장음표시 사용
71쪽
nis proxima et angulus ad γese rectus. Hi ergo δγ ad γ ps γν, ita simus totus ad tan-
F sic. t Z min. sic Itaque disserentia horum angulorum min. 2 sec angulus scilicet Multo minor erit σ δτ, quia σ τminor quam υ φ utpote si stioni eccentrorum propior. Vides igitur quam propinque relinquatur visui inu sua apparentia, e si novum iter Planetae in coelo per translationem Visus & mutationem hypotheseos supponatur. Et tamen relinquitur adhuc in potestate arti licis, ut motum medium dc proportionem eccentricitatum cum inter se tum ad radium orbis nonnihil variet , siquidem id ipsi futurum sit utile, ad obliterandam hanc qualemcunque quinque minutorum discrepan
ITA HAEC aequipollentia potissimum refertur ad inaequalitatem primam, nimirum ad ea, quae in P apparent prope centrum eccentrici. At in secunda inaequalitate, seu in prosthaphaeresibus orbis annui, mul- tium refert ut de supra dictum in alia aequipollentia) utrum Planeta in ξπ circumeat an in ο ρ. Et supra quidem Σ s particulas disserentiam. inter Ptolemaicam& Copernicanam hypothesin contemnere inon poteramus; multo minus hic jam 88o vel in alia dimensione 13 praeteriverimus. Id autem quantum diversitatis pariat in viso loco MA R T I s , sequenti capite videbimus. TRANsposui Mus hactenus visum eX incc. Demonstretur jam, quod eadem fere sequantur visit manente transposito Vero puncto aemquantis, ut appareat idem hoc capite fieri posse in eccentrico qui habet Rquantes quod supra in fine capitis tertii fieri potuit in eccentrico simplici. Illic enim, seu visus seu centrum eccentrici transponerentur, contingebant eadem: hic similiter,seu visus seu centrum aequantii transpo
72쪽
nantur, contingunt fere eadem. Est autem necessarium, demonstratio nem hanc huic varietati accommodare, propter magnam opinionunc
dissimilitudinem , quas sequuntur artifices in demonstranda secundi Planetarum inaequalitate, quae nobis jam sequenti capite facessent ne
Coeant α. ypuncta in unum, ut vi in maneas loco eodem imaneantque ch Θ γ. ij a,abo batur zero linea prioris shb malis γ β, α, ede, in loco expun cto δ' tel A eidem parallelos eme, A3r sinis portioncs As, At prioribus α', α γ aquai s. erit
igitur r γ translatio puncti γaquatorii , aqualis priori
translationi quises. Rur sum igitur ex B & Θ scribesi tur duo eccentrici seu itineri Planetae per auram aethei am , Cum,quibus Omnia iii circuitu signa tranSponesitur, eruntq; dimensiones ii nearum plane caedem. So.
