Satirae

241쪽

ston, qui haec habet: Acron radit, quod in porticu quadam Apollinis L Danaidum fligios, Ct conixa eas sub divo totidem equestres filiorum gisthi Exiis autem statuis quaedam dicebantur postulantibus per somnum dare oracula. Alii autem fratres aenos Pol lucem et Castorem, qui utiquo ratres fuerunt, Ct ali quando nocte Persera, Macedoniae rogona, nuntiuVOTulit victum: in quorum templo somniorum interpretes habori solent, qui puros a pituita visus hominum CX ponebant. Ilitor Cum Romani pestilonii Iabora rhint, Castor et Pollux in somnis populum monuerulat, quibus remediis morbi curarentur, et licet eorum

ni illae essent Statuae, Romae tamen iam non CSSOnt,

parato sunt illis similes, quas posse Romani deaura veruntJ ' AEgis hi pro AEgypti scriptum videtur errore librarii, qui cum AEgypsi legeret, Urben Geticam huius tominis intellexerit, quae eliam diciturAEgistus. Vide Heliasium ad O id Pont. I, 8, 15 4, 7, ut 55. Interpretes plurimi cum Casau bono AEgypti filios loco nostro dictos putatii. HOS VOT PC SOmnium responsa dedisse, nullibi, vix quidem apud Scholiasten, invenimus. Illud potius Danaidibus

allingoridum fuisse videtur, a sacro non ita alienis, utpote quae thesmophoria ex Egypto secum altulerant,

Quae addita sunt e votoribus memlbranas, editor Elias Vi iactus uncis ita conlprehendit. I. optinritin iiDrti

242쪽

22 SAT. II. 56.

eaque clasgiolidas semina edocuerant Herodot. 2, 171. rellius, illa Scholii parte, quae de statuis a naidum et filiorum gypti narrat, citata, haec addit ,,probante Viscontio Muge Pio-Clem T. 2 p. 54. ubi laudat inscriptionem in Esculapii imagine, non

Γι κουιο ἐυξαμενος. Quae Cum Esculapii quidem

simulacro Vim sanandi, e aliis locis satis cognitam, non Vero Statuis Danaidum et 1iliorum AEgypti tribuant, i tomodo scholium hi probatum fuerit, nescio. De Castore et Polluce, qui fratres κατ' ἐξ orn dicebantur Ovid. Fast. I, o 7. et in quorum templo, inter Faustius Vetus fanum et porticum, soro Diomano adiacente G. Fabricii Descript Urbis Romae s somniorum interpretes incubabunt, ut est apud Scholiasten, locus non adcipi potest, ut recte monuit Casaubonus, quod de pluribus, quam de duobns, Persius loquitur. De Hermis, statuis Mercurii quadratis, neminem interpretum cogitasse invenio Athenis non in templis modo, sed et in Vicis ad ianua aedium ponebantur. Corn. ep. 7, 5, 2. Romae itidem, id quod vetus Schol ad Iuvenal. 8, 55. ita indicat Hermae, estigies

aeneae aut marmoreae, Sine manibus, quales Videmus in Circo. Lares erant Viales, Viarum praesidCS, tuos invocabant peregre abituri, aut Si a compitalia, ter minalia. Plaut Merc. 5, 2, 25. Ovid. East. 2 64 I. Tibul. I, I, II. Fratres quidem dici poterarat, cum forma omnibus eadem, quin etiam faciei, plerumque

243쪽

omni ad Alcibiadis Vultuna iungebantur quod om

1iobio Coiitra Gentesi Immo nomina illis eadem a conditoribus Sic Hipparcliae Hermae dici sunt, quos Hipparchus, Pisistrati filius, ereXerat, et Ati docidis Hermes memoratur apud Nepotem. Romanis cultus Mercurii solemnis erat. Do aede illi dedicata Livius , 21 De certamine Consulum, uter pedem illius dedicarol. idem 2, 27 Templum habΟbat ad melas Murtias, auctore Festo, et aliud spe lans Cir cum Ovid. Fast. 5 675 Omnia ero ad Mercurium

seris locis virga sua Mercurius prolicere dicebatur, ad quem proinde, quoties Cubitum irent Veteres, ultimae semper preces dirigebantur. Ila Calastris apud Holi odorum: Age, ad Cam Partem, a qua Sum digressias, aggrediamur CCenso prius Hyclano it clibationibus ante somnum Dii nocturnis factis, ut si alis caerimo niis peractis pernoctare nobis acantibus hisce narra tionibus tranquillo liceat. Haec dixit, statimque lych nus accensus ab ancilla senis iussu inserebatur, o li-

