장음표시 사용
31쪽
ATRATE EMATICON LIB. I. CAP. III. IV. smen eius soOrpionibus adgressi essent, eaptivis latera euntium praetexuit quorum respectu hostes inhibuere tela. 2. Agesilaus Lacedaemonius cum praeda onustus ex Phrygia rediret, insequerenturque hostes et ad locorum opportunitatem lacesserent agmen eius, Ordinem aptivorum ab utroque latere exercitus sui explicuit quibus dum parcitur ab hoste, spatium transeundi habuerunt Lacedaemonii. 3. Idem tenentibus angustias Thebanis, per quas transeundum habebat, flexit iter, quasi Thebas contenderet. Exterritis Thebanis digressisque ad tutanda moenia, repetitum iter, qu destinaverat, emensus est nullo obsistente. 4. Nicostratus dux Aetolorum adversus Epirotas, cum ei aditus in fines eorum angusti fierent, per alterum locum irrupturam se ostendens, omni illa ad prohibendum ocurrente Epirotarum multitudine, reliquit suos paucos, qui speciem remanentis exercitus praeberent ipse cum cetera manu, qua non exspectabatur, aditum intravit. 5. Autophradates Perses cum in Pisidiam exercitum dueeret, et angustias quasdam Pisidae occuparent, simulata vexatione traiciendi, instituit reducere. Quod eum Pisidae credidissent, ille noctu validissimam manum ad eumdem ο- cum ocupandum praemisit ac postero die totum traiecit
6. Philippus Maeedonum rex, Graeciam adpetens, cum Thermoprias occupatas audiret et ad eum legati Aetolorum venissent acturi de pace, retentis eis, ipse magnis itineribus ad angustias pertendit, securisque custodibus et legatorum reditus exspectantibus, inopinatus Thermopylas traiecit. 7. Iphicrates, dux Atheniensium adversus Anaxibium Lacedaemonium in Hellesponto oontra Abydon, cum transducendum exercitum haberet per loca, quae stationibus hostium
tenebantur, alterum autem latus eius abscisi montes premerent, alterum mare adlueret, aliquamdiu moratus, cum incidisset frigidior solito dies et ob hoc nemini suspectus, delegit firmissimos quosque, quibus leo ac mer calefactis praecepit, ipsam oram maris legerent, abruptiora tranarent: atque ita custodes angustiarum inopinatus obpressit a tergo. S. Cn. Pompeius cum flumen transire propter obpositum
32쪽
10 EX. IUL FRONTINI hostium exereitam non posset, adsidue producere et reducere in castra instituit deinde, in eamdem persuasionem hoste perducto, ne ullam viam ad progressum Romanorum tenerent, repente impetu laeto transitum rapuit. s. Alexander Macedo, prohibente rege Indorum Omirato exercitum per flumen Hydaspen, adversus aquam adsidue procurrere iussit suos et ubi eo more exercitationis adsecutus est, qui a Poro adversa ripa caveretur, ipse per superiorem partem subitum transmisit exercitum. Idem, quia Indi fluminis traiectu prohibebatur ab hoste, diversis locis in flumine equites instituit immittere et trana-itum minari; cumque exspectatione barbaros intentos teneret, insulam paulo remotiorem primum exiguo, deinde maiore praesidi oecupavit atque inde in ulteriorem ripam transmisit. Ad quam manum obprimendam cum universi se hostes effudissent, ipse libero vado transgressus omnes copias Goniunxit.
10. Xenophon, ulteriorem ripam Armeniis tenentibus, duos iussit quaeri aditus et cum a citeriore repulsus esset, transiit ad superiorem inde quoque pryhibitus hostium occursu, repetii vadum interius iussaque ibidem militum parte subsistere, quae, cum Armenii ad inferioris ad tutelam rediissem, per superius transgrederetur, Armenii, credentes decursuros omnes, decepti sunt a remanentibus. Hi cum resistente nullo vadum superassent, transeuntium suorum uere propugnatores.