nendus est, jam non amplius per unam lineam,sed per pa
rallelos eX r. γ. duo b. aequali tium punctis,in suum quam que eccentricum ejectam,
determinantur. Verbi grati quando recentricus E, habu Ptinetam inic, tunc eccentricus s 1 habebit Eundem in Z , ubi Θ, s s Z cparalleli quando ille Planetam habre in g, hic eum habebit in 1, ubi rursus Θε s s 1 sunt paralleli. catera patent ex hemate citra demonstrationem. Igitur si non liceat visum transferre snon licet autem per eos, qui tes ram faciunt centrum mi md ut sequenti capite dicetur & Planeta fuerit observatus in aliquot Zodiaci locis semper oppositus medio loco So lis,& artifex ex iis locis & temporibus interlapsis constituerit hypothe
sin talem,in qua δ' sit visus, PS eccentricitas eccentrici 5 κ, & Θ γ eccen tricitas aequantis, S κ apogaeum; ΚΕ P L Ε RVs vero superveniens obses vata loca & tempora mutet nimirum ipse observet articulos S punct ,
quibus Planeta non medio sed apparenti loco Solis fuit oppositus) e qiliis locis
73쪽
Vel Arellia quatur, e CentriCitas autem prodeat ΑΒ eccentrici novi s I, SCnovi aequantis V CCCentricitas AP, dc apogaeum noVum Ι : qiuaeritur jana,
si prior artifex pristino suo puncto aequatorio γ adjungat novum eccentricum B i , an multo alia aequatio locusque Planetae sub Fixis per calculum sit proditurus quam ipse prius ex suo eccentrico γκ invenerat. 1ntellige quoad primam inaequalitatem. de secunda enim inaequalitate, &quid quantumque hac ratione in illa mutetur, hic sermo non est. Re spondetur ex hac aequipollentia transpositionum; quod perexigua dis crepantia futura sit eaque maXima circa puncta υ non majorqtlinque minutis, plane ut prius Visu transposito: nisi quod jam υ φ linea propior
est visui P quam terminus υ. itaque angulus υἱ ν qui prius erat min. 2 sec. jam est min. 3 sec. Contiarium in cn Τ accidit. DEMONsΥRATVM est igitur in eccentrico Ptolemaico, quid turbarum oriatur,si quis oppositionibus Planetae cum apparente loco Solis usus seu visum seu orbem transponat noVumq; CCCentricum CXLruat. Vt eadem aequipollentia informa Copernicana seu Tychonica, quς duobus epicyclis utitur, repetitis Verbis demonstretur, non opus esse censeo. Tantum ex doctrina in fine cap. III. docebo, d hunc Planetis convenientem eccentricum cum aequante, ejusque in alias quantitates aliosque situs obuli transformationem, delineare per Linos illos epicyclos Copernicanos, ut oculus scilicet transferatu iter Vero Planetae per auram aetheriam quantum per hoc quintum caput fieri potest) in varia
priori aquale, s linea sinus paralleli furtero per parasi los ipsi sper Ι 'parasielos ipsi α γ centris P. α. duo scribantur concentrici aequalesprioribus eccentris αβ, continuetur
parallelos 3 ι. Centris vero ι. λ. in
74쪽
in epicyclio λ ρ proxime cis τ. I gitur per hypothesim ex δ' incidi,
Ptinora in τ ρι,per hypothesim et e ro ex α incidit in ν υ ' ubi vias, quodpunctu μι. υ. item T. v. parum disserant, , illa ex haC ex et inflectis, quando Planeta circa ab das versatur. Ein versus longi tu es medias hac puncta tan
quantum in prioris hemis te dissident , eruntque omΠia quam proxime aqualia s demonstratio
nes omnino eadem . Continuatis enim θ' ad concursumo , ad comur m in ζ, erum Θ π ε, triangula aqualia a
bique triangulo α, s latera lauteribuae parallita. At qui Α demonstratiota es hae per se satis erunt perpleXae, neque, consultum , ut Goacervatione epicyclorum & epicyci orum Coperii, canorum seu Braheanorum magis involvantur, ideo in sequentibus &hanc formam Copernicanam seu Tychonicam primae inaequalitati tributam valere jubebimus . nam ipsa secundae inaequalitatis ratio hyp0- thesium trigemina ubique futura abunde satis nobis exhibebit neg0
QEIC QVID autem per Ptolemaicum aequantem cum eccentric0 demonstravet fimus, jam statim postulo, ut pro demonstratis in hoc qu0que Copernicanos eiu Braheano Concentrico cum duobus epicyclis vel eccentrepi Cyclo accipiatur. nam perexigua inventa est differentia su
De aequi pollentia hypothesium Ptolemaei Cope nici, & Brahel, quibus inaequalitatem Planetarum secundam demonstrarunt, & quid singulae a seipsis differant, quando ad apparentem &quando ad medium Solis motum
75쪽
ICTUM E sae hactenus de hypothesibus prirnae Planetaruinta inaequalitatis, quae absolvit tur quoties Planeta ad idem 11-gnum Zodiaci redit. Nunc transimus ad alteram inaequalitates quae non in constanti aliquo & uno signo Zodiaci sed in conjunctione vel oppositione Solis cum Planetata absolvitur. Hanc igitur Vehementer mirati sunt homines: caiisamque alius aliam atti ilit, qua fieret, ut Planeta junctus Soli redderetur velox directus altus δί parVus at e regione Solis retrogradus humilis δί magnus, intermediis temporibus stationarius & mediocris. LATINI authores Viminesse censuere Solis aspectibus & radiis, qua
Planetae caeteri in rei Veritate attraherentur. quorum sententia numeris
nequit demonstrari, quare non est Astronomica: sed nec verisimilis, in ventis veris causis: δί manifeste falsa cum Saturnus incipiat retrocedere
in quadrato Solis vel ultra; Jupiter in trino Mars in biquintili vel ante .
