Scripta quae manscrunt omnia

271쪽

EPISTOLARUM VIII. 15. 16. 255 XVI.

sor mense Aprili circiter Id. a. u. e. 705.cAELIUS CICERONI SAL. Exanimatus tuis litteris, quibus te nihil nisi a tritis cogitare ostendisti neque id quid esset, pedi

seripsisti neque non tamen, quale esset, quod cogitares, aperuisti, has ad te illico litteras scripsi. orsortunas tuas, Cicero, per liberos te oro et NMero, ne quid gravius de saluto et incolumitato tua consulas; nam deos hominesque amicitiamque nostram testificor me tibi praedixisse neque temere monuisse, sed, postquam Caesarem convenerim semientiamque eius, qualis futura esset parta victoria, moverim, te certiorem secisse. Si existimas sandem rationem fore Caesaris in dimittendis adve sariis et condicionibus serendis, erras nihil nisi atrox et saevum cogitat arius etiam loquitur is ius senatui exiit, his intercessionibus plane inoblatus est; non mehercules erit deprecationi locus. Quare, si tibi tu, si filius unicus, si domus, si spes tuae reliquae tibi carae sunt, si aliquid apud te

nos, si vir optimus, gener tuus, alemus, quorum fortunam non debes velle conturbare, ut eam causam, in cuius victoria salus nostra est, odisse aut

relinquere cogamur aut impiam cupiditatem contra salutem tuam habeamus, denique illud cogita: quod offensae fuerit in ista cunctatione, te subisse; nunc te contra victorem Caesarem sacere, quem dubiis rebus laedore noluisti, et ad eos fugatos a oedere, quos resistentes sequi nolueris, summae stultitia est Vide, ne, dum pudet te parum opti-

272쪽

2M M. TULLI CICERONAE matem esse, parum diligenter, quid optimum L

eligas. Quod si totum tibi persuadere non Ossae saltem, dum quid de Hispaniis agamus, scitur, X- specta quas tibi nuntio adventu Caesaris ore io-stras. Quam isti spem habeant amissis Hispaniis, nescio quod porro tuum consilium sit ad desi e- ratos accedere, non medius fidius reperio Hoc, quod tu non dicendo mihi significasti, Caesar nudierat ac, simulatque ,havs nulli dixit, statim, quid de te audisset, exposuit negavi me scire, sed tare en ab so petii, ut ad te litteras mitteret, quibus ni

xime ad remanendo commoVeri posses. e semunin Hispaniam ducit; nam, nisi ita faceret, ego prius,

quam ad urbem accederem, ubicumque esse' ad te percucurrissem et hoc a te praesens contendissem

atque omni vi te retinuissem. Etiam atque etiam, Cicero, cogita, ne e tuosque omnes funditus vertas, ne te sciens prudensque eo demittas, unde fritimi vides nullis esse. Quod si te aut voces optimatium commovent aut nonnullorum hominum insolentiam et iactationem serre non potes, eligas censeo aliquod oppidum vacuum a bello, dum haec decemuntur, quae iam erunt confecta. Id si feceris, et ego te sapienter secisso iudicabo et Caesarem non offendes.

V. r. Romae mense Martio a. u. c. 706.

cAELIUS CICERONI SAL. Ergo mo potius in Hispania fuisse tum quam Formiis, quum tu profectus es adiompeium quod

utinam' aut Appius Claudius in ista parte C. Curis,

273쪽

ΕΡΙSΤOLARUM VIV. 16 17. 257 cuius amicitia me paullatim in hanc perditam causam imposuit; nam mihi sentio bonam mentem iracundia et amore ablatam. porro, quum ad te proficiscons Arimino noctu venissem, dum mihi pacis mandata das ad Caesarem et mirificum civem agis, amici officium neglexisti neque mihi consuluisti. sque haec dico, quod dissidam huic causae, Sed, crede mihi, perire satius est quam hos videre. Quod si timor vestrae crudelitatis non esset, eiecti iampridem hinc essemus; nam hic nunc praeter fenerisfores paucos nec homo nec ordo quisquam est nisi ompeianus Equidem iam mei, ut ma-rime plebs et qui antea noster fuit populus Vesteresset. Cur hoc γε inquis. Immo reliqua eXSpectate vos invitos vincere coegero. ' Arruntanum

