVLO. CONDIDERE. QVO. NEC. RELICTA. GRAECORUM. LINGUA. NE C. IDIO MATE. PATRIAE. IBERAE. RECEPTO.

295쪽

IN. MORES. IN. LINGUAM,IN. I UR A. IN. DITIONEM CESSERE. ROMANA M. M. CETHEGO.ET. L. APRONIO. COSS. Non procul ab Emporijs M. Cato Hispanos

pugna memorabili deuicit,c sis quadraginta ho stium millibus.Cuius abunde Appianus & T.Li- Uitas meminere. Incolar, teste Strabone,colligendo lino opus agebant: interior ager sparti erat ferax, inutilior vero agri pars iuncum producit, qua de caussa Iuncaretum campum Vocant , a quo crediderim opido Iuncariae nomen inditum. Hac in urbe olim Episcopalis sedes fuit, nunc vero Gerundensi paret.

CAP. XXCVII.

Montis Serrati descriptio. stuando D. Vir gini bis exstruciam templum.

CV M non inter postrema naturae miracula, hunc montem reponi putem; non omittam,

296쪽

1VDOVICI NON II. 273

ptu assumbre. Nam si exacte graphiceq. eum describerem, nec naturae maiestati satisfacerem, nec

infantia mea permitteret, & licet mons hic crebris undique rupibus ambiatur, ipse tamen longis super otianes eminet,ut procul visentibus egregie turritae arcis, monti impositae speciem praebeat: talique ordine rupes hae dispositae videntur, ut natura religioso quodam horrore intuentium oculos in se conuertere videatur. Ambitu suo Ix. leucas complectitur, nubibusque se condere ob eximiam altitudinem creditur: vertice eius despectantibus vicini montes camporum imaginem praebent: rarae hic convalles, plerumque solidae rupes,& imi'en sie altitudinis aspreta, atque ubi in rupis vertice magno labore te euasile putas, statim se osseri alia multo altior,in quam ubi per ligneos gradus enixus es, crescere adhuc rupis altitudo videtur: interdum in vastar magnitudinis murum excurrunt, varijs hinc inde quasi castellis prominentibus: interdum seorsum collocatae, ceterisque auulis montibus, turrium imaginem praebent,& licet horredae procul appareant, frequenti tamen , & viridante arbore consitae Thessala tempereserui:& cum prorsus inaccessae videantur, humanae tamen industriae hic natura victa cessit. Nam inuijs in locis , summa arte subliceas statas durissi mis scopulis assixere, quae S cum

297쪽

2 4 HISPANIA cum multa fronde sunt tedis,aduenis gratissimas umbras aduersias solis aestum pinebent. aiunt a montis iugo, sudo casso, Baleares insulas vulgo Mallorca & Menorca quae sexaginta hinc leucis distant, posse conspici. Montis radices alluit amnis, vulgo dictus Lohegat, Ptolemaeo vero . bricatum: quod sane nomen pot1ori ratione illi impos itum fuisse puto, quam Arabico sinui, mare

rubrum. Fluctus enim toto anni tempore maxi, me rubent,colorem ab arenis, Quas pertransi nam

tuatur : amnis est inglorius nulliusque paene utilitatis: nam hybernis aquis sum m opere exaestuat, aestate vero agris inutilis, S arescete poene alueo,

iners voluitur. Restat ut paucis D. Virginis Coenobij, illis in locis exstructi originem reseram. Quo tempore Barcinoriae Guinius Pilosus cognomine, ΙΙΙ. Comes imperabat anno D. CC C. Lxxx. opiliones qui his in rupibus gregem palcebant, frequenter animaduerterunt diebus sebathi, post meridiem , in rupem unam frequens lumen Rio descendere, una cum iucundissimo musices concentu. Hoc ostentiam ubi parentibus retulerunt , & reipsa illis compertum esset, villae illius parocho, & Episcopo Manresar rem totam significarunt: qui cum eadem oculis vidissent,

frequenti clero,stipplicatione indicta, deducente eos insolito quoda & fragranti odore, ad rupem

298쪽

ta fuit nunc in coenobio visitur) qua Episcopus

una cum clero, Manresam versus magno honore deferebant: cum vix eo loci ventum , ubi nunc Coenobium est,non potuere imaginem loco i

uere, sed ibi fixa permansit: quo conspecto Epistopus ibi cedem vovit Diuae Virgini,dedicauit q.