sesquadrum, inconstanti intervallo omnes.
PTOLEMAEVs dixit oco certo circuli Planetarii qui sussicit primἡ insequesitat fixum esse non Planetam ipsum, sed centrum epicycli Planetam in sua circumferentia fixum vehentis, qui Vicissim Vehatur a circulo illo Planesiae capitali: formam motus hanc esse at si centrum epicycli sit cum Sole, Planeta quoque sit in epicycli summo,moveaturq; cum Sole versus plagam eande Sole a centro hujus epicycli recedente velocior enim est illo Planetam simul descendere in epicyclo: cum autem
motus epicycli sit Velocior circa suum centrum quam motus centri circa terram ainc fieri, ut cum Planeta partes epicycli inferiores peragrat centro epicycliversante in opposito Solis, Compositione motuum revera sit retrogradus. Ita Ptolemaeus sententiam suam numeris Geometriqaccommodavit, admirationem non sustulit. Adhuc enim caussa quaeritur, quae omnes Planetarum epicyclos Soli connectat, tit ii semper incongressu centri sui cum Sole periodum suam absolvant. CopERNICVs cum antiquissimis Pythagoreis δί Aristarcho cumque iisdem una EG o negamus hanc secundam inaequalitatem in ipso flanetae motu proprio inesse sed videri tantum, accidere vero annua gyra tione telluris circa Solem immobilem. Itaque quemadmodum Cap. I. motus diurnus a motibus Planetarum propriis fuit separatus, sic jam se cunda Planetarum inaequalitas itidem a prima separatur a Copernico quidem eodem modo. Nam primum motum alii artifices adventitium quidem in Planetis agnoscunt, sed tamen credunt illum revera Planetis inesse inferri sic ut eodem & Planetae vehantur. CopernicUS neque
inesse per se neque inferri concedit extrinsecus sed affingi tantum illis
per fallaciam Visus. dum enim terravolvatur super axe suo ab occasu i Ortiam,visui nostro videri mundum reliquum volvi ab ortu in occasum. Eodem inquam modo Copernicus asserit Planetas non revera fieri sta tionarios dc retrogrados sed videri . terra enim alio insuper eo annuo
76쪽
DE MOTIB. STELLAE MARTIS motu in circulo amplissimo quem orbem magnum appellat transla coP VI. ta, eos, qui terram Creclunt quiescere, putare Planetas & Solem in con trarium transferri, Sole inter terram Planetam posito componi in Milione motus terrae Planetae, Unde Videatur Planeta Velox , terra vero inter Solem bc Planetam posita Videri relinqui Plane tam dc sic re trocedere, eo quod terra velocior sit Planeta
TY cno BkΑΠΕ simile quid habet cum Latinis, non Solem qui dem attrahere Planetas per aspectum, sed Planetas adulari Soli. niti e nim , ut illum quamvis euntem) in medio fere suarum circuitio nuntiretineant, ipsos vero genuinam Viam circa Solem quasi esset inina ob lis ordinare . Qua ratione quilibet Planeta in aura aetherea praeter viam propriam ipsam etiam Solis Viam conficit, essiciturque ex motu utroque compositus ad unguem idem qui apud Ptolemaeum spirali, nempe ut cap. 1. dictui . Et Astronomice Ptolemaeus epicyclos in eccentricis statuit, BR A HE V s eccentricos in epicyclo uno, qui es ipse Solis orbis. Eco insequentibus demonstrationibus omnes tres authorum formas Conjungat . Nam dc TYCHo me hoc quandoque suadente id se ultro vel me tacente facturum suisse respondit fecissetque si su pervixisset , dc moriens a me quem in Copermici sententia esse sciebat petiit uti in sua hypothesi omnia demonstrarem . PORRO trium harum formarum perfectissimam aequipollentiam Geometricam δί jam statim δί per totum librum aliud licet agente; demonstrabimus. In praesens persequendum est institutum dc de monstrandum, omnino magnum aliquid in secunda inaequalitate peccari, si pro apparenti motu Solis medius susceptus fuerit, cum qu0 Planeta in principio hujus secundae inaequalitatis opponatur. Incipiam a CopERNICANA sententia. Centro ribatur eccent, cin terra γ υ, qualem Copernicini Ptolemaeo dens in imaginat in , ut in eo fit γ β, linea a dum, κ Acm Solis immobilis, punditum aequalitatis tin teltaris.
Ducatur per β, ipsi γ perpendicularis υβσsicans ci cumfereuliam iii
Co PERNICVs igitur PTOLEMAICos numeros in suam formant hypotheseos tralaturus Planetarum eccentricitates computaVit nolet a κ Sole sed a J centro aestimato aequalitatis cursus terrae. Educitis μnim lineis ex β , utpote 'γ, βυ, - r, quotis, Manean s uima in his in D. - , Tianoeta supponebatur exuisse secundam inaequa litatem , qua ei ac , debis ratione motin terra, ut si terra in υ versente Alanista invenire tur in
77쪽
Porro hac ratione Copernicus visum per fictionem in puncto Rcollocavit. Dummodo namque Tlaneta sit in linea β υ, nihil intereis ad designandum e in locum sub Fixis ,sive ex σ asticiatur ste β. Eadem de linois ' γ , ' s infinitis aliis in J concurrentibus , vere dici possunt .
Ergo puncti ina S est Concursus linearum visoriarum omnium , & sic commune punctum fictum Visionum omnium. revera autem visio hoc est tellus domicilium nostrum in circuli σγυ aliis atque aliis punctis in venitur diversis temporibus. Cum igitur existimasset Co pernicus liberari Planetam inaequalitate secunda, quoties terra & Planeta invenirentur in una aliqua linea ex ' exeunte, Planetae loca Visa sub Fixis ad ea momenta oppositionum Planetae cum medio loco Solis instrumentis Mathematicis indagavid . Invento enim loco Planetae in aliqua noctium circa oppositionem flanetae cum Sole, si tunc medius Solis locus per calculum fuit inventus in puncto praecise opposito, is fuit articulus temporis: sin ea nocte adhuc distarent nonnih1l, collatione duarum Vel plurium noctium motuum que MARTIs terrae diurnorum intercedentium venatus est hunc ipsum articulum temporis, Sc punctum seu locum quem ten Cret eo a ticulo Planeta. Vbi hoc factum toties, & in tot locis Zodiaci, quot
sibi putavit esse necessaria ut si factum fuisset in β γ, βυ, βο ) jam per C ; haec in-
78쪽
haec inventa Plataetae loca cr sub Fi is seu in Zodiaco cepit astifex investigare inaequalitatis primae hypothesin, quanta nimirum esset eccentricitas Planetarii circuli a suscepto puncto & in quas Zodiaci partes Vergeret apogaeum, comparatis his angulis, quos loca deprehensa conformarent in 3 centro Visus, cum temporibus intercedentibus. Methodum autem hujus negotii infra suo loco patefaciam. Esto jam confecta pragmatia, prodeat linea apsidum eccentri eccentricitas puncti aequatorii centrum eccentrici in hac linea ejusque puncto λ & respondeat haec hypothesis omnibus locis obse vatis sub articulos oppositionis Planetae cum medio loco Solis. Quid igitur est, Κ E PLERE, quod hic desideres in Copernico ξ An ne observatio ibus seu Astronomorum experimentis negas hanc hyp0- thesin per oninia responderet Id quidem jam non agitur. Neque ego, cum hunc laborem auspicarer, ab observationibus in div ersam sententiam sum adductus. Sed hoc est quod desideravi. ContinuditurJ δ ut ficet eccentricum s circa cssmatur punctium eccentrici quod sit τ , connectaturque cum Ι', λ. Cum ergo τ meriatur angulum λ τ, angulin vero majorsiit angulo quantitate δτλ, ssiit δ' punctum aequali tatis temporaria 3 ergo temp*per χδτ designatum ent majus resectu totissperiodi temporis per rectos Agnati quam arcus χτre pectu circumferentis totius