11. Appius claudius consul primo bello Punico eum a
Rhegi Messanam traicere militem nequiret, custodientibus fretum Poenis, sparsit rumorem, quasi bellum iniussu populi inceptum gerere non posset, lassemque in Italiam versus se agere simulavit. Digressis deinde Poenis, qui prosectioia eius habuerant iidem, cireumactas naves adpulit Siciliae.12. Lacedaemoniorum duces, cum Syracusas navigare destinassent et Poenorum dispositam per litus classem timerent, decem unicas naves, quas captivas habebant, veluti victrices primas iusserunt agi, aut a latere unotis aut puppe religatis aliis qua specie deceptis Poenis transierunt. 13. Philippus, cum angustias maris, quae cyaneae adj
33쪽
8TRATEGMIATICON LIB. I. CAP. IV. V. Ilpellantur, transnavigare propter Atheniensium lassem, quae opportunitatem loci custodiebat, non posset, seripsi Antipatro Thraciam rebellare, praesidiis quae ibi reliquerat interseolis: ut sequeretur omnibus missis quae epistolae ut interciperentur ab hoste, curavit Athenienses, arcana Macedonum excepisse visi classem abduxerunt Philippus nullo prohibente angustias laeti liberavit. Idem, cum Cherronesum, quae iuris Atheniensium erat, occupare prohiberetur, tenentibus transitum non Byzantiorum tantum, sed Rhodiorum quoque et Chiorum navibus, conciliavit animos eorum reddendo naves, quas ceperat, quasi sequestres futuras ordinandae pacis inter se atque Byzantios, qui causa belli erant tractaque per magnum tempus post latione, cum industria subinde aliquid in conditionibus retexeret, elaasem per idem tempus praeparavit eaque in angustias freti imparato hoste subitus evasit. 14. Chabrias Atheniensis, cum adire portum Samiorum obstante navali hostium praesidi non posset, paucas e suis navibus praeter portum missas iussi transire, arbitratus, qui in statione erant, persecuturos iisque per hoo consilium avocatis, nullo obstante portum eum reliqua adeptus estolasse.
DE EVADENDO EX LOCIS DIFFICILLIMΙ8.1. Q. Sertorius in Hispania, cum a tergo instante hostellumen traicere necesse haberet, vallum in ripa eius in modum cavae lunae duxi et oneratum materiis incendit atque ita exclusis hostibus flumen libere transgressus est.2. Similiter Pelopidas Thebanus bello Thessalico transitum quaesivit. Namque castris ampliorem locum supra ripam complexus, vallum cervulis et alio materiae genere construetum incendit dumque ignibus submoventur hostes, ipso fluvium superarit. 3. Q. Lutatius catulus, cum a imbris pulsus unam spem salutis haberet, si flumen liberasset, cuius ripam hostes nebant, in proximo monte copias ostendit, tamquam ibi castra
34쪽
posituras ac praecepit suis, ne sarcinas solverent aut nera deponerent, ne quis ab ordinibus signisque discederet et quo magis persuasionem hostium confirmaret, pauca tabernacula in conspectu erigi iussit ignesque fieri et quosdam vallum struere, quosdam in lignationem, ut conspicerentur, ex re: quod Cimbri vere agi existimantes et ipsi eastris delegerunt locum dispersique in proximos agros ad comparanda ea, quae mansuris necessaria sunt, occasionem dederunt catulo non solum flumen traiciendi, sed etiam castra eorum infestandi. 4. Croesus, cum Halyn ad transire non posset neque navium aut pontis faciendi copiam haberet, lassa superiorie parte post castra deducta, alveum fluminis a tergo exercitus sui reddidit. 5. Cn. Pompeius Brundisii, cum excedere Itali: et transferre bellum proposuisset, instante a tergo Caesare conscensurus classem, quasdam obstruxit vias, alias parietibus inter- sepsit, alias intercidit lassis easque sudibus erectis praeclusas operuit cratibus, hum adgesta quosdam aditus, qui ad portum serebant, trabibus transmissis et in densum ordinem structis, ingenti mole tutatus. Quibus perpetratis, ad speciem retinendae urbis raros pro moenibus sagittarios reliquit, ceteras copias sine tumultu ad naves deduxit navigantem eum mox sagittarii quoque per itinera nota digressi parvis navigiis consecuti sunt. 6. . Duilius consul in portu Segestano, quem temere intraverat, obiecta ad ingressum catena clausus, universos in puppim retulit milites atque ita resupina navigia magna remigantium vi concitavit. Levatae prorae super catenam processerunt qua parte superata transgressi cursu milites proras presserunt, in quas versum pondus decursum super catenam dedit navibus.7 Lysander Lacedaemonius, cum in portu Atheniensium cum tota classe obsideretur, brutis hostium navibus ab ea parte, qua faucibus angustissimis influit mare, milites suos clam in litus egredi iussit et subiectis rotis naves ad proximum portum Munychiam traiecit.