244쪽

2 22 SAT. I. . lib.

butionem sapiebat, cum Ilios DOos lum Prae ceteris Meroi trium rivocans, Ct polebat solicona insomniis noctem, et Ut sibi alit arer ni carissimi in somnis, supplex orabat Ethiopica . . . and in ob caussam in conviviis ultimum i poculum libabatur. Hermae quoque, Curicolae Morcurium reserentes, ad fulcra lectorum, quae hin ἐρυινες dicta, assigebuntur. Credebula enim Mercurius tominum mentes, vel oculos, ct CXcitare et sopire, ut ait poeta: L ιλ σ

I, 7. Huc Cferendum idoliar nomen apud Am. Marcellimum 15 5 d lator Mercurio Persae inditum: ,, IerCuziti Somniorum Comes, quod id na 6 5. de Iuliano retulit, ima scilicet, cum dimidiata nocte semper CXsurgeret, OCCUlte Mercurio Upplicasso, sequem mundi Velociorem OnSUm esse, molum Cn-tium Suscitantem, theologicae prodidero doctrinae. Hermas Eneos fuisse, iam Scholiasten Iuvenalis auctorem Cila Iumiis Hormis Pentelicis cum capitibus

aeneis delectabatUr Cicero p. Att. I, 7. .,Omnino ad rem divinam pleraque aenea adhiberi solita, multa iudicio sunt, o in his maxime sacris, quibus delinire aliquos, Ut devovere, Ut denique Xigere morbos volebant. Verba Vnt Macrobii Saturn. 5, 19. quibus Ioca probantia o Sophocle, Plauto, Virgiliora c. ad iUnxit AEnearum tria millia tabularum in soro Ro-

245쪽

triario erecta fuisse, docet Onti Phr Pan vinitis in De script Urbis Ronao Reg. 8. Uum asseclationem no manorum AmmianU 14, 6 ila increpat: Qtii damo ternitali se commendari possct per statua existiman les, eas ardenter assectant, Uusi plus praemii ex sig mentis aereis sens carontibus, Uam ex Cotiscientia honeste coloque factorum. 57. , OLII CT OPSiΠCera, Nora Ut in gravo dine sal Iacia et inania insomnia tibi immittunt. Soniniapi uita purgatissima ex USU linguae latinae non de somniis re media pituitae iudicantibus, sod do somniis animi a poribus non turbati, i. e. Veri S, O Plicanda, scite ob

servavit Manso. la pituitam per se longiim, ut

Exstant Catonis in censura vociferatiotios, mulierilius Romanis in provinciis statuas poni. Nec lai neu potuit inhibere, quo minus Rotnaei quoque ponerentur. n. H. N. 34, 6. Sub primis imperatoribus tanta statuam irri opia fuit, ut iubem, vias, vi Co tion OrNaTCnt, Od Stiparent et arctarent, unde a Claudio illa statuarum λfectatio reprcssa. Di in Claudio o, 15. Nec Clandit edictum diutius valuit, quam prior Cnsoria QVOritas. Cassiodori aetate tot paene Romae Passim fuere tatua quot homines Cassiod Var. 7, 15. ' Quatenus vero, qui cos cunctos intelligunt, somnia dopraemonstratis curatiotrihus seia 2 mediis morborum per quietem indicatis, explicare maluerint, haec observanda:

Illam praemonendi vi in inprimis Esculapio, Apollini, Isidi tribuit antiquitas. Hinc excubation incubationes templorum, quas ridet Petronius: Somnia, quiae mentes ludunt volitantibus umbris, Non delubra Deum, nec ab