79쪽
igitur Planeta vere non jam per vi in phaentasiam P per arcum iis melox in opposito arcu in χ tardissimuου, in ξ velocissimin. i deque tamen in χ longissime recedit a κ Sole, neque in ξ proximus sit ipsi κ. At o- innibus rationibus ipsaque adeo hypotheseos hujus quam circa 3 punctum refello testificatione Consentaneum essicitur, hanc realem reta dationem Planetae oriri ex discessu a corpore Solis, accelerationem ex
appropinquatione ad Solem ipsum in κ situm. Contra ne cogitatione quidem comprehendi potest , inesse vim in puncto ' quod Caret corpore ) potius quam in κ omnino proximo sin quo Sol, cor mundi quae
vis Planetam pro ratione abcestus & recessus sui tarde Vel Velociter ci cumagat. AC etsi quis jam non concedat retardationes & accelera tiones hujusmodi ex intimo eccentricorum Complexu Physice oriri , statuat igitur has allectiones motus esse naturaliter penes ipsas facultates motrices in corpore Planetae residentes, rursum eandem Verisimilitu dinem obtinebimus. Nam quae causa sit, cur mentes illae praeterito puncto; quod Geometricam habet amnitatem ad motum. corpore
en1m vestitum est non cXiguae magnitudinis.) ad ' punctum respicerent quatuor solummodo semidiametris vel secundum authores diametris ) corporis Solaris ab ipso Sole remotum & corpore Vacans nullaque re nisi uni cx imaginatione subnixum ξ Adde quod Copernicus lib. v. cap. XVI. ipse agnoscit Solem in κ plane fixum esse, ideoque eccentricitatem κὰδ constantem, cum ' punctum, quod pro centro habet orbis annui, seculorum successit luxatum esse perhibeat, itaque δῖbreviorem se stam. Quo pacto aut hodie non est amplius in centro mundi aut olim non fuit ibi. At consentaneum est, Vel originem motus excentro mundi esse , vel mentes motrices ad centrum mundi respicere,
non igitur ad ', sed ad κ quod Copernicus fixum perhibet. id quod
His adductus verisimilitudinibus conclusi, linearn apsidum, quae pro in qualitate prima Planetae essicienda usurpatur, non debere per 'sed per ipsissimum κ transire. Tunc autem id obtinebimus, cum loca Planetae sub Fixis ea adhibemus, quae Planeta possidet in articulo oppositionis sui δί apparentis loci Solis. Et quidem cum punctu κ.β. cum γ terra in eadem Fnt linea psique AEaneta una in eandem coincidit, ut si sit in τ, tunc eodem momento Maneta smedio sanarenti Solis loco opponitur,manuque ei Acm sive per sive
ter κτ inter FI 3 excurrentem designotur, vereque exul in entinaequalitate
i da , sive ab apparentes ite a medio motu terra pende, . eis m terra adsis eccentrici latus seu longitudine, medias venit, disserentias ita magna intervenit. A erit enim terra a γ in υ Sol nempe e regione a per g s Capricorno in Ariorem s intentaturi sis medii motin Solis υ ' in is risu, linea vero Oissionis Maneta in Libra praecise isti opposita nempe u sit. Cum igitur ν κ it ultra υβ magis in consequentia, apparens igitur Solis locus in v ira Planeta oppositum. s cum υ sit terra tisin domicilium,.ω Plandra,sβt que defiendant versus ξ, et elocius tamen υ terra ue linea ergo υ οὐ posteriori C tempore