8. Hirtuleius legatus Sertorii, eam in Hispania inter duos
35쪽
STRATE EMATICON LIB. I. CAP. V. 3 montes abruptos longum et angustum iter ingressus paveas duceret cohortes comperissetque ingentem manum hostium adventare, lassam transversam inter montes pressit vallumque materia exstructum incendit, atque ita interclus hoste evasit. 9. C. Caesar bello civili, cum adversus Afranium copias educeret et recipiendi se sine periculo facultatem non haberet, sicut constiterat, prima et secunda acie furtim a tergo ad opus adplicata, quindecim pedum lassam secit, intra quam sub occasum solis armati se milites eius receperunt. 10. Pericles Atheniensis, a Peloponnesiis in eum locum compulsus, qui undique abruptis cinctus duos tantum exitus habebat, ab altera parte fossam ingentis latitudinis duxi velut hostis excludendi causa, ab altera limitem agere coepit, tamquam per eum erupturus. Ii qui obsidebant, cum per lassam quam ipse secerat exercitum Periclis non crederent evasurum, universi a limite obstiterunt. Pericles, pontibus quos praeparaverat lassae iniectis, suos, qua non resistebatur, emisit.
11. Lysimachus, ex his unus in quos opes Alexandri
transierunt, cum editum collem castris destinasset, imprudentia autem suorum in inferiorem deductus Vereretur ex superiore hostium incursum, triplices lassas intra vallum biecit: deinde subsimilibus lassis circa omnia tentoria ductis tota castra confodit et intersepto hostium aditu, simul humo et frondibus, quas lassis superiecerat, acto ponte, impetu insuperiora Vasit.
12. T. Fonteius legatus in Hispania, cum tribus milibus
hominum praedatum prosectus locoque iniquo circumventus ab Hasdrubale, ad primos tantum ordines relat consilio, incipiente nocte, quo tempore minime exspectabatur, per stationes hostium prorupit. 13. L. Furius, exercitu producto in locum iniquum, cum constituisset occultare sollicitudinem suam, ne reliqui trepidarent, paullatim inflectit iter, tamquam circuitu maiore hostem
adgressurus conversoque agmine, ignarum rei quae agebatur exercitum incolumem reduxit.
14. . Decius, tribunus bello Samnitico, Cornelio Cosso oonsuli iniquis locis deprehens ab hostibus suasit, ut ocou-
36쪽
14 REX IULII FRONTINI patum conem, ut erat in propinquo, modieam manum mitteret, seque ducem iis qui mittebantur obtulit. Avoeatus in diversum hostis dimisit consulem, Deoium autem inxit obseditque. Illas quoque angustias noctu eruptione facta cum eluctatus esset Decius, incolumis cum militibus consuli accessit. 15. Idem fecit sub Atilio calatino consule is, cuius Varie traditur nomen alii Laberium, nonnulli Q. Caeditium, plurimicalpurnium Flammam vocitatum scripserunt. Hic cum demissum in eam vallem videret exercitum, cuius latera omnia superiora hostis insederat, depoposcit et accepit trecentos milites quos adhortatus, uti virtute sua exercitum servarent, in mediam vallem decucurrit. Et ad obprimendos eos undique descendit hostis longoque et aspero proelio retentus occasionem consuli ad extrahendum exercitum dedit. 16. Q. Minucius consul in Liguria, demisso in angustias exercitu cum iam omnibus obversaretur caudinae cladis exemplum, Numidas auxiliares, tam propter ipsorum quam propter equorum deformitatem despiciendos, iussit adequitare faucibus quae tenebantur. Primo intenti hostes, si lacesserentur, stationem obiecerunt. Dei industria Numidae ad augendum sui contemptum labi equis, et per ludibrium spectaculo esse adsectaverunt. Ad novitatem rei laxatis Ordinibus barbari inspectaculum usque resoluti sunt. Quod ubi animadverterunt Numidae, paullatim succedentes additis calcaribus per intermissas hostium stationes eruperunt: quom deinde cum proximos irruerern agros, necesse Liguribus sui avocari ad defendenda sua inclusosque Romanos emittere. 17. L. Sulla, bello sociali apud Aeserniam inter angustias deprehensus, ad exercitum hostium, cui Mutilus praeerat, colloqui petito de conditionibus pacis agitabat sine effectu: hostem tamen propter inducias negligentia resolutum animadvertens, nocte prosectus relici buccinatore, qui vigilias ad fidem remanentium divideret et quarta vigilia commissa oonsequeretur, incolumes suos cum Omnibus impedimentis tormentisque in tuta perduxit.