246쪽

otiam in vocibIIs gratui Us, sortia illis ,Vietiis,' OX arbitrio Poetaru in Corripi, o Praecedentem Conso nantis locum obtinere, ixenapii. docuit roles enit,

aethero num ira mitiniit, Sc sibi quisque facit c. Satyri C. C. O i. s. Claudiarii vas in I. 5. de Bapt. Proserp. In templis scilico . Esculapii et Isidis aegri dormiebant, ut per insomnia de morborum remediis monerentur. Hinc in agri Delliinensis vico Sebatione saxum MAsclepio P. AElius Pollio Visu Monitus Posuit, set in marmore apud Patavinos se Isidi Sacrum Ex Monit. Eius D. D. L. Valerius Alcinor VI Vir Aug. L. D. P. Galenus de Cur per S gU. miSS. C. O. ., Monitus Per quaedam insore niti, quorum duo perspicua niihi visa sunt, CCes

sit ad cxtrae ianus arteriam; et mox: Minister D. iPergami , diutino laturis cruciatu laborans, liberatus est arteria in Sunam manu laicisa aggressus est ipse ibidinsomnii monitu. Apud Plautum aegrotus Cappadox iii fano 2Esculapii incubat Curcul a , I, 4 6 I. I, , . q. Cf. Herodian. 4, 8. Petron. 17. Esculapio quippe insigne erat extra urbem in insula Tibor in templum a Romanis dedicatum, quo ille ex Epidauro, postis levanda cauSSa,

Epit libri 11. Illam autem Enerationem Procedente tempore imminutam fuisse, indo patet, quod cum quidam aegra et assecta mancipia in Esculapii insulam taediomedendi exponerent, imperator Claudius sanciverit, Omnes qui exponerentur, liboros esso, nec redire in ditio nona dona ini, si conValuissent. Sueton. Claud. 25. Plura hac de re vide apud Phil. Iac Thomasiniti de Donariis Vctorum c. 4. Iulo ceteroquin interpretationi obestiis iis, quem ditaimus, lingua latinae, et ipsa series orationis, cum in praecedente commate non de Coa pore curando agitur, c d de C struenda, quae potius ad Mercurium, quam ad Taculapium pertinet.

247쪽

58. Principui rinio, quibus Verbis xponuntur so luctilia: sitqlt illis titti ea iarba. iarba auresa ornabatur latua Iovis, ii Oton. Culig. 52. Esculapii Epidauri, Cic. domui Deor. 5, 54. Al. IX. I, I. CXl. 5. Ilia sebarbam aurcam labore cidum suisso vi- lotur ac DCum Sse. Quo forsan sonsu Polronia num illud c. 58. accipiendum , Aut ego non m novi, aut non deridebis, lico barbam auroam abcus. Immodestis tanto maioris orat fastus illo Caligula', quod aurea barba, fulinen tenensen a suscinam aut caduceum cie conspipiendum Proeboret, Suetori l. C. Haud umore ergo Turnobus ad lix Porsi os Silolonii loca suspicatur, aurea barba significari Summorum DCorum, ut Iovis Ot Neptuni, insignia et ornamONla, ut pari honoro, qui vera miserini omnia It o A twmidei assiciantur, ac supremus IupitCr. IV. I, 6. Adde, quod Graeci, quem summo Praenii dignunt significabant, Oum aureum Statuendum, O o sta tuam inuream collocandum Hicereni Ita Plato in

Ut lio commulo Porsius stultitiam idet Ilominum, qui Deo ex suo ingonio moliuntur, eosque muneribus delectari existimani, is a Plato in Eulyphrone absur

248쪽

iii illum Deorum culium increpat, quo Sanctitas, eo σιον, in Sci Critia quadam vovendi et sacrificandi, Diis dandi et ab iis petendi, ponatur, atque adeo rodeat ad mercaturam, qua nos votis et sacrificiis quidquam a Diis mercedis instar accipiamus ' 59. o. ,Superstitiosa illa de iis opinio, quod auro et muneribus delectentur, frugalitatem veterum in cultu divitio fugavit. Vasa unice ano Tuscum fictile dicuntur. Ita ,simpuvium Numae Iuvenal. 6, 542. et Tuscus catinUS I, IO9. Opera figlina seu fictilia olim tanto in usu fuere Romanis, ut Numa rex septimum gulorum collegium instituerit. Non im brices tantum tegulae et laterculi ex argilla fiebant, sed et impuVia, CctPC liries, urnulae, tabulae, Iucernae, candelabra, doliaque ad vina et ad aquas. Quin et defunctos sese multi fictilibus soliis condi maluerunt.