me Catonem vos dormitis, nec ' haec adhuc mihi videmini intelligere, qua nos pateamus et quam simus imbecilli. Atque hoc nullius praemii spei Hiam, sed, quod apud me plurimum solet valere,d0loris atque indignitatis causa. Quid isti facitis γν0elium exspectatis, quod simissimum ' haec γVestras copias non novi nostri valde depugnare et facile algere et esurire consuerunt.

274쪽

Sor Romae a. u. c. 708 post Kal Octobres η.

cIeERO VARRONI SAL. Ex iis litteris, quas Atticus a io missas mihi legit, quid ageres et ubi esses, cognovi quando

autem e visuri essemus, nihil sano ex iisdem libieris potui suspicari. In spem tamen Venio appropinquare tuum adventum qui mihi utinam solatio sit etsi tot tantisqus rebus urgemur, nullam ut allevationem quisquam non stultissimus sperare debeat; sed tamen aut tu potes me aut ego te fori lasse aliqua re iuvare scito enim me, postemuctan in urbem Venerim, redisse cum veteribus amicis, id est cum libris nostris, in gratiam etsi non idcirco eorum usum dimiseram, quod iis suscenserem, sed quod eorum in suppudebat videbar enim mihi, quum me in res turbulentissimas infidelissimis sociis demisissem, praeceptis illorum non satis paruisse. Ignoscunt mihi, revocant in AEnsuetudinem pristinam teque, quod in eis permanseris, sapientiorem quam me dicunt fuisse. Quamobrem, quoniam placatis iis utor, videor sperare debere, si te viderim, Ep. I. CICERO . M.). CICERO M. V. B.

275쪽

Μ. ULLII CICERONIS EPISTOLARUM IX. 1. 2. 259 et ea, quae premant, et ea, quae impendeant, molaciis transiturum. Quamobrem, sive in Tuscidano sive in Cumano ad te placebis aius, quod minime velim, Romae, dummodo simul simus p ciam profecto, ut id utrique nostrum ommodissimum eam

videatur.

cICERO VARRONI. Caninius rura si idem noster, quum ad me per Ivesperi vomaso et a posti idio an ad te iturum so dixisset, dixi ei me daturum aliquid mane ut Peteret, rogari conscripsi epistolam noctu noc ille ad in rediit oblitum eredidi. Ac tamen ea ipsam tibi epistolam misissem per meos, nisi audissem Geodem postridie te man e Tusculano exiturum.

At tibi repente paueis post diebus, quum minime exspectarem, Venit ad me Caninius inane proficisci ad te statim dixit. Etsi erat eoao illa epistola,

praesertim tantis postea novis rebus allatis, tamen perire lucubrationem meam nolui si eam ipsam c. ni dedi sed cum eo ut cum homine docto M- amantissimo locutus ea sum, quas pertulisse

illum ad te existimo. ibi autem idem eonsilii do, quod mihimet ipsi, ut vitemus oculos hominum, si

linguas minus facile possumus; qui enim victoriam e runt, quasi victos nos intuentur, qui autem victos nostros moleste vi unt, nos dolent vivere. Quaeres fortasse, cur, quum hacte in urbe sint, non

276쪽

260 . ULLI CICERONIS absim, quemadmodum tu. u enim ipse, qui tme et alios prudentia vincis, omnia, credo, Vidisti, nihil is omnino fefellit quis est tam Lynceus, qui in tantis tenebris nihil offendat, nusquam incurras γ Ac mihi quidem iam pridem venit in mentem bellum esse aliquo exire, ut ea, quae agebantur hic quaeque dicebantur, nec viderem nec audirem; sed calumniabar ipse putabam, qui obviam mihi ρ-nisset, ut cuique commodum esset, suspicaturiunavi dicturum, etiamsi non suspicaretur: hic aut