18. Idem, adversus Archelaum praesectum Nithridatis, in Cappadocia iniquitate locorum et multitudine hostium pressus, fecit paeis mentionem, interpositoque tempore etiam
37쪽
ATRATE EMATICO LIB. I. CAP. V. Iiaduolarum et per haemav ata intentione, adversarium evasit. 19. Hasdrubal frater Hannibalis, cum saltum evadere non posset, lautibus eius obsessis, egit cum claudio Nerone recepitque dimissum se ispania excessurum cavillatus deinde conditionibus, dies aliquot extraxit; quibus omnibus non misit per angustos tramites et ob id neglectos dimittere per partes exercitum: ipse deinde cum reliquis expedilis sa-eile effugit. 20. Spartacus fossam, qua erat a M. Crasso circumdatus, caesis captiVorum pecorumque oorporibus noctu replevit
et supergressus est.21. Idem in Vesuvio obsessus, ea parte, qua mons asphrrimus erat ideoque incustoditus, ex vimine silvestri catenas conseruit quibus demissus non solum Vasit, verum etiam ex alio latere Clodium ita terruit, ut aliquot cohortes gladiatoribus quattuor et septuaginta cesserint. 22. Idem, cum .a P. Varinis proconsule praeclusus esset, palis permodica intervalla fixis ante portam erecta cadavera, adornata Veste atque armis, adligavit, ut procul intuentibus stationis species esset, ignibus per tota castra lactis. Imagine vana delus hoste, copias silentio noctis eduxit. 23. Brasidas dux Lacedaemoniorum, circa Amphipolin ab Atheniensium multitudine numero impar deprehensus, claudendum se praestitit, ut per longum coronae ambitum extenuaret hostilem frequentiam quaque rarissimi obstabant, erupit. 24. Iphicrates in Thracia cum depresso loco castra posuisset, explorasset autem ab hoste proximum teneri collem, ex quo unus ad obprimendos ipsos descensus erat, nocte paucia intra eastra relictis imperavit, multos ignes facerent, eductoque exercitu et disposito circa Iatera praedictae viae, passus est transire barbaros locorumque iniquitate, in qua ipse merat, in illos conversa, parte exercitus terga eorum cecidit, parte castra cepit. 25. Dareus, ut falleret orthas discessu, canes atque asinos in castris reliquit quos cum latrantes rudentesque hostis audiret, remanere Dareum credidit.
26. Eumdem errorem biecturi nostris Silures, per diversa loca buculos laqueis ad arbores adligaverunt, qui de-
38쪽
16 SEX IULII FRONTINI ducto requentiori mugitu speciem remanentium praebebant
27. Hanno, ab hostibus clausus, locum eruptioni maxime aptum adgestis levibus materiis incendit tum hoste ad celeros exitus ustodiendos avocato, milites per ipsam flammam
eduxit, admonitos ora scutis, crura Veste contegere.
28. Hannibal, ut iniquitatem locorum et inopiam instante Fabio Maximo effugeret, noctu boves, quibus ad cornua fasciculos adligaverat sarmentorum, subiecto igne dimisit:
oumque ipso motu adolescente flamma turbaretur pecus, magna discursatione montes, in quos actum erat, collustrR-vit Romani, qui ad speculandum concurrerant, primo prodigium opinati sunt deinde cum certa Fabio renuntiassent, ille de insidiarum metu suos castris continuit barbari obsistente nullo prosecti sunt.
DE INSIDIIS IN ITINERE FACTIS.
l. Fulvius Nobilior, cum ex Samnio in Lucanos exereitum duceret et cognovisset a perfugis hostes novissimum agmen eius adgressuros, sortissmam legionem primo ire, ultima sequi iussit impedimenta. Ita factum pro occasione amplexi hostes diripere sarcinas coeperunt. Fulvius legionem, de qua supra dictum est, quinque cohortes in dextram viae partem direxit, quinque ad sinistram; atque ita praedationi intentos hostes, explicato per utraque latera milite, clausit ceciditque. 2. Idem hostibus tergum eius in itinere prementibus, dum flumine interveniente, non ita magno, ut transitum pro hiberet, moraretur tamen rapiditate, alteram legionem inooculto citra umen collocavit, u hostes paucitate contempta audacius sequerentur. Quod ubi actum est, legio, quae ob hoc disposita erat, de insidiis hostem adgressa vastavit.