80쪽
DE MOTIB. STELLAE MARTIS tempore adhuc magis inclinatur ad lineam υ κ visibilis loci Solis. antecessi no itur apparens oppositio mediam. Jempore igitur, quod antecedit momentum signatumper δ υ, quod sit Planes a in lineam ex κ per Θ educitim incide nempe in Et tunc Θ linea Visionis Planetae quod inexercitatior a l1quis diligenter notet plus in consequentia Vergit sub Fixis quam b υ temporis posterioris: quia etsi θ praecedit lineam υ ui in antecedentia,
tamen perinde est, ac si Θ. υ. Omnia Omnino puncta per terrae circu tum unus punctus & centrum sphaerae FiXarum essent . quare non di stantia terminorum S . υ. sed inclinatio linearum Θ υ ω, essicit, ut ii
neae in diversa Zodiaci loca incidant, eodem ad sensum coincisiarae, si paralleli fuissent . Inclinari autem versus si pater inde , quod identi tempusFpponitur, quo Planeta ex cincvs terra ex Θ in υ movgetur. Terra mero telocior in Planeta. 2 1suae igitur flacium Θ υ terra conficit ,quam e I
Sed esse Planetam antecedenti tempore plus in consequentia, facit iis etiam doceri potest, cum sub oppositionem sit retrogradus, quod omnibus constat. Apparet itaq; quid in hac reductione a medio adapparentem Solis motum in locis inaequalitate secunda exutis immutetur.
Adam in opposito loco pristina loca manent in mel οὐ. additur loco et s,quia Θ ut dicitum erit magis in consequentia vergit quamροω adimitur teM-pori interlapse, quia Θ erit visio tempore prior quam υ ω. In opposito loco 'contrarium, temporis ilicst additur, loco adumitur. tque ita loca hac Pla nera a pristinis multum distident, . quare sin operatione de novo institu. ta esse tuae prodeunt multo alii. Nempe cum visum fictione in κ Solen transtulerimus eo quod Hanetam in positum in L exeramus, terra is lin versante ilicor in puniaris γω Θ , eccentricitas igitur jana κ consurget. QAtsupra capite V. sensum eis, visu ex β, in κ translato sex κ per unctum aqualitatis pristinum linea ejecta, per hanc novam hyρή-
thesin novum quidem eccentricum strui sed qui visui in quamproxim val
visiones omneου imperturbatas relinquar. Igitur connexis linea ditis al α,μ ut δλ sit ad δμι ut ad ex μι designato novo eccentrico η ε, is lpriori sit aqualis acti etiam per nova linea a dum, consurget hypom sis nova,cujus a uin η. Prius autem abusive apogaeum diXeramus,eoi quod in linea χ β, Copernicanum centrumn in locum terrae Ptolemai Cum successerat. Iam igitur η propria notione cum in Copernicam hypothesi sumus aphelium, eique oppositum punctum perihelium di cemuS, eo quod Sol ongissime ab recedati . Di C TVM est, quid Physice differant hae geminae opiniones, mea authorum. Ostensum etiam est, quomoὰo in forma Copernicana uisiaque Geometrice delineetur. Tertio & illua inculcatum, Astronomic lin articulis conjunctionum & oppositionum nihil illos differre quoi admodum magni sit faciendum. Sequitur ut quod supra cap. y ineXplicatum mansit demonstrem, o innino magnam aliquam disterest tiam intercedere inter utramque hypothesin, si ex iis extra situm aci V nychion Planetae locum computare jubearis.