metuit et ea re fugit aut aliquid cogitat si h ot

navem paratam ' Denique, levissime qui suspicaretur et qui fortasse me optime novisset, putaret me idcirco discedere, quod quosdam homines oculi mei ferre non possent. Haec ego suspicans adhuc Romae maneo, et tamen λεληθήτως consuetudo diu tum callum iam obduxit stomacho meo. Habes rationem mei consilii tibi igitur hoc censeo latendum tantisper ibidem, dum deservescat haec gratulatio, et simul, dum audiamus, quemadmodum n gotium confectum sit confectum enim esse existimo, magni autem intererit, qui fuerit victoris animus, qui exitus rerum, quamqum, quo me coniectura ducat, habeo, sed exspecto tamen. e Vero Olo, nisi ipse rumor iam raucus erit actus, ad Baias venire; erit enim nobis honestius, etiam quum hinc discesserimus, videri venisse in illa loca ploratum potius qua natatum. Sed hoc tu melius modo nobis stet illud una vivere in studiis nostris, a quibus antea delectationem modo petebamus, nunc vero etiam salutem non deesse, si quis adhibere Volet, non modo ut architectos, verum etiam ut fabros, ad aedificandam rem publicam, et potius

tum. Vulgo.

277쪽

EMSTOLAR IX. 2 3. 261 libenter accurrere si nemo utetur opera, tamen et scribere et legere πολιτειας et, si minus in curia

atque in foro, at in litteris si libris, ut doctissimi

Veteres secerunt, gubemare rem publicam et de moribus ac legibus quaerere. Mihi haec videntur:

tu quid sis acturus et quid tibi placeat, pergratum

erit, si ad me scripseris.

m. Scr. Romae medio mense Aprili a. u. o. 708.

cICERO VARRONI. Etsi quid scriberem, non habebam, tamen ea aninio ad te eunti non potui nihil dare. Quid ergo potissimum scribam quod velle te puto, cito me ad te esse venturum etsi vide, quaeso, satisne rectum ait nos hoc tanto incendio civitatis in istis

locis esse dabimus sermonem iis, qui nesciunt nobis, quocumque in loco simus, eundem cultum, eundem victum esse. Quid refert tamen in sermonem incidemus s. Valde id, credo, laborandum est, ne, quum omnes in omni genere et scelerum et flagitiorum volutentur, nostra nobiscum aut internos cessatio vituperetur. Ego vero neglecta bar abarorum inscitia persequar quamvis enim sint haec misera, quae sunt miserrima, tamen artes nostrae nescio quo modo nunc uberiores fructus erre videntur, quam lim ferebant, sive quia nulla nunc in re alia acquiescimus, sive quod gravitas morbi facit, ut medicinae egeamus eaque nunc appareat, cuius vim non sentiebamus, quum valebamus. Sed

278쪽

262 . TULLI CICERONIS quid ego nunc hinc ad te, cuius domi nascuntur, γλαυκ' εἰς Ἀθήνας Νihil scilicet, nisi ut rescriberes aliquid, me exspectares: si igitur facies. IV.

Scr. in Tusculano mense Iunio R. u. e. 708.

cICERO VARRONI. Περὶ δυνατων me scito κατα ιοδωρον κρίνειν. Quapropter, si venturus es, scito necesse esse te Venire; sin autem non es, δυνατον est te Venire. Nunc vide, utra te κρίσις magis delectet, Chrysippian haec, quam noster Diodotus non concoquebat. Sed do his etiam rebus, otiosi quum erimus, loquemur hoc etiam κατα μυσιππον δυνατον est. De

i Coctio mihi gratum est; nam id etiam Attico

mandaram. si minus ad nos, no accurremus

ad te: si hortum in bibliotheca habes, deerit nihil.