, Dic, ita rogat latVpJironom, ita salsas Vulgi non O- Ium, scd 8acerdotum tiam, Corumque, qui optimo Or

sati in rebus divitiis putabantur, de eo, quod gratum est Diis, deque hominum erga eos ossiciis et Dei natura notiones tuetur, dic Ergo, quaenam iis ex muneribus nostris utilitas 3 Nam quae ipsi dent, nemo est qui ignoret; nihil enim nobis est bonum , quin illi praebeant. Quae vero a Dol is accipiunt, quid illis conferunt An

bona accipiamus, ipsi illi a uobis boni oportent Dolendum cst, auctorem dialogi falsis de sanctitate, seu fonte ossiciorum orga Deum, notionibus subtilissime remotis, non substituisse meliores.

249쪽

Plin. II. N. 54, 2. ubi plura de ari et industria Etru scoriani plastiea. Cum lictilibus templorum vasis religionem etiam, piae certo mentis simplicitatem, subia iam esso, Crediderunt Veteres. Ita Iuvenalis, priscum illud saeculum describens: Quis tunc hominum Con temptor numinis aut quis impuvium ridero urnae, nigrumque catinum, Et Vaticano ragiles de monto patellas Ausus crat 6, 541. Vaga ab antiquo Vasum, quo Cato apud Gellium 15 25. et Plautus Triuc 1 I, 55. usi sunt. Saturnia mi a Solioliasios reser ad

,,sedem Saturni, in qua se Condebatur, nondUm argento auroque Signato, unde aerarium nomon acce

pit. ' Vasis celerum unis fictilibus iungit Persius

bus e per factis poeti et ipsi prosae scriptoribus Plini. . , o. plurali froquelatissimum. Pro tur pulit Cod. Haun. . expulit. Urnas est quibus virgines Vestales utebantur ad aquam hauriendam in sacrificiis, fictiles fuisso, docent quidem Ovidius Fast,

5, 4. Ct Properitus , 4, 16. quamvis haec loca vix aliis conveniant, quae virginem Tarpeiam ante sacra Vestalia, et haec a Νuma Pompilio instituta communio

Tunt, V. C. LiV. I, II. t o. Sed referri etiam possunt

Iacrobiit Sat. I, 8 aliaria caussam si brens, AEdem ait, Saturii aerarium Romani csso volucrunt, quod tempore, quo incoluit Italiani, fortur nullum in eius sinibus furtum csso commissiam, aut quia sub illo nillil erat Niusqualia privatuan c. id o Plutarcu : QuM-stiones Rom. 42.

250쪽

Vcrba Persi ad receptuchil ignis Vestalis, qui assor rabatur, ton in socis aut altaribus, Sed susponsus in vasculis quibusdam ctilibus, quod respexit Vesor. MaXimus , 4, 11. Por poteruos Vestio socos sicliti bus Otiamnum usi contentos iuro raco. Midia seu galitatis antiquiorum Romanorum xempla CongeSsit Val. Maximus, inprimi 2, 5. I, 9 4 4, 5 5 II et 14. 4 4. quibus locus Am Marcellini 14 6 de luxumo manorum dignus Osi, qui conseratur. Tuscin sc ilecs WinckcImanu GeSclaichto dormunst, Buch 5.6 1. O cui Oo in terris. Ita codd. Hauri omnos et laterique alii, quos Pitlaocus Ct Passo Pius sequuntur. Qui in terras legunt, quorum est Ascensius

odit Lugdun. 15 Io Murmollius Bondius, edder l, urti, Ed Berolin. Reiet Koenig, asser, Orcilius,

WUber, sequuntur Lactantium, hunc orsum Citan lem Instit. 2, 2, 15 C aubonu Contra in terris, ait, membranae omnOS, On in tCTVRS, idque Si εα φατικωτερον, qui non Solitru terram spectant, sed in illa

lini haerent, ne minimum quidem altos entes e supra humum; qua tamen lectione vera loci emphasis non augeri videtur. Ceterum ea lom Horatii os sententia: , Qui Corpus onustum Hestornis Vitiis animum quo qu praegravat una, Atque assigit humo divinae parti Culam aurae. Sat. 2, 2, 77. ad quem locum f. Hein dorsium. Nec aliter Philo : Quae animae gravantur Carnium arcinis, cprossae ab his nequeunt os ad caelestes cursus attollure, sed cervice demissa mor qua'