Coenobium in medio montis situm est, sub inaccessa rupe, ut e propinquo s pectantibus, ruinam minari videatur.nec immerito. Nam ante paucos. annos, pars praecipitis scopuli diuulsia decidit, venosoconatu protriuerit multosque in illo aegros affixerit.templum est exiguum Sc obscurius paulo: frequentibus undiq. votivis tabellis ornatum: spectantur silpra XC. argenteae lampades: imago D.Virginis colore est subfusco,& intuentium oculos caelesti quadam maiestate praestinguens. His in rupibus XII sunt anachoretarum canet nec admiratione caret, videre inter confragosas,& asperrimas rupes, domunculam quamda, tamquam hirundinis nidum, scopulo assixam, & quia pensiles sunt, videmur quovis Vento casum min, tari:& quod captum paene omnem superat, ubi eo perueneris;Videas uno in tuguriolo conclave, triclinium,musaeum, sacrarium, atrium, hortum,& quidquid demum concinnis aedibus conuenit, romnia affabre facta: nec modicis impensis his in S a Iosis

299쪽

ras HISPANIA

locis casula una exstrui potest. Multa de hoc moete dicenda supersunt,quae ut orationi Hatietatem effugiam silentio inuoluo, si hoc unum instar co. Iophonis addidero. montem hunc natum videriadi litariam vitam degendammullae hic turba. nulli importuni strepitus, qui mentem a diuina contemplatione possint auocare, solum hic audire est iucundos avicularum garritus, ipsasque aues videre Anachoretarum manibus intrepid alludere, & cibum capere : miraculorum seriem enarrare non est huius instituti, neque paucis ea

complecti postem.

CAP. XXCVIII. l

et e Barcinonis origine reiectae fabula. A

carthaginensibus condita. Barcinus er Barcilona dicta. Fauentia Iulia Augusta cognominata. Mis defcrii tio. DE nobilissimae huius urbis exordiis varia, imcertaque, & magna ex parte fabulosa cim Cumseruntur: quibus barbarorum Scriptorum libri ad nauseam usque referti sunt.Nonnulli enim quibus gnarum, Iberos, Persas, & Phoenices re- iusta Asia in Hispaniam commigrasse, cum legis sent

300쪽

LUDOVICI NONII an sint in maculato codice , esse in Caria urbem Iintactu quae Plinio Bargyla, Ptolemaeo vero Dirosia vocatur) calide nimis, & incallide, nec

ratione, nec auctoritate vlla adhibita, a Barcilia illa Barcilina origine dixerunt trahere. alij nescio quas duodecim cymbas vulgo Parcas vocant sibi finxerunt, ex quibus nonam cymbam, quia illa Hercules aduectus fuerat, urbi nome dedisse. Qua in re non vulgus solum, sed etiam Rex Alphonius, Trudens licet cognomento, imprudenter lapsiis fuit, in suis Hispaniae Annalibus. tantumque haec putida fabella apud rudem bonarum , artium populum valuit,vi publicis urbis nummis ridicula haec inscriptio adderetur: BARCA NONA. in Herculis aeternam memoriam. Mihi da urbis initijs hactenus nihil certi liquet, nisi illam Carthaginensibus debere primordia, ut testatur Aulonius ad Paulinum his versibus: uuid queror ' Eoique in ectbr crimina monstri, Occidui me ripa Tagi me Punica laedit Barcinο,me bimaris iuga ninguida Drensi. Non absurde quidam hariolantur Hamilcarem Barchinum, Hannibalis fratrem exstruxisse Barcinonem, cui rei aliquantulum fauere videtur Martianus Capella, his verbis lib. vi. Λί Faeniqui fundauere Carthaginem, conditas Ῥbicumque ' de