V. Sor Romae mense Iunio a. u. c. 708.

eIeERO VARRONI. Mihi vero ad Nonas bene maturum videtur fore, neque solum propter rei publicae, sed etiam propter anni tempus quare istum diem probo, itaque -- dem ipse sequar. Consilii nostri, ne si eos quidem, qui id secuti non sunt, ore poeniteret, nobis poenitendum putarem secuti enim sumus non spem, sed officium, reliquimus autem non officium, sed desperationem ita verecundiores fuimus, quam qui se domo non commoverunt, saniores, quam qui amissis opibus domum non reverterunt. Sed nihil minus iam quam severitatem otiosorum et, quoquo

279쪽

EPISTOLARUMIX. 4-6 263 modo so res habet, magis illos versor, qui in bello occiderunt, quam hos curo, quibus non satisfacimus, quia vivimus. Mihi si spatium Riori in uscula smim ante Nonas veniendi, istic te videbo; si minus, persequar in Cumanum et ante te certiorem faciam, ut lavatio parata sit.

Scr. Romae mense Iunio a. u. e. M.

cIeERO VARRONI. Caninius noster me tuis verbis admonuit, ut lacriberem ad te, si quid esset, quod putarem feneire oportere. Est igitur adventus Caesaris scilicet in xspectations neque tu id ignoras. Sed tamen, quum ille scripsisset, ut opinor, se in Alsiense venturum, scripserunt ad eum sui, ne id faceret multos ei molestos fore impsumque multis; Ostiae videri commodius eum exire posse id ego

non intelligebam quid interesset; sed tamen Hirtius mihi dixit si se ad eum et Balbum et Oppium

scripsisse, ut ita saceret, homines, ut cognori, m-tes tui. Hoc ego idcirco nosse te volui, ut scires,

hospitium tibi ubi parares, vel potius in utrubique

- quid enim ille facturus sit, incertum est , et simul ostentavi tibi me istis esse familiarem et consiliis eorum interesse. Quod ego cur nolim, nihil video non enim est idem ferre, si quid ferendum est, et probare, si quid non probandum est; etsi, quid non probem, equidem iam nescio, praeter initia rerum; nam haec in voluntate fuerunt. Vidi

enim, nam tu aberas, nostros amicos cupere bellum, hunc autem non tam cupere quam non timem - ergo haec consilii fuerunt, reliqua neces- Saria, Vincere autem aut hos aut illos necesse

esse. Scio te semper mecum in luctu fuisse, quum

280쪽

videremus quin illud ingens malum, alterius utrius exercitus et ducum interitum, tum vero extremum malorum omium esse civilia belli victoriam quam quidem ego etiam illorum timebam, ad quos Veneramus, crudeliter enim otiosis minabantur, oratique iis et tua invisa voluntas et mea ratio ;nunc Vero, si essent nostri potiti, valde intemperantes fuissent, erant enim nobis perirati, quasi quidquam de nostra salute decrevissemus, quod non idem illis censuissemus, aut quasi utilius rei publicae fuerit eos etiam ad bestiarum auxilium confugere quam vel emori vel cum spe, si non optima, at aliqua tamen vivere. At in perturbata republica vivimus'. Quis negat sed hoc viderint ii,

qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status par veriant; huc enim ut venirem, superior longius, quam volui, fluxit ratio quum enim te semper magnum hominem ' duxerim, quod his tempestatibus es prope solus in portu fructusque doctrinae percipis eos, qui maximi sunt, ut ea considereaeaque tractes, quorum et usus et delectatio est omnibus istorum et actis et voluptatibus anteponenda. Equidsm hos tuos usculanenses dies instar esse vitae puto, libenterque omnibus omnes opes concesserim, ut mihi liceat vi nulla interpellant isto modo vivere quod nos quoque imitamur, ut possumus, et in nostris studus libentissime conquiescimus; quis enim hoc non dederit nobis, ut, quum opera nostra patria sive non possit uti sive nolit, ad eam vitam revertamur, quam multi docti homines, Ortasse non recte, sed tamen multi etiam rei

otiosis vulgo). otiosis si Μ. otiosissimilia 6 e mltorp., B. 4. d aderim, quod ΜW.). Maeerim, tum quod Vel, ut V., duri, ruma.) anteponenda. Equidem aut duoeerim, tum nune marimum, quod antes. Equidem M.) aerim,

g. . . . MeFonenda, equidem .