3. Iphicrates in Thraciam cum propter conditionem locorum longum agmen deduceret et nuntiatum ei esset hostes summum id adgressuros, cohortes in utraque latera secedere et consistere iussit, ceteros subsugere et iter maturare. Irans'
39쪽
STRATEOEMATICON LIB. I. CAP. V II. 17 eunte autem toto agmine lectissimos quosque retinuit et ita passim circa praedam occupatos hostes, iam etiam fatigatos, ipse requietis et ordinalis suis adgressus fudit exuitque praeda. 4. Boii in silva Litana, qua transiturus erat noster exercitus, succiderant arbores ita, ut ex parte exigua sustentatae starent, donec impellerentur delituerant deinde ad extremas. Ipsi ubi ingress silvam hoste, in proximas ulteriores Impulerunt, eo modo propagata pariter supra Romanos ruina,
QUEMADMODUM EA, QUIBUS DEFICIMUR, VIDEANTO NON DEESSE, AUT USUS EORUM EXPLEATUR. I. L. Caecilius Metellus, quia usu navium, quibus elephantos transportaret, deficiebatur, iunxit dolia constravitque tabulamentis, o super ea positos per Siculum fretum transmisit 2. Hannilini, cum in praealti fluminis transitum elephantos non posset compellere, neque navium nec materiarum quibus rates contexerentur, copiam haberet, iussit serocissimum elephantum sub aure vulnerari et eum, qui vulnerasset, transnato statim flumine procurrere. Elephantus exasperatus ad persequendum doloris sui auctorem transnavi amnem, et reliquis idem audendi fecit exemplum. 3. Carthaginiensium duces instructuri classem, . quia sparto deficiebantur, orinibus tonsarum mulierum ad funes emetendos usi sunt. 4. Idem Massilienses et Rhodii fecerunt. 5. M. Antonius, a Mutina profugus, Ortices pro cutis militibus suis dedit. 6. Spartaco copiisque eius scuta ex vimine fuerunt, quae coriis tegebantur. 7. Non alienus, ut arbitror, hic locus est, referendi factum Alexandri Macedonis illud nobile, qui, per deserta Asrieae itinera gravissima sit eum exercitu adsectus, oblatam sibi a milite in galea aquam spectantibus universis effudit: utilior exemplo temperantiae, quam si communicare potum voluisset.
40쪽
DE DISTRINGENDIS HOSTIBUS. 1 coriolanus, cum ignominiam damnationis suae bello ulcisceretur, populationem patriciorum agrorum inhibuit, deustis vastatisque plebeiorum, ut discordiam moveret, qua consensus Romanorum distringeretur. 2. Hannibal Fabium, cui neque virtute neque artibus bellandi par erat, ut infamia destringeret, agris eius abstinuit, ceteros populatus contra ille, ne suspecta civibus fides esset, magnitudine animi effecit, publicatis possessionibus suis. 3. Fabius Maximus quinto consul cum Gallorum, Umbrorum, Etruscorum Samnitiumque adversus populum Romanum exercitus coissent, contra quos et ipse trans Apenninum in Sentinate castra communiebat, scripsit Fulvio et Postumio, qui praesidi urbi erant, copias ad Asisium moverent. Quibus adsecutis, ad sua defendenda truse Umbrique descenderunt: relictos Samnites Gallosque Fabius et collega Decius adgressi
4. Curius adversus Sabinos, qui ingenii exercitu
conscripto relictis finibus suis nostros occupaverant, occultis itineribus manum misti, quae desolatos agros eorum vicosque per diversa incendit. Sabini ad arcendam domesticam vastitatem recesserunt curio contigit, et vacuos infestare hostium fines, et exercitum sine proeli avertere sparsumque
5. T. Didius paucitate suorum diffidens, cum in adve tum earum legionum, quas exspectabat, traheret bellum et occurrere eis hostem comperisset, concione advocata aptari iussit milites ad pugnam, ac de industria negligentius custodiri captivos ex quibus pauci, qui profugerant, nuntiaVerunt suis pugnam imminere. At illi, ne suspectione proelii diducerent vires, miserunt occurrere eis, quibus insidiabantur: legiones tutissime nullo excipiente ad Didium pervenerunt. 6. Bello Punico quaedam civitates, quae a Roma s deficere ad Poenos destinaverant, cum obsides dedissent, quos recipere antequam desciscerent studebant, simulaverunt seditionem inter finitimos ortam, quam Romanorum legati dirimere